بیتا مسگرپور

هدف : هدف پژوهش حاضر، بررسی کیفیت پژوهش های انجام شده در زمینه شیوع اختلال های روانپزشکی در ایران بود. روش : پژوهش های انجام شده در زمینه شیوع کلی اختلال های روانپزشکی در جمعیت عمومی و جمعیت دانش آموزی بالای 15 سال ایران بر پایه جست وجو در بانک های اطلاعاتی PubMed ، ISI WOS ، PsycINFO ، CINAHL ، Irandoc ، EMBASE ، IranPsych ، IranMedex و SID و منابع غیرالکترونیکی مانند کتابچه های چکیده مقاله ها مورد بررسی قرار گرفت. شاخص های کیفیت پژوهش ها در این مطالعه عبارت بودند از: توضیح دقیق پرسش های پژوهش، نمونه گیری تصادفی، معرف بودن نمونه پژوهش برای جامعه هدف، کاربرد روش اندازه گیری یکسان برای کل نمونه، کاربرد ابزارهای روا و پایا و تحلیل مناسب داده ها. یافته ها : از میان پژوهش های مربوط به شیوع کلی اختلال های روانپزشکی در کشور، تنها مواردی که نمونه گیری تصادفی داشتند (43 مورد)، در پژوهش حاضر بررسی شدند. از این تعداد، تنها در نزدیک 40 درصد پژوهش ها، ویژگی های نمونه مورد بررسی معرف ویژگی های جامعه هدف بود و در بیش از 25 درصد موارد، روایی و پایایی نسخه فارسی ابزارها بررسی یا گزارش نشده بود. درکل، نزدیک به یک سوم پژوهش ها از کیفیت مناسب (نمونه گیری تصادفی، کاربرد ابزارهای روا و پایا و نمونه معرف جامعه هدف) برخوردار بودند. نتیجه گیری : این پژوهش که بخشی از یک مرور نظام مند بود، هرچند تنها روی گروهی از پژوهش های شیوع اختلال های روانپزشکی در کشور انجام شد، نشان گر رعایت نشدن شاخص های مهم کیفی در بخش قابل توجهی از پژوهش ها بود. پیشنهاد می شود در برنامه ریزی های پژوهشی به جای تأکید صرف بر افزایش کمی پژوهش ها، سیاست های مشخصی برای ارتقای کیفیت آنها در نظر گرفته شود.

"مقدمه: با توجه به نقش اساسی داروها در سلامت جامعه، تحقیقات علوم دارویی جایگاه ویژه ای در نظام ملی پژوهش سلامت کشورها دارد. از طرف دیگر، سیاست گزاری و برنامه ریزی برای فعالیت های پژوهشی آتی، نیازمند ارزیابی توصیفی و نقد تولید علم در دهه های گذشته است. هدف از انجام مطالعه حاضر، ارزیابی روند تحقیقات علوم دارویی ایرانی منتشر شده در نشریات بین المللی و مقایسه آن با سایر کشورهای خاورمیانه و آفریقای شمالی از طریق تحلیل علم سنجی در طی سال های 1996 لغایت 2006 میلادی بود. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه بوم شناختی و ابزار مطالعه، پایگاه های داده ای ISI: Web of Science، Scopus و International Pharmaceutical Abstract (IPA) بود. مستندات نمایه شده در حیطه موضوعی علوم دارویی (داروسازی، فارماکولوژی، سم شناسی و شیمی دارویی) طی 11 سال (2006-1996 میلادی) برای ایران و 13 کشور منطقه خاورمیانه و آفریقای شمالی در این سه پایگاه مورد جستجو قرار گرفته، از نظر کمی اندازه گیری و تحلیل شد. تحلیل داده ها با استفاده از دو نرم افزار Excel و SPSS انجام گرفت. یافته ها: در مجموع 11 سال اخیر، کشور ایران از نظر تعداد اسناد علوم دارویی نمایه شده در بین کشورهای خاورمیانه و آفریقای شمالی در هر سه پایگاه داده ای WOS، Scopus و IPA رتبه دوم را پس از کشور مصر دارد. تحلیل روند مستندات علوم دارویی پایگاه های مذکور در طی این سال ها بیانگر آن است که در سال های 2004 تا 2006، رتبه ایران در دو پایگاه WOS و Scopus به مقام اول ارتقا یافته و این موضوع در سال های 2005 و 2006 در پایگاه IPA نیز صادق است. رتبه بندی تعداد تطبیق یافته اسناد علوم دارویی کشورهای مورد مطالعه بر اساس درآمد ناخالص ملی (GDP) و جمعیت هر کشور، بیانگر رتبه چهارم ایران در پایگاه داده ای Scopus و IPA و رتبه پنجم در پایگاه داده ای WOS است. نتیجه گیری: در سال های اخیر کشور ایران از نظر تولید مطلق علوم دارویی در بین کشورهای مورد مطالعه توانسته است به رتبه اول دست یابد. حفظ این مقام در سال های آینده، نیازمند برنامه ریزی و توجه کافی به بهره برداری از پتانسیل دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی در حوزه علوم دارویی و علوم بین رشته ای است."

مقدمه و هدف: بار اختلالات روانپزشکی در کشورهای پیشرفته تا حد زیادی به وسیله پزسش‌نامه‌های غربالگری و مصاحبه بالینی ساختار یافته شناسایی شده است، ولی بررسی بار اختلالات روانپزشکی در کشور ما محدود و تعداد مطالعات انجام شده کم می‌باشد. برنامه‌ریزی برای ارایه خدمات اساسی بهداشت روان به افراد، نیازمند آگاهی از وضعیت موجود بیماری روانی در جامعه است. این مطالعه با هدف بررسی همه‌گیری‌شناسی اختلالات روانی در افراد 18 سال به بالاتر مناطق شهری و روستایی استان کهکیلویه و بویراحمد انجام گرفت. مواد و روش‌کار: این مطالعه توصیفی به صورت مقطعی در سال 1380 انجام گردید. نمونه مورد مطالعه با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای و سیستماتیک از بین خانوارهای موجود استان کهکیلویه و بویراحمد انتخاب گردید و از طریق تکمیل پرسشنامه اختلالات عاطفی و اسکیزوفرنیا به وسیله کارشناسان روانشناسی در استان، جمعاً 327 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. تشخیص‌گذاری اختلالات براساس معیارهای طبقه‌بندی DSM-IV (چاپ چهام کتابچه تشخیصی و آماری اختلالات روانی)‌می‌باشد. اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS و روشهای اماری توصیفی مورد تجزیه و تحلیلی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج این بررسی نشان داد که شیوع انواع اختلالات روانپزشکی در استان 23.17 درصد می‌باشد که این شیوع در زنان 36.73 درصد و در مردان 9.92 درصد بوده است. اختلالات اضطرابی و عصبی شناختی به ترتیب با 13.37 و 5.04 درصد، شایع‌ترین اختلالات روانپزشکی دراستان بودند. شیوع اختلالات پسیکوتیک در این مطالعه 1.49 درصد، اختلالات خلقی 1.19 درصد و اختلالات تجزیه‌ای 2.08 درصد بوده است. در گروه اختلالات عصبی شناختی، صرع با 4.15 درصد و در گروه اختلالات اضطرابی، اختلال فوبی با 7.43 درصد شیوع بیشتری داشته‌اند. نتیجه‌گیری: در این مطالعه 11.28 درصد افراد مورد مطالعه دچار یک اختلال روانپزشکی بوده‌اند. شییوع اختلالات روانپزشکی در استان در افراد گروه سنی 65-56 سال با 17.65 درصد، افراد متأهل با 14.02 درصد، افراد ساکن در مناطق شهری با 15.38 درصد، افراد بی‌سواد با 14.68 درصد و افراد خانه‌دار با 14.53 درصد بیش از گروه‌های دیگر بوده است. لذا نتایج این تحقیق مسؤولیت سیاستگذاران و برنامه‌ریزان بهداشتی استان کهکیلویه و بویراحمد و کشور در رابطه با تدوین برنامه‌های عملی و اجرایی بهداشت روان را بیش از پیش روشن می‌سازد.

هدف: هدف این مطالعه، بررسی و مقایسه اثر بخشی و عوارض جانبی نورتریپتیلین و ترازودون در درمان افراد میانسال مبتلا به اختلال افسردگی اساسی غیر پسیکوتیک بود که با استفاده از روش کارآزمایی بالینی تصادفی دوسو کور انجام شد. روش: 30 بیمار 40 تا 60 ساله که بر اساس ملاک های تشخیصی DSM-IV و مقیاس سنجش افسردگی همیلتون (HDRS) با (حداقل نمره 20) به اختلال افسردگی اساسی و غیر پسیکوتیک مبتلا بودند، انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه 15 نفره تقسیم شدند و طی هشت هفته با مصرف روزانه 100-25 میلی گرم نورتریپتیلین یا 300-75 میلی گرم ترازودون تحت درمان قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان داد که هر دو دارو در درمان اختلال افسردگی اساسی موثرند. عوارض جانبی ترازودون و نورتریپتیلین یکسان می باشد، اما ترازودون با سرگیجه وضعیتی موقت همراه است، در حالی که نورتریپتیلین منجر به کاهش میل جنسی، خشکی واژن و افزایش وزن می گردد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، به نظر می رسد که مصرف ترازودون در بیمارانی که قادر به تحمل عوارض آنتی کولینرژیک و یا افزایش وزن نیستند، ارجحیت دارد. با این حال به عقیده پژوهشگران این مطالعه، توصیه به مصرف ترازودون و یا نورتریپتیلین در بیماران میانسال مبتلا به افسردگی اساسی غیر پسیکوتیک، به سایر شرایط بیمار نیز وابسته است.