تاثیر هم نشینی و معاشرت با گروه هنجار شکن و گرایش جوانان به اعتیاد(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
"روان شناسان اجتماعی به فشارهایی که از جانب گروه های نزدیک، نظیر خانواده و هم سالان به فرد وارد می شود، اهمیت بسیار قائلند و از طریق مقایسه نفوذ و فشار ارزش ها و هنجارهای دو گروه خانواده و هم سالان در مطالعاتشان، نفوذ هنجارهای غالب را نشان می دهند. بدیهی است جوان برای هم رنگ شدن با ارزش ها و هنجارهای گروه های نزدیک، زیر فشار قرار می گیرد. گاه هنجارها و ارزش های دو گروه به هم نزدیک و هماهنگ است و گاه با هم در تضاد قرار دارد. ولی به هر حال هر دو گروه برای هم رنگ شدن، جوان را زیر فشار قرار می دهند.
در بررسی حاضر که با هدف شناخت عوامل موثر در گرایش جوانان به اعتیاد و ارائه راه کارهایی برای کاهش گرایش آنان به سوء مصرف مواد مخدر انجام گرفته است، پژوهش گران با عنایت کلی به نقش اعضای خانواده و بستگان نزدیک، در گرایش جوانان به اعتیاد، به تأثیر معاشرت با دوستان معتاد و هنجار شکن بسیار تأکید کرده اند.
این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی از نوع مطالعات مقطعی است. از میان جامعه آماری، مجموعاً 99 نفر از جوانان معتاد مذکر، در گروه سنی زیر 25 سال، با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. به منظور مقایسه نیز 99 نفر جوان غیرمعتاد ـ که به لحاظ متغیرهای جنس، سن، تحصیلات، و محل سکونت، همتا شده بودند ـ به عنوان گروه مقایسه در آزمون شرکت داده شدند.
براساس یافته های این تحقیق، میانگین سن معتادان بررسی شده 21.39 سال و میانگین سنی شروع مصرف مواد مخدر 16.7 سال بود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که از میان اقوام و بستگان جوانان معتاد، 60.6 درصد معتاد بودند؛ در حالی که این نسبت در گروه گواه 40.4 درصد برآورد شد. ضمنا در میان جوانان معتاد بررسی شده، 12.1 درصد پدران و 11.1 درصد برادران معتاد بودند؛ اما تنها 1 درصد پدر و مادر معتاد در میان جوانان غیرمعتاد گزارش شد.
میانگین تعداد دوستان سیگاری، دوستان معتاد و دوستان دزد یا قاچاقچی در میان جوانان معتاد به ترتیب 7.38، 4.31 و 2.08 برآورد شد که در مقایسه با گروه گواه (1.54، 0.19 و 0.04) تفاوت معنی داری مشاهده شد. نکته جالب این که 64.6 درصد معتادان اظهار کردند که اولین بار از طرف دوستانشان مواد مخدر به آن ها عرضه شده است، و نکته مهم تر این که 87.9 درصد جوانان غیر معتاد با هیچ دوست معتادی هم نشین نبوده و معاشرت نداشته اند، در حالی که 89.9 درصد جوانان معتاد بیان داشتند که دارای دوست معتاد هستند."