میترا آزاد

خانه ی سید رسول حسینی یکی از خانه های با ارزش ازمجموعه ی عمارت تاریخی خان است. عمارت خان در بافت میانی خوراسگان که یکی از قدیمی ترین بافت های تاریخی شرق شهر اصفهان می باشد، واقع شده است. این عمارت با داشتن قدمتی چندصد ساله و مساحتی حدود 2.2 هکتار، از جمله ی کم نظیرترین مجموعه خانه های تاریخی ایران است. هدف این پژوهش ابتدا بررسی خانه سید رسول حسینی و پس از آن نقد و ارزیابی طرح احیای پیشنهادی سازمان میراث فرهنگی استان اصفهان برای این خانه و ارائه ی طرح احیای پیشنهادی برای آن است. تحقیق حاضر به خاطر تأملی که در ویژگی های تاریخی و فرهنگی می کند به روش تحقیق تفسیری تاریخی انجام می شود و دارای یک نمونه موردی خاص است و به خاطر نیازی که به توصیف های متعدد دارد و نقدی که در آن صورت می گیرد، از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی هم استفاده شده است. در طرح ارائه شده توسط سازمان میراث فرهنگی برای خانه سید رسول حسینی کابری فروشگاه و کارگاه صنایع دستی در نظر گرفته شده بود اما انتخاب این کاربری جدید برای بنا نیاز به بررسی بیشتری دارد چراکه کاربری کارگاه صنایع دستی ممکن است چندان برای یک خانه ی تاریخی که با شواهد و مدارک موجود، به نظر می رسد که یک خانه باغ بوده است، سازگار نباشد، به آن لطمه وارد کند و در نهایت احیای موفقی صورت نپذیرد. در پژوهش حاضر به تحقیق در مورد کاربری سازگار با خانه ی سید رسول حسینی با تکیه بر اصالت و هویت تاریخی آن پرداخته می شود.

مناره های سلجوقی ایران از عناصر مهم معماری اسلامی از نظر حکمی، فرم معماری، سازه و تزئینات هستند که در این چهار حوزه، نیاز به بررسی و تحقیق دارند. احداث مناره در ایران، به عنوان راهنما و هدایت معنوی و مادی، از دوره پیش از اسلام، آغاز و در عصر سلجوقی به اوج تکامل خود رسید. آن ها ابتدا به صورت منفرد در دشت ها، در کنار راه های مهم و مسیر کاروان ها و سپس در نزدیکی مساجد و مدارس، به عنوان یک عنصر مهم و نشانه، قرار گرفتند. با توجه به اینکه طرح، ساخت و تزئینات مناره های سلجوقی از شاهکارهای معماری ایران بوده، این مقاله به بررسی سه مناره مهم دوره سلجوقی ایران، یعنی مناره تاریخانه دامغان، چهل دختران اصفهان و مسجد جامع ساوه و تحلیل مقایسه ای تزئینات آجری شامل نقوش هندسی و کتیبه های آن ها پرداخته است. روش تحقیق مقاله، به صورت روش تفسیری تاریخی بوده و سپس با رویکرد تحلیلی به مقایسه تزئینات سه مناره از نظر کتیبه ها و نقوش و جایگاه آن ها پرداخته است. علاوه بر بررسی مقالات مربوط و کتب و اسناد با برداشت از بناهای یادشده، برای اولین بار نقشه و نمای تزئینی مناره های مذکور و سپس جدول مقایسه ای تزئینات آن ها ارائه می شود. در نهایت، علاوه بر دستیابی به اهداف برپایی و تغییرات شکلی مناره ها ی اولیه تا دوره سلجوقی و مقایسه تزئینات آن ها، جایگاه هریک در بخش های اصلی مناره مشخص و مدل تحلیلی جهت مطالعات آتی پیشنهاد می شود.

گردشگری پایدار رهیافت جامعی است که خواهان رشد بلندمدت صنعت گردشگری بدون اثرات مخرب بر زیست بوم های طبیعی است. گردشگری شهری پایدار دو اصل مهم بازیابی منابع فرهنگی و رشد اقتصادی را دنبال می کند و دستیابی به آن بدون برنامه ریزی نخواهد بود. مردم دزفول به منظور مقابله با وضعیت آب و هوایی حاد منطقه دست به ساخت بناهای متناسب با اقلیم و بدون نیاز به استفاده از انرژی های فسیلی برای سرمایش و گرمایش با دستاورد حفظ محیط زیست زده اند. شوادون ها، بقایای قمش ها، سربطاق ها و کت ها از جمله آثار منحصربفرد معماری دستکند بر جای مانده در منطقه برای مقابله با وضعیت آب وهوایی خوزستان هستند. سازه های نام برده در مواردی مانند شهر ها و راه های زیرزمینی برای فرار از تنگنای شدید اقلیمی به صورت مجموعه های به هم پیوسته عمل می کردند که تا زمان معاصر استفاده از آن ها در منطقه رایج بوده است. در پژوهش حاضر ضمن معرفی سازه های دستکند دزفول و عوامل شکل گیری آن، طرح احیای این نوع معماری برای اولین بار با رویکرد گردشگری پایدار و تبدیل به پیاده راه های زیر زمینی ارائه خواهد شد. روش داده اندوزی در این پژوهش بر اساس فعالیت های میدانی، مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با صاحب نظران و مردمانی است که تجربه استفاده از این نوع معماری را در زندگی روزمره خود داشته اند. روش تحقیق در این نوشتار به صورت ترکیبی از تفسیری-تاریخی و توصیفی-تحلیلی می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که استفاده از این سازه های بومی در صنعت گردشگری دارای اثرات مثبت اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی در منطقه و جامعه محلی می باشد.

طرح های احیا نقش مهمی در تداوم زندگی بناهای تاریخی دارند و از ارزشهای فرهنگی و کالبد بنا بصورت توامان حفاظت می کنند.احیای اصولی علاوه بر بازدهی فرهنگی و اقتصادی، رهیافتی موثر جهت تشویق مردم به مشارکت و سرمایه گذاری در حفاظت از بناها و مجموعه های تاریخی می باشد.در دوره اخیر بعضی از طرح های احیا بدون درنظرگرفتن ارزش های هنری-تاریخی بنا و با دیدگاهی صرفا اقتصادی انجام گردیدند که آسیب های متعددی را در بافت های تاریخی به همراه داشته اند. از این رو، با ضابطه مند شدن اصول احیا می توان کاربری مناسب را به بنای تاریخی اختصاص داد. بازبینی نقاط قوت و ضعف طرح های احیا می تواند در تحقق این هدف موثر باشد. این مقاله به اهمیت نقد طرح های احیا و چگونگی مداخله در بناهای تاریخی را بررسی می نماید. خانه های تاریخی بیشترین آثارباقی مانده از میراث معماری ایران میباشند که تعدد و تنوع آن ها در بافت های تاریخی پتانسیل خوبی برای تعریف محرک های توسعه ایجاد می کند. هدف از این پژوهش نقد و تحلیل ویژگی های موثر در احیا یکی از خانه های تاریخی شهر کاشان به نام «خانه ی منوچهری» است که با توجه به کاندید بودن برای جایزه ی آقاخان و رونق اقتصادی و فرهنگی که به واسطه ی کاربری اقامتی در بستر خود فراهم آورده ، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. این پژوهش با بررسی اسناد، مطالعات میدانی و با روش تحقیق کیفی انجام شده است.

کمبود آب و بهره برداری ناصحیح از منابع یکی از معضلاتی است که در دهه های اخیر گریبان گیر جامعه و تغییرات اساسی در سکونتگاه های روستایی شده است. این پژوهش به اثرات بلندمدت تغییر در نوع بهره برداری از آب بر ساختار سکونتگاه روستایی، جمعیت، مهاجرت و کشاورزی به عنوان اشتغال اصلی روستاییان در روستای عبدالله آباد دامغان به عنوان یکی از روستاهای آسیب دیده و در معرض نابودی پرداخته شده است. با شناسایی و تحلیل منابع تامین آب شهر دامغان و روستای مذکور در بازه زمانی 50 سال، ترسیم نمودار پیزومتریک چاه های منطقه، شناسایی تغییرات نوع بهره برداری ازآب، تحلیل ساختار بافت و اراضی کشاورزی روستا با تصاویرهوایی سال های 1345، 1366، 1397و تحلیل نتایج آماری جمعیت و مهاجرت، به اثرات محلی و منطقه ای تغییر در نوع بهره برداری آب پرداخته شده است. رویکرد عمده پژوهش به جهت محدودیت منابع مبتنی بر تحلیل و مشاهدات میدانی است شیوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و مصاحبه های میدانی است که به روش توصیفی - تحلیلی به نگارش در آمده است. در نتیجه پژوهش، تغییر در نوع بهره برداری از قنات (بهره برداری پایدار) به چاه (بهره برداری ناپایدار) سبب ایجاد سه دوره، با شرایط کالبدی، ساختاری و جمعیتی متفاوت در روستا گردید که در پایان به جهت بهره برداری بهینه از اراضی کشاورزی و منابع آب موجود در روستا و همچنین اصلاح زنجیره پیوسته عناصر حیاتی محلی و منطقه ای، طرح پیشنهادی ارائه گردید.

ساباط از عناصر معمارانه فضاهای شهری ایران است که هنوز در گذرهای بسیاری از شهرهای تاریخی مانند نایین یافت می شود. بررسی مطالعات موجود در تحلیل مفهوم و ساختار ساباط نشان می دهد که از یک سو، عمده این مطالعات و نتایج آنها توصیفی بوده و از سوی دیگر، بر پایه های روش شناختی روشنی، استوار نیستند. پژوهش حاضر  بر این نکته تکیه دارد که از طریق مورد کاوی ساباط در بافت تاریخی نایین، مبتنی بر تحلیلهای کیفی و کمی، می توان به ابعاد جدید از ماهیت ساباط دست پیدا کرد. در این پژوهش از روشهای تفسیری-تاریخی، توصیفی-تحلیلی، تحلیل محتوا و مورد پژوهی استفاده شده است.  این مطالعات به کمک اسناد تاریخی، مشاهدات میدانی، مصاحبه مبتنی بر تاریخ شفاهی ساباطها و محلات قرارگرفته در آنها، امکان مدلی ویژه جهت تحلیل ساباطهای بافت تاریخی نایین در قالب مؤلّفه های کمی وکیفی را فراهم آورده است. مؤلفه های کمی و کیفی در کنار هم واقعیتها را می سازند، اما در این پژوهش به دلیل بررسی دقیق تر و همچنین اهمیت و کمبود مطالعات در زمینه  شناخت کالبدی ساباطها، این دو بعد به صورت جداگانه در محله های بافت تاریخی نایین مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از بررسی این مولفه ها در بخش کیفی مشخص می سازد که با ساخت ساباط و خلق فضای بیشتر به کاربردی نمودن سطح بالای گذر بوده  می انجامد که این  فضای ایجاد شده توسط ساباط محدود به دو بدنه گذر و در نتیجه متعلّق به دو  ملکی است که در دو سوی گذر استقرار یافته اند. با ساخت و استفاده از ساباط   کارکردهای ثانویه، اجتماعی، اقلیمی و دفاعی بدان مترتّب می گردد و از یک عنصر صرفاً پوشاننده گذرها به عنصری چند عملکردی تبدیل می شود. یافته های پژوهش در بعد مؤلّفه های کمی  نشان می دهد ترکیب حجمی ساباط در تراز بالای گذر  بسته به نوع کاربری مد نظر، عرض گذر و ارتفاع بدنه ها به صورت باز (با کاربری پلِ میان خانه های مجاور ساباط، تعریف ورودی)، بسته (یک یا چند اتاق) با تعبیه بازشو در نما و نیمه باز با قرار گرفتن ایوان در جلو فضای بسته ساباط، طراحی شده است. همچنین ساباط هایی که کشیدگی شرقی- غربی(ده ساباط) دارند، سایه اندازی بیشتری نسبت به  ساباط های شمالی-جنوبی(پنج ساباط) دارند.

سیاه چادر نوعی مسکن عشایری است که ساختار آن متناسب با عوامل جغرافیایی و فرهنگی هر ایل تعیین می شود. ساختار سیاه چادر ایل سنگسر(مشهور به گوت) ترکیبی از دستبافته ها با مصالح بنایی است. بسترسازی در سیاه چادرهای سایر ایلات نیز انجام می شود با این تفاوت که در زیرسازی سیاه چادر های ایل سنگسر(مشهور به گوت کِ مال) علاوه بر ایجاد حریم و بستری هموار با ایجاد دیواره ها و سکوهایی کوتاه با مصالح بنایی نوعی فضاسازی صورت می گیرد که پس از برچیدن سیاه چادر باقی می ماند و در سال بعد با مرمتهای جزئی مجدداً مورداستفاده قرار می گیرد. در دهه های اخیر با افزایش خانه سازی در ییلاقات استفاده از سیاه چادر کمرنگ شده، لذا شناسایی و مستندنگاری معدود نمونه های باقیمانده فی نفسه ارزنده است. در این مقاله با شناسایی و بررسی 5 نمونه ی موجود از زیرسازی سیاه چادرهای ایل سنگسر به روش توصیفی تحلیلی، یک دسته بندی از ساختار این زیرسازی ها ارائه شده است. متغیرهای بررسی شده شامل موقعیت و ویژگی استقرارگاه ها در منطقه، تأثیر توپوگرافی و شرایط جغرافیایی بر طراحی، ابعاد، کاربری، فرم، دسترسی و مصالح است. نتایج نشان می دهند تغییراتی در ابعادوفرم، نوع مصالح و فضاهای ارتباطی و جابه جایی کاربریها در نمونه های جدید به وجود آمده است. به نظر می رسد ادامه ی این روند، گوت ها را از کاربری و کارآمدی اصیل خود دور خواهد کرد.

رونق گردشگری و جذب گردشگر نیازمند برنامه ریزی و هدایت درست مخاطب برای بهره مندی از حداکثر امکانات و خدمات است. به همین منظور، امروزه در جهان برای افزایش ضریب ماندگاری گردشگران، مسئله طراحی مسیرهای گردشگری مطرح شده است. دامغان ازجمله شهرهای تاریخی ایران است که ارزش ها و پتانسیل های تاریخی و گردشگری شهری و روستاهایی بسیاری دارد. هدف از این پژوهش، تعیین مسیرهای گردشگری با شناسایی و بهره مندی از تمامی شاخص ها و ارزش های موجود در روستاها و شهر دامغان و درنظرگرفتن طول مسیر گردشگری به منظور ارزیابی، امتیازدهی و تعیین بهترین مسیرهای گردشگری و همچنین اولویت بندی آن ها در این منطقه، با به کارگیری روش حل جدید است. روش تحقیق در این پژوهش کمّی و توصیفی تحلیلی است. شاخص های در نظر گرفته شده به روش پیمایش محیطی، مطالعات میدانی و کتابخانه ای گردآوری شده اند که شامل شاخص های فرهنگی تاریخی، طبیعی، مذهبی، کشاورزی، مناسبتی فصلی، رویدادهای تاریخی و خدمات زیرساختی و طول مسیر است. درنظرگرفتن شاخص طول مسیر مسئله را به تحلیل، ارزیابی و تصمیم گیری چندمعیاره   چندهدفه (با هدف بازدید از بیشترین جاذبه گردشگری با کمترین طول مسیر گردشگری) تبدیل می کند؛ بنابراین در کمّی سازی داده ها از روش حل جدید (همسان سازی و کمترین فاصله از بهترین تصمیم) استفاده شده است. نتایج عددی حاکی از آن است که در الویت بندی مسیرهای گردشگری پیشنهادی، ضریب کمترین فاصله از بهترین تصمیم در بازه ی ۱۴۶۸/0 تا 7688/0 قرار دارد، که مسیر شاهرود دامغان در رتبه اول و مسیر اصفهان دامغان در رتبه دوازدهم قرار گرفت.

فضاهای زیر زمینی دستکند قدیمی ترین نوع سرپناه بشر محسوب می شوند که دارای پیشینه ای فراتر از اولین بناهای معمول ساخته شده هستند. زمین به عنوان نخستین جایگاه و مصالح ساخت سر پناه، نقش به سزایی در شکل گیری معماری داشته است. یکی از کارکردهای زمین در معماری بومی فرو رفتن در دل زمین است. در نایین به بناهایی که در دل زمین و با معماری دستکند ایجاد شده اند «بین» Bin اطلاق می گردد. در این بین ها نوعی گوناگونی کالبدی مشاهده می شود یعنی هر «بین» با توجه به کاربری و نوع استفاده ای که از آن می شود اجزاء، حجم و تناسبات خاص خود را دارد. همچنین نمونه های باارزشی از دوره های مختلف تاریخی و فضاهایی با کاربری سکونتی، آسیاب ها، مساجد، کارگاه های نساجی و ... را در بر می گیرد. بررسی ها نشان می دهد با وجود نقش، تنوع و ویژگی های خاص این آثار، تاکنون مطالعه کاملی در مورد آن ها صورت نگرفته است اما امروزه عللی که باعث پدید آمدن این نوع معماری در نایین شده است به تنهایی، خود ضامن حفظ و نگهداری همه این آثار نمی باشد بلکه شرایط معمول زندگی امروزین با مقتضیات بهره برداری معمول از این گونه آثار سازگار نیست و در نتیجه در معرض خطر نابودی و تخریب قرار گرفته اند. براساس پیمایش میدانی مشخص شد در محدوده شهرستان نایین بین های متنوعی باقی مانده و تعدادی نیز در اثر عوامل مختلفی که باعث آسیب به آثار دستکند می شوند، بکلی از بین رفته اند. بنابراین صرف بررسی و مستندنگاری آن ها ارزشمند می باشد و علاوه بر این ، مقاله حاضر می تواند الگوی مطالعات بعدی در جهت مستندنگاری بیشتر آثار معماری دستکند گردد. مقاله با استفاده از روش های توصیفی-تحلیلی، مورد پژوهی و برداشت های میدانی، می کوشد عوامل مؤثر بر این گوناگونی بین ها را شناسایی کند و یک گونه شناسی از آن ها ارائه دهد. لازم به ذکر است که نقشه برخی از این بین ها حاصل برداشت های میدانی نگارندگان است که برای اولین بار ارائه می شود. نتایج مقاله نشان داد که آثار دستکند نایین بر اساس معیارهای ویژگی های طبیعی بسترزمین و همچنین طرح ساخت و نحوه پیشروی درون بستر در دو گونه بین های زیرزمینی و بین های کنده شده بر دیواره رسی قرار می گیرند.

همان گونه که آب انبارجهت انباشت و ذخیره آب آشامیدنی مورد استفاده قرار می گرفت یخچال نیز مخزنی جهت نگهداری و حفظ یخ بوده است. یخ در زمستان و در طی ماه های سرد سال تهیه شده و در طی فصول گرم، یخ ذخیره شده تا شروع زمستان سال بعد مورد استفاده قرار می گرفت. در مناطقی که اقلیم آن باعث می شده که برف و یخ زمستانی در ارتفاعا ت پایدار بماند برای استفاده در فصول گرم از این ذخایر استفاد می شد و بنای خاصی برای تولید و ذخیره یخ وجود نداشت. اما در مناطق گرم و خشک ایران مانند شهرستان نایین که دارای تابستان های نسبتاً طولانی و درجه حرارت بالای هوا در تابستان هستند با استفاده از فنون معماری ایرانی سازه ای به نام یخچال برای تولید، ذخیره و نگهداری یخ ساخته شده است. این بناها با ساختار کالبدی و ویژگی های معماری که داشتند یخ را از فصل زمستان تا آخر فصل تابستان به خوبی نگهداری می کردند . بررسی ها نشان می دهد با وجود نقش و ویژگی های یخچال های نایین، تاکنون مطالعه کاملی در مورد آن ها صورت نگرفته است. اما امروزه عللی که باعث پدید آمدن این بناها در نایین شده است به تنهایی، خود ضامن حفظ و نگهداری این آثار نمی باشد بلکه شرایط معمول زندگی امروزین با مقتضیات بهره برداری معمول از این گونه آثار سازگار نیست و در حال حاضر به دلیل مسایل بهداشتی و دستیابی به روش های صنعتی و بهداشتی تولید یخ مانند پدیدار شدن یخچال های مکانیکی خانگی، به فضاهایی فاقد کاربری و متروکه تبدیل شده اند. پژوهش حاضر از روش توصیفی-تحلیلی و ارزیابانه مبتنی بر مطالعات میدانی و کتابخانه ای استفاده می کند. براساس پیمایش میدانی مشخص شد در محدوده شهرستان نایین واقع در اقلیم گرم و خشک منطقه مرکزی ایران سه یخچال در شهر نایین، شهر بافران و محمدیه وجود دارد. حوضچه های یخ بند، دیوار سایه انداز و مخزن گنبد دار ذخیره و نگهداری یخ از فضاهای کالبدی مرتبط با یخچال ها محسوب می شوند.این بناها به عنوان یکی از راهکار های معماری بومی برای مقابله با اقلیم گرم و خشک نایین در انطباق کامل با شرایط محیطی بوده و دارای منافع اقتصادی نیز می باشند.

علم نیارش برای پایداری و ایستایی بنا انجام می شود و حاصل سه علم استاتیک، مصالح شناسی و فن ساختمان است. این پژوهش بر آن است که با مطالعه و بررسی نحوه عملکرد سازه گنبد سلطانیه به عنوان هفتمین اثر ایران از بناهای مهم ثبت شده در فهرست یونسکو، نشان دهد که چگونه این بنای باشکوه و سنتی با تلفیقی از معماری و سازه شکل گرفته است. سازه در گنبد سلطانیه به مثابه معماری عمل کرده است. راز ثبات این ساختمان آجری در طول قرن های گذشته، در ساختار و مواد استفاده شده برای ساخت آن است. در این نوشتار از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. در ابتدا مطالعات تاریخی و معماری بنای گنبد سلطانیه معرفی شده سپس با جستاری در بخش های مختلف پی، ساقه گنبد، پوشش بنا، تزئینات و مصالح کاربردی به بیان این خصائص که به نوعی در پایداری این بنا مؤثرند، می پردازد. این پژوهش سعی در بررسی دقیق تر این موضوع دارد که چگونه بنای سنتی با استفاده از حداقل مصالح و حداکثر تکنولوژی زمان خود به معماری یکپارچه ای دست یافته است. باتوجه به اینکه ساختار و نحوه انتقال نیرو در این بنای عظیم به صورت آشکار و عیان قابل مطالعه نیست، لذا بررسی های صورت گرفته باتوجه به شواهد موجود و مطالعه ترک های عمیق امکان پذیر بوده است. در این مقاله به نقشی که سازه گنبد سلطانیه در بیان هویت معماری داشته و نقشی که می تواند در بیان هویت معماری امروزی بنا داشته باشد، پرداخته است.اهداف پژوهش:بررسی ارزش ناملموس نیارش میراث جهانی گنبد سلطانیه.بررسی بنای سنتی با استفاده از حداقل مصالح و حداکثر تکنولوژی زمان خود.سؤالات پژوهش:ارزش ناملموس نیارش میراث جهانی گنبد سلطانیه چگونه است؟گنبد سلطانیه چگونه با استفاده از حداقل مصالح و حداکثر تکنولوژی زمان خود به معماری یکپارچه ای دست یافته است؟

توسعه در روستاهای واجد ارزش تاریخی چه با نگرش حفاظت، مرمت و یا احیا، به متغیرهای مختلفی وابسته بوده که ریشه آن در برداشت صحیح از مفهوم روستاست. تعاملی که انسان با محیط برقرار کرده و پاسخ متقابل محیط به نیاز انسان، مفهوم بوم را ساخته که در پس آن، فرهنگی است که حداقل در حوزه کالبد معماری، می تواند « پایه و اساس سنت معماری ایرانی » معرفی گردد. حفظ این ارزش ها در دل توسعه، بر نسل حاضر الزام بوده و ضرورت پژوهش در این زمینه است. گسترش فناوری های نوین، نیازهای روستایی را فراتر از امنیت و شرایط آسایش برده و به مرحله رفاه رسانده است. درک مرحله رفاه، نیازمند توسعه بوده و حفظ کالبد دارای ارزش تاریخی در تعامل با توسعه، نیازمند واکاوی متغیرهایی است که در عین حفاظت از ارزش های تاریخی، توسعه را نیز مدّ نظر قرار دهد. در این راستا یکی از فرض های این تقریر، رجوع به فرهنگ بومی به عنوان یک راهبرد در تعامل با توسعه و حفاظت بافت های ارزشمند روستایی است که می تواند به توسعه پایدار روستا منجر شود ؛ همچنین توجه به هویت مکان به عنوان یک شاخصه مهم در روند احیای کالبد دارای ارزش تاریخی، فرض هدایت کننده دیگری برای رسیدن به هدف پژوهش بوده است. دستاورد این پژوهش تأکید بر رجوع به فرهنگ بومی، جهت توفیق طرح های توسعه ای در بافت های با ارزش روستایی می باشد که برای رسیدن به این اندیشه، از بازخوانی و واکاوی دیدگاه صاحب نظران داخلی و خارجی و شرح تجربیات آن ها وام گرفته شده است. با توجه به ماهیت بنیادی – نظری این تحقیق، همچنین فرایند و هدف پژوهش، روش آن را می توان در چارچوب کیفی، با استفاده از تحلیل، توصیف و استنتاج طبقه بندی نمود.