محسن سعیدی مدنی

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطة میان احساس امنیت، اعتماد، هنجارهای اجتماعی، شبکه­های اجتماعی و مشارکت در فعالیت­های اجتماعی، به­عنوان مؤلفه­های اساسی مرتبط با سرمایة اجتماعی و مشارکت ورزشی در میان نوجوانان دانش­آموز شهر یزد است. جامعة آماری پژوهش، نوجوانان دانش­آموز (17 – 14 سال) شهر یزد هستند که 382 نفر از آنان به­عنوان نمونة آماری با روش نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله­ای و به­صورت تصادفی انتخاب شدند. به­منظور گردآوری داده­ها از پرسشنامة سرمایه اجتماعی و مشارکت ورزشی استفاده شد. براساس نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندمتغیره، در بین نوجوانان دانش­آموز پسر، متغیرهای شبکه­های اجتماعی و احساس امنیت بیشترین مقدار از واریانس مشارکت در فعالیت ورزشی را تبیین می­کنند. این در حالی است که در نوجوانان دانش­آموز دختر، تنها متغیر شبکه­های اجتماعی بیشترین مقدار از واریانس متغیر مورد بررسی (مشارکت در فعالیت ورزشی) را تبیین می­کند. در نتیجه­گیری کلی، یافته­های پژوهش نشان داد آن دسته از نوجوانان دانش­آموز پسری که به مشارکت اجتماعی علاقة بیشتری از خود نشان می­دهند، در مقایسه با نوجوانان دانش­آموز دختر، به فعالیت­های فوق برنامه (فعالیت­های ورزشی) توجه بیشتری دارند.

این مقاله به منظور شناسایی و مقایسه انسان شناختی جمعیت عشایر و قبایل ایران و هند که همراه با سنت های کهن خود، همچنان نظام اجتماعی شان را حفظ کرده اند، تدوین شده است. یکی از اشکال سه گانه جامعه در جهان، جامعه قبایلی و عشایری است، که کشورهای ایران و هند از آن بهره مند هستند. تعریف نظام قبیله ای در نقاط مختلف جهان متفاوت است. در حالی که در جامعه قبایلی هند، گروهی از مردم را هم خویشاوند گویند که با بهره گیری از دو شیوه معیشت کشاورزی، در سطحی بسیار گسترده، و پرورش دام، در چند قبیله در سطحی بسیار محدود، زندگی می کنند و کاملا اسکان یافته اند، جامعه عشایری در ایران، متکی بر اقتصاد دامداران و از نظر شکل اسکان، کوچنده است. امروزه آمار جمعیتی قبایل هند به علت رشد و ازدیاد جمعیت آن کاملا در حال تغییر است و در هر دهه شاهد افزایش جمعیت آن هستیم. اما آمار جمعیتی ایالات و عشایر در ایران، حتی در دوره های میزان بالای موالید روبه کاهش بوده است. یکی از دلایل بسیار مهم روند کاهش جمعیت ایلات و عشایر ایران، به تعریف نظام عشایری از سوی سازمان ها و ارگان های دولتی بر می گردد که غالبا تنها عشایر کوچنده را در تعریف خود جای داده اند و ملاک های اسکان را مورد قبول خود قرار نمی دهند. امروزه جمعیت قبایل هند از جمعیت ایران بیشتر است. در حالی که جمعیت عشایر ایران به زیر یک میلیون نفر تقلیل یافته است.