زهرا اسلامی

پژوهش حاضر، با توجه به اهمیت و تاثیر رویکردهای رفـتارگرایی، شـناخت گرایی و ساخت گرایی در حوزه ی فعالیت های آموزشی و با هدف مقایسه ی تاثیر هر یک از رویکردهای مذکور بر شکل گیری و تغییر نگرش دانش آموزان شکل گرفته است. روش پژوهش، طرح آزمایشی دو گروهی با پیش آزمون و پس آزمون است. جامعه ی آماری پژوهش، تمام دانش آموزان پایه سوم راهنمایی شهر تهران در سال تحصیلی 84- 1383 بود. برای نمونه گیری از جامعه ی هدف از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد و در نهایت، 12 کلاس (گروه) به صورت تـصادفی انتخاب شدند که کلاس های مورد آزمون مجموعاً شامل 306 نفر دانش آموز بودند. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، یکی از درس های تعلیمات اجتماعی سال سوم راهنمایی براساس سه رویکرد رفتارگرایی، شناخت گرایی و ساخت گرایی به صورت برنامه های آموزشی کامپیوتری طراحی و اجرا شـده است. جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه های نگرش سنج انجام یافته و با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس یک طرفه وآزمون تبعی LSD مورد تحلیل قرار گرفته و در سطح معنی داری 05/0 نتایج زیر حاصل شده است: 1ـ تاثیر طراحی آموزشی مبتنی بر رویکرد ساخت گرایی بر شکل گیری و تغییر نگرش دانش آموزان بیشتر از تاثیر طراحی آموزشی مبتنی بر رویکرد شناخت گرایی است (001/0P). 2ـ تاثیر طراحی آموزشی مبتنی بر رویکرد ساخت گرایی بر شکل گیری و تغییر نگرش دانش آموزان بیشتر از تاثیر طراحی آموزشی مبتنی بر رویکرد رفتار گرایی است (001/0P). 3ـ تفاوت معنی داری در شکل گیری و تغییر نگرش دانش آموزانی که براساس رویکرد رفتارگرایی آموزش دیده اند با دانش آموزانی که براساس رویکرد شناخت گرایی آموزش دیده اند، وجود ندارد (05/0P).

هدف پژوهش حاضر، تبیین و مقایسه چارچوب ها و شاخص هایی برای ارزیابی کیفیت پژوهش در مؤسسات آموزش عالی ایران با برخی کشورهای پیشرو در جهان مانند انگلستان، استرالیا، هلند، ایتالیا و هنگ کنگ است. این پژوهش یک مطالعه تطبیقی بر اساس الگوی جان استوارت میل است که با روش تحلیل محتوا، توافق و تفاوت های شاخص های سنجش فعالیت های پژوهشی کشورهای مذکور را موردبررسی و مقایسه قرار داده است. نمونه کشورهای پیشرو و موفق در این حوزه به صورت هدفمند با توجه به دسترسی به مدارک و اسناد موجود انتخاب شدند. نتایج مطالعات تطبیقی حاکی از آن است که همه نمونه های موردمطالعه در دو ملاک «سنجش بروندادهای پژوهش» و «درآمدزایی» با هم توافق دارند، بدین ترتیب تمام دانشگاه های موردمطالعه به جز ایران به «تحلیل استنادی و داوری تخصصی» اهمیت بسزایی قائل هستند. «اثربخشی پژوهش» در دانشگاه های انگلستان و استرالیا، هلند و هنگ کنگ به عنوان یکی از مهم ترین ملاک های سنجش کیفیت به عنوان مشارکت و تأثیرگذاری علمی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، بهداشت و محیط زیست در جهت افزایش کیفیت زندگی جامعه موردتوجه است. اسناد موجود در حوزه سنجش فعالیت های پژوهشی در آموزش عالی کشور نشان می دهد که شاخص ها و سنجه های جامع و مدونی برای ارزیابی کیفیت پژوهشی با توجه به حوزه های موضوعی مختلف به کار گرفته نشده است؛ بنابراین برای اندازه گیری اثرات و سودمندی پژوهش با نشانگرهای قوی و دقیق در داخل کشور، به تحقیقات گسترده ای نیاز داریم.

مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان آگاهی از بیماری ایدز و راه های پیشگیری ، نوع نگرش نسبت به آن و عوامل موثر بر آن با تأکید بر نقش رسانه های ارتباط جمعی و کانون های اجتماعی انجام گرفته است. دراین مطالعه ی پیمایشی اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ی از352 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد زنجان به روش نمونه گیری طبقه ای جمع آوری شده است. نظریه ها برای تبیین مساله اجتماعی شامل: مکتب کارکردگرایی ساختی و نظریه های روان شناسی اجتماعی نظیر لوین، روزن اشتیل، کرچ، کراچفیل و بالاچی و نظریه فیش باین پیرامون شناخت عوامل مؤثّر بر نگرش اجتماعی افراد و نیز نظریه ارتباط اجتماعی مک لوهان می باشد. براساس یافته های این تحقیق بیشترین میانگین میزان آگاهی در میان دانشجویان در حد متوسط می باشد(3/82درصد) و54 درصد نگرش منفی، 1/26 درصد نگرش متوسط و تنها 9/19 درصد نگرش مطلوب نسبت به بیماری ایدز دارند. از طرفی تفاوت معنی دار مثبت بین سن و میزان آگاهی از بیماری ایدز مشاهده شده است و نیز میزان آگاهی در رشته تحصیلی گروه پیراپزشکی و پایه بالاتر از دو گروه انسانی و فنی مهندسی به دست آمده است. اینترنت(7/57 درصد)، تلویزیون(1/55 درصد)، فیلم سینما(2/47 درصد) و دوستان(4/34درصد) به ترتیب رسانه های ارتباط جمعی مؤثّر در کسب اطلاعات از بیماری ایدز می باشند. نتایج این تحقیق تأثیر افزایش آگاهی در تغییر نوع نگرش نسبت به بیماری ایدز را تایید می کند(p.ضروری است تا سیاست گذاران حوزه اجتماعی و سلامت با تمرکز بر نیاز جوانان به کسب اطلاعات صحیح از بیماری ایدز و راه های پیشگیری از آن با کمک مؤثّر رسانه های ارتباط جمعی تلاش مضاعف در جهت مقابله با این بیماری به عنوان یک مسأله اجتماعی تهدید کننده سلامت جوانان و نیروی فعال جامعه فراهم آورند.

قانون آیین دادرسی کیفری 1392، مواد 2 تا 6 را به برخی از اصول راهبردی آیین دادرسی کیفری اختصاص داده است. پیش بینی این اصول که معرف استقرار «مدل دادرسی منصفانه» است، باعث گردیده قانون گذار از یکسو به تعهد بین المللی خویش، ناشی از اسناد بین المللی جامه عمل بپوشاند و از سوی دیگر به دغدغه جامعه حقوقی به رعایت لوازم دادرسی منصفانه و ارتقاء آن در نهادها و مراحل مختلف فرایند کیفری، پاسخ مثبت دهد. بدین ترتیب، کارکرد مهم این اصول همانا تلطیف و کنترل اقدامات قهرآمیز کنشگران کیفری علیه حقوق و آزادی های بنیادین افراد جامعه است. این اصول در تمامی مراحل مختلف آیین دادرسی کیفری، همه مقررات آن و همه مراجع کیفری (عمومی، اختصاصی) و شبه قضایی حکومت دارد. با توجه به اینکه قانون گذار سخنی از قلمرو، شرایط و آثار این اصول در هنگام اِعمال و اجرای آن ها در جریان فرایند کیفری به میان نیاورده، این مقاله بر آن است تا با مطالعه کارکردها و اهمیت این اصول، راهکارهای عملی جهت ارتقاء پیام قانون گذار در دو سطح تقنینی و رویه قضایی ارائه دهد.  

تراز آب دریای خزر در مقیاس های مختلف زمانی دائماً در حال افت وخیز و نوسان می باشد. بر این اساس هدف از این مقاله نیز ارزیابی وضعیت تراز آب دریای خزر برای دوره های آتی است. داده های مورداستفاده در این تحقیق شامل دو گروه تراز آب دریای خزر و همچنین خروجی سه مدل اقلیمی از گزارش ششم IPCC شامل؛ INM-CM4-8، MIROC-ES2L و MPI-ESM1-2-LR می باشد. در این مطالعه برای شبیه سازی تراز آب دریای خزر، دوره های پایه را با پنج مقیاس زمانی در نظر گرفتیم. در کل نتایج یافته های این تحقیق نشان داد که مطابق با سناریو SSP2-4.5 باوجود انتشار متوسط گازهای گلخانه ای در سطوح فعلی تا سال ۲۰۵۰ و کاهش آن تا سال ۲۱۰۰، تراز آب دریای خزر روند کاهشی یکنواختی را خواهد داشت. درحالی که در سناریوی SSP8-8.5 با انتشار گازهای گلخانه ای شدید و سه برابر شدن دی اکسید کربن تا ۲۰۷۵، تراز آب دریای خزر ابتدا تا سال ۲۰۵۰ ثابت خواهد ماند اما از این سال به بعد روند کاهشی آن شروع خواهد شد.

امروزه تولید علم یکی از وظایف و رسالت های مهمی است که بر دوش دانشگاه ها گذاشته شده است. «رابرت مرتن» رفتار اخلاقی را (هنجارها) ذات علم می داند و اقتدا به آنها را برای تحقق اهداف نهادی علم مفید قلمداد می کند. بدین منظور، پژوهش حاضر به دنبال بررسی میزان پایبندی اعضای هیئت علمی به هنجارهای علمی و سوگیری های ضدهنجاری، با الهام از تئوری مرتن و میتروف انجام شده است. برای نیل به هدف تحقیق، این پرسشنامه بر روی 460 دانشجوی تحصیلات تکمیلی در رشته-های تحصیلی مهندسی برق-کامپیوتر، مهندسی مکانیک و شیمی؛ و در سه دانشگاه تهران، تربیت مدرس و شهید رجایی اجرا شده است. داده های تحقیق پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزارSPSS مورد تحلیل قرارگرفته است. اعتبار پرسشنامه با استفاده از تحلیل عاملی بررسی و سه عامل استخراج گردید. این عوامل بر روی هم 02/36 درصد کل واریانس متغیرها را تبیین می کنند که نشان می دهد این ابزار تا حدودی از روایی کافی برخوردار است. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و برابر با 79/0 حاصل شد. دانشجویان تحصیلات تکمیلی فنی-مهندسی دانشگاه های مورد مطالعه، به این باور هستند که دانشمندان و محققین اغلب از هنجارهای علم تبعیت می کنند. اما با توجه به نتایج آماری، مقادیر بدست آمده از ضدهنجارهای علم نیز قابل ملاحظه است. از طرفی بین نظرات دانشجویان رشته های تحصیلی مهندسی برق- کامپیوتر، مهندسی مکانیک و شیمی در پیروی از هنجارهای علم و ضدهنجارهای علمی اساتید تفاوت قابل ملاحظه ای دیده شد. میانگین نمرات دانشجویان شیمی در پیروی اساتید از هنجارهای علمی نسبت به سایر رشته ها کمتر است.