حسن درزبان رستمی

پژوهش با هدف شناسایی نقش شبکه های اجتماعی در باورپذیری مذهبی جوانان تهران مطالعه موردی مراسم اربعین انجام شده است. در بخش کمّی جامعه آماری شامل دو گروه از جوانان ساکن شهر تهران عضو شبکه های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام هستند شامل افرادی که در مراسم پیاده روی اربعین سال 1398 شرکت کرده اند و گروهی که شرکت نکرده اند. در نهایت نتایج حاصل از توزیع پرسش نامه در بین 388 نفر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. در بخش کیفی جامعه آماری شامل روزنامه نگاران، پژوهشگران حوزه عاشورا و کارشناسان مسائل مذهبی و دینی است که پس از مصاحبه با 11 نفر، اشباع نظری حاصل شده است. یافته های کمّی نشان دهنده اثرگذاری و ارتباط مستقیم و معنادار در میزان استفاده از شبکه های اجتماعی توسط جوانان تهران و آگاهی، اعتقاد و افزایش عواطف دینی آنان نسبت به شرکت در مراسم اربعین است. نتایج بخش کیفی پژوهش بیانگر جلب توجه جهان به عظمت قیام و فلسفه ایستادگی امام سوم شیعیان است.

هدف این پژوهش بررسی نقش شبکه های اجتماعی در ارتقاء احساس امنیت اجتماعی با استفاده از نظر نخبگان و کارشناسان مرکز ملی فضای مجازی است. تحقیق حاضر یک تحقیق کمی است که از نظر هدف که کاربرد نتایج در یک زمینه خاص است، کاربردی بوده و از نظر نوع گردآوری داده ها و اطلاعات توصیفی- پیمایشی از شاخه همبستگی و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری است و چون تحقیق در یک دوره زمانی انجام شده و داده ها طی یک مدت زمان خاص جمع آوری شده است، از نظر زمان مقطعی محسوب می شود. جامعه آمار این پژوهش  را 180 نفر از کارشناسان مرکز ملی فضای مجازی استان تهران تشکیل داده است. با استفاده از فرمول کوکران برای جامعه محدود نیز حجم نمونه 105 نفر تعیین شد. داده های پژوهش از طریق ابزار پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SmartPLSو مدلیابی معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. روایی پرسشنامه نیز توسط دو معیار روایی همگرا و واگرا که مختص مدل سازی معادلات ساختاری است، بررسی شد. نتایج فرضیه های پژوهش نشان داد که بین عوامل متغیر عوامل جمعیت شناختی کاربران شبکه های اجتماعی، میزان استفاده از شبکه های اجتماعی، عوامل فرهنگی و مذهبی اعتماد به نهادهای نظم و قانون و ارتقا احساس امنیت اجتماعی با استفاده از نظر نخبگان و کارشناسان مرکز ملی فضای مجازی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.

پژوهش حاضر با هدفِ تدوین مدل سواد رسانه ای برای ارتقاء سرمایه اجتماعی در شهر یزد انجام شده و از روش ترکیبی، از نوع اکتشافی بهره برده و دارای بخش کیفی و کمی است. در بخش کیفی از روش گراندد تئوری، نظرات19 نفر از کارشناسان، در قالب مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته اخذ گردید. مصاحبه ها تبدیل به متن و فرآیند تحلیل داده ها و کدگذاری ها آغاز شد. برای سنجش رواییِ بخش کیفی، از راهبردِ تأیید مشارکت کنندگان و رویکرد همسوسازی استفاده شد. نتایج بخش کیفی نشان داد در صورتی که شرایط زمینه ای، ایجاد وعوامل مداخله گر کنترل شوند و استراتژی موردِ تأکید به کار رود، می توان به ارتقای سرمایه اجتماعی دست یافت. در بخش کمی، تعداد 364 نفر از شهروندان یزد به روش نمونه گیری خوشه ای در دسترس، برای تکمیل پرسشنامه محقق ساخته، انتخاب شدند و پس از تحلیل آماری، یافته ها نشان داد میانگین متغیرهای پژوهش بالاتر از متوسط مورد نظر است.

هدف این پژوهش تبیین نقش دیپلماسی دیجیتال به عنوان ابزار قدرت سازی دولت ها است. رویکرد ترکیبی،  ارائه مدل محقق ساخته با نگاه قدرت سازی رسانه های نوین و تدوین راهبرد این پژوهش را متمایز از غیر می کند مضاف براینکه محقق به انجام کامل تحقیق از طریق مجازی وفادار بوده است. از تکنیک دلفی برای شناسایی شاخص ها و از تکنیک دیمتل برای مدلسازی استفاده گردید. برای آزمون مدل اکتشافی و تحلیل میزان اثرات متقابل متغیرها از تکنیک حداقل مربعات جزئی استفاده شد. جمع آوری اطلاعات، تلفیقی از روش های اسنادی، میدانی و ابزار اندازه گیری پرسش نامه ساختارمند و در قالب طیف لیکرت و پرسشنامه آنلاین می باشد. جامعه آماری متشکل از دیپلمات ها، خبرنگاران و اساتید علوم سیاسی و ارتباطات، با حجم نمونه 15 نفر در بخش کیفی و 60 نفر در بخش کمی است که با نمونه گیری گلوله برفی مجازی انتخاب شدند. یافته ها نشان داد نقش رسانه های نوین، میانجی گری کامل انتقال قدرت به دیپلماسی است و این رسانه ها با ارتباط برخط میان کاربران، ارتباط سازی و شبکه سازی کرده و با کنشگری، تصویرسازی، عملیات روانی، روایت مطلوب خود را تولید و با جهت دهی و جریان سازی، موجب تقویت همگرایی کاربران شده و در نهایت با ایجاد حس تعلق موجب هویت سازی گردیده و برای دستگاه دیپلماسی فرصت سازی می کند.

پژوهش پیش رو با هدف طراحی الگوی نقش سواد رسانه ای در ارتقای سرمایه اجتماعی در شهر یزد و با بهره گیری از روش گراندد تئوری انجام شد و از نوع کیفی و بنیادی است. داده ها با مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با 19 نفر از متخصصان استخراج شدند و برای انتخاب افراد از روش نمون ه گی ری نظری تا رسیدن به اشباع نظری استفاده شد. در ادامه، مصاحبه ها به متن تبدیل شدند و فرایند تحلیل داده ها آغاز شد. برای کدگذاری باز، تحلیلِ خط به خط به کار رفته است و همراه با بسط مفاهیم و مقوله ها، کدگذاری محوری و گزینشی انجام شد. برای اعتبارسنجی یافته ها، چهار راهبرد از هشت راهبردِ کرسول و میلر (بررسی همکاران، تشریح کلیشه های ذهنی و پیش داوری های محقق، تأیید مشارکت کنندگان، توصیف غنی) مورد استفاده قرار گرفته اند. یافته ها نشان می دهند درصورتی که شرایط زمینه ای (ویژگی های پیام، شرایط مخاطب، جوامع رسانه ای، دسترسی، رسانه، شناخت هنجارها) ایجاد شوند و عوامل مداخله گر (مرتبط با مخاطب، رسانه ای، محیطی) کنترل شوند و راهبرد مناسب (بومی سازی سواد رسانه، کاربری هوشمندانه، نقد آگاهانه و...) به کار رود، می توان به پیامد نهایی موردنظر (ارتقای سرمایه اجتماعی) دست یافت.