زهره صیادپور

این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه ای رضایت از زندگی در رابطه حمایت اجتماعی و هسته ارزشیابی خود با ازکارافتادگی تحصیلی در یک طرح همبستگی انجام شد. 407 دانشجوی رشته علوم انسانی دانشگاه های آزاد شهر تهران، با روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به سیاهه ازکارافتادگی مزلاک زمینه یابی دانشجویی (شافلی، مارتینز، مارکز پینتو، سالوانوو و بککر، 2002 الف)، مقیاس رضایت زندگی (دینر، ایمونز، لارسن و گریفین، 1985)، مقیاس هسته ارزشیابی خود (جاج، ارز، بونو و تورسن، 2003) و مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده (زیمت، دال، زیمت و فارلی، 1988) پاسخ دادند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که هسته ارزشیابی خود و حمایت اجتماعی بر ازکارافتادگی تحصیلی اثر مستقیم دارد. همچنین هسته ارزشیابی خود و حمایت اجتماعی به طور غیرستقیم از طریق رضایت زندگی، ازکارافتادگی تحصیلی را کاهش می دهد. هسته ارزشیابی خود و حمایت اجتماعی 32 درصد از واریانس رضایت زندگی و هسته ارزشیابی خود، حمایت اجتماعی و رضایت زندگی، 27 درصد از واریانس ازکارافتادگی تحصیلی را تبیین می کنند. درمجموع، یافته ها نقش حمایت اجتماعی و هسته ارزشیابی خود را در افزایش رضایت زندگی و کاهش ازکارافتادگی به عنوان یکی از عوامل افت تحصیلی آشکار می کند.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی نقش حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی در فرسودگی تحصیلی صورت گرفت. روش پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش را دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تهران، تشکیل می دادند. از این جامعه، 393 دانشجو با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های سیاهه فرسودگی تحصیلی (نسخه دانشجویان) (شافلی و دیگران، 2002)، مقیاس رضایت از زندگی (دینر و دیگران، 1985) و مقیاس چند بعدی حمایت اجتماعی ادراک شده (زیمت و دیگران، 1988) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش آماری رگرسیون تحلیل شدند. نتایج نشان دادند حمایت اجتماعی (131/0- =β، 020/0≥ P) و رضایت از زندگی تأثیر معکوس و معنادار (293/0- =β، 000/0≥ P) بر فرسودگی تحصیلی دارند. همچنین یافته ها نشان دادند حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی در مجموع، 14 درصد واریانس فرسودگی تحصیلی را تبیین می کنند. با توجه به یافته ها، با افزایش میزان حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی فرسودگی تحصیلی کاهش می یابد. بنابراین حمایت دانشجویان از سوی خانواده، دوستان و محیط آموزشی، همچنین بکارگیری راهبردهایی که موجب افزایش رضایت از زندگی می شود، می تواند فرسودگی تحصیلی دانشجویان را که عامل مهمی در ترک تحصیل محسوب می شود، کاهش دهد. واژه های کلیدی: حمایت اجتماعی، رضایت از زندگی، فرسودگی تحصیلی