درخت حوزه‌های تخصصی

پژوهش حاضر با هدف بررسی فرایند تأثیر زیارت مشاهد اهل بیت علیهم السلام بر رشد اخلاقی، در صدد پاسخ گویی به پرسش هایی است که چیستی رشد اخلاقی، چرایی زیارت مشاهد اهل بیت علیهم السلام از منظر اخلاق و اثرات زیارت مشاهد اهل بیت علیهم السلام بر نفس و ساحت های آن و چگونگی این اثرگذاری را دنبال می کنند. رشد اخلاقی همان کمال روحی و آراستگی به فضایل اخلاقی است، که در فرایند «تربیت اخلاقی» با پاک سازی و تضعیف موانع و همچنین با ایجاد و تقویت عوامل در هریک از ساحت های بینشی، گرایشی و توانشی حاصل می شود. در تربیت اخلاقی، متربی نیازمند روش هایی است تا رشد اخلاقی را در ساحت های سه گانه تحقق بخشد، زیارت یکی از روش های تربیت اخلاقی است که با رفع و یا تضعیف موانعی مانند شک و تردید، دنیاگرایی و آثار ذنوب، و همچنین با ایجاد و تقویت عواملی مانند معرفت، امید، یاد خدا و ایمان موجب بالندگی در هریک از ساحت های بینشی، گرایشی و توانشی و سرانجام رشدِ اخلاقی متربی می شود. گفتنی است که این پژوهش به روش تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده است.

دیگرگروی از نظریات نتیجه گرا در اخلاق هنجاری است که مبنای عمل یا قاعده اخلاقی را بیشترین خیر برای دیگران، فارغ از منافع شخصی می داند. خودگروان با تفسیر خودگروانه از سرشت انسان، امیال دیگرگروانه را انکار کرده اند و برخی دیگرگروان نیز با عدم توجه به حبّ ذاتِ انسان، صورتی نامعقول از آن ارائه داده اند. در این پژوهش می کوشیم با تبیین مناسبی از این نظریه، مبانی و اصول آن نیز با استناد به آیات قرآن کریم و همراه با استدلال عقلی، مورد بررسی و تحلیل فلسفی قرار گیرد. بر این اساس، میل انسان در خودگروی منحصر نمی شود، بلکه به لحاظ روان شناختی، به نوع دوستی گرایش دارد. در اخلاق قرآنی، انسان، هم باید به منافع شخصی و هم به منافع دیگران توجه داشته باشد؛ به همین سبب، گاهی باید از منافع خود بگذرد و به منافع دیگران بپردازد. گرچه ستایش افعال دیگرگروانه در آیات قرآن کریم، دلیلی بر امکان و حُسن این افعال است، اما نمی توان آن را دلیلی بر تطابق کامل نظریه اخلاقی قرآن کریم بر این نظریه هنجاری دانست و ارائه نظریه اخلاقی قرآن کریم، نیازمند بررسی و تحلیلی جامع است.

شناخت سیمای تابناک پیامبر اعظم (ص) و آشنایی با سیره ایشان زمینه ساز تعالی و تکامل زندگی مادی و معنوی بشر می باشد و می تواند جوامع را در مسیر رشد و بالندگی رهنمون سازد. این مقاله با عنوان ""بررسی شیوه های ارتباطی پیامبراکرم (ص)""می کوشد که ارتباطات فردی و جمعی پیامبر اعظم را مورد بررسی و واکاوی قرار دهد. از ارتباطات خانوادگی گرفته تا نحوه ارتباط با اهل کتاب، مثل مسیحیان و یهودیان و حتی نحوه برخورد با کفار و مشرکان و منافقان. امید می رود همین اندک، ذائقه جویندگان حقیقت را شیرین نماید و با تأسی به سیره، سلوک و رفتارهای پیامبر عظیم الشأن اسلام (این الگوی همیشه سرآمد تاریخ بشریت) به ویژه در عصر کسادی بازار ایمان، جان ها و فطرت های زلال از شراب طهورش سرمست شوند.

این مقاله به ویژگى شیعیان و نقش راست گویى و درست کردارى در معارف ناب اسلامى مى پردازد. امیرمؤمنان على علیه السلام پس از آنکه عرفان الهى و عمل به دستورهاى خداى سبحان و برخوردارى از فضایل و ملکات اخلاقى را سه ویژگى اساسى و کلى شیعیان واقعى برمى شمارند، مى فرمایند: «مَنْطِقُهُمُ الصَّوَابُ»؛ گفتار شیعیان درست و بهنجار است. نعمت سخن گفتن از جمله نعمت هاى بزرگ خداوند سبحان به بشر و وجه تمایز او از سایر حیوانات است. قرآن کریم نیز مى فرماید: «خَلَقَ الإِنسَانَ عَلَّمَهُ الْبَیانَ»(الرحمن: 3 4). سخن گفتن نعمتى است که قوام انسانیت به آن است. اما آفت بزرگ آن، دروغ است؛ چراکه هدف از سخن گفتن، آگاهى بخشى به مخاطب از داشته ها و اطلاعات درست است، و دروغ گمراه ساختن مخاطب است و این خلاف مقتضاى فطرت خدادادى است. در آموزه هاى دینى کلید و منشأ همه پلیدى ها دروغ شمرده شده است.

هدف از این تحقیق بررسی عمل به باورهای مذهبی بر تاب آوری و سرسختی روانشناختی در بین دانشجویان و طلاب حوزه علمیه بود. در این تحقیق علی- مقایسه ای،100 دانشجوی پسردانشگاه پیام نور و 100 طلبه مشغول به تحصل در شهرستان شیراز به روش دردسترس انتخاب گردیدند. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که عمل به باورهای مذهبی به طور مثبت و معنادار می تواند تاب آوری وسرسختی روانشناختی را پیش بینی نمایند همچنین نتایج دیگر تحقیق نشان داد که شرکت کنندگان طلبه به طور معنا داری در کلیه متغیرهای تحقیق شامل عمل به باورهای، سرسختی روانشناختی، تاب آوری نمراتی بالاتر از گروه دانشجویان بدست آوردند. از اینرو عمل به باورهای مذهبی می تواند سرسختی روانشناختی و میزان تاب آوری فرد را به طور مثبت پیش بینی نماید.

یکی از چالش های اساسی بنگاه های بزرگ کار و اشتغال فاصله گرفتن از اصول و ضوابط اخلاقی و درآمد مشروع است. بررسی و تحلیل مقوله قاچاق انسان با رهیافت اخلاقی از پیچیدگی و عمق این مقوله پرده برمی دارد. موضوعی نظیر «قاچاق انسان» از موارد خاص و ویرانگر در حوزه تجارت جهانی است. تلقی ناصواب از رابطه تجارت با اخلاق و اصول اخلاقی یک نابسامانی مهم و پردامنه است؛ که اشکارا کرامت و ارزش های انسانی را مورد هتک قرار می دهد. طبیعی است ارائه هرگونه راهکار به منظور مبارزه، کنترل و مهار مسئله فاجعه آمیز قاچاق انسان در تجارت جهانی، فرع بر تحلیل و بررسی اخلاقی این گونه معاملات است. این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی و رهیافت اخلاقی انجام یافته، با بیان شرایط موجود و ارائه برخی آمارها و تبیین زمینه های فراگیری پدیده مجرمانه قاچاق انسان، اقدامات و تصمیمات مجامع بین المللی را در مواجهه با موضوع، ناکارآمد دانسته و راهبرد برون رفت از این بحران را توجه به اصول و تعالیم اخلاق اسلامی در سه بعد بینشی، گرایشی و رفتاری می داند.