امیرمهدی ملک

در محیط به سرعت در حال تغییر امروز، شناخت و ارزیابی فرهنگ به عنوان بستر ایجاد تغییرات سازمانی، نقشی کلیدی در موفقیت سازمان ها بازی می کند. از میان مدل های مختلفی که تاکنون برای شناخت و ارزیابی فرهنگ سازمانی ارائه شده است. مدل کامرون و کویین با توجه به ویژگی های آن، نظیر جامع بودن معیارها، جدید و پرکاربرد بودن، امکان ترسیم و تحلیل گرافیکی نتایج و نیز تعیین نوع فرهنگ جاری و مطلوب حاکم بر سازمان، به عنوان الگوی نظری این پژوهش انتخاب شده است. «ابزار ارزیابی فرهنگ سازمانی «OCAI به عنوان یکی از روش های مطرح مبتنی بر مدل کامرون و کویین، کاربرد گسترده ای در ارزیابی و شناخت فرهنگ سازمانی داشته است. به منظور مرتفع نمودن محدودیت های موحود در «ابزار ارزیابی فرهنگ سازمانی» و نیز بهره گیری از توانمندی تئوری سیستم های خاکستری در ارزیابی و تحلیل معیارهای کیفی در شرایط عدم قطعیت، هدف اصلی این پژوهش، معرفی و ارائه ابزار ترکیبی جدید با عنوان «ابزار خاکستری ارزیابی فرهنگ سازمانی GOCAI» است که گام به گام ارائه و روابط ریاضی آن تشریح شده است. علاوه بر آن، ابزار خاکستری ارزیابی فرهنگ سازمانی برای شناخت و ارزیابی فرهنگ جاری و مطلوب معاونت مهندسی ساختار و بهره وری شرکت ملی نفت ایران و به کار گرفته شده و نتایج آن ارائه گردیده است.

چشم انداز نقطه آغازین در سلسله مراتب اهداف سازمانی است یک چشم انداز مؤثر میتواند پلی بین حال و آینده باشد و وجود آن برای تدوین استراتژی ضروری است. ترسیم و تدوین چشم انداز مناسب از وظایف مهم رهبران و از ارکان برنامه ریزی استراتژیک در سازمان ها قلمداد میشود. از آن جا که در بررسی ادبیات موضوع، پژوهشی که شاخص های ارزیابی چشم انداز را جمع آوری و دسته بندی نموده و بر اساس آن روشی برای رتبه بندی ارایه داده باشد، یافت نشد؛ علاوه برآن پاسخ گویی به کلیه اهداف این پژوهش صرفاً با بهکارگیری یک تکنیک کمّی میسر نبوده، این مقاله با روش پژوهش آمیخته به انجام رسیده است. در حقیقت با ترکیب روش کیفی «مصاحبه گروه های کانونی» و روش کمّی «درجه امکان خاکستری» که از تکنیکهای نوین تصمیم گیری و ارزیابی ریاضیاتی داده های مبهم و غیر قطعی است، روشی برای ارزیابی و رتبه بندی چشم انداز سازمان ها ارایه شده است. در پایان برای ارایه کاربردی از روش ارایه شده در این مقاله، چشم انداز سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با چهار سازمان رسانه ای مطرح دنیا ارزیابی و رتبه بندی شده است.

لزوم ارزیابی و توجه به شبکه همکاران دفاعی به عنوان یکی از اهداف راهبردی دکترین دفاعی کشور به ویژه در ابعاد فنی، کمی، کیفی و رشد و توسعه فنّاوری های دفاعی در سال های اخیر به واسطه سیاست های انقباضی دولت به منظور مدیریت بهینه منابع و هزینه ها و کاهش بهای تمام شده محصولات از اهمیت بالایی برخوردار شده است. استفاده از مفهوم قابلیت ارتجاعی به عنوان یکی از مفاهیم جدید در مدیریت زنجیره تأمین و ارزیابی قابلیت ها و عملکرد تأمین کنندگان و از سویی فشار و درخواست مشتریان، جامعه و مبادی بالادستی در خصوص رعایت مسائل زیست محیطی باعث شده است سازمان ها به بررسی اقدامات لازم جهت به کارگیری مدیریت زنجیره ی تأمین سبز، به منظور بهبود عملکرد زیست محیطی و اقتصادی بپردازند. موضوع انتخاب و ارزیابی تأمین کنندگان در شبکه تأمین دفاعی، اولاً مستلزم شناسایی معیارها و شاخص ها و نیز طراحی مدل مناسبی است که قابلیت ارتجاعی شبکه تأمین سبز را همزمان با معیارها و قابلیت های فنی و مدیریتی تأمین کنندگان در نظر بگیرد و ثانیاً نیازمند به کارگیری ابزار مناسبی برای این تصمیم گیری است. پیش ازاین، روش هایی مانند نظریه فازی و نظریه سیستم های خاکستری برای مواجهه با عدم قطعیت معیارها، ایجاد شده و مورداستفاده قرار گرفته است. مدل ارزیابی پیشنهادشده در این پژوهش، جهت ارزیابی شبکه تأمین یکی از صنایع دفاعی کشور ارائه و پیاده سازی شده است که هدف از آن، به کارگیری توأمان معیار های کمّی و کیفی، امکان بی بعدسازی معیار های مبتنی بر هدف در کنار معیارهایی از نوع سود و هزینه، استفاده از نظرات خبرگان در تخصیص اوزان به معیارها و شاخص ها با استفاده از اعداد خاکستری، توسعه و بهبود روش تحلیل رابطه ای خاکستری و معماری مجدد شبکه تأمین است.