درخت حوزه‌های تخصصی

هدف این پژوهش، تحلیل جایگاه محورها و عوامل سبک زندگی اسلامی مبتنی بر سوره مبارکه حجرات در کتابهای درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه ایران است. روش پژوهش، توصیفی، شامل تحلیل اسنادی و نیز تحلیل محتوا، و رویکرد آن نیز کاربردی است. جامعه پژوهشی، شامل دو بخش سوره مبارکه حجرات و تفاسیر آن و تمام کتابهای درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه در سال تحصیلی 94- 1393، است که در بخش اول، تمام آیات سوره حجرات و مستندات تفسیری آن و در بخش دوم نیز با توجه به ماهیت موضوع و محدودیت جامعه پژوهشی، کتاب به طور کامل بررسی شده است. ابزار اندازه گیری در بخش تحلیل اسنادی فرم فیش برداری و در بخش تحلیل محتوا، فرم وارسی تحلیل محتوای محقق ساخته بوده است. نتایج پژوهش در بخش اول به روش کیفی و در بخش دوم با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. عمده ترین نتایج پژوهش بیان می کند که: 1. از مجموع بررسی سوره حجرات و تفاسیر آن، دو محور آداب زندگی ایجابی و سلبی با 20 عامل مفهومی مشخص و طبقه بندی شده است 2. از مجموع 5791 واحد ضبط شمارش شده در چهار کتاب ادبیات فارسی، 536 فراوانی یا 3/9 درصد به محورها و عوامل سبک زندگی اسلامی توجه کرده و میزان آن در کتابهای ادبیات فارسی پایه اول، دوم، سوم و چهارم دوره متوسطه به ترتیب 142، 116، 127 و 151 مرتبه است. 3. محور آداب زندگی ایجابی و عامل عدالت خواهی به ترتیب با 414 و 60 مرتبه تکرار بیشترین و محور آداب زندگی سلبی و عامل تجسس به ترتیب با 122 و 10 مرتبه تکرار کمترین فراوانی را داشته است.

امام سجاد علیه السلام برنامه «شبانه» شیعیان واقعى را عبادت، توبه، انابه، قرائت قرآن و ستایش خداوند و برنامه «روزانه» آنان را بردبارى، نیکوکارى و پرهیزکارى، مردم دارى و ارتباط خداپسندانه با مردم، جلب رضایت خدا و اجتناب از حرام و گناهان و عمل به تکالیف واجب خدا برمى شمارند. یک مسلمان طبق تصریح قرآن کریم، در برابر هر رفتار ناپسندى باید با مدارا، بردبارى و مدیریت رفتار خود و کاملاً حساب شده عمل کند. علم و دانایى و آگاهى از تکالیف دینى، نیکى کردن و پرهیزکارى ازجمله ویژگى هاى شیعیان است. ترس از خدا از یک سو، لازمه باورداشت خداى سبحان و از سوى دیگر، عامل حرکت و کوشش و عمل. اما بزرگ ترین عذاب شیعیان، حرمان از گفت وگو با خداى سبحان است.

اسلام بعضى از رفتارها مانند نگاه کردن به موى زن نامحرم را که اغلب هیجان جنسى در پى دارند به طور مطلق ممنوع دانسته و بین حصول لذت و عدم آن و قصد لذت و عدم آن تفاوتى نمى گذارد. رفتارهاى بسیار دیگرى نیز وجود دارد که گاه با تلذذ همراهند اما به صورت اولى حرام نشده اند. آیا صرف حصول میل جنسى باعث حرمت این اعمال مى گردد؟ دو مقوله قصد لذت و علم به حصول لذت در حرمت این اعمال چه تأثیرى دارند؟ بنابر آیات, روایات و اقوال علما به دست مى آید که رفتارهاى ایجادکننده لذت جنسى در صورت عدم قصد لذت حرمتى ندارد و تنها مکروهند ولى کارهایى را که به قصد لذت جنسى انجام مى شوند باید ترک کرد.