رقیه نوری

داشبوردها، ابزار مهمی برای نظارت بر عملکردسازمان و تصمیم گیری مدیران هستند، لذا طراحی صحیح آن ها به صورت یکپارچه و منظم، با در نظر گرفتن نیاز مشتریان و کاربرانش و مطابق با اهداف سازمانی، امری ضروری است. هدف پژوهش حاضر ارائه چارچوبی برای طراحی داشبوردهای مدیریتی با رویکرد QFD است. بدین منظور پس از مطالعه و بررسی عمیق مدل های مختلف QFD کلاسیک و نرم افزار، مفاهیم داشبوردهای مدیریتی و طراحی آن و ابزارهای هوشمندی کسب و کار، مدل مفهومی پژوهش پیشنهاد گردید، سپس با استفاده از رویکرد پژوهش آمیخته اکتشافی، چارچوب طراحی داشبوردهای مدیریتی، ارائه شد. جامعه آماری بخش کیفی شامل40 مقاله از 452 مقاله مربوط به بازه زمانی 2005 تا ۲۰20 و مرتبط با موضوعات داشبورد و طراحی آن بود که با روش فراترکیب، انجام شد. همچنین در بخشی کمی پژوهش نیز، به منظور اعتبارسنجی چارچوب پیشنهادی و غربالگری شاخص ها از تکنیک دلفی فازی استفاده گردید که جامعه آماری در این مرحله، 18 نفر از مدیران در حوزه های مختلف و 12 نفر ازمتخصصان حوزه فناوری اطلاعات بوده است و بدین ترتیب چارچوب طراحی داشبوردهای مدیریتی، مشتمل بر 4 بعد، 11 مولفه و 102 شاخص نهایی گردید.

طراحی صحیح داشبوردهای مدیریتی و مطابق نیاز کاربران، مستلزم درنظرگرفتن الزامات فنی و مهندسی مهم و تأثیرگذار و روابط حاکم میان آن هاست. هدف پژوهش حاضر مدل سازی پویای داشبوردهای راهبردی مدیریت و تحلیل دینامیکی این مدل بوده است. بدین منظور، از 27 الزام فنی شناسایی شده برای طراحی داشبوردهای راهبردی مدیریت در حوزه منابع انسانی شرکت ملی نفت ایران، با رویکرد QFD، 17 مورد بر اساس ماهیت، میزان اهمیت و همبستگی موجود بین آن ها در خانه کیفیت مدل، به عنوان متغیرهای تحقیق و برای ساخت مدل مسئله، انتخاب و در مدل سازی پویا و شبیه سازی و تحلیل استفاده شدند. مدل مذکور اعتبارسنجی شد و سناریو های مختلف طی چند آزمون، ازجمله: آزمون کفایت مرز، ارزیابی ساختار، خطای یکپارچگی، بازتولید رفتار و تحلیل حساسیت بررسی و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان دهنده تأیید مدل و ضرورت وجود تمامی متغیرها و پایایی آن در گذر زمان بوده است.

هدف از پژوهش حاضر ارائه مدلی برای طراحی داشبوردهای مدیریت بوده است. در این پژوهش از روش تحقیق آمیخته اکتشافی استفاده شده است. جامعه آماری در بخش کیفی پژوهش شامل 40 مقاله از 452 مقاله مربوط به بازه زمانی 2005 تا ۲۰20 بوده است و از روش فراترکیب، برای ارائه مدلی با رویکرد QFD و برای طراحی داشبوردهای مدیریتی استفاده شده است. در بخشی کمی پژوهش نیز ابتدا به منظور اعتبارسنجی مدل کیفی، از تکنیک دلفی فازی استفاده گردید که جامعه آماری در این مرحله، 18 نفر از مدیران و خبرگان حوزه مدیریت و 12 تن از خبرگان حوزه فناوری اطلاعات بوده است. بعد از نهایی سازی مدل مربوطه مشتمل بر 4 بعد، 12 مؤلفه و 111 شاخص، از تکنیک QFD و SAW فازی، استفاده نمودیم و خانه کیفیت داشبورد، در شرکت ملی نفت ایجاد گردید. در این بخش، جامعه آماری تحقیق شامل 14 نفر از مدیران عالی و میانی شرکت و 10 نفر از متخصصان فناوری اطلاعات بودند