حمید باقری

حمید باقری

مدرک تحصیلی: عضو هیأت علمی / دانشگاه تهران (دانشکده الهیات)

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۳۲ مورد از کل ۳۲ مورد.
۲۱.

Analysis of the Narrative Bases of the Opponents of Revolution and Formation of Islamic Government in the Period of Occultation(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: The Hojjatieh Society Taqut Flag Islamic Government Age of Occultation the Uprising of Mahdi (a.j.)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۷۰
  Socio-political aspect is one of the dimensions of human life. An important issue is the view of Islam towards the formation of government at the age of occultation. Concerning the certain traditions, any kind of uprising and revolution before the emergence of Hazrat Qaem (a.j.) will be unlawful and add, "Any flag which raised before the emergence of the Imam of the Age (a.j.), its leader will be Taqut." The present study aimed at criticizing the narrative bases of the revolution opponents and the formation of government from the viewpoints of documents and contexts. Based on the results, only one, and with tolerance, two traditions ban the uprising and describe the rebels as Taqut, legends from Malek Jahani, and Abi basir. Both narratives have some flaws from the viewpoint of documents and rejected contextually. They are not in agreement with the Quran, necessities of religion, the Shia idea of fighting against oppression, and the practical life of the religious leaders. These traditions, in the event of the correctness of their reference to infallible Imams (a.s.), provide for uprisings whose leaders instead of Sovereignty of Allah and Ahl al- Bayt [The household of the Prophet (P.B.U.H)] introduce themselves as the promised Mahdi (a.j.).
۲۲.

شناسایی منابع مکتوب کلینی در تدوین الکافی: بررسی مورد علی بن محمد کُلینی رازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: عَلان کُلینی علی بن محمد کُلینی رازی کتاب أخبار القائم (ع) منابع الکافی منابع مکتوب شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۵۸
علی بن محمد بن ابراهیم بن أبان کُلینی رازی مشهور به «عَلّان کلینی» از راویان امامی عصر غیبت صغری است. از میان رجالیان متقدم، تنها نجاشی شرح حال او را آورده و بر وثاقتش تصریح کرده است. از او که داییِ شیخ کلینی معرفی شده، روایات بسیاری در الکافی نقل شده است. بخش قابل توجهی از این روایات در «کتاب الحُجّه» الکافی است. نظر به اینکه شیخ کلینی روایات کتابش را از منابع مکتوب پیشینی گردآورده، این پرسش مطرح است که منبع مکتوب او در نقل این روایات کدام کتاب بوده است. اهمیت شناسایی این منابع از آن روست که از جمله معیارهای محدثان متقدم، نقل از کتاب های قابل اعتماد بوده است. این مقاله می کوشد تا با گردآوری این روایات و تحلیل آن ها، این فرضیه را ارزیابی کند. شواهد محتوایی و سندی این روایات، نقل آن ها از کتاب أخبار القائم (علیه السلام) علان کلینی را تقویت می کند. محتوای بخش قابل توجهی از این روایات درباره امام زمان (ع) است که با عنوان کتاب وی همسویی کامل دارد.
۲۳.

محوریت بوم مدینه در حدیث و پیدایی گفتمان فرابومی حدیث در میان محدثین اهل سنت در دو سده نخست هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محوریت مدینه در حدیث گفتمان فرابومی حدیث حدیث اهل سنت مالک بن انس شافعی رحله طلب حدیث مکتب حدیثی مدینه و کوفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۹۵
رسول خدا 2 در مدینه با تفسیر آیات قرآن و بیان حدیث، دانش حدیث را بنیان نهاد. استماع و نقل احادیث توسط صحابه و تابعین در مدینه، ظهور فقها و محدثان برجسته ای چون فقهای سبعه و مالک بن انس در آنجا و سیاست های مذهبی امویان سبب پیدایی و مرجعیت بوم مدینه در نقل و نشر حدیث گردید. مسئله اصلی این مقاله، تبیین مرجعیت و برتری محدثان مدنی اهل سنت در دو سده اول، و شناسایی و تحلیل زمینه ها و عوامل مؤثر در شکل گیری گفتمان حدیث فرابومی در پذیرش، نقل، ثبت و اعتبار روایات محدثان غیرمدنی است. شواهد تاریخی بیانگر این است که با گسترش اسلام در سرزمین های مختلف، مهاجرت صحابه مدنی برای فتوحات و تبلیغ اسلام، تشکیل حلقه های حدیثی در شهرهایی چون کوفه و بصره با محوریت صحابه، اجتماع محدثان در بغداد به عنوان مرکز حکومت فراقومی عباسیان، رحله محدثان به شهرهای مختلف برای طلب حدیث زمینه ها و عوامل اصلی مؤثر در شکل گیری و نهادینه شدن تدریجی گفتمان فرابومی حدیث فراهم شد.
۲۴.

ارزیابی دقت تصاویر فرا طیفی و چند طیفی در طبقه بندی پوشش تالاب ها با استفاده از روش های مختلف طبقه بندی (مطالعه موردی: تالاب شادگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تصاویر ابرطیفی تصاویر چندطیفی تالاب شادگان طبقه بندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۷۶
طبقه بندی پوششی تالاب ها به منظور شناسایی نوع گونه های گیاهی داخل تالاب و تمایز آن با پوشش گیاهی حاشیه ی تالاب و بررسی تغییرات اکوسیستم آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به مشابهت طیفی بین گونه های مختلف گیاهی تالاب و گیاهان حاشیه ی تالاب و زمین های کشاورزی این امر با استفاده از داده های چندطیفی با مشکلاتی مواجه است و داده های ابرطیفی می تواند در این زمینه بسیار سودمند باشد. در این مطالعه توان سنجنده های ابرطیفی و چندطیفی در شناسایی ویژگی های تالاب و توانایی سنجنده های ETM+(۲۰۱۱)، Hyperion(۲۰۱۱) و ALI(۲۰۱۱) به منظور مطالعه ی ویژگی های تالاب شادگان طی سال ۱۳۹۰ بررسی شد و شاخص های مختلف طیفی به همراه ترکیب مناسبی از باندهای تصاویر ماهواره ای سنجنده های مذکور به عنوان ورودی انواع روش های طبقه بندی شامل روش های حداکثر احتمال، حداقل فاصله، شبکه عصبی و ماشین بردار پشتیبان مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که روش های ماشین بردار پشتیبان و شبکه عصبی با دارا بودن دقت طبقه بندی بالای ۸۵ درصد در هر سه تصویر, نتایج نزدیک تری به واقعیت نشان می دهند. دقت طبقه بندی برای هر سه تصویر برای روش ماشین بردار پشتیبان در بالاترین حد خود بود به طوریکه برای تصویر Hyperion صحت کلی برابر ۹۵.۷۳، برای ALI برابر ۸۸.۰۳ و برای ETM+ برابر با ۸۹.۳۴ است. بنابراین ویژگی های در نظر گرفته شده برای تالاب، در سه تصویر حاصل از الگوریتم SVM نشان داد که نمایش تمایز کاربری پوشش گیاهی حاشیه تالاب از کاربری زمین های کشاورزی آبی دارای ابهام بیشتری نسبت به سایر ویژگی های تالاب است. بررسی ها نشان داد که این بخش در تصاویر ALI و ETM+ نسبت به تصاویر Hyperion کمتر قابل شناسایی هستند و یا در برخی مناطق این قسمت ها اصلا قابل تفکیک از ارضی کشاورزی آبی نیستند، در حالیکه Hyperion به دلیل دارای بودن تعداد ۲۲۰ باند و داشتن سطح بالاتری از جزئیات طیفی, توانایی تفکیک این دو کلاس را از هم دارد.
۲۵.

زمینه ها و عوامل رواج و بومی سازی فقه مالکی در اندلس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فقه مالکی در اندلس عوامل رواج فقه مالکی امویان اندلس رحله حدیثی مدینه محوری حدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۴۴
شکل گیری و رواج اندیشه های دینی و اجتماعی یکی از مهم ترین موضوعات مورد بررسی پژوهشگران حوزه تاریخ و تمدن بوده است. موضوع این پژوهش زمینه ها و عوامل ورود فقه مالک به اندلس و بومی سازی آن بر اساس بافت اجتماعی آن است. از زمینه های ورود فقه مالکی به اندلس می توان به مرجعیت فقهی و حدیثی بوم مدینه در سرزمین های اسلامی در سده دوم و ترکیب جمعیتی اهالی اندلس اشاره کرد. یافته ها حاکی است که عواملی چون حمایت حکومتی امویان اندلس از فقه مالک، اهتمام فقهاء به رواج این فقه، سفرهای زیارتی و رحله های حدیثی اهالی اندلس به حجاز؛ منجر به بومی سازی فقه مالک در  بافت اجتماعی اندلس گردید. در واقع فقها در چهارچوب فقه مالک در بافت اجتماعی اندلس از آرای فقیهان دیگر همچون اوزاعی، لیث بن سعد و شافعی تأثیر پذیرفته و اقدام به بومی سازی فقه مالکی نمودند.
۲۶.

الگوی پارادایمی تاب آوری معیشت روستایی(RRL) با رویکرد گراندد تئوری

کلید واژه ها: معیشت روستایی تاب آوری معیشت الگوی پارادایمی شهرستان ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۳۲
تاب آوری و معیشت دو مقوله مهم در امر برنامه ریزی و توسعه به شمار می آید بطوری که توجه به این مقولات، توسعه و پیشرفت، و عدم توجه و نادیده انگاشتن آنها پیامدهای جبران ناپذیری را در سطوح مختلف اقتصادی،اجتماعی،محیطی و کالبدی به دنبال خواهد داشت.هدف پژوهش حاضر بررسی الگوی پارادایمی تاب آوری معیشت روستایی در محدوده شهرستان ارومیه می باشد. جامعه آماری پژوهش را روستاهای حاشیه دریاچه ارومیه (18روستا به عنوان نمونه)از شهرستان ارومیه را تشیکل می دهد. روش پژوهش براساس هدف ،کاربردی و براساس روش و ماهیت توصیفی -تحلیلی،که مطالعه میدانی با روش کیفی مبتنی بر گراندد تئوری-داده بنیاد (بر مبنای مصاحبه با متخصصان و ذی نفعان محلی،30نفر بصورت گروه کانونی- در سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری، و کدگذاری گزینشی) انجام شد.نتایج نشان داد که عوامل درون زا و برون زا مهمی به صورت مستقیم و غیرمستقیم در تضعیف و یا تقویت تاب آوری معیشت منطقه در ابعاد مختلف دخالت دارد. به عبارتی شرایط علّی موجود در تاب آوری معیشت روستایی در محدوده مورد مطالعه عبارتند از:1)علل انسانی به تاب آوری معیشت(سیاست های اقتصادی؛سیاست های اجتماعی و آموزشی،سیاست های زیست محیطی،سیاست های زیرساخت ها(فیزیکی)، سیاست های برنامه ریزی و ایدئولوژی) 2)علل محیطی به تاب آوری معیشت(مخاطرات طبیعی از جمله بارندگی،خشکسالی،سیل و تگرگ).همچنین شرایط مداخله گر در این زمینه نقش تسهیل کننده و بازدارنده عوامل انسانی و محیطی(اقلیمی) بوده است.
۲۷.

پژوهشی در تاریخ گذاری و شناسایی مؤلف کتاب الأ ظ له؛ اثری بازمانده از غُلات کوفه در سده های نخست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: کتهاب الأظلهه کتهاب الأشهبا و الأظلهه أظ لهه غهلات کوفهه نصهیریه سلسهله الترا العلوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۴
بسیاری از آثار باقی مانده نصیریه از سده های میانه حاوی نقل قول های فراوانی از میرامفقود غلات کوفه اند که می توان بهدان ها بهه مثابه منهابعی واسهطه در بازیهابی محتهوای آنمیرا و به تبع شناخت بی واسط تعالیم غهلات تکیهه کهرد. کتهاب الأظله هیکهی از همهینمیرا غالیان است که فقراتی از آن به واسط چهار متن کهن نصیری در دسترس اسهت.تعیین تاریخ حدودی تألیف ایهن منهابعِ واسهطه می توانهد در تاریخ گهذاری کتهاب الأظلهه وحتهی شناسهایی مؤلهف آن راه گشها باشهد. شهواهد متنهی مو،هود مؤیهد تهألیف ایهن منهابعنُصیری در سده های سوم و چهارم است که بدین ترتیب، می توان در تاریخ گذاری کتابالأظل هزمانی پیش از سده دوم و سوم را برآورد کهرد. در منهابع کتاب شهناختی امامیهه از سههمؤلههفِ کتههاب الأظلهه هیههاد شههده اسههت: احمههد بههن محمههد بههن عیسههی اشههعری قمههی،عبدالرحمان بن کثیر هاشمی و دیگری ابو،عفر محمد بن سنان زاهری؛ مؤلفانی کهه دورهحیات آنها با بازه زمانی حدودی تألیف کتاب مورد بحث همخوانی دارد. بنا بر اسهنادیکه در منابع نصیری در باره کتاب الأظله هدر دست است، احتمال تعل کتهاب بهه محمهدبن سنان بیش از دیگران است.
۲۸.

اعتبارسنجی داده های رجالی امامیه در پرتو منابع غیر رجالی غیرشیعی: مطالعه موردی إسحاق بن محمّد الأحمر نَخَعی بَصری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: رجالیان متقدم امامیه داده های رجالی اعتبارسنجی اقوال رجالی داده های فرارجالی اسحاق بن محمد احمر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۶
بررسی راویان و اَسناد روایات یکی از معیارهای محدثان مسلمان درارزیابی احادیث بوده است که این امر، موجب تولید داده های انبوه رجالی و به تبع شکلگیری دانش رجال درمیان دانش های حدیثی شده است. دردوران معاصر گاه درواقع نمایی ارزیابی های عالمان رجالی درباره راویان تشکیک شده است. این تردیدها زمانی تشدید می شود که میان مضمون روایات برجای مانده از راوی و داده های رجالی تناقض وجود داشته باشد. اسحاق بن محمّد اَحْمَر نَخَعی یکی از راویان شیعی است که از سوی رجالیان متقدم عمدتاً به دلیل فساد مذهب و انتساب او به جریان غُلات تضعیف شده است. بنابر داده های رجالی متقدم، این گرایش های غالیانه به مضمون ومحتوای کتاب های تألیفی او نیز راه یافته بود، تا آنجا که موجب شد روایات او به سبب ناهمگونی با اندیشه های اصیل امامیه، جعلی و خود او کذّاب و دروغگو معرفی شود. این نوشتار می کوشد بااستناد به داده های موجود درمنابع غیررجالی همچون آثار فِرق نگاری و تألیفات مسلمانان غیرشیعی و نیز تحلیل داده های فرارجالی، ایده بهره گیری ازاین منابع درارزیابی میزان واقع نمایی گزارش های رجالیان درباره اسحاق احمر را مورد سنجش قرار دهد. ثمره این مطالعه، تأیید داده های رجالی با واقعیت های تاریخی سده های میانه است. باتوجه به داده های فرارجالی درباره اسحاق، صحّت واعتبار اطلاعات رجالی درکتاب های رجالیان متقدم درباره تضعیف وی و گرایش های غالیانه منسوب به او نتیجه گیری می شود.
۲۹.

پژوهشی در انتساب چند اثر جدید الإنتشار به ابو محمّد حسن بن علی بن شعبه حرّانی، محدّث شناخته شده شیعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: حسن بن شعبه حَرّانی تألیفات حقائق أسرار الدین رساله موضحه حقائق أسرار الدین مسائل لإبن شعبه الحرّانی نصیریه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۶
ابومحمد حسن بن شعبه حرّانی، محدّث شیعی سده چهارم هجری است که اطلاعات کمی درباره وی وجود دارد. کهن ترین منبعی که از وی نام برده به سده دهم هجری بازمی گردد. آشنایی بیشتر عالمان شیعی با وی بیش از همه مرهون دستیابی وجاده ای علامه مجلسی و شیخ حرّعاملی به کتاب مشهور تُحَف العقول اوست که به سبب تألیف همین اثر مورد تمجید عالمان متأخر امامی قرار گرفته است. در میان میراث مکتوب مذهب نُصیریه علاوه بر این دو کتاب، چند اثر منسوب دیگر نیز از ابن شعبه در دست است: حقائق أسرارالدین، رساله موضحه و مسائل. این آثار کاملاً در فضای فکری نُصیریه تألیف شده و به لحاظ سبک نگارش با تحف العقول فاصله دارند. در صورت اثبات درستی انتساب این آثار به ابن شعبه، بخش قابل توجهی از اطلاعات ما درباره او اصلاح و حتی تکمیل می شود. این مقاله تلاش دارد تا با پیگیری شواهد مختلف، انتساب این آثار به ابن شعبه را بررسی نماید.
۳۰.

راوی شناسان متقدّم اهل سنّت و نقد متنی حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حدیث نقد متن مصادر متقدّم رجالی اهل سنت خاورشناسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۳
رویکرد بیشتر خاورشناسان در حوزه مطالعات حدیثی، فرآیند نقّادی حدیث اسلامی از سوی محدّثان مسلمان را محدود به نقد سندی دانسته و بر این باور است که ایشان به پدیده نقد متنی بی توجّهی یا کم توجّهی داشته اند. در سال های اخیر پژوهش گران مسلمانان، از جریان های مختلف فکری، با ارائه نمونه های گوناگون از شواهد نقد متنی در کتب حدیثی کهن اهل سنّت سعی در نشان دادن وجود نگاه انتقادی به محتوای حدیث علاوه بر نقد سندی آن از سوی نگارندگان این کتب داشته اند. افزون بر این تلاش ها ، مطالعه کتب رجال و علل الحدیث متقدّمان در سده های سوم و چهارم، شواهدی از اهتمام محدّثان نسبت به نقد متنی را به دست می دهد. تحلیل گزارش های بر جا مانده از متقدّمان نشان از نقش قابل توجّه نقد محتوایی بر پایه ملاک های متعدّد در ارزیابی مضمون احادیث، از جمله سنجش با قرآن، سنّت، روایات مشهور و غیره دارد.
۳۱.

نُصیریّه و انتقال میراث حدیثی غالیان کوفه به شام؛ بررسی موردی آثار منسوب به محمد بن سنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: غالیان محمّد بن سنان زاهری میراث حدیثی نصیریه کوفه شام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۳
محمد بن سنان زاهری از آن دست راویان پُر روایتِ کوفی است که اعتبار وی میان رجال شناسان و فقیهان مورد گفت وگوست؛ گروهی وی را قابل اعتماد می دانند و برخی او را نامعتبر قلمداد می کنند. ظاهراً تمایلات غالیانه وی در بی اعتباری اش نزد رجالیان امامی بی تأثیر نبوده است. هرچند رگه های این تمایلات و گرایش ها در میراث روایی بازمانده از او در جوامع روایی امامیه چندان مشهود نیست، اما در میراث برجای مانده و منسوب به وی در میان گروه های غالی شام در سده های چهارم و پنجم هجری وجود عناصر غلوآمیز به روشنی قابل مشاهده است. در آثار برخی مؤلفان نصیری، از متونی با انتساب به ابن سنان یاد و مطالبی از آن ها نقل شده است که - در صورت درستی انتساب - از یک سو مؤید غالی بودن وی و از سوی دیگر، شاهدی در پالایش میراث حدیث امامیه توسط محدثان بزرگ از عناصر غلوآمیز خواهد بود.
۳۲.

نگاهی به نقش و جایگاه مؤلّفه های «کتابْ محور» در ارزیابی های حدیثی قدما در پرتو تحلیل منابع فهرستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: منابع حدیثی نقد حدیث اعتبار منبع محدثان متقدم امامی تحلیل فهرستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۵
بنا بر نظر مشهور، عالمان امامی به دو گروه عمده متقدّمان و متأخّران قابل تقسیم اند. تفاوت های متعددی میان این دو در حوزه های مختلف علمی، از جمله مسائل و مبانی حدیثی وجود دارد. اطلاعات ما در باره مبانی حدیث پژوهی گروه نخست، اندک و در پاره ای موارد محدود به گزارش های کلی عالمانی از نسل متأخّران است که ضمن توجه به اختلافات بنیادی در مبانی حدیثی این دو گروه، در تبیین مبانی گروه اول کوشیده اند؛ از جمله، آنها بر تکیه قدما بر «نظام قراین» به عنوان نقطه کانونی در ارزیابی های حدیثی تأکید فراوان شده است. مطالعه تحلیلی و نقد تاریخی گزارش های باقی مانده از متقدّمان امامی نشان از نقش محوری مباحث «نقد منبع مکتوب» در میان قراین متعدد قدما دارد. این بررسی ها مبیّن این مسأله اند که اوصاف و ویژگی های آثار اولیه حدیثی _ که با عناوینی چون «کتاب»، «اصل»، «جزء» و «نسخه» معرفی شده اند _ فارغ از ویژگی های مؤلفانشان جایگاهی خاص در نظام حدیث پژوهی متقدّمان امامی داشته اند. گزارش های موجود حکایت از آن دارند که این عالمان، گاه به دلایل و شواهد مختلف، نوشته ای حدیثی را معتبر و قابل اعتماد تلقّی می کردند و حکم به درستی احادیث موجود در آنها می دادند. این نوشتار می کوشد تا ضمن اشاره به توجه قدما به نشانه های اعتبار منبع، تأکید آنها بر مؤلفه های «کتابْ محور»، همچون شهرت کتاب، مقبولیّت آن نزد محدّثان و توجه ویژه به اصول حدیثی معتمَد را با ذکر شواهد متعدد تبیین نماید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان