اندرزهاى درخشان از هادى امّت
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
امام هادى علیه السلام:
1- «مَنِ اتَّقىَ اللّه یُتَّقى، وَ مَن أطاعَ اللّهَ یُطاعُ، وَ مَن أطاعَ الخالِقَ لَم یُبالِ سَخَطَ المَخلُوقینَ، وَ مَن أسخَط الخالِق فَقَمِن أن یَحِلَّ بِهِ سَخَطُ المَخلُوقین»
(بحارالانوار، ج 68، ص 182، ح 41، أعیان الشیعه، ج 2، ص 39)
کسى که تقوى الهى را رعایت نماید و مطیع احکام و مقرّرات الهى باشد، دیگران مطیع او مىشوند و هر شخصى که اطاعت از خالق نماید، باکى از دشمنى و عداوت انسانها نخواهد داشت، و چنانچه خداى متعال را با معصیت و نافرمانى خود به غضب درآورد. پس سزاوار است که مورد خشم و دشمنى انسانها قرار گیرد.
2- «مَن أنسَ بِاللّهِ استَوحَشَ مِنَ النّاسِ، وَ عَلامَة الأنسِ بِاللّهِ الوَحشَةُ مِنَ النّاس».
(عدّة الداعى مرحوم راوندى، ص 208)
کسى که با خداوند متعال مونس باشد و او را أنیس خود بداند، از مردم احساس وحشت مىکند.
3- «السَّهرُ الذُّالمَنامِ، وَ الجُوعُ یَزیدُ فى طیبِ الطّعامِ.»
(اعلام الدّین، ص 311، بحارالانوار، ج 84، ص 172)
شب زنده دارى، خواب بعد از آن را لذتبخشتر مىکند و گرسنگى را به گوارایى طعام مىافزاید، یعنى هرچه انسان کمتر بخوابد بیشتر از خواب لذّت مىبرد و هرچه کم خوراک باشد، مزّه غذا گواراتر خواهد بود.
4- «لاتَطلُبِ الصَّفا مِمَّن کَدِرتَ عَلَیه، وَ لا النُّصحَ مِمَّن صَرَفتَ سُوء ظَنِّک اِلَیهِ، فَاِنَّما قَلبُ غَیرِکَ کَقَلبِک لَه».
(بحارالانوار، ج 75،ح 4، أعلام الدّین، ص 312)
از کسى که نسبت به او کدورت و کینه دارى، صمیمیّت و محبّت مجوى، و از کسى که نسبت به او بدگمان هستى، نصیحت و موعظه طلب نکن، زیرا (حال و هواى) قلب دیگرى نسبت به تو همانند قلب خودت نسبت به اوست.
5 - «الحَسَدُ ما حِقُ الحَسَناتِ، َو الزَّهوُ جالِبُ المَقتِ، و العُجبُ صارِفٌ عَن طَلَبِ العِلمِ داع الَى الغَمطِ وَالجَهلِ، و البُخلُ أذَمُّ الأخلاقِ، وَ الطَّمَع سَجیَّةٌ سَیِّئَة»
(بحارالأنوار، ج 72، ص 199، ح 26،"قطعة منه" و ج 78، ص 368، ح 3)
حسد، نابود کننده کارهاى نیک و خودبرتر بینى، موجب خشم مردم و خودپسندى، مانع تحصیل علم خواهد بود و در نتیجه شخص را در پستى و نادانى نگه مىدارد، و بخیل بودن بدترین اخلاق است، و نیز طمع، خصلتى ناپسند و زشت است.
6- «الهَزلُ فکاهةُ السُّفَهاءِ، وَ صَناعَةُ الجُهّال».
(الدرّة الباهرة، ص 42، بحارالانوار، ج 75، ص 369، ح 20، حیاة الامام على الهادى، ص 161)
مسخره کردن و شوخىهاى بىمورد، از بىخردى و کار انسانهاى نادان است.
7- «الدُّنیا سُوقٌ رَبِحَ فیها قَومٌ وَ خَسِرَ آخَرُون».
(أعیان الشیعة، ج 2، ص 39، تحف العقول، ص 438)
دنیا همانند بازارى است که عدّهاى در آن - براى آخرت - سود مىبرند و گروهى دیگر متحمّل ضرر و خسارت مىشوند.
8 - «الناسُ فِى الدُّنیا بِالاموالِ وَ فِى الآخِرَةِ بِالاعمال».
(أعلام الدّین، ص 311، أعیان الشیعة، ج 2، ص 39).
مردم در دنیا به وسیله ثروت و تجمّلات شهرت مىیابند، ولى در آخرت به وسیله اعمال محاسبه و پاداش داده خواهند شد.
9- «مُخالَطَةُ الاشرارِ تَدُلُّ عَلى شِرارِ مَن یُخالِطُهُم».
(مستدرک الوسایل، ج 12، ص 308، ح 14162)
همنشینى و معاشرت با افراد شرور، نشانه پستى و شرارت تو خواهد بود.
10- «الغَضَبُ عَلى مَن لاتَملِکُ عَجزٌ، وَ عَلى مَن تَملِک لُؤمٌ».
(مستدرک الوسائل، ج 12، ص 11، ح 13376)
غضب و تندى در مقابل آن کسى که توان مقابله با او را ندارى، علامت عجز و ناتوانى است، ولى در مقابل کسى که توان مقابله با او را دارى، علامت پستى و رذالت است.
11- «عَلَیکُم بِالوَرَعِ فَاِنَّهُ الدّینُ الّذى نَلازِمُهُ وَ نُدینُ اللّه تعالىَ بِهِ وَ نُریدُهُ مِمَّن یُوالینا لاتَتعَبُونا بِالشَّفاعَة».
(وسائل الشیعه، ج 15، ص 248)
با ورع و با تقوا باشید که این ورع و تقوا همان دینى است که همواره ما ملازم آن هستیم و پایبند به آن مىباشیم و از پیروان خود نیز مىخواهیم که چنین باشند، از ما (با عدم رعایت تقوا) شفاعت نخواهید و ما را به زحمت نیندازید.
12- «یَأتى علماء شیعَتِنا القَوّامُونَ بضعفاء محبینا و أهل ولایتنا یوم القیامة، و الانوار تسطع من تیجانهم ».
(بحارالانوار، ج 2، ص 6، ضمن ح 13)
علماء و دانشمندانى که به فریاد دوستان و پیروان ما برسند و مشکلات آنها را رفع نمایند، روز قیامت در حالى محشور مىشوند که تاج درخشانى بر سر دارند و نور از آنها مىدرخشد.
1- «مَنِ اتَّقىَ اللّه یُتَّقى، وَ مَن أطاعَ اللّهَ یُطاعُ، وَ مَن أطاعَ الخالِقَ لَم یُبالِ سَخَطَ المَخلُوقینَ، وَ مَن أسخَط الخالِق فَقَمِن أن یَحِلَّ بِهِ سَخَطُ المَخلُوقین»
(بحارالانوار، ج 68، ص 182، ح 41، أعیان الشیعه، ج 2، ص 39)
کسى که تقوى الهى را رعایت نماید و مطیع احکام و مقرّرات الهى باشد، دیگران مطیع او مىشوند و هر شخصى که اطاعت از خالق نماید، باکى از دشمنى و عداوت انسانها نخواهد داشت، و چنانچه خداى متعال را با معصیت و نافرمانى خود به غضب درآورد. پس سزاوار است که مورد خشم و دشمنى انسانها قرار گیرد.
2- «مَن أنسَ بِاللّهِ استَوحَشَ مِنَ النّاسِ، وَ عَلامَة الأنسِ بِاللّهِ الوَحشَةُ مِنَ النّاس».
(عدّة الداعى مرحوم راوندى، ص 208)
کسى که با خداوند متعال مونس باشد و او را أنیس خود بداند، از مردم احساس وحشت مىکند.
3- «السَّهرُ الذُّالمَنامِ، وَ الجُوعُ یَزیدُ فى طیبِ الطّعامِ.»
(اعلام الدّین، ص 311، بحارالانوار، ج 84، ص 172)
شب زنده دارى، خواب بعد از آن را لذتبخشتر مىکند و گرسنگى را به گوارایى طعام مىافزاید، یعنى هرچه انسان کمتر بخوابد بیشتر از خواب لذّت مىبرد و هرچه کم خوراک باشد، مزّه غذا گواراتر خواهد بود.
4- «لاتَطلُبِ الصَّفا مِمَّن کَدِرتَ عَلَیه، وَ لا النُّصحَ مِمَّن صَرَفتَ سُوء ظَنِّک اِلَیهِ، فَاِنَّما قَلبُ غَیرِکَ کَقَلبِک لَه».
(بحارالانوار، ج 75،ح 4، أعلام الدّین، ص 312)
از کسى که نسبت به او کدورت و کینه دارى، صمیمیّت و محبّت مجوى، و از کسى که نسبت به او بدگمان هستى، نصیحت و موعظه طلب نکن، زیرا (حال و هواى) قلب دیگرى نسبت به تو همانند قلب خودت نسبت به اوست.
5 - «الحَسَدُ ما حِقُ الحَسَناتِ، َو الزَّهوُ جالِبُ المَقتِ، و العُجبُ صارِفٌ عَن طَلَبِ العِلمِ داع الَى الغَمطِ وَالجَهلِ، و البُخلُ أذَمُّ الأخلاقِ، وَ الطَّمَع سَجیَّةٌ سَیِّئَة»
(بحارالأنوار، ج 72، ص 199، ح 26،"قطعة منه" و ج 78، ص 368، ح 3)
حسد، نابود کننده کارهاى نیک و خودبرتر بینى، موجب خشم مردم و خودپسندى، مانع تحصیل علم خواهد بود و در نتیجه شخص را در پستى و نادانى نگه مىدارد، و بخیل بودن بدترین اخلاق است، و نیز طمع، خصلتى ناپسند و زشت است.
6- «الهَزلُ فکاهةُ السُّفَهاءِ، وَ صَناعَةُ الجُهّال».
(الدرّة الباهرة، ص 42، بحارالانوار، ج 75، ص 369، ح 20، حیاة الامام على الهادى، ص 161)
مسخره کردن و شوخىهاى بىمورد، از بىخردى و کار انسانهاى نادان است.
7- «الدُّنیا سُوقٌ رَبِحَ فیها قَومٌ وَ خَسِرَ آخَرُون».
(أعیان الشیعة، ج 2، ص 39، تحف العقول، ص 438)
دنیا همانند بازارى است که عدّهاى در آن - براى آخرت - سود مىبرند و گروهى دیگر متحمّل ضرر و خسارت مىشوند.
8 - «الناسُ فِى الدُّنیا بِالاموالِ وَ فِى الآخِرَةِ بِالاعمال».
(أعلام الدّین، ص 311، أعیان الشیعة، ج 2، ص 39).
مردم در دنیا به وسیله ثروت و تجمّلات شهرت مىیابند، ولى در آخرت به وسیله اعمال محاسبه و پاداش داده خواهند شد.
9- «مُخالَطَةُ الاشرارِ تَدُلُّ عَلى شِرارِ مَن یُخالِطُهُم».
(مستدرک الوسایل، ج 12، ص 308، ح 14162)
همنشینى و معاشرت با افراد شرور، نشانه پستى و شرارت تو خواهد بود.
10- «الغَضَبُ عَلى مَن لاتَملِکُ عَجزٌ، وَ عَلى مَن تَملِک لُؤمٌ».
(مستدرک الوسائل، ج 12، ص 11، ح 13376)
غضب و تندى در مقابل آن کسى که توان مقابله با او را ندارى، علامت عجز و ناتوانى است، ولى در مقابل کسى که توان مقابله با او را دارى، علامت پستى و رذالت است.
11- «عَلَیکُم بِالوَرَعِ فَاِنَّهُ الدّینُ الّذى نَلازِمُهُ وَ نُدینُ اللّه تعالىَ بِهِ وَ نُریدُهُ مِمَّن یُوالینا لاتَتعَبُونا بِالشَّفاعَة».
(وسائل الشیعه، ج 15، ص 248)
با ورع و با تقوا باشید که این ورع و تقوا همان دینى است که همواره ما ملازم آن هستیم و پایبند به آن مىباشیم و از پیروان خود نیز مىخواهیم که چنین باشند، از ما (با عدم رعایت تقوا) شفاعت نخواهید و ما را به زحمت نیندازید.
12- «یَأتى علماء شیعَتِنا القَوّامُونَ بضعفاء محبینا و أهل ولایتنا یوم القیامة، و الانوار تسطع من تیجانهم ».
(بحارالانوار، ج 2، ص 6، ضمن ح 13)
علماء و دانشمندانى که به فریاد دوستان و پیروان ما برسند و مشکلات آنها را رفع نمایند، روز قیامت در حالى محشور مىشوند که تاج درخشانى بر سر دارند و نور از آنها مىدرخشد.