درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: طی چهار دهه گذشته بسیاری از کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه اصلاحات و بازآرایی سیستم بازنشستگی را اجرایی کرده اند. این اصلاحات اگرچه با اهداف متفاوتی اجرایی شده است؛ اما عموماً حفظ پایداری به عنوان یکی از اهداف اصلی مدنظر بوده است. شواهد گوناگون نشان می دهد سیستم بازنشستگی ایران به طور عام و سیستم بازنشستگی تأمین به عنوان بزرگترین سازمان بیمه گر کشور به طور خاص نیازمند اصلاحاتی است تا بتواند پایداری مالی خود را در بلندمدت حفظ کند. روش: در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی اصلاحات سیستم بازنشستگی با محوریت چگونگی محاسبه مستمری بررسی شده است. برای این منظور، ابتدا اصلاحات در 16 کشور منتخب که شرایط اقتصاد کلان یا بیمه ای مشابه ایران داشته اند و/ یا اصلاحات موفقی در حوزه بازنشستگی اجرا کرده اند، بررسی و سپس گزینه های اصلاحی برای ایران پیشنهاد شده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد نمی توان الگویی ثابت برای شیوه محاسبه و شرایط بازنشستگی در کشورها یافت؛ اما برخی اصلاحات در عموم کشورها با شرایط مشابه اجرایی شده اند. نتایج: بر این اساس، افزایش سن و سابقه بازنشستگی (با محدودیت سقف سن و سابقه)، افزایش تعداد سال های ملاک برای تعیین مستمری (به شرط شاخص بندی با معیار مشخص)، تعیین شیوه دقیق شاخص بندی مستمری، تعدیل شیوه و میزان بهره مندی بازماندگان، عدم افزایش نرخ حق بیمه، بازنگری در شرایط بازنشستگی پیش ازموعد، ایجاد لایه پایه برای سیستم بازنشستگی و در نهایت، استراتژی تدریج گرایی در طراحی و اجرای اصلاحات، از جمله مهم ترین اقدامات و استراتژی های اصلاحات است که می توان بر مبنای آن مدل متناسب با ایران را طراحی کرد.

هدف : یکی از قوانین موجود در بیمه تأمین اجتماعی، پرداخت حقوق ماهیانه به شخص بیمه شده بیکار است. با توجه به رشد روز افزونِ آمار مقرری بگیرانِ بیمه بیکاری و محدودیت منابع سازمان، باید برای برقراری و استحقاق مؤثر بیمه شدگان تمهیدات لازم صورت گیرد. روش : این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه ای و همچنین مصاحبه تلفنی با 200 نفر انجام شد. یافته ها : مقرری بگیران و نیز کارفرمایان با وجود رضایت نسبی از قانون فعلی بیمه بیکاری، تمایل به اصلاح این قانون دارند. آن ها اصلاح در قانون و مقررات تأمین اجتماعی در بیمه بیکاری را مثبت ارزیابی می کنند؛ البته در صورتی که برخی مواد و تبصره های آن، مانع فعالیت تولید کنندگان و کارفرمایان نشود و همچنین منابع مالی آن از طرف قانون گذار تأمین گردد. نتیجه : به نظر می رسد مهم ترین چالشی که اجرایی شدن طرح مجلس برای حمایت مالی از بیکاران را با خطر توقف مواجه می کند، اختلاف دولت و مجلس بر سر همین موضوع است. بنابراین، به زعم بسیاری کارشناسان بروز بحران در مورد صندوق بیمه بیکاری ایران امری قابل پیش بینی است.

مقدمه: وجود مکانیسمی شفاف و قابل ارزیابی جهت تعرفه گذاری خدمات درمانی برای دستیابی به پیامدهای مطلوب نظام سلامت ضروری است. در این مطالعه تلاش شده است که الگویی بومی برای نظام تعرفه گذاری کشور طراحی گردد. روش انجام مطالعه: پژوهش توصیفی– تطبیقی است که در سه مرحله انجام شده است: 1) با استفاده از روش تحلیل محتوا، چالش های نظام تعرفه گذاری موجود شناسایی شده است. 2) با استفاده از روش مطالعه تطبیقی، نظام سلامت و فرایندهای تعرفه گذاری در کشورهای منتخب بررسی شده است. 3) با استفاده از تکنیک دلفی، الگوی مطلوب طراحی شده است. یافته ها: یافته های مطالعه، ضمن ارائه الگویی کلی، حاوی پیشنهاداتی به شرح زیر است: (1) در حوزه ساختار، ایجاد تعادل میان آرای طرف های عرضه و تقاضای خدمات درمانی و وجود کمیته هایی جهت تهیه شواهد لازم برای تصمیم گیری. (2) در حوزه فرآیند، تفکیک اجزای حرفه ای و فنی برای تمام خدمات پزشکی؛ تعیین ضریب تعرفه جزء حرفه ای؛ تعیین ضریب تعرفه جزء فنی یا تعدیل واحدهای ارزش نسبی آن طبق جزء حرفه ای؛ محاسبه هزینه متوسط اجزای حرفه ای و فنی خدمات پاراکلینیک؛ محاسبه هزینه متوسط اجزای حرفه ای و فنی ویزیت سرپایی؛ تبدیل هزینه هتلینگ به واحدهای ارزش نسبی. (3)  در حوزه نظارت، تشکیل کمیته ای برای نظارت بر تدوین و اجرای تعرفه ها. بحث: نظام تعرفه گذاری کشور ایران دچار چالش های جدی است که انتظار می رود، اصلاحات پیشنهادی این مطالعه زمینه ساز بروز پیامدهای مطلوبی در نظام سلامت کشور باشد.

ارتباط بین هزینه های خدمات سلامت و پیامدهای این خدمات از این نظر که مخارج صرف شده برای خدمات سلامت در کشورهای صنعتی پیوسته در حال افزایش است، برای سیاستگذاران نظام سلامت این کشورها قابل توجه می باشد. به هر حال ایجاد یک رابطه علّی نیز بین این دو مقوله مشکل است، چرا که اولاً مخارج صرف شده برای خدمات سلامت تنها یکی از عوامل کمی و کیفی مؤثر بر پیامدهای این خدمات است، دوم آن که ارزیابی وضعیت سلامت یک فرایند ناقص می باشد. نوشتار حاضر یافته های مهم و روش شناسی رویکردهای موجود در این حوزه را مرور می نماید و نتایج حاصل از مطالعه تجربی ما را در کشورهای عضو اتحادیه اروپا نشان می دهد. در این مطالعه امید به زندگی و میزان مرگ و میر نوزادان به عنوان برونداد نظام سلامت در نظر گرفته میشود و از طرف دیگر سبک های متفاوت زندگی و عوامل محیطی و شغلی به عنوان درونداد در نظر گرفته میشود. تحلیل اقتصادسنجی مطالعه حاضر از مدل تاثیرهای ثابت برای یک سری دادههای تلفیقی مربوط به ۱۵ عضو نخستین اتحادیه اروپا طی دوره ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۵ استفاده میکند. یافته های پژوهش حاضر نشان میدهد که افزایش در مخارج صرف شده برای خدمات سلامت به طور معناداری با بهبود وضعیت مرگ و میر نوزادان و نیز به طور حاشیه ای با بهبود امید به زندگی مرتبط می باشد. به طور کلی یافته های این پژوهش با مطالعه های قبلی سازگاری دارد. علاوه بر این موارد، در پژوهش حاضر پیش بینی ها و اصلاحاتی برای بکارگیری در پژوهش های آینده ارائه شده

هدف: تکنوکراسی (فن سالاری) و تخصص گرایی پدیده ای است که برای مدیریت حیات پیچیده مدرن گریزناپذیر است. دولت های مدرن و از جمله دولت ایران برای تأمین حیات جامعه و کسب مشروعیت اقداماتی انجام دادند که وجوهی تکنوکراتیک داشته است؛ نظیر تأسیس بیمه های اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی. اما سازمان تأمین اجتماعی در ایران، اکنون از منظر تکنوکراتیک با چالش مواجه شده است. این پژوهش که با رویکرد نظری دولت در جامعه (میگدال)، و توجه به خاص بودگی موضوع در ایران صورت گرفت، در پی فهم و تبیین این چالش بوده است. روش: این پژوهش با استفاده از روش تحقیق نظریه مبنایی انجام شد. گردآوری داده ها نیز به شیوه اسنادی و مصاحبه ای و تحلیل آنها به شیوه کیفی صورت گرفت. یافته ها و نتیجه: یافته های حاصل از پژوهش نشان می دهد این چالش با عوامل درون سازمانی و برون سازمانی (دیگر بخش های قوه مجریه و دولت) هم در مقطع کنونی و هم چندین دهه تاریخ تحولات دولت مدرن در ایران مرتبط است. به علاوه، بخش های مختلف دولت مدرن از جمله سازمان تأمین اجتماعی چه از منظر فرازونشیب چالش تکنوکراسی در آنها و چه از منظر پی گیری اهداف و منافع خود، لزوماً با یکدیگر هم سو نیستند.  

هدف: برحسب آمار سازمان بین المللی کار (ILO) در سال 2008، در سراسر جهان حدود 337 میلیون حادثه شغلی و 160 میلیون بیماری شغلی در هرسال حادث می شود و حدود 3/2 میلیون کارگر در نتیجه حوادث شغلی و بیماری های مرتبط با کار، جان خود را از دست می دهند. هزینه های اقتصادی مشکلات سلامت و ایمنی شغلی، بار قابل ملاحظه ای بر شرکت ها تحمیل می کند. هدف این مقاله، دسته بندی خطرات محتمل و ارزیابی آنها است.  روش: در این مطالعه بر اساس مدل سازمان بهداشت و ایمنی شغلی آلمان (BAuA) خطرات محتمل در ده گروه دسته بندی و به منظور تعیین اهمیت هر ریسک در هر سازمان بر اساس مدل FMEA ارزیابی شده اند. ارزیابی ریسک در ده شرکت تابعه شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی شامل شرکت سرم آرا، شرکت کاشی و سرامیک الوند، شرکت لاستیک بارز، شرکت پتروشیمی فناوران، شرکت سیمان ساوه، شرکت سیمان آبیک، شرکت توزیع داروپخش، شرکت تولید داروپخش، شرکت کلروپارس و شرکت داروسازی رازک انجام شده است. نتیجه: بر اساس نتایج، ریسک های ایمنی در برخی سازمان ها ازجمله کلروپارس، کاشی الوند و پتروشیمی فناوران نسبت به سایر شرکت های بررسی شده در وضعیت وخیم تری قرار دارند. همچنین، بررسی ها نشان می دهد که عدم استفاده از روش های اختصاصی در ارزیابی ریسک ها می تواند عاملی در عدم شناسایی و مدیریت دقیق ریسک ها باشد.

از آنجا که فلسفه وجودی بیمه های اجتماعی به طور عمده به ضرورت ارائه حمایت های بلندمدت به نیروی کار، در قالب پرداخت مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی، بازماندگان، کمکهای جانبی برای دوران پیری، ازکارافتادگی و برای خانواده آنان در زمان فوتبرمی گردد. لذا این پژوهش به دنبال تخمین مدلی برای هزینه حمایت های بلندمدت صندوق تامین اجتماعی است.مطالعه حاضر به منظور تخمین تابع هزینه حمایتهای بلندمدت صندوق تامین اجتماعی، با استفاده از دادههای تابلویی طی یک دوره ۶ ساله در سطح استانهای کشور انجام شده است. گفتنی است در این پژوهش، برای تخمین مدل از تابع هزینه کاب- داگلاس استفاده شده است. متغیر وابسته در این مطالعه هزینه حمایت های بلندمدت سازمان و متغیرهای توضیحی شاملتعداد مستمری بگیران بازنشستگی، ازکارافتادگی، بازماندگان، کمک های جانبی و نرخ رشد حداقل دستمزدها است. نتایج حاصل از تخمین مدل نشان می دهد ضرایب مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی، بازماندگان و نرخ رشد حداقل دستمزد ها به ترتیب برابر ۱٫۹۴ و ۰٫۱۸۶ و ۰٫۸۷ و ۰٫۶۹ می باشد. توجه به اینکه در تخمین مدل از تابع دو طرف لگاریتمی کاب-داگلاس استفاده شده است، لذا ضرایب فوق بیانگر کشش هر یک از متغیرهای توضیحی نیز است. در این مطالعه توابع هزینه نهایی و متوسط برای هر یک از متغیرهای توضیحی بدست آمده است. همچنین نتایج نشان میدهد مدل هزینه حمایت های بلندمدت صندوق تامین اجتماعی دارای بازدهی نزولی نسبت به مقیاس است.بیشترین ضریب و کشش در میان متغیرهای توضیحی مربوط به مستمری بازنشستگی و سپس مستمری بازماندگان است که نشان می دهد یک درصد تغییر در تعداد مستمری بازنشستگی نسبت به سایر متغیرها، هزینه حمایتهای بلندمدت سازمان را بیشتر تحت تأثیر قرار خواهد داد. گفتنی است سیاست گذاران و برنامه ریزان سازمان با بهره گیری از نتایج فوق میتوانند در برنامه ریزی برای افزایش جمعیت تحت پوشش و فرایند بودجه ریزی پیش بینی های دقیق تر و علمی تری را انجام دهند.

وفاداری و رویگردانی مشتریان یکی از چالش های مهم شرکتها و موسساتی است که خدمات و کالا را به مشتریان خود عرضه میکنند. سازمان تامین اجتماعی هم در موضوع وفاداری بیمه شدگان خویش فرما جهت ادامه بیمه پردازی، در سالهای اخیر با چالش فوق مواجه بوده است. در این پژوهش اطلاعات و شاخصهای مهم حدود 21407 نفر در قالب 27 ویژگی از بانکهای اطلاعاتی سازمان مذکور استخراج گردید. سپس با استفاده از الگوریتم NSGA-II، تعداد 7 ویژگی مهم که دارای حداقل خطای طبقه بندی بودند، انتخاب شد. در ابتدا عملیات طبقه بندی داده ها با شبکه عصبی چندلایه برروی داده های موجود و با استفاده از 27 ویژگی انجام شد و دقت طبقه بندی 97.6 درصد بدست آمد. پس از انتخاب بهترین طبقه بند که شبکه عصبی بود، عملیات طبقه بندی با شبکه عصبی برروی همان داده ها و در قالب 7 ویژگی انجام شد و دقت 96.8 درصد بدست آمد. در مرحله انتخاب بهترین طبقه-بند جهت انجام پیش بینی های مورد نیاز، از 3 الگوریتم شبکه عصبی چندلایه، الگوریتم ماشین بردار پشتیبان (SVM) و الگوریتم KNN استفاده شد که نهایتاً شبکه عصبی چندلایه، بهترین دقت طبقه بندی را با مقدار 96.8 درصد بدست آورد. سپس برای شبکه عصبی مذکور با استفاده از 7 ویژگی مربوط به داده های سالهای 1367 تا 1395 آموزش انجام شد. از شبکه عصبی آموزش دیده جهت پیش بینی وفاداری و رویگردانی مشتریان سالهای 1396 و 1397 که به تعداد 8364 رکورد می باشد، استفاده شد. نهایتاً این نتیجه حاصل شد که با در نظر گرفتن همه احتمالات، حدود 27.65 درصد از بیمه شدگان خویش فرمای سالهای 1396و1397 در کلاس رویگردان دسته بندی خواهند شد.