حسین انصاری فرد

موضوع این مقاله امنیت اجتماعی بوده که هدف از آن ارائه و استخراج وجوه الگوی امنیت اجتماعی در اندیشه ی رهبر انقلاب اسلامی ایران است. امنیت اجتماعی یکی از مهم ترین ابعاد تشکیل دهنده امنیت ملی محسوب می شود و چنانچه اثر و میزان این مؤلفه بیشتر باشد، امنیت ملی پایدارتر، کم هزینه تر و مستحکم تر خواهد بود. سوال پژوهش بر چیستی وجوه امنیت اجتماعی در اندیشه رهبری مبتنی بوده و فرضیه به صورت اکتشافی است. رویکرد پژوهش کیفی، راهبرد پژوهش استقرایی، روش گردآوری داده ها اسنادی، روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی و نظریه پژوهش برگرفته از نظریه مکتب کپنهاگ (نظریه باری بوزان) است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که الگوی امنیت اجتماعی در اندیشه رهبری شامل عدالت اجتماعی، خدمات اجتماعی، سرمایه اجتماعی، امنیت روانی، مبارزه با مفاسد اجتماعی و امنیت فرهنگی می شود. همچنین به نظر می رسد که در اندیشه رهبری صرف تکیه بر بُعد نظامی در امنیت به تنهایی کفایت نمی کند و ایشان به صورت خاصی بر امنیت اجتماعی تأکید دارند؛ چرا که امنیت شهروندان به ویژه در حوزه اجتماعی برای ایشان از اهمیت بسزایی برخوردار است.

رسانه های تعاملی امروزه جایگاه مهمی در حوزه سیاست برای خود ایجاد نموده و توانسته اند برای شهروندان فضایی مهیا کنند که دیدگاهها و نظرات خود را پیرامون سیاست ها و اقدامات سیاستمداران و حاکمان جوامع به صورت آزادانه و بدون دغدغه بیان نمایند. با سؤال پژوهش عبارت از این بود  ، توجه به اهمیت رسانه به عنوان یکی از عوامل جامعه پذیری که آیا تحول در رسانه های جمعی از شکل های سنتی به جدید و گرایش شدید به این رسانه توانسته در فرایند جامعه پذیری تحول ایجاد نماید. فرضیه اصلی پژوهش این بود که با توجه به فراگیری رسانه های تعاملی و اجتماعی در میان اکثر اقشار و سنین در جامعه ایران، همچنین مدت زمانی که شهروندان و بالأخص نوجوانان و جوانان برای این رسانه ها اختصاص داده اند؛ فرایند جامعه پذیری سیاسی دچار تحولاتی شده است که نقش عوامل سنتی مختلفی مانند خانواده و مدرسه، نهاد دین و بهصورت کلی آموزش های رسمی در این فرایند تضعیف شده و نقش رسانه های تعاملی تا حد زیادی تقویت گردیده است. برای بررسی این فرضیه از روش مطالعه اسناد و منابع موجود استفاده شد. نتایج مطالعات حول این فرضیه نشان داد هرچند عوامل سنتی هنوز نقش بسیار مهمی در جامعه پذیری سیاسی شهروندان ایفا می کنند ولی رسانه های تعاملی توانسته اند قدرتمندتر از نقشی که رسانه به صورت عام در گذشته داشته است بر فرایند جامعه پذیری سیاسی تأثیرگذار باشند.

بررسی تاریخ سیاسی ایران بعد از اسلام نشاندهنده آن است که ایلات و قبایل در تاریخ ایران تا دوره پهلوی همواره نقشآفرین بودهاند. در انقلاب مشروطه نیز اقوام نقش مهمی در پیروزی و سپس شکست آن ایفا کردند. این انقلاب با پشتیبانی بخشهای زیادی از مردم و طبقات اجتماعی به پیروزی رسید؛ اما سیر حوادث نشان  ، داد که نهتنها امنیت و قانون تحکیم نیافت، بلکه دورهای طولانی از هرجومرج  تضعیف منافع اقتصادی طبقات گوناگون و بیثباتی چشمگیر ، درگیریهای قومی سیاسی به وجود آمد. صاحبنظرانِ شکافهای اجتماعی مختلف مانند شکاف دین و دولت، شکاف نسلها و شکافهای قومیتی را از علل مهم بیثباتیهای این دوره ذکر کردهاند .هدف پژوهش حاضر بررسی نقش شکاف قومیتها بر بیثباتی سیاسی دوره مشروطه است. در این راستا این سؤال مطرح میشود که شکاف قومیتها چه تأثیری بر بیثباتی سیاسی عصر مشروطه داشته است؟ این تحقیق با این فرضیه که تنوع فکری و فرهنگی و منازعات قومی و قبیلهای باعث ایجاد بیثباتیهای گستردهای قبل و بعد از پیروزی مشروطه گردید که نهایتاً به شکست آن انجامید، در نظر دارد با روش تبیینی- تحلیلی و با استفاده از دادههای تاریخی شکافهای قومیتی و بیثباتیهای ناشی از آن را در دوره مشروطه بررسی نماید.