وحید حاجی علیانی

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش استفاده از شبکه های اجتماعی، انعطاف پذیری شناختی و حساسیت اضطرابی در پیش بینی کرونا فوبیا دانش آموزان بود. پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر رشت در سال تحصیلی 1400-1399 بود. در مطالعه حاضر، 170دانش آموز به صورت روش نمونه گیری در دسترس در پژوهش شرکت کردند. برای گردآوری داده ها ازپرسشنامه های ترس از کرونا آهورسو و همکاران (2019)؛ استفاده از شبکه های اجتماعی شی و همکاران (2014)، انعطاف پذیری شناختی دنیس و وندروال (2010) و حساسیت اضطرابی تیلور و همکاران (2007) استفاده شد. داده های جمع آوری شده با آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد استفاده از شبکه های اجتماعی و حساسیت اضطرابی با کرونا فوبیا همبستگی مثبت و معناداری دارند (01/0>P). در مقابل، بین انعطاف پذیری شناختی با کرونا فوبیا رابطه منفی معناداری بدست آمد (01/0>P). نتایج رگرسیون نشان داد که متغیرهای پژوهش به طور معناداری توانستند 61 درصد از تغییرات کرونا فوبیا را پیش بینی کنند. نتیجه گرفته می شود که بین شبکه های اجتماعی، انعطاف پذیری شناختی و حساسیت اضطرابی با کرونا فوبیا دانش آموزان رابطه مستقیمی وجود دارد. از آنجایی که دو سال از شیوع کووید-19 گذشته است و همچنان این ویروس کشنده در حال جهش است، لازم است تدابیری در جهت کنترل استفاده از شبکه های اجتماعی و افزایش سلامت روانشناختی دانش آموزان اتخاذ گردد.

قلدری تجربه ای فراگیر برای تمام کودکان و نوجوانان شناخته می شود که می تواند ناشی از متغیرهای شخصی، خانوادگی، مدرسه ای و محیط های گسترده باشد. در این مسیر نقش خانواده و اطرافیان بسیار مهم است. در همین راستا، پژوهش مروری حاضر با هدف بررسی رفتارهای قلدرانه بر اساس سبک های فرزندپروری و دلبستگی انجام شد. در این مطالعه، مقالات منتشر شده پیرامون رفتارهای قلدرانه در کودکان و نوجوانان در طی سال های 2008 تا 2020 مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور دست یابی به مستندات علمی مرتبط کلید واژه های Bullying Behaviors, Parenting Styles, Attachment Styles در عنوان و چکیده مقالات منتشر شده در پایگاه های علمی معتبر داخلی و بین المللی نظیر SID ، Magiran ، Google Scholar ، PubMed ، Scopus و ScienceDirect مورد جستجو قرار گرفت و کلیه مقالات فارسی و انگلیسی مرتبط فهرست شدند. از مجموع 764 مقاله مرتبط منتشر شده تا سال 2020، 33 مقاله فارسی و انگلیسی واجد شرایط مرور شدند. نتایج مطالعات بررسی شده حاکی از نقش سبک های فرزندپروری و دلبستگی در بروز رفتارهای قلدرانه داشت. براین اساس مشخص گردید نوجوانانی که دارای سبک دلبستگی ناایمن دوسوگرا و اجتنابی بودند، رفتارهای قلدرانه بیشتری از خود نشان می دهند. همچنین سبک فرزندپروری مستبدانه و سهل گیرانه یکی از عوامل مهم ایجاد رفتارهای قلدرانه نوجوانان شناخته شد. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، توجه به عوامل مرتبط با سبک فرزندپروری و دلبستگی برای جلوگیری از رفتارهای قلدرانه اهمیت ویژه ای دارد.

زمینه: مطالعات متعددی به تأثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و بررسی راهبردهای مقابله ای، افسردگی و افکار خودکشی پرداخته اند. اما پیرامون بررسی تأثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر راهبردهای مقابله ای، افسردگی و افکار خودکشی دانشجویان شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: بررسی تأثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر راهبرد های مقابله ای، افسردگی و افکار خودکشی دانشجویان بود. روش: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان کارشناسی دختر و پسر دانشگاه پیام نور کرمانشاه در نیم سال دوم تحصیلی 98-1397 بود. 24 دانشجو به صورت نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (12 نفر) جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: پرسشنامه های راهبردهای مقابله ای لازاروس و فولکمن (۱۹۸۴)، افسردگی بک ویرایش دوم (۱۹۹۶)، افکار خودکشی بک (1979) و جلسات شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (ون سون، نیکلیک، پوپ و پاور، 2011). داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شدند. یافته ها: شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به طور معناداری منجر به کاهش راهبردهای هیجان مدار، افسردگی و افکار خودکشی در دانشجویان شد (0/01 > P ). نتیجه گیری: دانشجویانی که در جلسات شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی شرکت داشتند نمرات پایین تری در راهبردهای مقابله ای، افسردگی و افکار خودکشی کسب کردند.

مقدمه: بیماری های جسمانی همچون سرطان علاوه بر پیامدهای منفی می توانند پیامدهای مثبتی را نیز موجب گردند که تحت عنوان پیامدهای مثبت بیماری شناخته می شوند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه امیدواری و تمایلات رفتار جامعه پسند در سطوح مختلف پیامدهای مثبت بیماری سرطان صورت گرفت. روش: در این مطالعه علی-مقایسه ای، جامعه آماری پژوهش شامل بیماران مبتلا به سرطان بیمارستان های شهر رشت (ناحیه یک) در سال 1398 بودند که ازاین بین، 200 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردیدند. به منظور جمع آوری داده ها، از پرسشنامه چشم انداز امیدوارانه (سودرگرن و هایلند، 2000)، مقیاس امیدواری (اسنایدر و همکاران، 1991) و مقیاس تمایلات رفتاری جامعه پسند (بامستیگر و سیگل، 2019) در انتها، تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیری انجام گرفت. یافته ها: گروه بیماران مبتلا به سرطان با سطوح بالا پیامد مثبت بیماری در مقایسه با گروه بیماران مبتلا به سرطان با سطوح پایین پیامد مثبت بیماری، نمرات بالاتری در امیدواری و تمایلات رفتار جامعه پسند کسب کردند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، گروه بیماران مبتلا به سرطان با سطوح بالا پیامد مثبت بیماری، امیدواری و تمایلات رفتار جامعه پسند بیشتری دارند. ازاین رو، ارائه مداخلاتی برای افزایش پیامدهای مثبت بیماری سرطان می توانند به افزایش امیدواری و تمایلات رفتار جامعه پسند منجر گردد.

از آنجا که دختران نوجوان یکی از مهم ترین و حساس ترین اقشار در جامعه مدارس هستند، آسیب به آنها بر اثر استرس و اضطراب بر وضعیت روحی و روانی آنها تأثیر نامطلوب می گذارد. عدم توجه به استرس ها و واکنش های روانی دانش آموزان، سبب توسعه اضطراب آنان می گردد. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود تصمیم گیری شناختی و سبک های شناختی حل مساله در دانش آموزان دختر مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر بود . روش این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و با استفاده از گمارش تصادفی بود. نمونه پژوهش را 40 دانش آموز دختر مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه نگرانی ایالت پنسیلوانیا (مایر و همکاران، 1990)، سبک های تصمیم گیری (اسکات و بروس، 1995) و سبک های شناختی (کلب، 1982) بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود تصمیم گیری شناختی و سبک های شناختی حل مساله در دانش آموزان دختر مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر تأثیر داشت (05/0 p< ). لذا پیشنهاد می شود در پژوهش های آینده از این درمان برای کاهش مشکلات روان شناختی و رفتاری افراد سود جست.

زمینه و هدف: نتایج پژوهش های پیشین حاکی از اهمیت انرژی ادراک شده والدگری و ذهن آگاهی در پرورش مطلوب کودکان با نیازهای ویژه است. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر برنامه پرورشی والدین و کودکان با نیازهای ویژه و کشاکش های سلامتی آنها بر انرژی ادراک شده والدگری و ذهن آگاهی انجام شده است. روش : روش پژوهش حاضر شبه تجربی و طرح آن به صورت پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل والدین کودکان با نیازهای ویژه مدارس استثنایی ناحیه یک شهر رشت در نیم سال اول تحصیلی 1399-1398 بود. نمونه مورد مطالعه شامل 60 والد (مادر یا پدر) بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه گواه جایدهی شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل مقیاس انرژی ادراک شده والدگری (یانیس، بارنت و نیس، 2009) و فرم کوتاه پرسشنامه ذهن آگاهی فرایبورگ (والاچ و همکاران، 2006) بود. گروه آزمایش شامل والدین کودکان با نیازهای ویژه به همراه فرزندانشان، دوازده جلسه برنامه پرورشی والدین و کودکان با نیازهای ویژه و کشاکش های سلامتی آ نها (برتون و همکاران، 2018) را دریافت کردند، ولی گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکردند. در پایان داده های به دست آمده با آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره یکراهه تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که برنامه پرورشی والدین و کودکان با نیازهای ویژه و کشاکش های سلامتی آ نها بر افزایش انرژی ادراک شده والدگری ( 80/94 = F ) و ذهن آگاهی ( 9/10 = F ) والدین کودکان با نیازهای ویژه تأثیر معناداری دارد ( 0/01> P ). نتیجه گیری: با در نظر گرفتن اهمیت والدگری و ذهن آگاهی در پرورش مطلوب، برنامه پرورشی حاضر با تمرکز بر نگرش ها، نیازها، استقلال، همدلی و ارتباط والد- فرزند می تواند مداخله ای کارآمد در بهبود انرژی ادراک شده والدگری و ذهن آگاهی والدین کودکان با نیازهای ویژه باشد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش افکار خودکشی و افزایش خود شفقت ورزی در دانشجویان انجام شد. این مطالعه از طرح های نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور کرمانشاه که در نیم سال اول تحصیلی 98-1397 مشغول به تحصیل بودند، جامعه آماری پژوهش حاضر را تشکیل دادند . از جامعه آماری پژوهش 24 نفر که نمرات بالایی در افکارخودکشی و نمرات پایینی در شفقت ورزی کسب کردند، انتخاب و سپس در دو گروه 12 نفره به صورت تصادفی گمارده داده شدند. در پیش آزمون پرسشنامه های افکار خودکشی بک (1979) و خودشفقت ورزی نف و همکاران (2009) در هر دو گروه انجام شد و بعد از انجام آزمایش، مجدداً هر دو گروه در پس آزمون پرسشنامه های مربوطه را تکمیل کردند. شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی طی 8 جلسه 2 ساعته به صورت هفتگی بر روی گروه آزمایش اجرا گردید. گروه کنترل در این پژوهش درمانی دریافت نکرد. در انتها داده های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش افکارخودکشی و افزایش خود شفقت ورزی دانشجویان مؤثر بوده است (01 / 0> P ). با توجه به یافته های پژوهش، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی شیوه ی مؤثری برای جلوگیری از خودکشی و بالا بردن خود شفقت ورزی در دانشجویان است.

زمینه و هدف: فرایندهای انگیزشی زیربنای رفتارهای یادگیری دانش آموزان هستند که می تواند تحت تأثیر عوامل روان شناختی گوناگون قرار گیرد. از جمله این متغیرها، استحکام روانی نام دارد که سطوح متفاوت آن می تواند بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان تأثیرگذار باشد. از سوی دیگر، ظرفیت نگهداری تلاش و علاقه برای اهداف بلندمدت عاملی موثر و مرتبط با موفقیت تحصیلی است. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش استحکام روانی و ظرفیت نگهداری تلاش و علاقه برای اهداف بلندمدت (ثبات) در پیش بینی موفقیت تحصیلی دانش آموزان انجام شد. روش : مطالعه حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان مدارس متوسطه اول ناحیه یک شهر رشت در نیم سال تحصیلی 98-1397 بود. نمونه پژوهش نیز شامل300 دانش آموز از جامعه مذکور (150 دانش آموز دختر و 150 دانش آموز پسر) بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مقیاس انگیزش تحصیلی (هارتر، 1981)، پرسشنامه استحکام روانی (شرد، گلبی و ون ورچ ، 2009 )، و مقیاس کوتاه ثبات (داکورث و کیون، 2009) بود. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 24 و با استفاده با روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه همزمان انجام شد. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد اثر اطمینان (0/17)، پایداری (0/23)، مهارگری (0/21)، و ثبات (0/18) بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان مثبت و معنادار است. همچنین استحکام روانی و ظرفیت نگهداری تلاش و علاقه برای اهداف بلندمدت (ثبات) به صورت معناداری انگیزش تحصیلی دانش آموزان را پیش بینی می کنند ( 0/01> p ). همچنین نتایج نشان داد که استحکام روانی و ظرفیت نگهداری تلاش و علاقه برای اهداف بلندمدت (ثبات)، 17 درصد از انگیزش تحصیلی دانش آموزان را پیش بینی می کنند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، مشخص شد دانش آموزانی که دارای اهداف بلندمدتی بوده و برنامه مشخصی برای آینده تحصیلی خود دارند، از انگیزه تحصیلی بالاتری برخوردارند. همچنین دانش آموزانی که نمرات بالایی را در استحکام روانی کسب می کنند، پایداری و ثبات بیشتری را در تحصیل نشان می دهند و با انگیزه بادوام تری ادامه تحصیل خواهند داد. بدین ترتیب ضروری است که معلمان و خانواده ها با تمرکز بیشتر به این موضوعات در جهت تقویت استحکام روانی و ثبات دانش آموزان، تلاش کنند.