مجید اسماعیل پور

امروزه مصرف کنندگان بیشتر نگران تغییرات محیطی شده و در این راستا رفتار خریدشان را نیز تغییر داده اند. نگرانی برای محیط زیست باعث شده که آنها در تصمیم گیری خرید خود به قابلیت استفاده مجدد بسته بندی توجه کنند. هدف این پژوهش، بررسی اثر عوامل مؤثر بر ادراک مصرف کنندگان از قابلیت استفاده مجدد بسته بندی محصولات است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و از منظر گردآوری داده ها یک پژوهش توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش مصرف کنندگان شهر بوشهر است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه می باشد. داده های پژوهش از طریق نمونه گیری در دسترس و متشکل از 385 نفر از مشتریان فروشگاه های خرده فروشی بزرگ شهر بوشهر گردآوری شدند و سپس با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری برای آزمون مدل مفهومی و فرضیه های پژوهش مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان می دهد که تناسب جنس، شکل و رنگ بسته بندی بر ادراک مصرف کننده از قابلیت استفاده مجدد بسته بندی اثر مثبت و معناداری دارد. همچنین، یافته دیگر این پژوهش حاکی از آن است که نگرش محیط زیستی و حساسیت به قابل بازیافت بودن بسته بندی بر ادراک مصرف کننده از قابلیت استفاده مجدد بسته بندی اثر مثبت و معناداری دارد. درمجموع پنج عامل نگرش محیط زیستی مصرف کننده، حساسیت مصرف کننده به قابل بازیافت بودن بسته بندی، تناسب جنس (مواد)، شکل و رنگ بسته بندی محصول روی هم رفته توانسته اند 681/0 از واریانس متغیر ادراک مصرف کننده از قابلیت استفاده مجدد بسته بندی محصول را تبیین کنند.

انتخاب افراد برای بازدید از یک مقصد، از سویی به ویژگی های آن بستگی دارد و از سوی دیگر به انگیزه های متفاوت بازدیدکنندگان وابسته است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بخش بندی و تعیین نیم رخ گردشگران ساحلی با استفاده از رویکرد بخش بندی بازار اجرا شده است. جامعه آماری این پژوهش را گردشگران ساحلی شهر بوشهر تشکیل می دهند. با استفاده از رابطه کوکران، حجم نمونه 207 نفر به دست آمد. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه ای که دربرگیرنده دو بخش بود، گردآوری شد. در بخش نخست پرسشنامه، عوامل انگیزشی جذب کننده افراد به مقصد بررسی گردید و در بخش دوم، امکانات مقصد از دید گردشگران ارزیابی شد. به منظور تحلیل داده ها، از رویکرد نقشه های خود سازمانده که یکی از روش های مبتنی بر شبکه های عصبی مصنوعی به شمار می رود، استفاده شده است. یافته های پژوهش به شناسایی سه دسته متفاوت از گردشگران ساحلی با انگیزه های مختلف بازدید منجر شد. این سه دسته از گردشگران، دنبال کنندگان جاذبه های ساحل و فعالیت های گوناگون، تفریح گرایان و دنبال کنندگان استراحت نام گذاری شدند. بر این اساس، راهبردهای بازاریابی برای توسعه فعالیت های گردشگری متناسب با هر بخش پیشنهاد شده است

زمینه: یکی از شیوه های ایجاد تمایز با بسته بندی، وجود جنبه های زیبایی بخش در بسته بندی است. بسته بندی زیبا و نوآورانه، می تواند حتی ادراک مصرف کنندگان را درباره محصول تغییر دهد و باعث ترغیب مصرف کننده شود و یک موقعیت خرید در بازار ایجاد کند. هدف: هدف از انجام مطالعه حاضر، سنجش نقش تعدیل گری نوگرایی و نگرانی زیست محیطی مصرف کننده در رابطه زیبایی شناختی بسته بندی و کیفیت ادراک شده محصول با قصد مصرف کننده است. روش شناسی: پژوهش حاضر ازنظر هدف در زمره پژوهش های کاربردی و ازلحاظ جمع آوری داده ها، توصیفی پیمایشی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را مصرف کنندگان خشکبار در شهرهای بوشهر، شیراز، اصفهان، تهران و بندرعباس تشکیل می دهند. داده ها از 462 پرسشنامه و به شیوه نمونه گیری غیرتصادفی دردَسترس آنلاین و حضوری جمع آوری شده است. روایی پرسشنامه ازطریق روایی صوری، همگرا و واگرا، و سازه و پایایی ازطریق روش آلفای کرونباخ و پایایی مرکب تأیید شد. تجزیه و تحلیل داده با مدل معادلات ساختاری و به کمکِ نرم افزار SmartPLS انجام شده است. یافته ها و نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از تأیید نقش تعدیل گری نوگرایی مصرف کننده در رابطه کیفیت ادراک شده بر قصد خرید و نقش تعدیل گری نگرانی زیست محیطی مصرف کننده در رابطه زیبایی شناختی بسته بندی بر قصد خرید و تأییدنشدن نقش تعدیل گری نوگرایی مصرف کننده و نگرانی زیست محیطی مصرف کننده در رابطه زیبایی شناختی بسته بندی بر کیفیت ادراک شده محصول است. همچنین نقش تعدیل گری نگرانی زیست محیطی مصرف کننده در رابطه کیفیت ادراک شده بر قصد خرید و درنهایت نقش تعدیل گری نوگرایی مصرف کننده در رابطه زیبایی شناختی بسته بندی بر قصد خرید تأیید نشد.

زمینه و هدف: باتوجه به ظهور اینترنت به عنوان شبکه اصلی عرضه محصولات و خدمات در سال های اخیر، تجربه خرید آنلاین مشتریان اهمیت زیادی یافته است و تمایز مشتریان براساس تجربه مشتری، می تواند راهبردی مؤثر در بخش بندی مشتریان تلقی شود. هدف از اجرای این پژوهش بخش بندی مشتریان براساس تجربه مشتری در خرده فروشی های آنلاین است. روش شناسی: این پژوهش ازنظر هدفْ کاربردی و ازنظر روش اجرا در دسته پژوهش های توصیفی پیمایشی قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه افرادی است که تجربه خرید از خرده فروشی های آنلاین داشته اند. حجم نمونه 384 نفر است که به صورت نمونه گیری غیراحتمالی دردسترس انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها و بخش بندی مشتریان از رویکرد نقشه های خودسازمان ده با نرم افزار Viscovery SOMine استفاده شده است. یافته ها و نتایج: براساس یافته های پژوهش، مشتریان خرده فروشی های آنلاین در سه بخش زیادخریداران، خریداران فایده گرا و خریداران بصری نام گذاری شدند. بخش اول (زیادخریداران) بیشترین دفعات خرید آنلاین را در کوتاه مدت دارند و امکان ارتباط با فروشنده بیشترین اهمیت را برای این گروه دارد. برای بخش دوم (فایده گراها)، مزایای درک شده و اعتماد در مقایسه با سایر بخش ها اهمیت بیشتری دارد. بخش سوم (ظاهرپسندها) اغلب با فواصل زمانی طولانی خرید آنلاین انجام می دهند. این افراد برای ویژگی ارائه محصول اهمیت زیادی قائل هستند و همچنین نسبت به دو خوشه دیگر، به آشنایی با فروشگاه اهمیت بیشتری می دهند.

هدف این پژوهش، سنجش تاثیر استفاده از تاییدکنندگان مشهور در تبلیغات بر قصد خرید مصرف کننده از طریق تصویر برند، نگرش مصرف کننده نسبت به تاییدکننده مشهور و باورپذیر بودن تبلیغ می باشد. پژوهش حاضر از حیث هدف در زمره پژوهش های کاربردی و از حیث نحوه گردآوری داده ها یک پژوهش توصیفی - پیمایشی و از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را مصرف کنندگان محصولات برند دلپذیر در شهر بوشهر تشکیل می دهند. روش نمونه گیری، نمونه گیری در دسترس و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه است.به منظور جمع آوری داده ها، 408 پرسشنامه به صورت حضوری در بین اعضای جامعه آماری توزیع گردید. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوا و پایایی از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار اسمارت پی. ال. اس انجام شد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که استفاده از تاییدکننده مشهور در تبلیغات بر قصدخرید مصرف کننده تاثیر مثبت و معناداری دارد. استفاده از تاییدکننده مشهور در تبلیغات بر سه متغیر تصویر برند، باورپذیر بودن تبلیغ و نگرش نسبت به تاییدکننده مشهور تاثیر مثبت و معناداری داشته است. همچنین تصویر برند، باورپذیر بودن تبلیغ و نگرش نسبت به تاییدکننده مشهور بر قصد خرید تاثیر مثبت و معناداری دارد.

هدف: کارکرد مهم شبکه های اجتماعی در بازاریابی، تولید محتوا و تبلیغات رایگان، بدون دخالت شرکت ها و توسط کاربران است که به آن ارتباطات دهان به دهان الکترونیک می گویند. هدف از اجرای این پژوهش شناسایی انگیزه های اجتماعی مؤثر بر رفتارهای دهان به دهان در شبکه های اجتماعی و بخش بندی کاربران بر اساس انگیزه های شناسایی شده است. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا در دسته پژوهش های توصیفی پیمایشی قرار می گیرد. داده های این پژوهش از طریق توزیع لینک پرسشنامه به بیش از 385 نفر از کاربران شبکه های اجتماعی و با روش نمونه گیری در دسترس، جمع آوری شده است. به منظور تحلیل داده ها و بخش بندی کاربران شبکه های اجتماعی نیز از رویکرد نقشه های خودسازمان ده مبتنی بر شبکه های عصبی مصنوعی استفاده شده است. یافته ها: بر اساس یافته ها، کاربران شبکه های اجتماعی در سه بخش با ویژگی های مختلف جمعیت شناختی، رفتاری و همچنین انگیزه های اجتماعی مؤثر بر رفتارهای دهان به دهان، قرار گرفتند. این سه بخش کم انگیزه های اجتماعی فعال، باانگیزه های اجتماعی فعال و باانگیزه های اجتماعی غیرفعال نام گذاری شدند. نتیجه گیری: بخش اول کاربرانی هستند که زمان نسبتاً زیادی را در شبکه های اجتماعی صرف می کنند، ولی برای مشارکت در رفتارهای دهان به دهان انگیزه های اجتماعی کمتری دارند. بخش دوم، کاربران جوانی هستند که بیشترین زمان را به فعالیت در شبکه های اجتماعی اختصاص می دهند و بسیار با انگیزه اند و بخش سوم کسانی هستند که از انگیزه کافی برخوردارند ولی زمان بسیار کمی را به فعالیت در شبکه های اجتماعی اختصاص می دهند. در پایان، پیشنهادهای کاربردی متناسب با هر یک از بخش های شناسایی شده ارائه شد.

سازمان ها برای موفقیت زنجیرۀ تأمین در بازارهای رقابتی، ب ه فراین دهایی سریع، منعطف و با قابلیت انطباق پذیری بالا نی از دارند. دستیابی به این مهم مستلزم رویکردهای ترکیبی است که زنجیرۀ تأمین را به یک سیستم یکپارچ ۀ م شتری مح ور مبدل کند. در این راستا رویکرد گونه شناسی زنجیرۀ تأمین ابزار طبقه بندی شده ای است که از آن برای تنظیم نظام مند مشاهدات کمی و کیفی در قالب توصیف های مختلف استفاده می شود. هدف از این پژوهش، مکان یابی نقطۀ تفکیک سفارش مشتری براساس رویکرد گونه شناسی زنجیر ۀ تأمین، برای محصولات استاندارد و ابداعی در صنعت پلیمر استان بوشهر است؛ به گونه ای که هزینه های تولید انبوه (سیستم فشاری)، تولید سفارشی (سیستم کششی) و هزینۀ انتقال محصولات پلیمری کمینه شود. برای حل مسئلۀ پژوهش از دو مدل برنامه ریزی ریاضی تک هدفۀ خطی استفاده شده است که این مدل ها با نرم افزار بهینه سازی ( MATLAB R2019a ) شبیه سازی شده اند؛ به گونه ای که ابتدا مفروضات تولید انبوه و سفارشی تبیین شده است، سپس مقادیر بهینۀ متغیرها برای تعیین نقطۀ بهینه محاسبه شده است که شامل شش مرحله (ریخته گری، قالب ریزی، اکستروژن، اتصال، برش و تشکیل) ورق های پلیمری است. نتایج حاصل از حل مدل های مذکور نشان می دهد با توجه به گونه شناسی زنجیرۀ تأمین محصولات پلیمری، موقعیت بهینه در ناحیۀ تولید انبارشی و در مرحلۀ برش و قالب گیری قرار گرفته است. موقعیت به دست آمده در این پژوهش بیان می کند تولیدکنندۀ مدنظر قطعات پلیمری، کمترین هزینۀ تولیدی را در این مرحله برای تولیدات انبوه آتی خود خواهد داشت.

هدف: محیط وب سایت های خرده فروشی آنلاین، محرکی قوی برای جلب بازدیدکنندگان است. یکی از عامل های محیط وب سایت رنگ است که می تواند توجه مصرف کننده را جلب کند و واکنش شناختی و احساسی مثبت ایجاد کند. هدف اصلی این پژوهش، سنجش تأثیر رنگ پس زمینه خرده فروشی های آنلاین بر واکنش احساسی و شناختی مصرف کنندگان است. روش: پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و از منظر شیوه پژوهش، کمّی و از نوع آزمایشی است. روش آزمایش مبتنی بر طرح تجربی پس آزمون بود که با دو گروه آزمایش و کنترل به صورت آنلاین انجام شد. برای انجام آزمایش، ابتدا وب سایت های خرده فروشی لپ تاپ با وضعیت های مختلف رنگ پس زمینه بر اساس نوع، سطح اشباع و درخشندگی طراحی شد و نمونه های آماری به صورت تصادفی از این خرده فروشی ها بازدید کردند. آزمودنی ها پس از مشاهده وب سایت و دریافت لینک پرسش نامه، واکنش های شناختی و احساسی خود را گزارش کردند. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق تحلیل آنوا انجام گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که رنگ پس زمینه خرده فروشی های آنلاین بر اساس نوع، سطح اشباع و درخشندگی می تواند واکنش شناختی و احساس برانگیختگی متفاوتی در افراد ایجاد کند؛ اما احساس خشنودی متفاوتی ایجاد نمی کند. نتیجه گیری: رنگ مؤلفه مهمی برای ایجاد واکنش شناختی و احساس برانگیختگی افراد است. طراحان وب سایت های خرده فروشی، باید نوع رنگ را با ابعاد دیگر، یعنی سطح اشباع و درخشندگی ترکیب کرده و الگویی را انتخاب کنند که بیشترین اثرگذاری مثبت را داشته باشد. با توجه به اینکه عملکرد چشم در دریافت محرک رنگ، در جلب توجه، پردازش و ایجاد احساسات مختلف نقش مهمی دارد و رنگ ها با درجه اشباع بالا یا درخشندگی نامناسب، چشم را آزار می دهد، الگوی رنگ پس زمینه وب سایت، باید طوری انتخاب شود تا به بیشترین سطح پردازش و یادآوری اطلاعات و درک از محصول و محیط منجر شود و در افراد احساس هیجان، برانگیختگی و خشنودی را برانگیزاند.

هدف: نگرانی های زیست محیطی مصرف کنندگان در محصولات غذایی، تقاضا برای محصولات سبز را افزایش داده است و بازاریابی این محصولات، نیازمند توجه به مسئله قیمت گذاری، بر اساس واکنش مصرف کنندگان است. هدف اصلی این پژوهش، سنجش اثر تفاوت سطح قیمت و برچسب سبز، بر قصد خرید محصول در گروه های مختلف جمعیتی است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، تجربی است. برای اجرای آزمایش، ابتدا وبسایتی آزمایشی طراحی شد و یک محصول غذایی (همبرگر) در دو حالت سبز/ معمولی و در دو سطح قیمت گران و ارزان نمایش داده شد. نمونه های آماری که از طریق شبکه های اجتماعی در دسترس بودند، از این خرده فروشی ها بازدید و لینک پرسش نامه را در صفحه وبسایت دریافت کردند. این افراد قصد خرید محصول انتخابی خود را بر اساس پرسش نامه اعلام کردند. تجزیه وتحلیل داده ها از طریق تحلیل آنوای یک سویه و عاملی انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که تفاوت در سطح قیمت با در نظر داشتن اثر متقابل ویژگی سبز، باعث تفاوت در قصد خرید محصولات سبز می شود. تفاوت های مشاهده شده در قصد خرید، در گروه های زنان و مردان یکسان است؛ اما تفاوت در سطح قیمت با در نظر گرفتن آثار متقابل ویژگی سبز/ غیرسبز، بر قصد خرید محصول بین افراد با سطح تحصیلات و سطح درآمد مختلف، متفاوت است. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، صاحبان کسب وکار و بازاریابان، باید هنگام قیمت گذاری دقت لازم را به عمل آورند و سطوح مناسب قیمت را متناسب با نوع محصولات سبز، تعیین کنند تا به افزایش احتمال قصد خرید در آنان منجر شود. سنجش هم زمان اثر قیمت و برچسب سبز بر قصد خرید محصول با روش تجربی و در گروه های مختلف جمعیتی، از نوآوری این پژوهش است که در مطالعات قبل به آن پرداخته نشده است.