محسن پورسیدآقایی

مهدویت همواره به عنوان رمز حیات و هویت شیعه در قرون و اعصار مطرح بوده است. جامعه و دولت منتظر، با زنده نگه داشتن شعله انتظار مصلحانه فرج، باید الگویی مناسب برای اقوام و ملل سرگردان دنیا ارائه دهد که امروزه از آن به عنوان دکترین مهدویت یاد می شود. در تحقیق حاضر تلاش شده است راهبردهای فرهنگی مهدویت برای جامعه و دولت زمینه ساز بر اساس مدل SWOT (قوت، ضعف، فرصت، تهدید) ارائه گردد. بدین منظور، نخست، مختصات فرهنگی جامعه مهدوی از دیدگاه آیات و روایات (جامعه پس از ظهور) بیان شده است. سپس قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای فرهنگی مهدویت در سطح جامعه شیعی ایران از دیدگاه تیم تحقیق، شناسایی شده و با تجزیه و تحلیل محیط داخلی و خارجی، وضعیت فعلی فرهنگ مهدوی در سطح کشور تبیین گردیده است. در ادامه، راهبردهای کلان پیشنهادی فرهنگ مهدوی در چهار حوزه (راهبردهای SO، ST، WO، WT) برای رسیدن به جامعه منتظر مطلوب ارائه شده است. راهبردهای ارائه شده بر اساس میانگین میزان جذابیت آن ها رتبه بندی و از 25 راهبرد ارائه شده، تعداد 16 راهبرد دارای رتبه بالاتر از میانگین ، به عنوان راهبردهای برتر انتخاب گردیده اند.

هدف از این مقاله، ارایه روشی برای حل یکی از مسایل پیش روی کارشناسان در حوزه حمل و نقل ریلی یعنی مسئله گروه-بندی واگن ها در راه آهن باری است. مسئله گروه بندی واگن ها یکی از مسایل مهم مطرح شده در حوزه راه آهن باری است، به طوری که با حل آن می توان تا حدود زیادی هزینه های عملیاتی راه آهن را کاهش داد و در زمان رسیدن کالاها به مقصد صرفه جویی کرد. حل این مسئله با استفاده از نرم افزارهای تجاری، به دلیل بزرگی ابعاد آن برای راه آهن های بزرگ دنیا تقریباً غیر ممکن است. در این مقاله، پس از بررسی مسئله گروه بندی واگن ها و ارایه مدل ریاضی برای مسئله، روشی برای حل این مسئله با استفاده از الگوریتم شبیه سازی حرارتی1 ارایه می شود که قادر است مسایل بزرگ را در زمان معقولی حل کند. برای نشان دادن کارآیی الگوریتم، تعدادی مسئله نمونه که به صورت تصادفی تولید شده اند، با استفاده از الگوریتم شبیه سازی حرارتی پیشنهادی و نرم افزار CPLEX حل شده اند و نتایج آن گزارش شده است. ابتدا برای نشان دادن اعتبار الگوریتم، تعدادی مسئله نمونه با ابعاد کوچک با هر دو روش حل دقیق2 و الگوریتم پیشنهادی حل شده و نتایج با یکدیگر مقایسه گردیدند. همچنین برای نشان دادن کارآیی الگوریتم تعدادی مسئله نمونه با ابعاد بزرگ تر تهیه شده است و نتایج حل آنها با استفاده از هر دو روش از جهت زمان حل و دقت جواب ها مقایسه شده است.

امروزه از خصوصیات یک سازمان موفق، خلاق و کارآمد آن است که از خواسته های مشتریان خود اطلاع یافته و با در نظر گرفتن آنها در بهبود کیفیت کالاها یا خدمات خود، در جهت رضایتمندی مشتریان خود گام بردارد. یکی از روشهایی که می تواند به این منظور مورد استفاده قرار گیرد، تکنیک QFD 1 است که مبنای این مقاله است. در این مقاله برای جمع آوری خواسته های مسافران قطارهای ویژه شرکت رجاء از مصاحبه ساخت یافته و پرسشنامه، که روایی و پایایی آن سنجیده شده، استفاده شده است. پس از جمع آوری خواسته های مسافران، این خواسته ها در 7 دسته گروه بندی شده و سپس بر اساس درجه اهمیت و میزان رضایتمندی اختصاص یافته به هر یک از آنها از طرف مسافران، تعدادی از آنها برای بررسی و تحلیل انتخاب شده اند. برای تجزیه و تحلیل خواسته ها و الزامات مسافران و تعیین خدمات و الزامات عملیاتی مربوط به آنها از رویکرد 3 ماتریسی سازگار شده QFD استفاده شده و در نهایت الزامات عملیاتی مورد نیاز برای اجرای خدمات بر‌آورده کننده خواسته های مسافر در داخل قطارهای شرکت استخراج و ارایه شده است.

امروزه از خصوصیات یک سازمان موفق، خلاق و کارآمد آن است که از خواسته های مشتریان خود اطلاع یافته و با در نظر گرفتن آنها در بهبود کیفیت کالاها یا خدمات خود، در جهت رضایتمندی مشتریان خود گام بردارد. یکی از روشهایی که می تواند به این منظور مورد استفاده قرار گیرد، تکنیک QFD 1 است که مبنای این مقاله است. در این مقاله برای جمع آوری خواسته های مسافران قطارهای ویژه شرکت رجاء از مصاحبه ساخت یافته و پرسشنامه، که روایی و پایایی آن سنجیده شده، استفاده شده است. پس از جمع آوری خواسته های مسافران، این خواسته ها در 7 دسته گروه بندی شده و سپس بر اساس درجه اهمیت و میزان رضایتمندی اختصاص یافته به هر یک از آنها از طرف مسافران، تعدادی از آنها برای بررسی و تحلیل انتخاب شده اند. برای تجزیه و تحلیل خواسته ها و الزامات مسافران و تعیین خدمات و الزامات عملیاتی مربوط به آنها از رویکرد 3 ماتریسی سازگار شده QFD استفاده شده و در نهایت الزامات عملیاتی مورد نیاز برای اجرای خدمات بر‌آورده کننده خواسته های مسافر در داخل قطارهای شرکت استخراج و ارایه شده است.

موضوع بهره وری یکی از مباحثی است که امروزه در تمام جهان و در کشور ما با جدیت دنبال می شود و منطقی است که افزایش آن در تمامی سازمان های تولیدی و خدماتی، از جمله اهداف اساسی مجموعه ها تلقی می گردد و در این راستا بهره وری یک مجموعه (خصوصاً یک مجموعه خدماتی) از طریق شناخت صحیح و دقیق فعالیت های آن و نهایتاً ایجاد بهبودهای لازم حاصل می گردد. از سوی دیگر با توجه به اهمیت حمل و نقل ریلی و مخصوصاً بخش مسافری، طی این تحقیق فعالیت های مامورین مؤظف در 36 محور مختلف مورد بررسی واقع گردیده است. در این تحقیق، پس از مطالعه هر یک از فعالیت های مامورین، زمانهای استاندارد مورد نیاز هر یک از عملیات با روش ساعت متوقف شونده (Stopwatch) محاسبه گردیده و بر اساس آن، تعداد مامورین مؤظف قطارها در محورهای مختلف استخراج گردید و در نهایت راهکارهایی برای بهبود بهره وری حاصل از این مطالعه پیشنهاد شده است. مطالعه انجام شده نشان دهنده آنست که تقریباً 18% بهره وری نیروی کار در این خصوص با ترکیب و تخصیص مناسب مامورین مؤظف قابل افزایش است.

هدف: با توجه به حجم عظیم ذخایر مواد معدنی در ایران و گستردگی جغرافیایی معادن و صنایع مرتبط با آن در کشور، حمل ونقل آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این کالا از نظر شیوه حمل ونقلی، کالای ریل پسندی شناخته می شود؛ اما سهم ۳۹درصدی صنعت حمل ونقل ریلی با قابلیت ها و انتظارهای این حوزه فاصله زیادی دارد. در این پژوهش، ضمن شناسایی عوامل بسیار مهمِ مؤثر بر انتخاب شیوه حمل ونقل، تابع مطلوبیت حمل ریلی برای جذب تقاضای مواد معدنی تدوین شد. روش: پس از مرور ادبیات و مطالعات پیشین در این خصوص، عوامل مؤثر در انتخاب شیوه حمل ونقل با روش رجحان آشکارشده شناسایی شدند، سپس با استفاده از مدل رگرسیون چندگانه و به کمک نرم افزار اس پی اس اس، هم بستگی بین متغیر وابسته (سهم یا تقاضا) و متغیرهای مستقل سنجیده شد. در ادامه، فهرستی از متغیرهایی به دست آمد که در جذب تقاضا مؤثرند و حضور معناداری دارند. در پایان با استفاده از مدل لوجیت دوگانه و به کمک نرم افزار ان لوجیت، مدل تابع مطلوبیت ریلی برای جذب تقاضای مواد معدنی برآورد شد. اعتبار مدل با روش درون نمونه ای سنجیده شد و خطای 3درصدی در پیش بینی را نشان داد. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان می دهد که عوامل مهم تأثیرگذار بر انتخاب شیوه حمل ونقل مواد معدنی، به ترتیب عبارت اند از: نسبت تعرفه حمل ونقل ریلی به تعرفه جاده ای به ازای هر تُن، انبوه بودن بار معدن مدنظر و دسترسی مبدأ و مقصد به شبکه ریلی. نتیجه گیری: نتایج این مدل به ارائه دهندگان خدمات حمل ونقل کمک می کند تا با تمرکز بر بهبود عوامل شناسایی شده، عملکرد خود را در بازار حمل ونقل این کالا رشد دهند.