فهیمه انصاری زاده

«مردم نگاری» یک روش کیفی در حوزه های انسان شناسی و علوم انسانی با رویکرد اکتشافی است که در موضوعات فرهنگی، ارزشی، باورها، گرایش ها و تعلیم و تربیت جایگاه مهمی دارد. در این روش جوامع گوناگون به صورت کامل و همه جانبه توصیف می شوند. این روش یک رویکرد کل نگرانه و کل گرایانه است و به مطالعه عمیق برای توصیف دقیق از موضوع مطالعه شده در زمینه درک واقعیت های اجتماعی به همان شکلی که بودند می پردازد. مشاهده موضوع مطالعه در شرایط کاملاً طبیعی در این روش دیدی جامع نگر به محقق می دهد. پژوهش حاضر با هدف ترکیب نتایج پژوهش های انجام شده در حوزه «روش شناسی مردم نگاری در ایران» انجام شده است. این پژوهش با یک فرایند مشخص، ابتدا به پیشینه مردم نگاری، مکاتب و انواع مردم نگاری و مراحل انجام این نوع از پژوهش پرداخته است تا بتواند این روش را با وضوح بیشتری معرفی کند.

رفتار شهروندی سازمانی رفتاری خود جوش و آگاهانه است که به طور مستقیم و صریح توسط سیستم رسمی پاداش سازمان پیش بینی نشده است، ولی در مجموع عملکرد اثربخش سازمان را ارتقاء می دهد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی رفتار شهروندی سازمانی کارشناسان سازمان مدیریت پسماند صورت گرفته است. این پژوهش با توجه به هدف از نوع کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده ها توصیفی و از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل تمام کارشناسان سازمان پسماند در سال 1400 بوده که تعداد آنها برابر با 74 نفر بوده است. به منظور گردآوری داده ها از ابزار استاندارد رفتار شهروندی سازمانی پودساکف و همکاران(1990)استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل آماری از روش های آماری توصیفی و استنباطی(t تک متغیره، آزمون t دو گروه همبسته ، t دوگروهی مستقل) استفاده گردید. یافته ها نشان داد که رضایت شغلی رابطه مثبتی با رفتار شهروندی سازمانی داشته و نیز تاثیر قابل توجهی بر عدم غیبت، عدم جابجایی و کم شدن نگرانی و اضطراب کارکنان دارد. کارکنانی که از سطح بالایی از رضایت شغلی برخوردارند گرایش بیشتری به نمایش رفتار های شهروندی سازمانی دارند.

پژوهش «تحلیل موقعیتی»، یکی از روش های پژوهش کیفی است. تحلیل موقعیت، یکی از نسخه های متعدد روش زمینه ای است که با تمرکز بر موقعیت به عنوان واحد تحلیل، به ترسیم نقشه های مختلف اقدام می کند. سه نقشه موقعیت، عرصه ها / جهان های اجتماعی و وضعیت به عنوان واحد تحلیل پژوهش «تحلیل موقعیتی» مطرح است. این روش، یکی از شیوه های بسیار جدید برای تحلیل پدیده های اجتماعی، اعم از متنی و غیر متنی است. شیوه «تحلیل موقعیتی»، به استفاده از شیوه های تحلیل، تحلیل گفتمان و تحلیل محتوای کیفی تأکید دارد. ازاین رو، این روش اصولاً یک شیوه تحلیل چندگانه است. این مقاله با هدف واکاوی پژوهش «تحلیل موقعیتی»، با یک فرایند مشخص و مبتنی بر روش فرا تحلیلی، به توصیف مبانی فلسفی و مراحل انجام این روش می پردازد.

نشانه شناسی، یک روش پژوهش کیفی است که به بررسی انواع نشانه ها، تعبیر آنها و قواعد حاکم بر نشانه ها می پردازد و ابزاری پژوهشی برای فهم حقیقت پنهان در پس علائم، رموز و نشانه ها و نمادهاست. اهمیت این تحلیل به گونه ای است که برخی نشانه شناسان ادعا می کنند می توان همه چیز را تحلیل معنا شناسانه کرد؛ معنا شناسی از نظر آنان ملکه علوم تفسیری محسوب می شود؛ یعنی شاه کلیدی است که با کمک آن، معنی همه امور ریزودرشت دنیا برای ما روشن می شود. نشانه شناسی کمک می کند تا افراد دنیای اطراف خود را به واسطه نشانه ها، درک و نظام های نشانه ای رمزگذاری شوند و افراد از طریق این نشانه ها، با جهان پیرامون خود رابطه برقرار کنند. در این پژوهش، با هدف ترکیب نتایج پژوهش های انجام شده در زمینه روش شناسی تحلیل نشانه شناختی، با استفاده از روش فرا تحلیل انجام شده است. این پژوهش با فرایند مشخص، ابتدا تاریخچه پیدایش اصول، تکنیک و نظریه های این روش و در ادامه، با مقایسه این مباحث با سایر مقالات موردنظر در این زمینه از طریق رویکرد فرا تحلیل، سعی در ارائه فرایندی به روزشده از روش شناسی تحلیل نشا نه شناختی دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مدیریت کلاس درس بر اساس رویکرد مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی در درس علوم تجربی انجام گرفت. روش پژوهش، شبه تجربی و از نوع طرح پیش آزمون- وپس آزمون با دو گروه آزمایش و دو گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهر پیرانشهر در سال تحصیلی ۹۶ ۹۷-و حجم نمونه تحقیق 120 نفر بود که 60 نفر در گروه های آزمایش (2،1)، و 60 نفر در گروه های کنترل (2،1)، قرار گرفتند. در گروه های آزمایش، از مدیریت کلاس درس به شیوه همیاری استفاده شد و در گروه های کنترل، کلاس ها به شیوه سنتی (روش سخنرانی)، اداره شدند. ابزارهای تحقیق شامل آزمون های پیشرفت تحصیلی محقق ساخته بود که کلیه ی آزمون ها از لحاظ روایی و ضریب پایایی (91%)، مورد تایید قرار گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، علاوه بر روش های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار)، از روش آمار استنباطی (ANCOVA)، نیز استفاده شد. نتایج نشان داد که پیشرفت تحصیلی دانش آموزانی که با مدیریت کلاس به شیوه همیاری به یادگیری پرداخته بودند بیشتر از دانش آموزانی بود که بر اساس روش معمول (سخنرانی)، مشغول یادگیری بودند. در گروه های همیاری میان دو گروه تفاوت معنی داری دیده نشد.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی صلاحیت های حرفه ای فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان استان قم صورت گرفته است. از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری، کلیه فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان استان قم، در رشته های مختلف به تعداد (875) نفر و نمونه آماری براساس جدول مورگان به تعداد (270) نفر می باشد که به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. داده ها به وسیله پرسشنامه جمع آوری شد. روایی ابزار به شیوه محتوایی و با استفاده از نظر اساتید این حوزه مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ 98 درصد به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، آزمون کالموگرف- اسمیرنف، به منظور بررسی نرمال بودن توزیع داده ها، آزمون t تک نمونه ای و آزمون فریدمن برای بررسی سؤال های پژوهشی، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد وضعیت فارغ التحصیلان در بعد دانش، نگرش و ارزش ها، مهارت ها، توانایی و همچنین مؤلفه مهارت های عمومی پایه ذهنی، در سطح مطلوبی قرار دارد؛ اما  وضعیت مؤلفه فردی ذهنی در سطح متوسط ارزیابی شده است. در زیرمؤلفه ها، بالاترین امتیاز به آشنایی و شناخت نسبت به چندرسانه ای ها، میزان تعهد به افزایش یادگیری، توجه به مهارت در استفاده از مواد و فناوری های تدریس، توانایی مهارت های مذاکره با مخاطبان، ارتقای درک مطلب، و فعال شدن آن ها در شغل معلمی اختصاص یافته است و پایین ترین امتیاز به دانش و شناخت زبان های مختلف آموزش، تمایل به ترویج نگرش ها و فعالیت های دموکراتیک دانش آموزان، مهارت در جمع آوری، تحلیل و تفسیر اسناد و داده ها، میزان توانایی های شناختی، تفکر واگرا و مهارت های تحلیلی و ارتقای صداقت و درستی مربوط می شود.