حسین ذوالقدر

دنیا شاهد تغییرات و تحولاتی عمیق است. این تغییرات در حوزه های عملکردی هویت[1]، مرز[2]، مفهوم جغرافیا (مکان) و زمان[3] قابل درک اند. هویت ها چند پاره شده، مرزها درنوردیده و مکان[4] و زمان به هم فشرده شده اند. در این رهگذر، تلویزیون یکی از عوامل مؤثر در بروز تغییرات است. باوجوداین، به نظر می رسد تلویزیون که خود از مصادیق جهانی شدن به شمار می آید، دارای ویژگی های جدیدی است. چنانکه با اندکی مداقه در متون مربوط به جهانی شدن و رسانه ها در می یابیم، چهار واژه واقعیت، هویت، قدرت و فراواقعیت در چنین متونی همواره تکرار می شوند و کمتر کسی در ارتباط تنگاتنگ تلویزیون با این مقولات تردید روا می دارد. در مواجهه با چنین وضعیتی و برای درک مختصات تلویزیون جهانی، این مقاله نقطه عزیمت خود را بر پایه یک برساخته تئوریک با عنوان مدل ریف[5] (RIPH) قرار داده و بر پایه این پیش­فرض که درباره نقش و جایگاه تلویزیون در شکل­دهی به وضعیت های فرهنگی نباید رویکرد افراط یا تفریط در پیش گرفت، سعی کرده است چشم­اندازی از نحوه فعالیت تلویزیون های محلی و جهانی در عصر جهانی شدن ارائه کند و نتایج را از طریق روش مصاحبه با 20 نفر از پژوهشگران حوزه ارتباطات در میان بگذارد. ریف مخفف هم نشینی چهار کلمه واقعیت، هویت، قدرت و فراواقعیت است. اینها مفاهیمی هستند که تعریف های جدید از آنها، فهم ما را از زندگی بر روی کره زمین متحول کرده است. این مقاله با واکاوی نسبت میان تلویزیون و مفاهیم مذکور، مؤلفه های تلویزیون های جهانی و محلی را در قالب مدل ابداعی و پیشنهادی پژوهشگر به نام لوزی کارکرد تلویزیون های جهانی و محلی بررسی کرده است.

هدف مقاله حاضر، بررسی دلایل و انگیزه های کاربران در استفاده از شبکه اجتماعی فیس بوک بوده است. برای دستیابی به این هدف، از نظریه استفاده و رضامندی استفاده شده است. جمع آوری داده ها در این مطالعه کمّی، با بهره گیری از روش پیمایش و پرسشنامه برخط، به عنوان یکی از روش های نوین نظرسنجی که بنیان آن بر استفاده از شبکه جهانی وب استوار است، صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را 130 نفر از کاربران شبکه اجتماعی فیس بوک در بر می گیرد که از طریق نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند انتخاب شده اند. یافته های به دست آمده از آزمون پرسش های پژوهش بیانگر آن است که این کاربران از میان نیاز های چهارگانه (سرگرمی، شناختی، اجتماعی و کسب هویت شخصی) برای رفع نیازهای اجتماعی و کسب هویت شخصی از شبکه اجتماعی فیس بوک استفاده می کنند. همچنین بر اساس نتایج پژوهش، بین ویژگی های جمعیت شناختی کاربران (جنسیت و تحصیلات) و انگیزه آنان رابطه معناداری مشاهده نمی شود.

دنیای امروز، تغییرات و تحولات عمیقی را شاهد است که همه آنها در حوزه های عملکردی هویت، مرز، مفهوم جغرافیا (مکان) و زمان قابل درک اند. هویت ها چند پاره شده، مرزها را درنوردیده و مکان و زمان به هم فشرده شده اند. در این رهگذر تلویزیون یکی از عوامل مؤثر در بروز این تغییرات است. در برخورد با چنین وضعیتی و برای درک مختصات تلویزیون جهانی، مقاله حاضر، نقطه عزیمت خود را بر پایه یک برساخته نظری با عنوان «مدل ریف» قرار داده و کوشیده است چشم اندازی از نحوه فعالیت و نقش تلویزیون های محلی و جهانی در عصر جهانی شدن ارائه داده و نتایج را از طریق روش مصاحبه با 20 نفر از صاحبنظران و پژوهشگران حوزه ارتباطات در میان بگذارد. «ریف» مخفف همنشینی چهار کلمه واقعیت، هویت، قدرت و فرا واقعیت است. این مقاله با واکاوی در نسبت میان تلویزیون و مفاهیم یاد شده، مؤلفه های تلویزیون های جهانی محلی را در قالب مدل ابداعی و پیشنهادی، به نام لوزی کارکرد تلویزیون های جهانی محلی (مدل ریف) بررسی کرده است.

دنیای امروز، شاهد تغییرات و تحولات عمیقی است که همه آنها در حوزه های عملکردی هویت، مرز، مفهوم جغرافیا (مکان)، فضا و زمان، قابل درک اند. هویت ها چندپاره شده اند، مرزها درنوردیده و مکان و زمان به هم فشرده شده اند. در این راستا، تلویزیون- به عنوان زبانی بین المللی- یکی از عوامل مؤثر در بروز این تغییرات است و تقریباً هیچ نقطه ای از جهان را نمی توان یافت که از امواج و پیام های تلویزیونی- به عنوان سفیران جدید در سیاست های ارتباطی- به دور باشد. در مواجهه با چنین وضعیتی و برای درک مؤلفه ها و مختصات تلویزیون جهانی، این پژوهش از طریق مصاحبه با بیست نفر از پژوهشگران و کارشناسان حوزه ارتباطات و رسانه، زمینه های ظهور و بستر فعالیت تلویزیون های جهانی در عصر جهانی شدن را بررسی کرده و به واکاوی مؤلفه های «تلویزیون جهانی» [1] در شبکه های برون مرزی صدا و سیمای جمهوری اسلامی پرداخته است. براساس نتایج، از منظر صاحبنظران ایرانی، مؤلفه های «تلویزیون جهانی» را می توان در چهار سطح مؤلفه های فنی (تکنیکی)، مؤلفه های محتوایی، مؤلفه های ساختاری و مؤلفه های تاکتیکی (رویکردی) طبقه بندی کرد. همچنین زمینه های ظهور و بستر فعالیت تلویزیون های جهانی، تحت تأثیر عوامل پنجگانه فرهنگی، فناوری، سیاسی، اقتصادی و زمینه ای مهیا می شوند.   [1] Global Television.

اینترنت، فناوریهای جدید ارتباطی و اطلاعاتی همه فرایندهای مورد نیاز برای اتخاذ، تدوین و انتقال دانش به ویژه در سازمانهای علمی آموزشی و پژوهشی را متأثر ساخته است. مجموعه فرایندهای سازمانی موردنظر بخشی از سرمایه فکری در هر سازمان است. سرمایه فکری به طور خلاصه داراییهای نامرئی و ناملموس سازمان است که برای رسیدن به اهداف سازمانی به کار گرفته می شود. در مقاله حاضر که برگرفته از نتایج یک پیمایش با حجم نمونه 70 نفر است، اثر فناوری اینترنت بر نخبگان در دانشگاه علم و صنعت ایران بررسی شده است. با توجه به اصول نظری مطرح شده  بهره مندی از اینترنت در قالب دسترسی و مصرف آن می تواند عامل اساسی در رشد نخبگان یک دانشگاه باشد، هر چند دانشگاههای مختلف به لحاظ سطح سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی می توانند وضعیت متفاوتی نسبت به یکدیگر داشته باشند، از سوی دیگر، سطح دسترسی به اینترنت و استفاده از آن به عنوان یکی از مهم ترین شاخصهای پیشرفتهای آموزش و پژوهش تلقی می شود.