نمایه نامه مقالات اطلاع رسانی در نشریات خارجی
حوزه های تخصصی:
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۲۱ تا ۳۴۰ مورد از کل ۴۲۳ مورد.
رسانه های جمعی و نقش آنها در ساختار اجتماعی واقعیت
حوزه های تخصصی:
اصلاح نظام اطلاع رسانی ، یا ترویج فرهنگ مطالعه و تحقیق ؟
حوزه های تخصصی:
سالهاست که از مشکلات موجود در نظام اطلاع رسانی و کتابخانه های کشور صحبت می شود. و این امر ، به عنوان مانع اصلی برای پیشرفت روند تحقیق و پژوهش معرفی می گردد . مقالات فراوان اما پراکنده ای در این زمینه ، در نشریات مختلف به نگارش در آمده و حتی در سمینارهای چندی مانند : سمینار کتاب و کتابداری در سال 1360 در دانشگاه مشهد ، سمینار کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی در سال 1367 در دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، سمینار کاربردی مراکز و سارمانهای پژوهش فرهنگی و اطلاع رسانی در سال 1369 در تهران ( توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ) ، سمینار کتابداری در سال 1371 در دانشگاه مشهد ، و غیره برگزار گردیده ؛ اما مشکلات همچنان به قوت خود باقی است و چه بسا بیشتر هم شده است . دلیل عمده این وضعیت ، آن است که ضعف در سیستم اطلاع رسانی ، خود نه تنها مسئله اصلی محسوب نمی شود ؛ بلکه صرفا یک معلول است و مشکل در درجه اول ، نه از مراکز اطلاع رسانی ، که از ضعف در فرهنگ مطالعه و تحقیق در جامعه ما نشات می گیرد و کمی و کاستیها ریشه در آن دارد . و در واقع ، همین نکته مهم است که باید درابتدا مورد توجه قرار گیرد . دراین مقاله ، سعی شده است ریشه های ضعف در فرهنگ مطالعه و تحقیق و ارتباط آن با نظام اطلاع رسانی مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار گیرد .
کتابشناسی نخستین گام اطلاع رسانی است
حوزه های تخصصی:
در اهمیت کتابشناسی ، همین بس که بدون وجود أن ، انجام هیچ تحقیق و پژوهشی به طور کامل به سامان نمی رسد . انواع کتابشناسی : گونه گونی سلایق و علایق مردم هر جامهه ، دوستداران نشر و گسترش فرهنگ را بر آن داشته که به تدوین کتابشناسیهای مختلف در زمینه های گوناگون دست بزنند . این کتابشناسیها نخست ، هدف عمده و واحدی چون اطلاع رسانی را مد نظر دادند و در مرحله بعد ، هرکدام نیز در چارچوب وظیفه ای که برایشان تعیین شده ، به نوبه خود عملکردهای خاصی بر عهده می گیرند . اهداف کتابشناسی : کتاب عصار ه تجربه ، دانش و عمر انسانهاست ؛ نشانه هویت و شخصیت یک ملت و کشور است ؛ وظیفه انتقال آموخته ها و تجربه های نسلهای پیشین رابه نسلهای پسین بر عهده دارد ؛ در یک کلام ، کتاب پایه اصلی تمدن بشری است . برای آگاهی از وجود این گنجینه ها ، به کتابشناسیها نیاز داریم و این میسر نمی گردد – مگر با پشتکار و همت اندیشوران ، فرهیختگان و کمک سازمانهای دولتی و ملی ، کتابشناسیها به دلایل گوناگونی – که در این مقاله ، به آن دلایل نیز اشاره خواهد شد – در راه تدوین و چاپ ، با دشواریهای چندگانه روبه رو هستند .
تنگناهای اجتماعی – روانی اطلاع رسانی برای توسعه
حوزه های تخصصی:
بیست و پنج سال پیش که برنامه کتابداری در ایران پی ریخته شد و به هر کتابخانه ، به عنوان واحدی مستقل – که باید از دوره کتاب بانی به دوره کتاب رسانی منتقل شود- می نگریستیم ، با این دید به اصطلاح خرد کتابدار / مدیرانی درونگرا ، تکنیک مدار و ماهر در کار با ابزارها ، تربیت کردیم . در آن شرایط ، یک کتابخانه مستقل از مراجعان و مستقل از سایر کتابخانه ها ، یا به جلو می رفت ، یا به قهقرا می افتاد و یا بدون تحرک باقی می ماند . این وضعیت ، با شرایطی که اطلاع رسانی برای دستیابی به توسعه می طلبد سازگار نیست . در اطلاع رسانی برای توسعه ، دید کلان و حرکت یکپارچه همه مراکز در جهت رفع نیازهای علمی و تحقیقاتی همه آحاد جامعه مورد نظر است . عبارت حرکت یکپارچه و رفع نیازهای همه مفهوم مشارکت همه در تصمیمات و مسئولیت همه در اجرا را در بطن خود دارد . پنج اصلی که گذر سالم از مرحله کتلب رسانی به مرحله اطلاع رسانی موثر در توسعه را میسر می سازد عبارتند از : 1) توجه جدی به دانش مدیریت به عنوان نرم افزار پیشرفت ؛ 2) وجود سیاست علمی و سیاست اطلاع رسانی میتنی بر موازین و قوانین ؛ 3) مشارکت جدی و فعال در تصمیمات و تعهد به مسئولیت حاصل از مشارکت در تصمیمات ؛ 4) برقراری مدیریت مردم مدار و برقراری ثبات در مدیریت و امکانات ؛ 5) اداره مدبرانه مقاومت در برابر تغییر در ارزشها ، دانشها و مهارتها ؛ در متن اصلی مقاله ، هر یک از پنج مورد بالا با توجه به وضعیت فعلی حوزه کتابدار ی و اطلاع رسانی در ایران مورد بحث قرار خواهد گرفت .
نظام اگریس Agris و شبکه اطلاع رسانی آن در جهان و بررسی جایگاه ایران در آن
حوزه های تخصصی:
اگریس یک نظام اطلاع رسانی بین المللی است که از طریق شبکه ویژه خود در حوزه کشاورزی ( به معنی عام که مورد قبول فائو F.A.O ** است ) به دریافت و اشاعه اطلاعات علمی و تکنولوژیکی می پردازد . این نظام به دلیل موفقیتهایی که در زمینه کار اطلاع رسانی کسب نمود ، امروزه مورد توجه دست اندرکاران امر اطلاع رسانی در سطح بین الملل است . از آنجایی که آشنایی با شبکه های اطلاع رسانی موفق و سیر تحول و شیوه عمل آنها در سطح منطقه ای و بین المللی ، برای دستیابی به نتایج مثبت درتشکیل شبکه اطلاع رسانی کشور ما می تواند مفید باشد ،و از سوی دیگر ، در اختیار داشتن الگوهای مناسب ، در جلوگیری از دوباره کاریها و احتمالأ کجرویها نقش موثری را ایفاء می نمایند ، نگارنده دراین مقاله ، تلاش می کند ضمن معرفی یک نظام بین المللی اطلاع رسانی از ابعاد گوناگون ، به بررسی نقش ایران و همکاری محققان و مراکز اطلاع رسانی کشور در این نظام بپردازد . دراین بررسی ، کمی و کاستیها و علل گوناگون ظهور کمرنگ محققان ایران ، ارزیابی شده و راه حلها و پیشنهادهایی برای ایفای نقش مثبت در شبکه اگریس و استفاده بهینه از آن ارائه می گردد . انتخاب این نظام ( اگریس ) به عنوان موضوع مقاله ، به دلیل اهمیت ارتباطی است که این شبکه و حوزه کار آن با مسائل مبتلا به محققان و پژوهشگران وزارت جهاد سازندگی داراست .
طرح ایجاد پایگاه داده های زبان فارسی با کمک کامپیوتر
حوزه های تخصصی:
این طرح, طرحی بنیادی و گسترده برای زبان فارسی است که با توجه به هدف , سودمندیها و کاربران گوناگون آن, می تواند به عنوان طرح مادر یا پشتیبان برای بسیاری از طرحهای زبانی, ادبی و زبانشناختی زبان فارسی به کار گرفته شود. اکنون چند ماه است که اجرای فاز اول این طرح درپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آغاز شده است.
نقش اطلاع رسانی در پیشرفت تحقیق و توسعه
حوزه های تخصصی:
تصویر علمی ایران در جهان
حوزه های تخصصی:
ر این مقاله، سعی می شود روشهای تجربی ای که در دو دهه اخیر، در چارچوب جامعه شناسی علم وضع شده و برای بررسی تحقیقات دانشگاهی مورد استفاده قرار گرفته اند، معرفی شوند. به کمک این روشها، می توان شاخصهایی تعریف کرد که بر مبنای آنها بتوان وضعیت علمی نهادهای تحقیقاتی را ارزیابی نمود. جهت نشان دادن یکی از کاربردهای این روشها، کوشش می شود تا موقعیت علمی ایران در جهان، در هشت رشته علمی در زمینه علوم پایه، مورد بررسی قرار گیرد و بر مبنای اطلاعات کمی، توان تحقیقاتی ایران را در دو دهه گذشته در زمینه تحقیقات دانشگاهی تعیین کرد.
لزوم پایبندی به اصول اخلاقی در اطلاعرسانی
حوزه های تخصصی:
اصول اخلاقی به قوانین کمال انسان و خیر را تحقق بخشیدن مربوط است و در نتیجه در هر حرفه‌ای به مجموعهء احکام ارزشی و تکالیف رفتار و سلوک، و فرمان‌هایی برای عمل بستگی دارد. در رشته و حرفهء کتابداری و اطلاعرسانی، تلاش‌هایی برای مشخص‌‌کردن اصول اخلاقی به عمل آمده است. بر‌شمردن اصول اخلاقی و رعایت آنها در امور پژوهش، تدریس و کار اطلاع‌رسانی‌نخستین گام‌های برداشته‌شده در این زمینه است. برخی صاحبنظران این رشته، مسائل اخلاقی مربوط به تولید، اشاعه و کاربرد اطلاعات را مهم پنداشته و برشمرده‌اند.خبرگانی دیگر، مسائل اخلاقی و رعایت اصول آن را به دو بخش عمده – مسائل اخلاقی کلان و مسائل اخلاقی خرد – تقسیم کرده‌اند و اجرای قوانین اصولی اخلاقی را بیشتر بر عهدهء تولیدکنندگان پایگاه‌ها و بانکهای داده‌ها، میزبانان اطلاعاتی و ارتباطات دوربردی که در خدمت اطلاعرسانی همگانی است دانسته‌اند. در این نوشتار از «باید» و «نباید»های مرتبط با ضرورت‌ها، و مصالح کنونی و آتی اطلاعرسانی سخن می‌رود تا نشان دهد چگونه ادامهء این خدمت می‌تواند به هدف غایی »انسان‌کامل‌شدن« بینجامد و راهنمای عمل و هدایتگر رستگاری شود.
اطلاعات مورد نیاز کتابداران در عصر تکنولوژی
حوزه های تخصصی:
ماهیت کتابخانه‌ها و کتابداری با استفاده از تکنولوژی الکترونیک به سرعت به سوی مدرنیزه شدن می‌رود. مسلماً در طرحهای معمول کتابخانه‌های آینده، خدمات و تکنولوژی جدید توسط افرادی که کتابدار نامیده می‌شوند، اداره و کنترل می گردد. متاءسفانه در این میان، رقابت موجود بین کتابداران و سایر افرادی که برای کنترل و مدیریت منابع اطلاعاتی و ارائه خدمات، خود را محق می دانند، نادیده انگاشته شده است. در برنامه‌های آموزش کتابداری، بایستی افرادی برای کتابخانه‌های جدید تربیت شوند. در این کتابخانه‌ها کتابداران، نیازمند انجام کار با سایر گروهها و افرادی هستند که مایل اند خدمات اطلاعاتی را به تمام استفاده کنندگان ارائه دهند. بحث بر سر این است که علاوه بر رقابتی که امروزه بین مسائل سنتی و مدرن کتابخانه‌ها وجود دارد، کتابداران به کسب مهارتها برای ایجاد ارتباط صحیح و حل مسائل و نیز درک کاملی از مسایل مدیریتی احتیاج دارند. این مسئله معمولا در برنامه های آموزشی کتابداران و اطلاع رسانی مورد تاءئید قرار نگرفته است.
جایگاه بخش دولتی و خصوصی در اطلاع رسانی
حوزه های تخصصی:
هدف از ارائه این مقاله ، مطرح نموده مباحثی اجمالی پیرامون جایگاه دولت ، در سیستمهای اطلاع رسانی ، لزوم پیوستگی مسیر پردازش اطلاعات ، موقعیت و تقش بخش خصوصی در برابر نقش دولت و بالاخره ، موانع موجود در راه مصرف کنندگان این اطلاعات ، بر اثر عدم وجود استراتژی واحد و حمایتهای دولتی در بخش اطلاع رسانی است . این مقاله بر پایه آمار و ارقام و یا مستندات خاصی تنظیم نگردیده و صرفا نتیجه ای است بر پایه بررسی جامعه ، به عنوان یک سیستم تولید کننده و مصرف کننده همزمان اطلاعات و تجزیه و تحلیل منطقی واقعیتهای حاکم .
بررسی تنگناها و مشکلات موجود اطلاع رسانی کشور
حوزه های تخصصی:
اطلاع رسانی، یکی از ضرورتهای عصر حاضر است و در کشور ما به ویژه، با عنایت به شروع سازندگی، ضرورت آن بیشتر محسوس است. متاءسفانه موانعی بر سر راه است که نه تنها ما؛ بلکه اغلب کشورهای مشابه ما با آن دست به گریبان اند. در این مقاله، ضمن تعریف مختصری از مدیریت و اطلاعرسانی، به موانع دهگانه در این زمینه پرداخته خواهد شد. این موانع عبارت اند. از: 1)عدم عنایت به تفکر منظم و منطقی در کارها، 2) عدم توجه به نظام در اطلاع رسانی، 3)حاکمیت تفکر بخشی، 4) نبود روحیه جمعی 5)عدم ثبات در مدیریتها 6)نبودن پیگیری و نظارت 7) جدی نگرفتن تحقیقات از طرف مقامات مسوءول برای محققان داخلی، 8)مشکل زبان 9) عدم تفاهم و یا ارتباط بین اطلاع رسانان و متخصصان کامپیوتر، 10) حلاوت تماس و یا ارتباط با خارج که اثرات این موانع در موارد زیر تجلی می یابد: الف) بریدگی، انقطاع و انسداد در کار اطلاع رسانی، ب) در هم برهمی و بلاتکلیفی، ج) حبس اطلاعات، د)تولید اطلاعاتی که ضروری نیست، ه) زمینه سازی برای ورود اجنبی. توصیهء اصلی در این مقاله، این است که باید به خویشتن بازگشت و هر چه سریع‌تر نظامی را برای گردآوری ذخیره و بازیابی اطلاعات طراحی کرد و پذیرفت.
تکنولوژی های جدید و اطلاع رسانی در ایران
حوزه های تخصصی:
همان گونه که همگان باور دارند، نیاز به زندگی بهتر و حس کنجکاوی برای پژوهش و یافتن راه های جدید در به کارگیری پدیده‌های طبیعی و توسعه تمدن پیرامون، همواره مشوق انسانها بوده است. اگر قبول کنیم که در قرن حاضر، دسترسی به اطلاعات سالم، به موقع و کارآمد، اساسی‌ترین عامل برتری اقتصادی، نظامی و مدیریتی یک جامعه بر جوامع دیگر است، دلیل و انگیزه جامعه غرب در سرمایه‌گذاری جهت توسعه تکنولوژی اطلاع رسانی و استفاده بهینه از آن را در خواهیم یافت. کشور ما، همچون بسیاری از کشورهای توسعه نیافته، همواره مصرف‌کننده اطلاعات سازمان یافته جوامع پیشرفته بوده و به دنبال آن، استفاده از تکنولوژی های جدید اطلاع رسانی نیز، پیوسته در فکر و ذهن مدیریتهای سطوح گوناگون جامعه ما وجود دارد و در موارد زیادی نیز، آن را به کار گرفته و استفاده می نمایند. اینکه در جامعه ما، این اطلاعات و به تبع آن ابزارهای جدید اطلاعرسانی، تا چه اندازه مثمر ثمر بوده یا نبوده است؛ استفاده از آنها مجاز است یا نه؟ و مسائل جنبی دیگر آن، خود می تواند دستمایه تحقیقات جدی و مفیدی واقع گردد. در این مقاله، سعی خواهد شد چگونگی استفاده از تکنولوژی های جدید اطلاع رسانی و مدیریت آن در ایران، مورد بررسی قرار گیرد. دیگر مباحث مطرح شده در این مقاله، عبارت از: -استفاده از تکنولوژی های جدید به چه منظور -وضعیت بانکهای اطلاعاتی -وضعیت نیروی انسانی و مدیریت در مراکزی که از تکنولوژی های جدید استفاده کرده اند. -نتیجه‌گیری و بررسی آمارها -پیشنهادات
کتابخانه های آکادمیک: مصرف کنندگان اطلاعات توصیه هایی جهت اتخاذ خط مشی
حوزه های تخصصی:
طرح ریزی یک نظام اطلاع رسانی فعال در سطوح خرد و کلان، لزوم بررسی تطبیقی روشهای گوناگون اطلاع رسانی و ارزیابی نقاط ضعف و قدرت نظامهای ممکن اطلاع رسانی را پیش می آورد. چنین امری، به ویژه در سطح کتابخانه های آکادمیک که از مراکز بالقوه و بالفعل ارائه اطلاعات هستند، مشهود است. همزمان، افزایش هزینه های کسب اطلاعات، فراوانی مواد در دسترس، هزینه‌های تکنولوژی جدید اطلاعات و کاهش بودجه (قدرت خرید)، کتابخانه‌ها را وادار می سازد که ره‌یافتهای سنتی ارائه اطلاعات را مورد تجدید نظر قرار دهند. سیاستهای قیمت‌گذاری ناشران ادواریها، تولید-کنندگان محصولات سی، دی، رام (CD-ROM) و عاملان بانکهای اطلاعاتی، پیوسته اقتصاد اطلاعات (تولید، اشاعه و مصرف) را به عاملی مهم در برنامه‌ریزی تبدیل می کند. ضمن تدوین خط‌مشی های جدید برای مقابله با شرایط پیش آمده و انتخاب حامل اطلاعاتی، می توان نقش کتابخانه های آکادمیک را به عنوان ارائه‌کنند گان اطلاعات، مورد تبیین و بررسی قرار داد. پذیرش نقش جدیدی برای کتابخانه های آکادمیک، به منزله مصرف‌کنندگان و تسهیل‌کننده در امر ارائه اطلاعات با توجه به امکانات بالقوه آنان، از دیگر توصیه های تحقیق حاضر است.
پایگاههای معرفتی در سیستم های اطلاع رسانی
حوزه های تخصصی:
امروزه ، در بسیاری از رشته های فعالیتهای بشری مانند پزشکی ، مهندسی و مریریت سیستمهایی به وجود آمده است که در آنها ، اطلاعات و معرفت بشری به صورت الکترونیک ضبط می گردد . این سیستمها ، قادرند به همان گونه که یک فرد متخصص ، مانند پزشک از اطلاعات خود استفاده کرده و استدلال منطقی و نهایتاً نتیجه گیری می نماید ، از اطلاعات ضبطشده درون سیستم بهره گرفته ، استدلال منطقی و نتیجه گیری کند . در این مقاله ، مطالب زیر در شش بخش بررسی خواهد شد . بخش 1 ) تعریف پایگاههای معرفتی بخش 2 ) ویژگیهای پایگاههای معرفتی بخش 3 ) طراحی پایگاههای معرفتی بخش 4 ) زمینه های مناسب برای پایگاههای معرفتی بخش 5 ) استفاده از منطقهای غیر ارسطویی در پایگاههای معرفتی بخش 6 ) تکنولوژی پایگاههای اطلاعاتی شیء گرا (Objeect oriented ) .
نقش ماهواره ها در اطلاع رسانی
حوزه های تخصصی:
امروزه ، ماهواره ها به بخشی مهم و عمده در زیربنای ساختار ارتباطات و اطلاعات تبدیل شده اند ، به طوری که با اطمینان میتوان هزاره سوم میلادی را قرن ماهواره ها نام گذاشت . تکنولوژی ماهواره، عاملی قوی برای تغییر و دگرگونی است .این تکنولوژی ، می تواند چون ابزار مفیدی به انسان کمک کند تا با استفاده از آخرین پدیده های علمی ، زندگی دلخواه و آرمانی پر بار و پر تلاش داشته باشد . امروزه ما می دانیم که یافته های علم ، تقریبا در هر ده سال دو برابر می شود و البته اطلاعات همراه آن در این مدت 8 تا 10 برابر افزایش می یابد . برای اینکه این جریان عظیم اطلاعات ، به میلیونها استفاده کننده در جهان به طور درست منتقل شود ، به مجراهای ارتباطی خاصی نیاز است که دارای سرعت مخابره فوق العاده باشند و در اینجاست که ماهواره ها به کمک می آیند و با این تکنولوژی جدید ، جریان عظیم اطلاعات به هر جایی از سرزمین که زیر پوشش ماهواره باشد ، روانه می شود . چگونگی استفاده از ماهواره ، نقش آن در اطلاع رسانی و اهمیت استفاده از آن برای کشورهای جهان سوم ، از زمره مسائلی است که طی این مقاله ، مطرح خواهد شد و تا حد امکان پاسخهای لازم برای آنها جستجو می شود
بانک اطلاعات کتاب شناختی کشاورزی ایران
حوزه های تخصصی:
در اواخر سال 1367 فکر انتظام و انسجام داده های اطلاعاتی کشاورزی ایران، توسط تعدادی از صاحبنظران و سیاست گذاران برنامه های توسعه کشاورزی ایران مطرح گردید که منجر به ارائه پروژه ای تحت عنوان بانک اطلاعات کتاب شناختی کشاورزی ایران شد. بر این مبنا، با استفاده از فر انمای کشاورزی کتابخانه کنگره، نظام اگریس، مسائل و مباحث ویژه کشاورزی ایران، مطالب و موضوعهای گوناگون در شمول برنامه کار قرار گرفت و مدارک زیادی گردآوری و جایابی شد و به دنبال آن به منظور تسریع در بازیابی اطلاعات، با استفاده از نرم افزار CDS-isis در جهتک‌امپیوتری کردن این اقدام گردید. در حال حاضر، دو برنامه فارسی و غیرفارسی، با توجه به استاندارد بین المللی منابع مرجع ردیف دوم، تهیه و تنظیم گردیده و با نام بانک اطلاعات کتاب شناختی کشاورزی ایران روی pc نصب و به مرحله اجرا در آمده است. شرح نحوه انجام این کار گروهی، از مرحله گردآوری اطلاعات تا مرحله کامپیوتری کردن، اساس این مقاله را تشکیل می دهد.
مروری بر مراکز خدماتی چکیده‌نویسی ونمایه‌سازی در چین
حوزه های تخصصی:
اولین مرکز خدماتی نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی (A&I) در چین در سال 1988, سی سالگی خود را جشن گرفت. با این حال اشتباه است که بپنداریم رشد خدمات نمایه سازی و چکیده نویسی همسان رشد دیگر کشورهای جهان بوده است ـ چرا که این مراکز خدمات خود را از صفر شروع کرده‌اند و پس از یک دوره قهقهرایی, تولدی دوباره یافته‌اند. اینک, این مراکز, دیگر بنگاههای تجاری نیستند. در پایان دهه 80, تقریباً اکثر مراکز چکیده نویسی و نمایه سازی چین, انتشارات خود را به چاپ رسانده‌اند, و ارائه خدمات کامپیوتری نیز, در بوته آزمایش قرار گرفته است. هدف این مقاله, نشان دادن تصویری روشن از روند توسعه در رشد خدمات نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی در چین و مطرح نمودن مشکلات و مسایل این‌گونه مراکز به منظور توجه بیشتر به این مهم است.