ابراهیم شیخ

توجه به ارائه مناسب خدمات منابع انسانی به دلیل ارتباط مستقیم با عملکرد افراد از موضوعات بسیار مهم سازمان های امروزی به شمار می رود. ارائه خدمات منابع انسانی در طول سالیان گذشته، ضمن این که جزء فعالیت های پرزحمت، فشرده و ناهماهنگ، وقت گیر و هزینه بر در سازمان ها بوده است، متناسب با نیازهای گروه های مختلف نیز طراحی نشده است. این حوزه با ورود فناوری اطلاعات و قابلیت هایی نظیر چابکی، یکپارچگی و اثربخشی، دستخوش تغییرات بنیادی شده است. هدف این مقاله آن است که با بررسی و مرور هدف مند چارچوب ها و مدل های پیشین ارائه خدمات منابع انسانی، فرامدلی برای آن در بستر فناوری اطلاعات ارائه نماید. روش پژوهش حاضر مرور نظام مند بر اساس روش فرامدل سازی از نوع کیفی است. جامعه مورد بررسی این پژوهش کلیه صمقالات منتشر شده در مجلات معتبر و همچنین مدل های تجاری ارائه شده در این حوزه در بازه زمانی 2020-1989 است. در مرحله اول بر اساس مدل سه شاخگی اهرنجانی موضوعاتی که در پژوهش های مورد بررسی به آن اشاره شده بود، شناسایی شد. پس از آن با بهره گیری از الگوی سیپ و تحلیل درون موردی و بین موردی انجام شده، شباهت ها و تفاوت های بین مدل های ارائه شده تحلیل شد. فرامدل ارائه شده در این پژوهش می تواند به متخصصان و کارشناسان حوزه خدمات منابع انسانی کمک کند که قبل از اقدام، بسترها و درون دادهای لازم برای اجرا و پیاده سازی موفقیت آمیز ارائه خدمات در بستر فناوری اطلاعات را در نظر بگیرند و در حین اجرا فرایندها را مدنظر قرار داده و در نهایت برون دادهای حاصل از این عمل را ملاحظه کنند.

هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی برای نحوه تعامل شرکت مادر تخصصی و شرکت های تابعه در حوزه مدیریت منابع انسانی بر اساس سطح بلوغ فرآیندهای این حوزه در شرکت های تابعه است. مدل مورد استفاده مدل ارزیابی بلوغ فرآیندهای مدیریت منابع انسانی (فیلیپس)؛ از مدل های تدوین راهبرد منابع انسانی؛ است. نحوه انجام پژوهش مصاحبه حضوری با استادان و خبرگان و اجرای پرسشنامه محقق ساخته بوده است. مصاحبه با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته؛ تعیین نحوه تعامل در حوزه منابع انسانی بین شرکت مادر و شرکت های تابعه بر اساس سطح بلوغ شرکت های تابعه؛ با 5 نفر از خبرگان انجام شد. پرسشنامه محقق ساخته دوم؛ نحوه تعامل مابین شرکت مادر و شرکت های تابعه در حوزه منابع انسانی در سازمان های مادر تخصصی که با تلفیقی از مدل فیلیپس و سبک های تعامل در شرکت های مادر تخصصی گولد و کمپبل؛ نیز با استفاده از نظرات 30 نفر از استادان دانشگاه، کارشناسان منابع انسانی مادر تخصصی ها و متخصصین و خبرگان تکمیل گردید. در نهایت نتیجه گیری آماری بر روی این تعداد پاسخ انجام و با نظر اولیه خبرگان مقایسه گردید. برای تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه ها از نرم افزار SPSS16 استفاده و آمار توصیفی و استنباطی برای هر فرآیند دهگانه ارائه شد. یافته های پژوهش نشان داد که سطح بلوغ فرآیندهای مدیریت منابع انسانی شرکت های تابعه در نحوه تعامل مابین شرکت مادر تخصصی و شرکت های تابعه تأثیرگذار بوده و با بالارفتن سطح بلوغ فرآیند مدیریت منابع انسانی، میزان اختیاراتی که از سوی سازمان مادر در اختیار شرکت های تابعه قرار می گیرد، افزایش می یابد.

ِهمواره رضایت شهروندان از ارائه خدمات دولتی و کارآمدی دستگاه اداری کشور از یک سو و تحقق راهبردهای کلان کشور در سند چشم انداز و برنامه های 5 ساله توسعه، و سیاست های بخشی نظام های سیاسی از مهم ترین اهداف کشور است که شیوه دستیابی به آن ها ذهن محققان را به بررسی علل توفیق وادار می کند. از سوی صاحبه نظرانِِِِِ،ِ یکی از علل مهم ایجاد ناکامی در کسب اهداف کلیدی عملکرد، وجود نداشتن مدیران شایسته در نظام اداری کشور عنوان می شود. حال این سؤال مهم مطرح می شود که اساساً شایستگی ها و قابلیت های مدیران دولتی در کشور ما کدام است؟« و مدیران ما باید از چه قابلیت هایی برخودار باشند تا عملکرد آنان به سطح خوب و عالی ارتقاء یابد. این سوالی است که مقاله حاضر به دنبال پاسخ گویی به آن است. از منظر محقق، قابلیت به آن دسته از ارزش ها، دانش، ویژگی های فردی و مهارت های مدیران دولتی اطلاق می شود که به صورت رفتارهای شغلی و سازمانی قابل مشاهده است و وجود آن در یک فرد به عملکرد برتر شغلی منجر می گردد. در این تحقیق مقصود از مدیران دولتی، مدیران میانی در بخش صنعتی و اقتصادی است. برای طراحی الگوی قابلیت های مدیران دولتی ایران، به صورت ترکیبی و عمدتاً از سه روش استفاده شده است. ابتدا با بهره گیری از شیوه کتابخانه یی و مراجعه به اسناد، منابع و کتب و مدارک گوناگون چارچوب اولیه کار به دست آمده سپس با انجام مصاحبه های عمیق اکتشافی تبیین الگوی قابلیت های مدیران دولتی میسر شد و بالاخره با بهره گیری از متد دلفی و از طریق پرسشنامه در دو نوبت دیدگاه های خبرگان و مدیران دارای عملکرد برتر جهت اصلاح و تایید الگو دریافت گردید. هر چهار بعد دانش و آگاهی ها، ویژگی های فردی، مهارت ها و ارزش های مدیران دولتی با تایید بسیار بالای خبرگان مواجه شد. شاخص های ارائه شده باید دارای ویژگی تاثیر گذاری در ارتقای سطح عملکرد باشند.