فهیمه نصیری

" برای اینکه نیروهای انسانی شاغل در سازمانها روز آمد باشند باید به طور مداوم آموزش ببینند. آموزش کارکنان از مهمترین عوامل بهبود نظام و فعالیتهای هر سازمان است (شاهانی، .(1377آموزش ضمن خدمت مجازی برای کارکنان، از آن جهت دارای اهمیت است که غالبا در سازمانهای متفاوت، کارکنان برای شرکت در آموزشگاههای گوناگون ناگزیرند محل خدمت خود را ترک کنند و این امر مشکلات جدی برای انجام دادن امور و وظایف سازمانی به وجود می آورد. این پژوهش با مطالعه امکانات موجود مراکز آموزش ضمن خدمت کشور در صدد پاسخ به این سوال است که آیا می توان نظام آموزش مجازی را برای کارکنان وزارت آموزش و پرورش کشور راه اندازی کرد یا خیر؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، این راه اندازی برای کدام دوره های آموزش ضمن خدمت، کدام دروس، کدام گروه از کارکنان وزارت آموزش و پرورش کشور و به چه طریقی عملی است؟ در این مقاله به امکان سنجی استقرار نظام آموزش ضمن خدمت مجازی در چارچوب مولفه های منابع فنی، انسانی، مالی، کالبدی، فرهنگ سازمانی و همچنین زمینه های پیاده سازی آن نظام اشاره شده است "

پژوهش حاضر با هدف تبیین دلالت های تربیت اجتماعی اسلامی با توجه به مبانی فلسفه میان فرهنگی در کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی ایران انجام شده است. پژوهش از نظر ماهیت، کیفی و از نظر هدف کاربردی است. جهت استخراج مبانی فلسفه میان فرهنگی، از روش توصیف و تحلیل مبانی نظری و مصاحبه های با صاحب نظران فلسفه میان فرهنگی استفاده شد. ابزار گردآوری داده های پژوهش در این قسمت، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. بدین منظور، نمونه مورد نظر به صورت هدفمند از میان شش نفر از صاحب نظران فلسفه میان فرهنگی که دارای کتاب و مقاله در این زمینه بودند، انتخاب شد. برای پاسخ به پرسش دلالت های تربیتی، از روش تحلیلی استنتاجی استفاده شد. یافته ها نشان داد، مبانی فلسفه میان فرهنگی در بحث هستی شناسی شامل دو مؤلفه ساختار متحول و متکثر هستی، و معنای متکثر زندگی؛ در بحث معرفت شناسی شامل چهار مؤلفه منتشر بودن حقیقت، خودشناسی و دیگرشناسی، مفاهمه از طریق گفت وگوی مبتنی بر استدلال، و برخورداری از ساحتی کثرت گرایانه؛ و در بحث مبانی انسان شناسی آن شامل چهار مؤلفه پیوستگی انسان با طبیعت، اجتماعی بودن انسان، برخورداری انسان از آزادی و مسئولیت اجتماعی، و برخورداری ذاتی انسان از فکر و فلسفه؛ و در نهایت در مبحث ارزش شناسی دربرگیرنده چهار مؤلفه برخورداری از ساحتی نسبی گرایانه، برخورداری از ساحتی کثرت گرایانه، برخورداری از ساحتی استکبارستیزانه، و برخورداری از ساحتی زیبایی شناسانه است. مبانی فلسفه میان فرهنگی که مورد تأیید اسلام نیز بودند، شامل هشت مبنای اجتماعی بودن انسان، مسئولیت پذیری اجتماعی، عدالت، استکبارستیزی، رواداری، اندیشه ورزی، تفاهم، و گفت وگوست که دلالت های تربیتی در سه حیطه اهداف، اصول و روش ها براساس آن ها استخراج شدند.

پژوهش حاضر با هدف واکاوی مؤلفه های فلسفه میان فرهنگی در کتاب های درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی کشور ایران انجام شد. روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی بود. جامعه آماری شامل تمامی کتاب های درسی مطالعات اجتماعی پایه سوم تا ششم دوره ابتدایی سال تحصیلی 99- 1398 بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، نمونه آماری برابر با جامعه آماری در نظر گرفته شد. یعنی تمامی محتوای این کتاب ها تحلیل شد. واحد تحلیل همه جملات و تصاویر موجود در محتوای کتاب های درسی مذکور بود. اسناد بالادستی مانند مبانی نظری تحول بنیادین، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، برنامه درسی ملی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز بررسی (سندکاوی) شد. جهت روایی پژوهش، از روش نظر متخصصان استفاده شد و برای تعیین پایایی، بازبینی مطالب در دو مرحله صورت گرفت. از تحلیل محتوای کتاب ها چهار مقوله دیگرشناسی و توجه به دیگری؛ تکثرگرایی؛ صلح؛ و استقلال هویت فرهنگی استخراج شد. یافته ها نشان داد در مجموع به تمامی این مقوله ها توجه ضعیفی شده است. ضروری است در برنامه های درسی مدارس محتواهایی گنجانده شود تا از همان ابتدا کودکان با مؤلفه های فلسفه میان فرهنگی آشنا شوند.

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب های فارسی دوره ابتدایی بر اساس معرفی اسطوره ها، الگوها و اندیشمندان ایرانی-اسلامی بوده است. این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن تحلیل محتوا از نوع کمی  بود. جامعه آماری این پژوهش برنامه درسی فارسی دوره ابتدایی پایه اول تا ششم ابتدایی بود. ابزار جمع آوری اطلاعات چک لیست تحلیل محتوا بود که پس از مروری کلی بر روی کتاب های فارسی دوره ابتدایی در قالب چهار بعد شخصیتی (ادبی، علمی - فلسفی، مبارز وانقلابی، و ورزشی)در پنج مولفه تهیه و تدوین شد. روایی آن از طریق روایی محتوایی مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داده است بیشترین میزان توجه به اسطوره ها، الگوها و اندیشمندان ایرانی-اسلامی مربوط به شخصیت های ادبی، سپس شخصیت های مبارز و انقلابی، و کمترین میزان توجه مربوط به شخصیت های ورزشی بوده است.