سمیرا عباسی

مقاله حاضر به بررسی سه نمایشنامه برگزیده از آثار دهه 1340 اکبر رادی، نمایشنامه نویس معاصر، با رویکرد به اندیشه های آرمان شهریِ ابونصر محمدبن فارابی، می پردازد. در این پژوهش، با رویکرد به نگرش های آرمان شهریِ فارابی، به آثار دراماتیک معاصر، نگریسته شده است. اکبر رادی، نمایشنامه نویسی ایران را برای بیش از چهار دهه، تحت تأثیر آثار خود قرار داد و الگوهای نوینی در نمایشنامه نویسی کشورمان، از حیث انتخاب موضوع و به ویژه زبان نمایشی پدید آورد. مقاله حاضر با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی یافته هایی که به روش کتابخانه ای به دست آمده است می پردازد و قصد دارد که اندیشه های آرمان شهریِ شخصیت های آثار رادی را در پرتو دیدگاه های آرمان شهریِ محمد فارابی بسنجد و با استفاده از رویکردی ایرانی – اسلامی در فلسفه، به نقد آثار رادی بپردازد. هدف از این پژوهش، نگرش به آثار نمایشیِ معاصر از منظر اُتوپیایی است. اُتوپیا یکی از بُن مایه های مشترک و بنیادین، در بسیاری از آثار ادبی جهان بوده است و معمولاً در پژوهش های ادبی در این خصوص، به آرای افلاطون و توماس مور و دیگر نظریه پردازان غربی مراجعه می شود. اکبر رادی، در نمایشنامه هایش شخصیت هایی خلق کرده که همگی از طریق راه های گوناگون به دنبال مدینه فاضل ه ای برای رهایی از وضع موجود و سعادت خود یا جامعه بوده اند. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق، در همه نمایشنامه هایی که اکبر رادی که در دهه چهل نوشته است، شخصیت های گوناگونی با اندیشه های آرمان شهری وجود دارند. نکته حائز اهمیت در آثار دهه40 رادی این است که همه شخصیت های آرمان شهریِ رادیِ در راه دستیابی به آرمان شهرهای خود ناکام می مانند.

امروزه با توجه به رشد نامتوازن شهرها و بحران های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع، مفهوم عدالت فضایی در شهرها به طور قابل توجهی مد نظر قرار گرفته و همچنین با چالش های عمده ای مواجه گردیده است. از دیگر سو بحران ها و شرایط ذکر شده، موجب گردیده است که بر طبق آمارها در شهرهای کشور، درصد افرادی که احساس فقر می کنند، افزایش پیدا کند. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف دستیابی به راه ها و روش های اثرگذاری توزیع خدمات شهری بر احساس شهروندان از فقر شهری در بافت تاریخی کلانشهر شیراز شکل گرفته است که این هدف در چارچوب اصول عدالت فضایی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. بر همین مبنا، پس از مرور ادبیات مرتبط با موضوع، مدل مفهومی تحقیق شکل گرفت و پیمایش پرسشنامه ای از ساکنین در بافت مد نظر که به عنوان منطقه فرودست شهری شناخته می شود، به عمل آمد (جامعه آماری در این پژوهش بالغ بر 350 تن جهت تکمیل پرسشنامه بوده است). تحلیل داده ها با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار Smartpls صورت گرفته است. نتایج این پژوهش دال بر آن بود که خدمات شهری مرتبط با اشتغال و اقتصاد مهّم ترین مسیری است که در درک از عدالت فضایی و احساس فقر در بین نمونه های مورد مطالعه اثرگذار می باشد. به طور کلی می توان این گونه از نظر شهروندان ساکن در بافت تاریخی شهر شیراز نتیجه گرفت که وضعیت ضعیف اقتصادی و اشتغال آنان که بر پایه توصیف ویژگی های شخصی آنها، وابسته به خود آنهاست تا لایه های مدیریت شهری که این امر اثرگذاری چشم گیری بر درک آنان از عدالت فضایی و نتیجتاً احساس فقیر بودن آنها را در پی دارد.

زمینه و هدف: در مواجهه با بحران کرونا، تنوع گسترده ای از افکار، احساسات، و نگرش ها در شبکه های اجتماعی به چشم می خورد. این تحقیق برای درک جامع از رفتارها و نگرش های جامعه، به تحلیل محتوای داده های شبکه های اجتماعی به زبان فارسی و مرتبط با کرونا پرداخته است. هدف این مقاله ارزیابی تغییرات الگوها و رفتارهای اعتمادسازی و اعتمادزایی در شبکه های اجتماعی در دوران کرونا است. تحلیل احساسات در شبکه های اجتماعی و اینکه چگونه افراد با اشتراک گذاری نظرات، دیدگاه ها، احساسات و نگرش های خود در قالب پست ها، توییت ها و محتواهای متنی دیگر واکنش نشان می دهند، می تواند به درک روشن تری از الگوهای اجتماعی موجود در زمینه اعتماد به منابع پیام و مرجعیت های خبری، به ویژه در شرایط مواجهه با بحران ها، کمک نماید. روش و داده ها: تحقیق حول تحلیل محتوای داده های شبکه های اجتماعی با استفاده از روش خوشه بندی دومرحله ای صورت گرفته است. نتایج خوشه بندی با بهره گیری از نظریه های ارتباطات مخاطره و بحران و ارتباطات اثربخش تحلیل شده و وضعیت شاخص اعتماد در هر خوشه بررسی شد. یافته ها: با توجه به اهمیت فرهنگ اعتماد در قبول یا رد پیام ها، وضعیت شاخص اعتماد در خوشه ها بررسی شد. نتایج نشان می دهند که پیام های منتشر شده از طریق اینستاگرام و سایت های خبری در هر خوشه مورد اعتماد قرار گرفته اند. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که ارسال پیام های مرتبط با کرونا از سوی مراجع حوزه بهداشت و سلامت می تواند اعتماد مثبت جامعه را به دنبال داشته باشد. با این وجود، اعتماد مثبت به حوزه بهداشت و سلامت کمتر از حوزه اجتماعی فرهنگی است. برای ارسال پیام های مرتبط با وضعیت بهداشت، توصیه می شود از گفتمان های غیرسیاسی استفاده شود. پیام اصلی:  این پژوهش نشان می دهد پست های منتشر شده از طریق اینستاگرام و کانال های خبری، اثرگذارتر هستند.  همچنین فعالان اجتماعی نقش بسیار مهمی در ایجاد یا تضعیف اعتماد مخاطبان به سندها دارند. شناخت الگوهای اجتماعی مرتبط با تجربه اعتماد در شرایط بحرانی که در آن اطلاعات ضد و نقیض گسترده ای وجود دارد، اهمیت دارد و می تواند راهکارهایی را برای مواجهه با بحران های مشابه و نیز ارتقاء تاب آوری اجتماعی فراهم نماید.