حمید اسدپور

حمید اسدپور

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۷ مورد.
۱.

راهبرد عباس میرزا نایب السلطنه در کارآمدسازی قشون قاجار در جنگ ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخی جنگ سال ۷ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 47 - 66

کلید واژه ها: قاجاریه عباس میرزا قشون نظام جدید اصلاحات نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۴۰
رویارویی قشون قاجار با تهاجمات گسترده روسیه و تهدید کشور از سوی یک قدرت بیگانه در آغاز سده 13ق./19م.، ضرورت تغییر در سازمان سنتی قشون و شیوه جنگی آن را در ذهن برخی از رجال آن عصر به ویژه عباس میرزا  نایب السلطنه (1203-1249ق./1789-1833م.) که فرماندهی قشون صحنه پیکار را در دست داشت، پدید آورد. راهبرد نظامی  نایب السلطنه بر کارآمدسازی توان نظامی قشون با نوین سازی سازمان، تجهیزات و شیوه جنگ، با الگوگیری از نظام اروپایی و بهره گیری از راهنمایی و آموزش مربیان خارجی، متمرکز شد. در این مقاله، با طرح این پرسش که؛ ضرورت اتخاذ چنین راهبردی چه بوده است؟ کوشش می شود تا به روش توصیفی- تحلیلی، با بررسی وضعیت قشون سنتی اوایل قاجاریه، راهبرد نظامی عباس میرزا در قالب برنامه اصلاحات نظام جدید، تبیین و تحلیل گردد. یافته پژوهش نشان می دهد که اتخاذ برنامه اصلاحی قشون متأثر از واقعیت عینی صحنه میدانی پیکار با ارتشی منظم و مجهز، ضرورت و راهبردی آگاهانه جهت کارآمدسازی و سازماندهی قشونی همانند، برای مقابله و غلبه بر حریف مهاجم و خنثی سازی تحرکات و ناآرامی های داخلی سرکشان و شورشیان بوده است که درمجموع به تثبیت قدرت و حاکمیت  سلسله قاجارها می انجامیده است. 
۲.

ارزیابی عملکرد سازمان زنان ایران مطالعه موردی: اصفهان (1345- 1357ه.ش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات تاریخ اقتصادی سال ۱۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 1 - 23

کلید واژه ها: سازمان زنان ایران اصفهان دوره پهلوی مراکز رفاه خانواده زنان داوطلب کمسیون ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۷۷
سازمان زنان ایران به عنوان یک نهاد دولتی در سال 1345 تاسیس شد و فعالیت های آن علاوه بر مددکاری و خیریه بیشتر متمرکز در امورزنان و خانواده بود. با آگاهی زنان از وجود این نهاد به تدریج شُعباتی در سایر شهرها ایجاد شد که هرکدام از آنها با توجه به امکانات و توانایی های موجود، به جذب و عضویت زنان پرداختند. اصفهان از جمله  شهرهایی بود که از همان بدو تاسیس سازمان زنان ایران فعالیت خود را به صورت گسترده در سایر شهرستان ها آغاز نمود. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی، روزنامه ها و نشریات درصدد پاسخ به این سوال است که سازمان زنان اصفهان و به طور اخص مراکز رفاه خانواده و کمسیون های مختلف متشکل از زنان داوطلب چه عملکردی داشتند؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که چهار واحد مهدکودک، امورحقوقی، بهداشت و تنظیم خانواده و آموزش حرفه ای هرکدام بنا بر حیطه ی تخصصی فعالیت خود، اقدامات موثری در پیشبرد اهداف سازمان زنان داشتند که واحد آموزش حرفه ای نسبت به دیگر واحدها به دلیل ایجاد درآمد و اشتغال زایی عملکرد موفق تری داشت. افزون بر آن، فعالیت های زنان داوطلب سازمان زنان اصفهان در کمسیون های مختلف نظیر مبارزه با بیسوادی، مشاوره حقوقی در روابط خانوادگی، مساعدت و حمایت در حل مشکلات زنان سبب بهبود وضعیت آنان شد. در کنار فعالیت های فوق، همکاری زنان با شهرداری در رسیدگی به بهداشت محیط شهری و نظارت بر نرخ اجناس، سبب بهبود وضعیت شهری اصفهان گردید. 
۳.

بازخوانی روایت آزادسازی هرمز با تکیه بر متون تاریخی به زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال ۱۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 1 - 16

کلید واژه ها: هرمز بریتانیا خلیج فارس پرتغال صفوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۵
یکی از موضوعات مهم دوره صفویه، چالش های آنان با بیگانگان در خلیج فارس، مانند پرتغالی هاست. تا پیش از ورود استعمارگران به خلیج فارس، این شاهراه مهم تجاری، محل مبادلات آزاد اقتصادی و کانونی برای مبادلات تجاری اقوام و ملل مختلف بود. تسلط پرتغالی ها بر خلیج فارس، باعث رکود حیات اقتصادی و اجتماعی اهالی این منطقه و از بین رفتن تجارت آزاد شد. سلطه پرتغالی ها که بیش از یک قرن به طول انجامید، سرانجام در زمان شاه عباس اول خاتمه داده شد. یکی از مسائل مهم در خاتمه بخشیدن به تسلط پرتغالی ها بر این نواحی و به ویژه درباره جزیره هرمز، نقش بریتانیاست که از سوی برخی مورخان غربی، بسیار مبالغه آمیز مطرح شده است. این مسئله به صورتی است که برخی مورخان حضور نیروهای بریتانیا را در این نبردها، مهم ترین عامل شکست پرتغالی ها قلمداد کرده اند. این پژوهش، بازخوانی و تحلیل این پیش فرض، با اتکا به روایات ایرانی است. سؤال اساسی آن است که کیفیت و نقش نیروهای بریتانیایی و ایرانی در آزادسازی هرمز، در روایات و متون مهم فارسی مربوط به این نبرد چگونه مطرح شده است؟ به نظر می رسد که با توجه به متون تاریخی فارسی و به ویژه آثار منظوم، نقش و اثرگذاری نیروهای ایرانی در آزادسازی هرمز بسیار بیشتر از انگلیسی ها بوده است. در این پژوهش با روش تحلیلی توصیفی، این موضوع بررسی شده است.
۴.

مناسبات اقتصادی بین خلیج فارس و دولت رسولیان در یمن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ و فرهنگ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۱۱ 97 - 116

کلید واژه ها: یمن خلیج فارس دولت بنی رسول تجارت دریانوردی تجاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸ تعداد دانلود : ۵۴
این پژوهش به بررسی مناسبات تجاری بین  دولت رسولیان (حک: 626-858ق)  در یمن و خلیج فارس و  همچنین بیان تاریخچه ای از قدرت و حکومت رسولیان پرداخته است. به نظر می رسد که به سبب ماهیت تجاری حکومت رسولیان و اتکای دولت بنی رسول به درآمدهای تجاری از یک سو و جایگاه خلیج فارس در تجارت بین شرق و غرب از سوی دیگر، بررسی مناسبات روابط بین دولت رسولیان و بنادر خلیج فارس می تواند فصل جدیدی در مطالعه تاریخ خلیج فارس بگشاید. یافته های این پژوهش نیز نشان می دهد که دولت رسولیان یک دولت تجاری بوده، بازرگانی در آن دولت به ویژه با کرانه ها و جزایر خلیج فارس از اهمیت خاصی برخوردار بوده است و خلیج فارس یکی از مقصدهای مهم بازرگانی بین المللی برای رسولیان محسوب می شد. در این پژوهش با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته شده است.
۵.

شورش های دهقانی منطقه شبانکاره و زیراه در دوره پهلوی؛ زمینه ساز پیروزی انقلاب اسلامی در استان بوشهر (براساس اسناد نویافته)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اسنادی انقلاب اسلامی سال چهارم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۷ 35 - 53

کلید واژه ها: شورش دهقانان شبانکاره زیراه بوشهر پهلوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۳۰۳
بخشی از تاریخ مناطق شبانکاره و زیراه از توابع شهرستان دشتستان در استان بوشهر متأثر از شورش های دهقانی است. در این مناطق، مناسبات و روابط دهقانان با زمین داران بزرگ تا اواخر دوره پهلوی تغییر چندانی نیافت و منابع ثروت و قدرت در اختیار زمین داران و مالکان بزرگ بود. تداوم این روند، به تضاد منافعِ دهقانان با مالکان و زمین داران و در نهایت به شورش های دهقانی منجر گردید. سؤال پژوهش حاضر آن است که علل و زمینه های این شورش ها و نتایج آن چه بوده است؟ ساختار زمین داری در این مناطق، پرداخت بهره های گزاف مالکانه از سوی دهقانان و تضعیف نفوذ مقامات اجرایی از اواخر دوره قاجار -که مالکان اصلی بودند- از زمینه های شورش ها در مرحله اول است. در مراحل بعد نیز از هم پاشیدگی کشور با آغاز جنگ جهانی دوم، افزایش قدرت و ثروت خوانین و همچنین روی کارآمدن کابینه دکتر مصدق در بروز این شورش ها مؤثر بوده است. یافته ها نشان می دهد شورش ها باعث تضعیف قدرت زمین داران بزرگ شد و زمینه ساز خیزش ها و اعتراض های گسترده بعدی و ازجمله انقلاب اسلامی در این مناطق گردید. هرچند این شورش ها به سبب فقدان سازمان دهی منظم و همراهی نکردن ساختار و گروه های سیاسی با این قیام ها و سرکوب آن توسط عوامل حکومت پهلوی به شکست منجر شد؛ اما زمینه های مخالفت با حکومت پهلوی و گرایش مردم این ناحیه به مبارزات ضدپهلوی و پیوستن به جریان انقلاب اسلامی را فراهم ساخت. این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی با بهره گیری از اسناد نویافته به بررسی موضوع پرداخته است.
۶.

زمینه ها و ریشه های شورش مردم نی ریز فارس در عصر ناصری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی تاریخی سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 78-49

کلید واژه ها: شورش مردم نی ریز فارس سید یحیی دارابی مطالبات اجتماعی و اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۴ تعداد دانلود : ۲۶۴
شورش مردم نی ریز فارس و روستاهای تابعه در عهد ناصری یکی از اتفاقات و رویدادهای اجتماعی و سیاسی مهم در تاریخ محلی فارس و جنوب ایران به شمار می رود که کم تر موردمطالعه و واکاوی قرارگرفته است . نظر به حضور سید یحیی دارابی بابی در رأس این شورش، اهمیت آن هیچ گاه موردتوجه پژوهشگران واقع نشده و اتفاقاً به دلیل حضور سید یحیی دارابی در رأس آن از اهمیت آن فرو کاسته شده است. باوجودآنکه دارابی به فرقه بابیت تعلق داشت، اما رنگ و بوی شورش مردم نی ریز و حرکت وی در نی ریز عمدتاً طبقاتی و اجتماعی بود که برپایه جنبش عمومی مردم شکل گرفت. در این جنبش اجتماعی اکثریت اهالی نی ریز به خصوص روستاهای آن که شامل کشاورزان پیشه وران و کارگران می شد مشارکت داشتند. در این پژوهش سعی شده است تا ابعاد گوناگون شورش مردم نی ریز فارس و نیز نقش سید یحیی دارابی در نی ریز و حوادث رخ داده در این شهرستان در سایه این حرکت موردبررسی قرار گیرد. لذا سؤال اصلی پژوهش این است که زمینه های اصلی شکل گیری شورش مردم نی ریز فارس کدام بود و چگونه سید یحیی دارابی رهبری آن را به دست گرفت؟ پژوهش به شیوه مطالعه کتابخانه ای و با تکیه به روش توصیفی تحلیلی تلاش می کند تا پاسخ سؤال پژوهش را بیابد. فرضیه محوری این پژوهش آن است که انباشت ده ها سال مطالبات مردم نی ریز و فقر و درماندگی آن ها نیاز به جرقه ای داشت که یحیی دارابی آن جرقه را روشن کرد. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که شورش مردم نیریز به سبب ظلم و ستم حاکم نیریز، زین العابدین خان و رهایی از فشار اقتصادی رخ داد و رهبری سید یحیی دارابی بر این شورش ناشی از پیشینه خانوادگی مثبت، و ازدواج وی در نیریز بوده است
۷.

انتخاب جزیره خارک به عنوان تبعیدگاه در دهه 1320 و 1330ش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد سال ۳۱ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۲) 6 - 32

کلید واژه ها: عصر پهلوی دوم خلیج فارس جزیره خارک تبعیدگاه حزب توده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۳۹۰
هدف: جزیره در دهه 1320و 1330ش به شکل کم سابقه ای پذیرای تعداد زیادی از تبعیدیان ازسوی حکومت مرکزی بود. عموم این تبعیدیان یا عضو حزب توده بودند و یا به عقاید آن حزب تمایل داشتند. در میان تبعیدیانْ افراد شناخته شده زیادی نیز بودند.   در این مقاله سبب انتخاب خارک به این منظور بررسی می شود روش/ رویکرد پژوهش : داده ها از اسناد آرشیوی و منابع کتاب خانه ای گرداوری شده است. یافته ها و نتیجه گیری : محدودیت های اقلیمی خارک و سابقه تبعیدگاهی این جزیره، آن را محل مناسبی برای جلوگیری از توسعه قدرت، و ترویج   حزب توده و دیگر جریان های سیاسی  ساخت.  جزیره خارک زندان طبیعیِ دور از دسترس واجد ابعاد تأمینی و تأدیبی تبعیدگاه بود.
۸.

تأثیر فعالیت های سازمان یافته دولتی زنان بر جایگاه فرهنگی، اجتماعی زنان شهرستان دشتستان بر اساس اسناد نویافته داخلی (1357-1344ش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 179-210

کلید واژه ها: شورای عالی زنان سازمان زنان زنان دشتستان کمیته های محلی مراکز رفاه خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۱۶۶
با تشکیل شورای عالی زنان ایران در سال 1338 ش، کلیه جمعیت های زنان تحت پوشش آن شورا قرار گرفت. در شهرستان دشستان نیز شورای عالی از 1344ش شروع به کار نمود. بعد از انحلال آن شورا، سازمان زنان برازجان در سال 1349ش تشکیل و کلیه امکانات شورای عالی به این سازمان منتقل گردید. مسئله پژوهش حاضر بررسی و تبیین فعالیت های شورای عالی و سازمان زنان دشتستان در فاصله زمانی سال های 1357- 1344 است. در این پژوهش تلاش شده است تا با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع اصلی کتابخانه ای، اسناد آرشیوی و تاریخ شفاهی به این پرسش اصلی پاسخ داده شود که فعالیت های شورای عالی و سازمان زنان چه تأثیری بر جایگاه فرهنگی، اجتماعی زنان دشتستان داشته است؟ دستاوردهای پژوهش نشان می دهد فعالیت های سازمان یافته شورای عالی و سازمان زنان از طریق برگزاری کلاس های سوادآموزی، برپایی کلاس های آموزش حرفه ای، انجام جلسات مشاوره حقوقی و خانوادگی موجب شدند تا با تحت الشعاع قرار دادن افکار عمومی زنان منطقه دشتستان و تحول در نگرش فرهنگی و رفتاری آنان، موقعیت آنان را بهبود و جایگاه فرهنگی، اجتماعی اشان را ارتقاء بخشند. دستاوردهای پژوهش نشان می دهد فعالیت های سازمان یافته شورای عالی و سازمان زنان از طریق برگزاری کلاس های سوادآموزی، برپایی کلاس های آموزش حرفه ای، انجام جلسات مشاوره حقوقی و خانوادگی موجب شدند تا با تحت الشعاع قرار دادن افکار عمومی زنان منطقه دشتستان و تحول در نگرش فرهنگی و رفتاری آنان، موقعیت آنان را بهبود و جایگاه فرهنگی، اجتماعی اشان را ارتقاء بخشند.
۹.

نقش خاندان های پرنفوذ و صاحب منصبان محلی در توسعه شهری و مرکزیت سیاسی شوشتر در خوزستان عهد صفوی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال بیست و دوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۵) 235 - 264

کلید واژه ها: شوشتر صفویه خاندان های پرنفوذ خوزستان توسعه شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۳۱۲
شوشتر، یکی از مهم ترین شهرهای خوزستان در عصر صفوی بود که به سبب موقعیت جغرافیایی، نظامی و راهبردی آن به عنوان حاکم نشین خوزستان انتخاب شد. احداث روستاهای جدید در شوشتر و پیرامون آن به دست حاکمان محلی صفوی موجب رونق بیشتر این شهر گردید. ورود اقوام و طایفه های مختلف ترکان قزلباش (شاملوها، روملوها، افشارها، استاجلوها، ترکمان، ذوالقدر)، خاندان جَغَتایی، چَرکِس ها، گُرجی ها، مشایخ بزرگی از منطقه جبل عامل، سادات جزایری و سادات کلانتر به شوشتر در آن روزگار، تنش های قومی و جمعیتی فراوانی در این شهر به وجود آورد و در پایان این دوره، بلایای طبیعی هم چون سیل، تأثیری منفی بر اوضاع سیاسی و اجتماعی شوشتر گذاشت. این پژوهش سعی دارد تصویری از موقعیت سیاسی و اجتماعی شوشتر ارائه کند و نشان دهد خاندان های پرنفوذ چگونه در این شهر به عنوان مرکز سیاسی خوزستان آن دوره، نقش ایفا می کردند؟ یافته های این پژوهش نشان گر آن است که خاندان های متنفذ سادات، تُرک تباران و گرجی تباران با توجه به مقوله هایی مانند خاستگاه قومی، منافع طایفه ای، جایگاه شغلی و ارزش های مذهبی و اجتماعی، نقشی تعیین کننده در تحولات سیاسی و توسعه این شهر داشته اند
۱۰.

ظهور و سقوط خاندان حیات داوودی در بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی ایران و اسلام بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۸ 37 - 62

کلید واژه ها: استان بوشهر کرانه های خلیج فارس خوانین حیات داوود حکومت پهلوی رویارویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۳۲۷
یکی از موضوعات مهم تاریخی ایران در طول نیمه نخست قرن جاری همانا رویارویی دولت مرکزی با نیروهای محلی در گوشه وکنار ایران می باشد.یکی از نیروهای محلی که در کرانه های خلیج فارس در محدوده استان بوشهر امروزی تلاش کرد تا از زیر سیطره حکومت پهلوی خارج شده و قدرت خود را حفظ نماید ،خاندان حیات داوودی در ناحیه بندرریگ و بندر گناوه امروزی است. این خاندان کوشش فراوان بکار بردند تا مانع بسط قدرت دولت مرکزی ایران در منطقه حیات داوود بشوند ولی قادر به اینکار نشدند. چالش حیات داوودی ها با دولت مرکزی اززمان رضاه شاه شروع شد و در دهه چهل خورشیدی پایان یافت. این پژوهش در پی بررسی و تحلیل ظهور و سقوط خاندان حیات داوود در بندرریگ است.مسئله اصلی پژوهش همانا شناسایی عوامل موثر در مخالفت و رویارویی خاندان حیات داوودی با حکومت پهلوی می باشد. این تحقیق براساس روش توصیفی و تحلیلی در پی شناخت زوایای این موضوع است.یافته های پژوهش نشان میدهد که علاوه بر زمینه های سنتی ورایج در سرکشی نیروهای محلی از سیطره دولت مرکزی، خاندان حیات داوود به علت یک سلسله مناسبات با یکی از قدرتهای خارجی خودرا قادر به مقابله با دولت مرکزی میدانستند.
۱۱.

بررسی اوضاع بهداشتی و درمانی بوشهر در دوره پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 3-26

کلید واژه ها: خلیج فارس قرنطینه بلدیه پهلوی اول پهلوی دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۲۴۸
اوضاع نامطلوب بهداشتی و درمانی استان بوشهر همواره یکی از مواردی بود ه که سبب بروز بحران ها و تلفات سنگینی در این استان می گردید. یکی از مهم ترین راه های رسیدن به این هدف را ارتقاء سطح بهداشتی ودرمانی بنادرکرانه های شمالی و از جمله بوشهر می دانست. در این دوره نظارت بر قرنطینه ی جنوب مستقمیا زیر نظر ایران قرار گرفت. با اقدامات دیگری نظیر آموزش افراد متخصص، پرستار، ماما، تجهیز بیمارستان، گسترش بلدیه، و برپایی انجمن های متعدد، گام موثری در ارتفاء سطح بهداشتی و درمانی کرانه های خلیج فارس و به خصوص بوشهر برداشته شد. این اقدامات در دوره ی پهلوی دوم متوقف نشد و در دوره محمدرضا شاه با شدت بیشتری ادامه یافت. در این پژوهش تلاش شده است تا به بررسی و تببین وضعیت بهداشتی و درمانی استان بوشهر در دوره ی پهلوی و تغییر و تحولات صورت گرفته در این حوزه، پرداخته شود. سوال پژوهش حاضر بر این اساس است که، بهداشت و درمان استان بوشهر در دوره پهلوی چگونه بوده است و آیا در این مقطع تاریخی؛ در این عرصه بوشهر شاهد تغییر و تحول و ارتقاء سطح بهداشتی و درمانی بوده است؟ و فرضیه ایی که در این جا مطرح میشود این است که به سبب اقدامات بهداشتی و درمانی حکومت پهلوی در استان بوشهر سطح بهداشت و درمان این استان ارتقاء فراوانی یافت این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از تکنیک های کتابخانه ای، اسنادی و میدانی انجام شده است. یا
۱۲.

جایگاه تاریخی گرجی های شوشتر در منابع تاریخ نگاری

نویسنده:
منبع: تاریخنامه خوارزمی سال هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۰ 3-14

کلید واژه ها: گرجیان شوشتر سید عبدالله جزایری احمد کسروی امام شوشتری امام اهوازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۲ تعداد دانلود : ۳۸۸
تاریخ محلی یکی از شاخه های تاریخ نگاری محسوب می شود که در ایران سابقه طولانی دارد مثلاً کتاب تاریخ سیستان و کتاب تاریخ بخارا از جمله نخستین تاریخ نگاری های محلی در ایران محسوب می شود. ارزش یک کتاب تاریخی، به منزله منبعی تاریخی، مشروط به قدمت و نزدیک بودن به زمان رویدادهای توصیف شده یا استفاده از آثار قدیمی است که به صورت دیگر حفظ نشده است. پاره ای از متقدم ترین تاریخ نگاران از آن جهت حائز اهمیت هستند که برای نخستین بار از اطلاعات ویژه ای را برای ما ثبت می کنند. در زمینه تاریخ گرجی های شوشتر، کتاب تذکره شوشتر نوشته سیدعبدالله جزایری از نخستین کتاب هایی است که اطلاعات جامع و کاملی در این زمینه ارائه می دهد به طوری که بیش از یک سوم این کتاب در زمینه تاریخ نگاری گرجی های شوشتر است. در این پژوهش به دنبال پاسخ این پرسش هستیم که تاریخ نگاران ملی و محلی چه اندازه به تاریخ گرجی های شوشتر پرداخته اند؟ پاسخ این پژوهش بر این استوار است که کتاب تذکره شوشتر از نخستین و مهم ترین منابعی است که به صورت کاملاً تخصصی به تاریخ گرجیان شوشتر پرداخته است و سایر نویسندگان، از مطالب این کتاب بهره برده اند.
۱۳.

کارخانه نساجی اعتمادیه بوشهر از تأسیس تا انحلال (1315تا1388ش/1936تا2009م)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 95 - 110

کلید واژه ها: بوشهر صنایع ریسندگیوبافندگی دواس اعتمادیه اقتصاد ایگار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰ تعداد دانلود : ۲۹۳
تاریخ اقتصادی و صنعتی بوشهر یکی از ابعاد ناگفته و ناگشوده این دیار است. تاریخ اقتصادی بوشهر فرازوفرودهای بسیاری دارد. در دوران جدید که اقتصاد استان به سوی وضعیتی نوین و مدرن سوق یافته است، این فرازوفرودها بیشتر به چشم می خورد. در اقتصاد نوین و مدرن استان بوشهر، صنایع گوناگونی نقش دارند که صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، صنایع کشتی سازی و صنایع غذایی در رأس آنها قرار می گیرند؛ اما صنعت نساجی، پیشگام صنایع نوین در استان بوشهر بوده است. کارخانه پارچه بافی اعتمادیه بوشهر در سال 1315ش/1936م تأسیس شد و سال 1388ش/2009م، به کار خود پایان داد.این مقاله در پی بررسی زمینه ها و پیامدهای تأسیس کارخانه از یک سو و علت های انحلال و تعطیلی آن از سوی دیگر است. فرضیه اصلی این پژوهش آن است که شکل گیری کارخانه اعتمادیه در بوشهر، محصول ظهور دورانی از توسعه صنعتی ایران است که مشخصه اصلی آن، ورود بخش خصوصی به عرصه صنعت و ازجمله صنایع ریسندگی وبافندگی است. انگیزه این دسته از صاحبان سرمایه، علاوه بر کسب سود، همانا انگیزه های ملی و میهنی و تلاش در راستای ایجاد صنعت بومی بوده است؛ همچنین تأسیس این کارخانه، شکل گیری طبقه کارگر در بوشهر و کاهش بیکاری را باعث شد.پرسش اصلی این پژوهش این است که زمینه های احداث کارخانه پارچه بافی اعتمادیه در بوشهر و پیامدهای آن چه بود. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که انگیزه های میهنی برخی تجار، همراه با مشکلات اساسی بوشهر در زمینه تأمین محصولات نساجی و همچنین دوری بوشهر از مراکز مهم نساجی کشور، زمینه ساز تأسیس این کارخانه شد.
۱۴.

نقش علمای مهاجر بحرینی در گسترش تشیع در ایران از صفویه تا پایان قاجاریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۰ ۱۱۹-۱۴۲

کلید واژه ها: ایران بحرین علمای بحرین تشیع صفویه قاجاریه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۲۰۶
مهاجرت علمای شیعه از سرزمین بحرین به ایران و نقش آنان در ترویج تشیع ایرانیان ازجمله موضوع هایی است که از دیرباز مورد توجه پژوهشگران بوده است. این پژوهش با طرح این پرسش که علمای بحرینی چه نقشی در تشیع مردم ایران داشته اند بر آن است تا به روش توصیفی تحلیلی، این موضوع را در محدوده ی زمانی یادشده بررسی کند. یافته پژوهش نشان می دهد که علمای بحرینی با حضور در ایران، از طریق رونق دادن به مدارس دینی، تدریس و تربیت شاگردان، تألیف کتاب و رساله در مبانی مذهبی، برپایی نماز جمعه و جماعات و دیگر کنش های فرهنگی و تبلیغی، نقش مهمی در گسترش تشیع در ایران، به ویژه در نواحی جنوبی داشته اند.
۱۶.

جایگاه شاعران محلی در منابع تاریخ نگاری شهر شوشتر در دوره صفوی

نویسنده:
منبع: تاریخنامه خوارزمی سال ششم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۲

کلید واژه ها: شوشتر کتاب تذکره شوشتر کتاب فردوس در تاریخ شوشتر جایگاه شاعران محلی صفویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۹ تعداد دانلود : ۱۰۴۱
دوره صفوی یکی از طولانی ترین ادوار ادب پارسی است در آغاز این دوره اتفاق ادبی بارزی رخ نداد. سبک هندی اصلاً از تحول سبک عراقی و ورود اندیشه های باریک به شعر و عقاید و جنبه-های بدیع شاعرانه و سادگی و روانی لفظ پردازی و صداقت احساس پدید آمد. در دوره صفوی در شوشتر مرکز ولایت خوزستان شاعران بسیاری پا به عرصه وجود نهادند. از منابع تاریخ نگاری محلی شوشتر می توان کتاب فردوس در تاریخ شوشتر نوشته سید علاءالملک مرعشی شوشتری را نام برد که او در سال 1046 ه . ق وفات نمود. حدود دو سوم این کتاب به حضور شاعران محلی شوشتر اختصاص یافته است. همچنین کتاب تذکره شوشتر تألیف سید عبدالله جزایری از منابع تاریخ نگاری محلی شوشتر می باشد. او در سال 1173 ه . ق درگذشت.. حدود یک سوم این کتاب به بخش شاعران اختصاص یافته است. این پژوهش سعی بر این است که بدین پرسش، پاسخ بدهیم جایگاه شاعران محلی شوشتر در منابع تاریخ نگاری این شهر چگونه بوده است؟ فرض ما بر این استوار است که شاعران محلی شوشتر در دربار حاکمان محلی شوشتر حضور داشته اند و از مسائل دوره خود باخبر بوده اند. به همین دلیل نقش پر رنگی در منابع تاریخ نگاری شوشتر داشته اند. در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی و کمک از منابع کتابخانه ای استفاده شده است.
۱۷.

بررسی زمینه های شکل گیری انقلاب اسلامی در شهرستان شوشتر

نویسنده:
منبع: تاریخنامه انقلاب (ژرفاپژوه سابق) سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳ و ۴ (پیاپی ۴) 33 - 56

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی شوشتر پیوند بازار و مساجد آیت الله ربانی اَملَشی آیت الله محمدحسن آل طیب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۵۰۵
شهرستان شوشتر در استان خوزستان در جنوب غربی ایران واقع شده است. شوشتر بعداز اسلام همواره مرکز استان خوزستان بوده است. از سال 1303ش، مرکز استان خوزستان به شهر اهواز انتقال یافت. شوشتر در دوران پهلوی ازنظر اقتصادی و عمرانی پیشرفت چندانی نداشت. حکومت پهلوی دوم، شوشتر را تبعیدگاه مخالفان خود کرده بود و این شهر محل ِ اجباری زندگی مخالفان رژیم پهلوی محسوب می شد. مخالفان پهلوی تبعیدی به شوشتر، فعالیت های سیاسی و فرهنگی و اجتماعی زیادی در این شهر انجام می دادند و مردم این شهر را با جنبش و نهضت روحانیون آشنا می کردند. در شوشتر عالمان و روحانیون محلی وارسته ای نیز حضور داشتند که با حکومت پهلوی ستیز داشتند. این عالمان و روحانیون، وضعیت بُحرانی و نابسامان شهری و مردم شوشتر را مشاهده می کردند و نمی توانستند آرام بنشینند. درزمینه فعالیت های انقلابی، پیوندی قوی میان بازاریان و روحانیون وجود داشت. مساجد نزدیکِ بازار شوشتر کانون مبارزه و مقاومت علیه رژیم پهلوی محسوب می شدند. هدف : این پژوهش درپی پاسخ به این پرسش است که روحانیون کشوری (تبعیدی و دعوتی به شوشتر) و محلی چه تأثیری در آگاهی بخشی به مردم شوشتر در راه مبارزه با حکومت شاهنشاهی داشته اند؟ روش : این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و به کمک منابع کتابخانه ای و اسناد و مدارک آرشیوی انجام شده است. فرضیه پژوهش : فرض ما بر این استوار است که روحانیون کشوری (تبعیدی و دعوتی به شوشتر) و محلی نهایت تلاش خود را برای آگاهی بخشی به مردم محروم شوشتر در دوران پهلوی انجام داده اند و جوانان انقلابی این شهر متأثر از روحانیون این شهر، عَلَم مبارزه را برافراشته اند و سرانجام به پیروزی رسیده اند.
۱۸.

بازکاوی شورش های قلندران در دوره سلطنت محمدخدابنده

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴۷

کلید واژه ها: شاه اسماعیل دوم محمد خدابنده شورش قلندران صفویه افشارها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۳۴۶
دوره طولانی سلطنت شاه تهماسب اول، دوره تثبیت وارامش طولانی جهت صفویان به ویژه پس از صلح اماسیه است.پس ازمرگ شاه تهماسب اول،اختلافات بر سر جانشینی او، بین گروه های مختلف قزلباشان، منجر به سلطنت شاه اسماعیل دوم شد. دوره سلطنت شاه اسماعیل دوم هر چندکوتاه، ولی باحوادث فراوانی همراه بود. به سلطنت رسیدن محمد خدابنده(995-985) وضعف بینایی و انزواطلبی این پادشاه ،همراه بااختلافات درونی حکومت صفویان بین قزلباشان ودیوانسالاران ایرانی،باعث بی ثباتی سیاسی گردید. با استقرار سلطان محمد خدابنده برمسند حکومت صفویه، کنترل اوضاع سیاسی و اقتصادی کشورتوسط قزلباشان صورت می گرفت. در این زمان، قلندران با بهره گیری از نارضایتی لایه های پایین جامعه که حاصل این سلطه قزلباشان بود، موفق به بسیج نیروهای غیر ترکمان گردیدند. ان هاشورش هایی تحت عنوان شاه اسماعیل دوم وبا جعل هویت او شکل دادند. همه این شورش ها نتوانستند به یک حرکت اجتماعی گسترده تبدیل شوند . هرچند این شورش ها توسط حکومت صفویه سرکوب گردید ولی نمونه هایی از بروز نارضایتی وهمچنین مشکلات اساسی درساختار قدرت حکومت صفویه رابه نمایش گذاشتند وتغییرات انجام شده در دوره شاه عباس اول نشان دهنده درکی از این شورش ها است.هدف این پژوهش ، شناخت وبررسی علل وزمینه های بروز وظهور وهمچنین ناکامی این شورش ها از جهات مختلف می باشد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان