زهرا ولی زاده

هدف این پژوهش بررسی رابطه ساختاری بین کمال گرایی، خودکارآمدی، جهت گیری هدفی و علاقه به رشته با اهمال کاری تحصیلی بوده است. جامعه پژوهشی تمامی دانشجویان کارشناسی سال تحصیلی 92 در دانشگاه تهران بوده اند. حجم کل جامعه آماری 12721 دانشجو بوده و نمونه انتخاب شده 272 دانشجوی کارشناسی از دانشکده های مختلف ( فنی و مهندسی، علوم پایه و علوم انسانی )، شامل 159 دختر و 77 پسر بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند. روش پژوهش همبستگی از نوع معادلات ساختاری بوده است. دانشجویان به مقیاس ارزیابی اهمال کاری تحصیلی سولومون و راثبلوم (1984)، مقیاس چندبعدی کمال گرایی فروست و همکاران (1990)، مقیاس خودکارآمدی شرر (1982)، مقیاس جهت گیری هدفی الیوت و مک گریگور (2001)، و پرسشنامه علاقمندی به رشته هدایتی و همکاران (2012)، پاسخ دادند. یافته ها نشان داد متغیرخودکارآمدی (28/0-)، و متغیر جهت گیری هدفی مهارت مدار گرایشی (25/0-)، دارای رابطه مستقیم و غیر مستقیم منفی با اهمال کاری تحصیلی بوده است. متغیر علاقه به رشته (17/0-)، و سازماندهی (15/0- )، بطور مستقیم و منفی، نیز بعنوان متغیر واسطه ای با اهمال کاری تحصیلی رابطه داشت و متغیر تردید در کارها (22/0)، نیز بطور مستقیم و مثبت با اهمال کاری تحصیلی رابطه داشت. بعلاوه متغیر خودکارآمدی بیشترین اثر را روی اهمال کاری تحصیلی نشان داد. یافته های این پژوهش می تواند به مشاوران تحصیلی و مربیان آموزشی در انجام مداخلات مفید جهت کاهش اهمال کاری تحصیلی و به تبع آن افزایش پیشرفت تحصیلی کمک کند.

اهمال کاری تحصیلی به معنای تأخیر تعمّدی در انجام تکالیف و موضوعات تحصیلی و به تعویق انداختن آنها تا دقیقه آخر تعریف شده است که با پیامد های منفی زیادی همراه می باشد. اهداف اصلی این پژوهش طراحی و آموزش بسته آموزشی، جهت کاهش اهمال کاری تحصیلی و افزایش پیشرفت تحصیلی دانشجویان است. این پژوهش شبه آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و جامعه پژوهش تمامی دانشجویان اهمال کار مقطع تحصیلی کارشناسی دانشگاه تهران بوده است. نمونه پژوهش، 28 دانشجوی اهمال کار تحصیلی دختر بودند که در ابتدا با روش انتخاب هدفمند گزینش و سپس به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابزار استفاده شده، بسته آموزشی بود که در 5 بخش تنظیم گردیده بود. از جمله، آشنایی با مفهوم اهمال کاری تحصیلی، کمال گرایی، آموزش هدف گزینی صحیح و مدیریت زمان، آشنایی با راه های شناخت رشته تحصیلی خود، آموزش و ترغیب جهت ارزش گذاری نسبت به اهداف تحصیلی. روایی ابزار توسط متخصصان تأیید و ضریب توافقی محاسبه شده بین نظر متخصصان (05/5) بوده است. داده های جمع آوری شده با روش های آماری آزمون t مستقل و وابسته، و تحلیل واریانس آمیخته، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج، فرضیه های پژوهش را مبنی بر کاهش اهمال کاری تحصیلی (002/0 sig=) و افزایش پیشرفت تحصیلی دانشجویان (04/0 sig=)، تائید کرد. یافته ها نشان دهنده این است که اهمال کاری تحصیلی به عنوان مشکل شایع در بین دانشجویان دارای قابلیت مداخله و کاهش می باشد که این مداخله با نتایج مثبت و باارزشی همراه است.