حسن جوادی نیاکانی

دﻓﺘﺮﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و ﺟﺮم ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ در ﺳﺎل 1997 ﺗﺄسیس ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ های بین اﻟﻤﻠلی کﻨﺘﺮل ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر، پیشگیری از ﺟﺮم و ﺗﺮوریﺴﻢ ﺑﭙﺮدازد. دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و ﺟﺮم ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ 25 دﻓﺘﺮ کﺸﻮری و ﻣﻨﻄﻘﻪ ای در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن دارد و در بیش از 150 کﺸﻮر در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ جهان فعالیت می کﻨﺪ. دﻓﺘﺮ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و ﺟﺮم ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺎ اﺟﺮای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺪیﺪ ﻣﺸﺎرکﺖ کﺸﻮری در جمهوری اﺳﻼﻣی ایﺮان در ﻧﻈﺮ دارد ﺗﺎ ﺑﻪ همکاریﺑﺎ ایﺮان و ﺟﺎﻣﻌﻪ بین اﻟﻤﻠل ﺑﺮای ﺳﺎل های 2015--2019 اداﻣﻪ دهد. دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد اقداماتی که منعکس کننده سه کنوانسیون بین المللی در زمینه کنترل مواد و کنوانسیون های مبارزه با جرائم سازمان یافته فرا ملی و فساد است را به اجرا گذاشته است. فعالیت های دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در جهت تقویت قابلیت های معاضدت قضایی جمهوری اسلامی ایران، بر مبارزه جهانی با جرایم سازمان یافته و پولشویی متمرکز است. پروژه های دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد ایران بیشتر شامل برنامه کاهش تقاضای مواد است که از اقدامات پیشگیرانه کشوری حمایت یابی و از همکاری های منطقه ای حمایت می کند.

پدیده جهانی شدن در تمامی عرصه ها ازجمله در عرصه امنیتی نیز وارد شده است و نهادهای مجری قانون در کشور قادر نخواهند بود به تنهایی از عهده تهدیدهایی نظیر مواد مخدر، تروریسم، پول شویی، قاچاق انسان و ... که جنبه جهانی یافته اند، برآیند و همکاری نیروهای امنیتی و پلیسی کشورهای مختلف در حل این معضلات، ضرورتی گریزناپذیر است؛ در این میان، شناخت و احصای دقیق و فنی ظرفیت های سازمان اینترپل، موضوع بسیار تعیین کننده ای در چگونگی همکاری با این سازمان بین المللی با توجه به قوانین و مقررات موجود در امر مبارزه با جرایم و مجرمان است. این پژوهش که با هدف دستیابی، احصا و رتبه بندی ظرفیت ها و تهیه الگو انجام پذیرفته است، از نظر هدف، کاربردی و توسعه ای و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات، توصیفی پیمایشی است و با نگاهی به سند چشم انداز 1404 برای جمهوری اسلامی ایران با رویکرد آمیخته انجام پذیرفته است. در آغاز، پرسش نامه محقق ساخته که حاوی 121 گویه است، بین خبرگان توزیع شد و از این میان، 60 پرسش نامه قابل تجزیه وتحلیل حاصل گردید. اطلاعات جمع آوری شده پس از اعتبارسنجی تجزیه وتحلیل گردید و ظرفیت های استخراج شده با آزمون تی تک نمونه ای در سطح اطمینان 95% تأیید و با آزمون فریدمن رتبه بندی شد. 121 شاخص به همراه 20 مولفه ظرفیت های سازمان اینترپل در 6 بعد سامانه ای و فناوری، راهبردی، اطلاعاتی و عملیاتی، دیپلماسی و همکاری، حقوقی پلیسی و آموزش مورد تأیید قرار گرفت و مهم ترین ظرفیت، مطابق رتبه بندی ظرفیت های سازمان اینترپل در مبارزه با جرایم و مجرمان، متعلق به "ظرفیت سامانه ای و فناورانه" و "راهبردی" است و این بدان معناست که سازمان اینترپل بر اساس یک رویکرد اطلاعات محور درصدد مقابله و مدیریت راهبردی جرایم و مجرمان در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی است.

زمینه و هدف: شناخت و احصاء دقیق و فنی ظرفیت های سازمان اینترپل موضوع بسیار تعیین کننده ای در چگونگی همکاری پلیس بین الملل ناجا با این سازمان بین المللی با توجه به قوانین و مقررات موجود در امر مبارزه با جرایم و مجرمین می باشد. این پژوهش باهدف دستیابی، احصاء و رتبه بندی این ظرفیت ها انجام شده است. وش شناسی: پژوهش حاضر برحسب هدف کاربردی و توسعه ای و ازلحاظ روش گردآوری اطلاعات توصیفی- پیمایشی محسوب می شود که با نگاهی به سند چشم انداز 1404 برای جمهوری اسلامی ایران با رویکرد آمیخته انجام شده است. در این راستا پرسشنامه محقق ساخته ای حاوی 121 گویه، بین خبرگان توزیع که 60 پرسشنامه قابل تجزیه وتحلیل جمع آوری شد. اطلاعات جمع آوری شده پس از اعتبارسنجی ای تجزیه وتحلیل گردیده است و ظرفیت های استخراج شده با آزمون تی[1] تک نمونه ای در سطح اطمینان 95 درصد تأیید و با آزمون فریدمن رتبه بندی شدند یافته ها: بیست مؤلفه ظرفیت های سازمان اینترپل در شش بعد سامانه ای و فن آوری، راهبردی، اطلاعاتی و عملیاتی، دیپلماسی و همکاری، حقوقی- پلیسی و آموزش مورد تأیید قرار گرفت و رتبه بندی شدند .نتیجه گیری: رتبه بندی ظرفیت های سازمان اینترپل در مبارزه با جرایم و مجرمین، مهم ترین این ظرفیت ها را «ظرفیت سامانه ای و فناورانه» و «راهبردی» نشان داد. این بدان معناست که سازمان اینترپل بر اساس یک رویکرد اطلاعات محور، درصدد مقابله و مدیریت راهبردی جرایم و مجرمین در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی می باشد <br clear="all" />