محمدرضا خلج

هدف مقاله حاضر بررسی و ارائه الگوی اجرای خط مشی گذاری زیست محیطی با استفاده از نظریه داده مبنا در ایران است که به روش کیفی و کمیّ (میکس متد) انجام شده است. در بخش کیفی به کمک روش داده بنیاد نویسندگان مقاله مصاحبه هایی با 22 نفر از اساتید دانشگاهی، مدیران و کارشناسان زیست محیطی کشور انجام دادند. نتایج تحلیل داده ها بر اساس مراحل سه گانه کدگذاری، نشان داد از تعداد 135 مفاهیم متناظر، تعداد 27 خرده مقوله که ارتباط مفهومی با یکدیگر دارند استخراج شده است. در مرحله کدگذاری محوری از همه خرده مقولات؛ تعداد یازده مقوله محوری استخراج شد که با انتزاع بیشتر در مرحله کدگذاری گزینشی، یک مقوله هسته ای به شرح «یک اجرای موفق خط مشی زیست محیطی مبتنی بر تدوینی فکورانه بر پایه هماهنگی و همسویی نهادی و ارزشی است که در آن توسعه دانش زیست محیطی با استراتژی مدیریت سبز و قوانین مؤثر موجب اعتلای فرهنگ زیست محیطی می شود» ظاهر شد که می تواند تمامی مقولات دیگر را تحت پوشش قرار دهد. در بخش کمّی که اعتباریابی مدل استخراجی انجام شده است، نتایج حاصل از مدل سازی معادله ساختاری نشان داده که همه مؤلفه های کیفی استخراج شده اثر مستقیم و معناداری بر اجرای موفق خط مشی زیست محیطی کشور دارند.

در این پژوهش مدلی ریاضی دو هدفه جهت بهینه سازی شبکه توزیع کالا در زنجیره تأمین سه سطحی مبتنی بر مدل های مکان یابی- موجودی با هدف مکان یابی مراکز توزیع توسعه داده می شود که در آن تخصیص مناسب مشتریان به منظور حداکثرسازی پوشش تقاضا، افزایش میزان فروش از طریق اعمال سیاست های تخفیف و در نهایت بهبود سامانه حمل ونقل کالا از طریق ارائه فروش بسته ای در مقایسه با فروش تکی انجام می گیرد. ازطرفی سیاست فروش بسته ای از طریق ایجاد سطح قیمتی مناسب جهت ارائه به مشتری، باعث افزایش میزان فروش و در نهایت افزایش حاشیه سود بنگاه ها می شود. در این تحقیق برای بالا بردن سطح اطمینان مشتری نسبت به تقاضا سعی کرده ایم در این مدل حداقل 80درصد تقاضای مشتری پاسخ داده شود. که مدل حاضر سعی در بیشینه سازی آن دارد. جهت نزدیک تر شدن به مسائل دنیای واقعی نیز برخی پارامترها تحت شرایط عدم قطعیت در نظر گرفته شده اند و از تکنیک برنامه ریزی استوار برای حل آن استفاده شده است. در پایان جهت اعتبار سنجی مدل ارائه شده، مثالی مطابق با مسائل دنیای واقعی طراحی و توسط نرم افزار GAMS حل و نتایج آن ارائه شده است.

امروزه کشور با مسایل زیست محیطی عدیده ای مواجه است و عموماً اصلی ترین مساله زیست محیطی کشور عدم اجرای موفق خط مش های زیست محیطی است. هرچند رویکردهای نظری متفاوتی در ارتباط با اجرای موفق خط مش ها وجود دارد، اما با توجه به بومی بودن سیاست های کلی محیط زیست توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی به نظر می رسد ارایه الگوی بومی در این زمینه می تواند بسیار کاربردی باشد. بر همین اساس هدف این پژوهش طراحی مدلی برای اجرای خط مش گذاری زیست محیطی در ایران است که به روش کیفی داده بنیاد انجام شده و در این روش برای استخراج الگوی نظری و یا فرایند نظریه سازی، محقق اقدام به انجام مصاحبه هایی عمیق با 22 نفر از نخبگان، مدیران و متخصصان مرتبط با محیط زیست کشور کرده است. نتایج تحلیل داده ها بر اساس مراحل سه گانه کدگذاری نشان داد که در مرحله کدگذاری باز، بیش از 237 مفهوم و گزاره معنادار استخراج شد و در مرحله بعد 135 مفاهیم متناظر از این گزاره های معنادار بیرون کشیده شد. در ادامه فرایند کدگذاری از مفاهیم متناظر تعداد 26 خرده مقوله استخراج شده که دارای ارتباط مفهومی با همدیگر هستند و در مرحله کدگذاری محوری از خرده مقولات تعداد 11 مقوله محوری بیرون کشیده شد که که با انتزاع بیشتر این مقولات در مرحله کدگذاری گزینشی، یک مقوله هسته ای به شرح «یک اجرای موفق خط مشی زیست محیطی مبتنی بر تدوینی فکورانه بر پایه هماهنگی و همسویی نهادی و ارزشی است که در آن توسعه دانش زیست محیطی با استراتژی مدیریت سبز و قوانین مؤثر موجب اعتلای فرهنگ زیست محیطی می شود» ظاهر شد که می تواند تمامی مقولات دیگر را تحت پوشش قرار بدهد.