غلامعلی مرادی

عربستان سعودی به علت برخورداری از منابع عظیم نفتی و موقعیت فرهنگی بالقوه ای که در بین کشورهای عربی دارد، یکی از تاثیرگذارترین کشورهای خاورمیانه محسوب می شود. به همین جهت این کشور برای آمریکا نیز از اهمیت خاصی برخوردار است. حجم عظیمی از درآمدهای نفتی این کشور صرف خرید تجهیزات وتسلیحات مدرن از آمریکا گردیده که پیامد آن ایجاد همکاری های نظامی و روابط امنیتی گسترده بوده است. با وجود برخوردار بودن دو کشور از منافع حاصل از همکاری نزدیک در طول چند دهه، این دو کشور در بسیاری موارد در سطوح مختلف سیاسی، ایدئولوژیکی و فرهنگی دارای اختلافات عمیق می باشند. موضوع قدرت افزایی ایران و قدرت گرفتن شیعیان در منطقه و همچنین برخی مخالفت های داخلی، تاثیر قابل توجهی در سوق دادن عربستان به سمت آمریکا داشته است. اگر چه اخیراً و پس از توافق نامه هسته ای ایران و 1+5، عربستان سعی در ارائه یا حداقل نمایش سیاست مستقل داشته و حتی به بررسی گزینه های دیگری به جز آمریکا به عنوان متحد خود پرداخته است، ولی به نظر می رسد این اقدامات در کوتاه مدت تاثیر قابل توجهی در سطح روابط سعودی ها با آمریکا نخواهد داشت. در این پژوهش سعی شده است با بررسی روابط امنیتی واستراتژیکی عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، قابلیت و تاثیر این روابط را در تامین و تداوم اهداف امنیتی دو کشور مشخص نماییم. ما ابتدا سعی می کنیم تعریفی از امنیت ارائه دهیم. سپس به تشریح دیدگاه تئوریک جهت تبیین موضوع می پردازیم، پس از آن به توصیف روابط دو کشور با اشاره به تحولات خاورمیانه و در پایان به نتیجه گیری اقدام خواهیم ورزید.

این مقاله با هدف شناسایی و بررسی مؤلفه های اثرگذار بر قدرت تحرک نیروهای واکنش سریع زمینی انجام شده است. جامعه موردمطالعه شامل فرماندهان، معاونین شاغل در ستاد نزاجا و آجا و فرماندهان یگان های تابعه نزاجا هستند که در محل های سرتیپی و سرلشکری شاغل بوده و در خصوص موضوع صاحب نظر می باشند. روش نمونه گیری تمام شمار هدفمند می باشد و برای مصاحبه نیز به روش قضاوتی هدفمند و به صورت تمام شمار انتخاب شده اند. داده های جمع آوری شده از طریق مطالعه اسناد و مدارک و مصاحبه و ارسال پرسشنامه به روش های آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از رایانه و برنامه نرم افزاری spss  مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. نتایج نهایی حاکی از آن است که مؤلفه های اثرگذار بر قدرت تحرک نیروهای واکنش سریع زمینی شامل: به کارگیری خودروهای رزمی کارآمد، تداوم آماد و پشتیبانی، سامانه ارتباطی مؤثر، به کارگیری هوانیروز، قدرت و سرعت تصمیم گیری فرمانده، مطلوبیت سلاح و تجهیزات، روحیه و انگیزه، نیروی انسانی ماهر، ساختار و سازمان دهی مناسب و قابلیت انعطاف در اجرای طرح ها، به کارگیری توان پهپادی، آموزش مستمر و مهارت های ویژه و به کارگیری ظرفیت های بومی و مردمی است.

بحران قره باغ درگیری قومی و سرزمینی بین ارمنستان و آذربایجان بر سر منطقه قره باغ کوهستانی بود که بیش از سی سال به طول انجامید. نهایتاً در سپتامبر 2023، پس از یک محاصره چند ماهه، جمهوری آذربایجان موفق به تصرف کامل قره باغ شد. این بحران ریشه های تاریخی، قومی، مذهبی و ژئوپلیتیکی داشت که تحت تأثیر متغیرهای محیطی گسترش و کاهش پیدا کرده است. در پژوهش پیش رو این پرسش مطرح می شود که چه عواملی در سیر تحول بحران قره باغ نقش داشته اند؟ (سؤال) با استفاده از روش ردیابی فرآیند (روش) و بهره گیری از نظریه مدیریت بحران مایکل برچر (مبانی نظری) تلاش شد تا به این سؤال پاسخ داده شود. یافته های پژوهش نشان می دهد در مرحله پیدایش و تصاعد بحران نزدیکی سرزمینی دو کشور، تضادهای قومی- مذهبی، رقابت های ژئوپلیتیکی بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای، نقش قابل توجهی داشتند. این بحران نه با یک راه حل دیپلماتیک بلکه با استفاده از زور خاتمه پیدا کرد. طبق مدل مدیریت بحران برچر چنانچه یک بحران بین المللی با زور خاتمه یابد ثبات کمتری به همراه خواهد داشت. بنابراین، شکل گیری مجدد بحران بین باکو و ایروان محتمل است. در دوران پس از بحران می توان شاهد تنش هایی در ارمنستان در نتیجه هجوم پناهنده ها از قره باغ به این کشور و نارضایتی مردم از پاشینیان، بود. در سطح منطقه ای موازنه قدرت به سود باکو تغییر پیدا کرده است که می تواند باعث ماجراجویی های این کشور در منطقه در ارتباط با ایران و ارمنستان شود. همچنین، حضور گسترده ترکیه و اسرائیل در منطقه قفقاز جنوبی تشدید کننده رقابت های منطقه ای خواهد بود (یافته ها).

توجه به ارتقاء پایگاه اجتماعی معلمان در جامعه از مهم ترین عوامل موفقیت نظام آموزشی می باشد. با روند گسترش وسایل ارتباط جمعی، افکار عمومی با زندگی اقشار و گروه های مختلف جامعه، ارتباطی تنگاتنگ یافته است. یکی از موضوعات بررسی، تصور معلمان از پایگاه اجتماعی شان است که با کم و کیف شیوه زندگی شان، ارتباط می یابد. هدف از این پژوهش، شناخت تصور معلمان از پایگاه اجتماعی شان نزد افکار عمومی و این که این تصور، چه ارتباطی با سبک زندگی شان داشته است، می باشد. از نظر روش، این پژوهش از نوع پیمایشی- توصیف همبستگی است. داده ها با استفاده از ابزار پرسش نامه جمع آوری شدند. روایی ابزار تحقیق مقدار 784/0 حاصل شد. جامعه آماری در تحقیق حاضر کلیه معلمان شاغل در استان خراسان جنوبی در سال تحصیلی 92-93 بوده است که در مجموع 13256 نفر معلم شاغل (زن و مرد) در مقاطع مختلف تحصیلی را شامل می گردد. حجم نمونه 400 نفر معلم زن و مرد با فرمول کوکران محاسبه گردید. سپس با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، از کل مناطق آموزشی پنج شهر (نهبندان جنوب استان، بیرجند مرکز استان، طبس گلشن غرب استان، قاین شمال استان و درمیان شرق استان) انتخاب و سپس از هر شهر چهار مدرسه (دو دخترانه و دو پسرانه) و از مرکز استان (بیرجند) ده مدرسه انتخاب گردید که در مجموع 26 مدرسه با روش تصادفی ساده انتخاب و سپس در هر مدرسه  تعداد 16 پرسش نامه تکمیل گردید که در نهایت، تجزیه و تحلیل روی 400 پرسش نامه صورت گرفت. برای تحلیل داده ها از آزمون رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. نتایج آزمون رگرسیون چندمتغیره نشان داد که 32/0 از تغییرات متغیر ملاک (سبک زندگی) به وسیله متغیر پیش بین (پایگاه اجتماعی) تبیین می گردد. با توجه به تحلیل یافته ها به نظر می رسد نهادهایی که در اشاعه افکار عمومی نقش مهمی دارند، مانند رسانه های ارتباط جمعی، می بایست در جهت حفظ و گرامی داشت پایگاه اجتماعی معلمان، تلاش نمایند.

زعفران یکی از مهمترین رستنی های ایران است که به دلیل کار دسته جمعی و ابعاد مشارکتی آن نقشی مهمی در افزایش تعاون و یاریگری داشته است، بر این اساس هدف این مقاله بررسی رابطه میان تولید زعفران و ایجاد و استمرار تعاونی های سنتی در روستاهای خراسان جنوبی است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری 82000 بهره بردار کشاورز خراسان جنوبی در سال 1398 بوده است. با استفاده از فرمول کوکران نمونه مورد مطالعه550 نفر کشاورز (زعفران کار و غیر زعفران کار) تعیین گردید. روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های محقق ساخته است که اعتبار آن به وسیله تعدادی از اعضای هیئت علمی دانشگاه سنجیده شده است. پایایی ابزار جمع آوری اطلاعات از طریق آلفای کرنباخ مورد سنجش قرار گرفت که مقدار آلفای محاسبه شده برابر با 82/0 حاصل شد. یافته ها نشان داد که ارتباط تعاون با تولید زعفران با مقدار t به دست آمده 32/17 تا (001/0) معنادار است. به عبارت دیگر، تولید زعفران نقش مهمی در حفظ و استمرار تعاونی های سنتی در روستاهای زعفران کار دارد. همچنین تفاوت بین روستاهای زعفران کار و غیر زعفران کار در پنج مؤلفه تعاون (امور غیر کشاورزی، در کاشت، داشت و برداشت محصول و تعاون در تأسیس شرکت های تعاونی) تا سطح (001/0) معنادار بود. با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد می گردد که سازمان ها و نهادهای متولی تولید محصولات زراعی افزایش تولید زعفران را در سرلوحه برنامه های خود قرار دهند.