مهدی شریف الحسینی

هدف: هدف این پژوهش تهیه نسخه ایرانی با زبان فارسی و تعیین پایایی آزمون مختصر وضعیت روانی کودکان بود. روش: آزمون موردنظر به همراه شیوه نامه اجرای آن به زبان فارسی ترجمه و در برخی از سوالات برای هماهنگ سازی با ویژگی های زبانی و دستیابی به روایی صوری، تغییراتی در آن داده شد. نمونه پژوهش شامل 40 کودک دارای مشکلات رفتاری درونی سازی و برونی سازی و 100 کودک فاقد این مشکلات با دامنه سنی 7 تا 12 سال بود که با توجه به معیارهای ورود به پژوهش با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل سیاهه رفتار کودک و فرم گزارش معلم آخنباخ و رسکورلا (2001) و آزمون مختصر وضعیت روانی کودکان اسکارپا، تورالدو، پویانی و بوتینی (2017) بود. یافته ها: نتایج آزمون مختصر وضعیت روانی کودکان در جمعیت سالم از 38 نمره کل آزمون، بین 24 تا 38 و با میانگین 16/34 و انحراف استاندارد 79/2 و در جمعیت دارای مشکل، بین 8 تا 27 و با میانگین 4/18 و انحراف استاندارد 97/4 به دست آمد. روایی تمایز آزمون بر اساس آزمون تی مستقل انجام شد و با 95 درصد اطمینان بین عملکردهای شناختی دو گروه تفاوت معناداری مشاهده شد. در تعیین پایایی درونی آزمون، ضریب آلفای کرونباخ برای کل آزمون 92/0 به دست آمد. نتیجه-گیری: بر اساس پژوهش حاضر به نظر می رسد که نسخه ایرانی آزمون مختصر وضعیت روانی کودکان از قابلیت و پایایی مناسبی برخوردار است و به منظور غربالگری شناختی و پیش آگهی مشکلات مختلف روان شناختی و عصب روان شناختی کودکان کارایی مطلوبی دارد.

مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش برنامه فرزندپروری حمایت گرایانه بر الگوهای فرزندپروری و کاهش استرس، افسردگی و اضطراب مادران و مشکلات رفتاری برونی سازی کودکان انجام شد. مطالعه حاضر یک کارآزمایی نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود که مادران ایرانی به همراه فرزندانشان که در مدارس ابتدایی شهر تهران در سال 1400 تحصیل می کردند و دارای مشکلات رفتاری برونی سازی بودند، در آن شرکت کردند. آزمودنی ها شامل 32 مادر بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی به گروه های مداخله و کنترل (در هر گروه تعداد=16) تقسیم شدند. 16 مادر گروه مداخله در یک دوره آموزشی 10 جلسه ای برنامه فرزندپروری حمایت گرایانه بر اساس برنامه فرزندپروری مثبت ساندرز (Triple p) (ساندرز، 1999)، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) (هایز، 2012) و آموزش مهارت های زندگی (سازمان بهداشت جهانی، 2015) شرکت کردند. در مقابل، 16 مادر در گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. شرکت کنندگان با استفاده از مقیاس فرزندپروری (آرﻧﻮﻟﺪ، اولیری، ولف و آکر، 1993)، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (لاویباند و لاویباند (1995) (DASS-42) و پرسشنامه رفتار کودک آیبرگ (EBCI) (آﯾﺒﺮگ و ﭘﯿﻨﮑﺎس، 1999) مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین معلم کیفیت رفتار هر کودک را با استفاده از نسخه تجدیدنظر شده مقیاس مشاهده معلم از رفتار انطباقی در کلاس(TOCA-R)  (مرکز پیشگیری و مداخله جان هاپکینز، 1991) گزارش کرد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با طرح اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پس از پایان جلسات برنامه فرزندپروری حمایت گرایانه، در ابتدا بهبود قابل توجهی را در الگوهای فرزندپروری و کاهش افسردگی، اضطراب و استرس مادران نشان داد. در پیگیری 6 ماهه، وضعیت این مادران در گروه مداخله به طور معناداری بهتر از نمره پایه آنها و همچنین گروه کنترل بود (05/0p<)؛ همچنین مشکلات رفتاری برونی سازی شده کودکان آنها در گروه مداخله به طور معنی داری کاهش یافت و این تأثیر مداخله پس از 6 ماه به طور معنا داری حفظ شد. نتایج حاکی از اثربخشی برنامه آموزش فرزندپروری حمایت گرایانه به عنوان رویکردی مؤثر در کاهش مشکلات رفتاری برونی سازی کودکان و همچنین بهبود کیفیت رفتارهای فرزندپروری مادران دارای فرزندان دچار مشکلات رفتاری می باشد.

هدف: این پژوهش با هدف تدوین یک برنامه توان بخشی شناختی و بررسی تأثیر آن بر عملکردهای شناختی و رضایت از زندگی در سالمندان مبتلا به آلزایمر خفیف انجام گرفت. روش: در این پژوهش از روش نیمه آزمایشی پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه گواه استفاده شد. جامعه آماری شامل کل سالمندان مبتلا به آلزایمر خفیف مقیم آسایشگاه های سالمندان منطقه شمیرانات تهران از زمستان 1397 تا تابستان 1398 است. گروه نمونه شامل 50 نفر با تشخیص آلزایمر خفیف توسط پزشک به روش هدفمند و با غربال گری توسط آزمون معاینه مختصر وضعیت ذهنی(MMSE) به شرط کسب نمره بین 20 تا 25 انتخاب شدند و به روش گمارش تصادفی در دو گروه 25 نفری آزمون و گواه قرار گرفتند. مداخلات شناختی به مدت 20 جلسه، هفته ای دو جلسه و هر جلسه بین 45 دقیقه تا یک ساعت در گروه آزمون انجام شد. برای جمع آوری اطلاعات از آزمون های حافظه وکسلر بزرگسالان(WMSQ)، دسته بندی کارت های ویسکانسین(WCST)، توانمندی شناختی سالمندان از تغییرات فردی و رضایت از زندگی در سالمندان(LSI-Z) و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس با اندازه گیری های مکرر استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد نمرات گروه آزمون در تمام آزمون های شناختی و در شاخص رضایت از زندگی نسبت به گروه گواه افرایش یافته است و نتایج آزمون پیگیری یک ماهه حاکی از ماندگاری اثربخشی این روش بود   . نتیجه گیری: روش توان بخشی شناختی جهت بهبود نقایص شناختی و افزایش رضایت از زندگی در بیماران مبتلا به آزایمر خفیف مفید است و پیشنهاد می شود از این روش به عنوان یک درمان غیردارویی در این بیماران استفاده شود.

مقدمه: این پژوهش با هدف برسی اثربخشی توان بخشی شناختی بر بهبود حافظه روزمره بیماران مبتلا به سکته مغزی صورت گرفته است روش : پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه آزمایشی با حجم نمونه 20بیمار دچار سکته مغزی نوع ایسکمیک به شیوه تصادفی انتخاب شدند و سپس     به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ارزیابی شناختی بیماران شامل ارزیابی قبل از مداخله ، بلافاصله پس از مداخله و پنج هفته بعد از مداخله با استفاده از آزمون حافظه روزمره (1983) انجام گرفت. گروه آزمایش جلسات توان بخشی شناختی را به مدت هشت هفته یک ساعته دریافت کردند ولی گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. داده ها بااستفاده از روش واریانس با اندازه گیری مکررتحلیل شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که برنامه توان بخشی شناختی بر بهبود عملکرد حافظه روزمره  بیماران مبتلا به سکته مغزی درگروه آزمایش تاثیر مثبت داشته است. این نتایج در مرحله پیگیری که 6 هفته پس از مداخله شناختی بود نیز بدست آمد(05/0 p£) . نتیجه گیری: این مطالعه شواهدی برای اثربخشی برنامه توان بخشی شناختی بر عملکرد  حافظه روزمره بیماران مبتلا به سکته مغزی نوع ایسکمیک فراهم کرده است. توان بخشی شناختی می تواند اختلالات حافظه را در این دسته از بیماران بهبود بخشد و اثر مثبت بر عملکرد حافظه بیماران بگذارد.  

هدف از انجام این پژوهش بررسی اثربخشی توانبخشی شناختی بر توجه و حل مسئله کودکان با آسیب مغزی تروماتیک بود. روش این پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با دوره پیگیری 1 ماهه بود. جهت اجرای این پژوهش 30 نفر از کودکان 9 تا 15 سال دچار آسیب تروماتیک مغزی (12 دختر و 18 پسر) به صورت نمونه گیری در دسترس از بین تمام کودکان مبتلا به آسیب مغزی تروماتیک در سال تحصیلی 97-96 شهر تهران، انتخاب و در دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند. برای اندازه گیری متغیرهای وابسته شامل، توجه انتخابی، توجه پایدار و حل مسئله به ترتیب از آزمون های نرم افزاری استروپ، عملکرد پیوسته و برج لندن استفاده شد. گروه آزمایش پس از اجرای مداخله توان بخشی شناختی (12 جلسه 45 دقیقه ای) و ریزش به 13 نفر و گروه کنترل نیز در نهایت به 13 نفر کاهش پیدا کردند. داده ها با مدل تحلیل واریانس مختلط (2 در 3) با استفاده از نرم افزار -SPSS 22 تحلیل شدند. نتایج تحلیل واریانس مختلط (2 در 3) تفاوت معناداری بین میانگین نمرات توجه انتخابی، توجه پایدار و حل مسئله گروه آزمایش و گروه انتظار در پس آزمون نشان داد. به علاوه معنادار نبودن تفاوت بین نمره های پس آزمون و پیگیری در گروه آزمایش حاکی از ماندگاری تأثیر توان بخشی شناختی بر توجه و حل مسئله کودکان با آسیب مغزی تروماتیک بود. بنابراین توان بخشی شناختی اثر چشمگیری بر بهبود توجه و حل مسئله کودکان با آسیب مغزی تروماتیک دارد و می توان از آن به عنوان روش مؤثر و مفیدی برای بهبود عملکرد توجه و حل مسئله این گونه بیماران سود جست.