محمدعلی دیانی

محمدعلی دیانی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۶ مورد از کل ۶ مورد.
۱.

تبیین تأویلی «مقام محمود» بر پایه مستندات تفسیری، عرفانی و کلامی

کلید واژه ها: پیامبر (ص) مقام محمود مقام شفاعت سوره اسراء زیارت عاشورا زیارت جامعه کبیره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۵۱
بر طبق آیه 79 سوره اِسراء، پیامبر اکرم(ص) مشروط به شرایطی به مقام محمود می رسد و این در حالی است که بر اساس آیه دوم سوره حمد، هرگونه حمدی به خداوند متعال بر می گردد. این که مقام محمود چگونه جایگاهی است، مستلزم فهم تأویلی قرآن است که به واسطه رمزگشایی حضرات معصوم(ع)، فهم آن میسر گشت. در این باره پرسش هایی مطرح می شود: مقام محمود در قرآن چگونه مقامی است و تأویل آن چیست؟ حمد حامدان به خداوند متعال باز می گردد یا به پیامبر(ص)؟ چگونه می توان بین آیات79 سوره اِسراء و دوم سوره حمد را جمع کرد؟ درباره دامنه اشتمال مقام محمود: آیا جزو اختصاصات النبی(ص) است یا دیگران هم می توانند بدان دست یابند؟ از جمله نتایج این پژوهش که با پویش نظری و کتابخانه ای و روش توصیفی-تحلیلی و بر مبنای مستندات تفسیری، عرفانی و کلامی و با اتکا به سوره اِسراء، زیارات عاشورا و جامعه کبیره تدوین شده، این است که بر طبق آیه 79 سوره مبارکه اِسراء، پیامبر اکرم(ص) با تهجّد و شب زنده داری به مقام محمود که عالی ترینِ مقامات سلوکی است، نائل می آید و در این مقام، تمامی حمد حامدان در مقام خلافت و مظهریت، که مقام وجه اللهی است - و نه در مقام الوهیت- به پیامبر(ص) بازمی گردد. همچنین در روایات معتبری در تأویل این آیه، مراد از آن، مقام شفاعت قلمداد شده است و با وجود اختصاصی بودن این مقام نبوی(ص)، حضرات معصوم(ع) و برخی مؤمنان نیز می توانند از آثار این عالی ترین مقام نبوی بهره مند شوند؛ چنان که در زیارات عاشورا و جامعه کبیره نیز بدین معنا اشاره شده است
۲.

بررسی مقایسه ای «انسان کامل» قونوی و «انسان روحانی» بوناونتوره (بر پایه رساله های مرآهالعارفین و سیر نفس به سوی خدا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قونوی بوناونتوره انسان کامل انسان روحانی مرآهالعارفین سیر نفس به سوی خد انسان شناسی عرفانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۱ تعداد دانلود : ۲۸۰
قونوی با نگاهی وحدت وجودی، در رساله «مرآهالعارفین»، انسان کامل را به مثابه آینه ای برای حق و حق را نیز به منزله آینه ای برای انسان کامل معرفی می کند. بوناونتوره نیز با دیدگاهی وحدت شهودی، در رساله «سیر نفس به سوی خدا»، طرحی برای نائل.شدن به مقام انسان روحانی از طریق صلح و نقش قوای طبیعی انسان در ظهور تأمل روحانی خداوند ترسیم می کند. پرسش این است که مبانی انسان شناسی عرفانی قونوی و بوناونتوره بر پایه رساله های یادشده چیست؟ مصادیق انسان کامل و انسان روحانی در همان رساله ها چه کسانی اند؟ نتیجه این پژوهش توصیفی تحلیلی این است که از دیدگاه قونوی، عصاره انسانی، همان انسان کامل است و او حلقه واسط میان ظهور وجود واحد و بطون وجود واحد است و از همین حیث، آینه هر دو به شمار می آید؛ و نیز انسان روحانی در اندیشه بوناونتوره کسی است که در مراتب سلوک عرفانی خود، خداوند را از طریق طبیعت، نفس خویش و لطف حق، به تأمل بنشیند و به صلح روحانی دست یابد. مصادیق انسان کامل قونوی حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلم و امام علی علیه السلام و مصادیق انسان روحانی بوناونتوره، حضرت مسیح علیه السلام، پولس رسول و فرانسیس قدیس هستند.
۳.

مدل سازی مطالعاتی انسان شناسی عرفانی اسلامی مبتنی بر روش پدیدارشناسی

کلید واژه ها: انسان شناسی عرفانی پدیدارشناسی خداشناسی الاهیات ادیان ابراهیمی اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۳۳۹
انسان شناسی دانشی است که از آغاز خلقت انسان، مأموریت خود را پیدا نموده است و برای زیست بهتر مادی و معنوی انسان، می کوشد تا به بررسی بینش ها، گرایش ها، حرکت ها و رفتارهای او بپردازد. یکی از گرایش های این دانش، انسان شناسی عرفانی است که نسبت آن با عرفان و ارتباط آن با دین و خداشناسی (الاهیات)، لااقل در ادیان ابراهیمی، روشن است. از سوی دیگر، روش پدیدارشناسی به عنوان یکی از روش های مطالعاتی معتبر در حوزه دین، ناظر به نمود (فنومن) پدیدارها است و به هیچ روی به بود (نومن) آن ها نمی پردازد و از این حیث، به واقعیت های موجود، نظر دارد. این پژوهش توصیفی تحلیلی، با مراجعه به منابع معتبر، کوشش نموده تا با ارائه مُدلی تازه به این پرسش پاسخ دهد که: چگونه می توان برای دستگاه انسان شناسی عرفانی اسلامی، مدل مطالعاتی پدیدارشناسانه طراحی کرد و اجزاء و عناصر این مطالعه کدام است؟ یافته ها نشان داد که برای این مکتب فکری می توان اجزایی مانند موضوع، مبادی، مآخذ، مسائل، مبانی، منابع و مصادیق درنظر گرفت و برای هریک از آن ها، عناصری را برشمرد و در نهایت می توان با عنایت به اجزاء یادشده، تصویری نزدیک به واقعیت، از انسان شناسی عرفانی اسلامی با روش پدیدارشناسی ارائه نمود..
۴.

تبیین دلایل قرآنی نزاهت متن و معنای قرآن کریم از تحریف

کلید واژه ها: قرآن کریم مصونیت نزاهت عدم تحریف فخر رازی علامه طباطبایی جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۲۷۰
اثبات این مسئله که قرآن کریم موجود در دست مسلمانان، همان است که خدای متعال بر پیامبر اکرم(ص) نازل فرموده، مستلزم اثبات مصونیت پیامبر(ص) در مراحل سه گانه تلقّی، ضبط و ابلاغ و مصونیت متن از خطا و تحریف در مقام کتابت توسط کاتبان و حفظ آن در طول قرون و اعصار تا عصر حاضر است. در صورت مصون ماندن وحی در سه مرحله اول، می توان ادعا کرد که مصونیت لفظی و معنوی قرآن کریم در مقام کتابت توسط کاتبان (مرحله چهارم) و حفظ آن در طول قرون و اعصار تا عصر حاضر (مرحله پنجم) در مسیر هموارتری قرارگرفته است. برای اثبات این فرآیند، باید به میزان کافی از دلایل عقلی، نقلی و شواهد تاریخی سود جست. در این راستا پرسش اصلی پژوهش این است که: جدای از سلسله دلایل عقلی و شواهد تاریخی، ادله نقلی؛ به ویژه دلایل قرآنی نزاهت متن و معنای قرآن از خطا و تحریف کدام است؟ نگارندگان در نوشتار حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، با اتکا به آراء مفسرانی مانند فخر رازی، علامه طباطبایی، و جوادی آملی و تنی چند از مفسران دیگر؛ که با روی آوردی کلامی به تفسیر قرآن پرداخته اند، به پرسش مذکور پاسخ داده اند. نتیجه آن که در هشت موضع از قرآن کریم؛ یعنی آیه 9 حجر، 41 و 42 فصلت، 115 انعام، 15یونس، 82 نساء، 32 توبه، 7 تا 10 صافات و 26 تا 28 جن؛ به طور مستقیم به مسئله نزاهت قرآن از تحریف اشاره شده است.
۵.

وحی شناخت

کلید واژه ها: وحی کلامی قرآن نزول شناخت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۲۱۸
در فرهنگ اسلامی شناخت وحی و کیفیت نزول آن بر قلب حضرت پیامبر(ص) تا این اندازه از اهمیت برخوردار است که صدرالمتالّهین شیرازی معتقد است: همان گونه که به هر مؤمنی ایمان به آن چه بر پیامبران فرو فرستاده شده لازم است، دانستن چگونگی نزول وحی نیز بر عهده هر عالم است. پژوهش حاضر درصدد است با ارائه تعریفی از مفهوم وحی، به اقسام و اَشکال آن و نیز بررسی نظریات مفسّران و متکلّمان مسلمان درباره کیفیت و طریقه نزول کامل ترین و عالی ترین دستاورد وحی اسلامی(= قرآن کریم) بر قلب حضرت پیامبر(ص) بپردازد. به نظر می رسد وحی در کاربرد کلامی، تفاوت هایی با کاربرد قرآنی آن دارد و همچنین انزال معنا و تنزیل لفظ قرآن کریم، هردو بر قلب حضرت پیامبر(ص) حادث شده و هیچ کدام از این دو مفهوم را نباید از مفهوم نزول قرآن کریم جدا دانست. در آرای مفسّران و متکلّمان مسلمان، نظریه نزول لفظی ( =کلام خدا بودنِ قرآن) درباره شیوه نزول قرآن کریم از وثاقت و اعتبار بالاتری برخوردار است. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی به اثبات مدعای خویش می پردازد.
۶.

بررسی دلایل مصونیت قرآن کریم از تحریف

نویسنده:

کلید واژه ها: قرآن مصونیت عدم تحریف دلایل عقلی شواهد تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۷۳ تعداد دانلود : ۱۸۱۵
همه مسلمانان اعم از شیعه و سنی معتقدند که قرآن موجود، همان قرآنی است که بر پیامبر اعظم(ص)، به عنوان کامل ترین و آخرین کتاب آسمانی نازل شد و توسط آن حضرت در اختیار بشر قرار گرفت تا راه سعادت دنیا و آخرت را بپیماید. با توجه به اهمیت و جایگاه قرآن به عنوان قانون اساسی اسلام و ارتباط وثیق اعجاز قرآن و اعتبار روایات به مصونیت این کتاب آسمانی از تحریف، توجه و تبیین دلایل نزاهت قرآن از هر گونه تغییر و تحریف یک ضرورت است. سوال تحقیق این است چگونه می توان با استناد به دلایل عقلی و نقلی مصونیت قرآن از تحریف را به اثبات رساند؟ در نوشتار حاضر با روش توصیفی- تحلیلی ، به تبیین دلایل عقلی و نقلی پرداخته شده است. در دلایل عقلی بر دو برهان ضرورت اتمام حجت و منوط بودن ضرورت اعجاز قرآن به مصونیت آن از تحریف استفاده شده، و در دلایل نقلی بر ادله ای هم چون: آیات قرآن، سنت و شواهد تاریخی استناد شده است و مصونیت این کتاب آسمانی و هدایت گر بشر به استوارترین راه، از هر گونه تغییر مخل به معنا، به اثبات رسیده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان