صبا قیصری

کار بخش اساسی از زندگی انسان است و کار شایسته نیازهای انسانی برای بقا، ارتباط اجتماعی و خودتعیینی را برآورده می کند. سازمان بین المللی کار، کاری را که در آن فرصت هایی برای کار مولد با درآمد منصفانه، وجود امنیت در محیط کار و حمایت اجتماعی برای خانواده ها، وجود چشم انداز بهتر برای توسعه فردی و یکپارچگی اجتماعی، آزادی برای افراد در بیان نگرانی های خود، سازماندهی و مشارکت در تصمیم گیری هایی که بر زندگی آن ها تأثیر می گذارد و برابری فرصت ها و درمان برای همه زنان و مردان می باشد، به عنوان کار شایسته تعریف می کند. در نتیجه پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر کار شایسته بر تعهد عاطفی با توجه به نقش میانجی گری ایمنی روان شناختی انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر، معلمان استان خوزستان بودند که با روش نمونه گیری در دسترس 320 نفر از آن ها انتحاب شدند که به صورت برخط و از طریق شبکه های اجتماعی به پرسش نامه های تحقیق پاسخ دادند. پرسش نامه های مورد استفاده در این تحقیق، پرسش نامه کار شایسته (دافی و همکاران، 2017)، پرسش نامه ایمنی روان شناختی (ادموندسون، 1999)، پرسش نامه تعهد عاطفی (مایر و همکاران، 1993) بودند. داده ها با استفاده از الگویابی معادلات ساختاری با نرم افزارهای SPSS و Amos-25 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد کار شایسته بر ایمنی روان شناختی و بر تعهد عاطفی اثر مستقیم مثبت و معنی دار دارد. همچنین ایمنی روان شناختی بر تعهد عاطفی اثر مستقیم مثبت و معنی دار دارد. نتایج بوت استراپ نشان داد اثر غیرمستقیم کار شایسته به واسطه ایمنی روان شناختی بر تعهد عاطفی مثبت و معنی دار می باشد، در نتیجه تضمین کار شایسته، عدم اطمینان ادراک شده در مورد شغل و شرایط کار را کاهش می دهد و سبب می شود کارفرمایان سرمایه گذاری بلندمدتی بر روی کارکنان انجام دهند تا روابط کاری با ثباتی ایجاد کنند.

هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین نقش واسطه ای عزت نفس سازمان محور در تأثیر وظیفه شناسی و توافق جویی بر عملکرد وظیفه ای و رفتار شهروندی سازمانی بود. نمونه ی پژوهش، 234 نفر از کارکنان شرکت ملی حفاری ایران بود که با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. در این پژوهش، از پرسشنامه های استانداردی هم چون ویژگی های شخصیتی (NEO)، عملکرد شغلی، رفتار شهروندی سازمانی و عزت نفس سازمان محور و برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر استفاده شد. آزمون الگوی پژوهش نشان دهنده برازندگی خوب الگو بود. بررسی تأثیرات مستقیم نشان داد که وظیفه شناسی و توافق جویی تأثیر مثبت و معناداری بر عملکرد وظیفه ای، رفتار شهروندی سازمانی و عزت نفس سازمان محور دارند و عزت نفس سازمان محور تأثیر مثبت و معناداری بر عملکرد وظیفه ای و رفتار شهروندی سازمانی دارد. هم چنین، آزمون تأثیرات غیرمستقیم نیز نشان داد که عزت نفس سازمان محور نقش واسطه ای در تأثیر وظیفه شناسی و توافق جویی بر عملکرد وظیفه ای و رفتار شهروندی سازمانی دارد. بر این اساس با درنظرگرفتن متغیرهایی هم چون وظیفه شناسی، توافق جویی و افزایش عزت نفس سازمان محور می توان میزان عملکرد وظیفه ای و رفتارهای شهروندی سازمانی را ارتقاء داد.

اهداف: به دنبال شیوع بیماری کرونا و اجرای قرنطینه، الزام رعایت ایمنی و بهداشت در این دوران اثرات مختلفی بر جنبه های روانی و اجتماعی افراد جامعه برجا گذاشته است. از آنجا که افراد با ویژگی های شخصیتی متفاوت، رفتارهای متفاوتی در دوران قرنطینه نسبت به رعایت ایمنی از خود نشان می دهند، هدف از پژوهش حاضر، بررسی و آزمودن مدلی از پیشایندهای شخصیتی و شناختی ملاحظات بهداشتی کرونا بود. مواد و روش ها: به این منظور نمونه ای شامل ۲۲۰ نفر از افراد شاغل در آموزش و پرورش و دانشگاه، به صورت اینترنتی و از طریق شبکه های اجتماعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. شرکت کنندگان پرسش نامه های ملاحظات بهداشتی (رفتار بهداشتی و نگرش بهداشتی)، جایگاه مهار درونی، توافق جویی، وظیفه شناسی و روان نژندی (NEO) را تکمیل کردند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و بررسی برازش مدل و روابط مستقیم از نرم افزار SPSS و AMOS ویراست ۲۳ استفاده شد. همچنین برای بررسی روابط میانجی گر از روش بوت استرپ استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد مدل طراحی شده، از شاخص های برازش خوبی برخوردار بود. به غیر از رابطه بین توافق جویی و جایگاه مهار درونی(رابطه منفی) بقیه روابط بین متغیرها مثبت و مستقیم گزارش شد. همچنین جایگاه مهار درونی نقش میانجی گر کامل را ایفا کرد. نتیجه گیری: ویژگی وظیفه شناسی، سازه جایگاه مهار درونی را فعال می کند و به تبع آن فرد به سمت رعایت رفتارهای بهداشتی تمایل پیدا می کند. به بیان دیگر تمام اثر وظیفه شناسی از طریق دخل و تصرف در سازه شناختی جایگاه مهار (میانجی گر کامل) به رعایت اصول بهداشتی منتهی می شود. رابطه ساده بین روان نژندی و جایگاه مهار درونی که منفی (۰/۲۰-) گزارش شده بود در اثر برهم کنشی با متغیر وظیفه شناسی به ۰/۲۳ تغییر کرد. تبیین این تغییر علامت ها و مقادیر، گویای این مطلب است که نمی توان از داده ها تفسیر خطی ارائه داد؛ بنابراین می توان گفت، ایجاد مقداری نگرانی در افراد نسبت به پیام های بهداشتی و پیگیری انتقادی و جست وجوگرانه اطلاعات کرونایی در کنار وظیفه شناسی، می تواند شرایط مطلوبی جهت گرایش به سوی رفتارهای بهداشتی فراهم کند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی معیارهای فردمحور مرتبط با وظایف مجموعه ای از مشاغل و استفاده از آن ها به منظور تدوین سیستم ارزیابی عملکرد فرد محور انجام شد. جامعه آماری، تمام مشاغل موجود در شرکت توزیع برق استان اصفهان؛ شامل 98 شغل بود که به صورت تصادفی "واحد لوازم اندازه گیری" با 8 شغل به عنوان نمونه انتخاب گردید. در این پژوهش، مشاغل هدف با استفاده از روش تحلیل شغل مصاحبه ای مبتنی بر شبکه اطلاعات شغلی (اونت) شامل فهرستی از وظایف و ویژگی های فردی که به صورت کلی ارائه می شوند و روش تحلیل شغل کارکردی (اف جی ای) که به طور تفکیکی ویژگی های فردی مرتبط با هر وظیفه را مشخص می نماید، تحلیل شدند. تحلیل نتایج این پژوهش نشان می دهد که دو روش اونت و اف جی ای می توانند روش های مکمل مطلوبی برای تحلیل شغل باشند، با این وجود در صورت محدودیت زمان و هزینه و اهمیت مشاغل مورد بررسی پیشنهاد می شود که سازمان ها جهت دستیابی به نتایج مطلوب در خصوص تحلیل شغل و تعیین استانداردهای عملکردی فردمحور، برای مشاغل رده پایین سازمان از روش تحلیل شغل اونت و برای مشاغل رده بالا و دارای درجه اهمیت بالا از روش اف جی ای استفاده کنند