مرضیه نوری فرد

زمینه و هدف: کووید-19 برای بهداشت عمومی یک نگرانی بین المللی است. ظهور بیماری نوپدید و همه گیر شدن آن، علاوه بر تهدید بر سلامت جسمی، سلامت روانی را نیز درگیر کرده است. هدف پژوهش حاضر مطالعه کیفیت خواب براساس شیوع بیماری کووید 19 در کاربران شبکه های اجتماعی در ایران بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی و پیمایشی بود. جامعه آماری کلیه کاربران تلگرام و واتساپ بودند. تعداد 443 نفر به صورت روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه پاسخ دادند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه آنلاین کیفیت خواب پیتزبورگ (PSQI) استفاده گردید. یافته ها: یافته های به دست آمده نشان داد که میانگین و انحراف استاندارد کیفیت خواب در بین پاسخگویان برابر با (44/ 8± 02/11) بود که در حدود 3/53 درصد دارای کیفیت خواب نامناسب و 7/46 درصد کیفیت خواب مناسب داشتند. تأخیر در خواب (4/77 درصد)، کارایی خواب (6/85)، اختلالات خواب دارای (7/67) بالاترین میزان کیفیت نامناسب بودن را داشتند، درحالی که کیفیت ذهنی خواب (1/32) و مصرف دارو (1/13) کیفیت مناسب داشتند. همچنین تأخیر در خواب و اختلال در خواب در بین زنان بالاتر از مردان بود. کیفیت ذهنی خواب، کارایی خواب و اختلال عملکرد روزانه در بین افراد متأهل به گونه ای معنادار بالاتر از افراد مجرد است. نتیجه گیری: ویروس کووید-19 بر مؤلفه های کیفیت خواب تأثیر می گذارد به گونه ای که افرادی که تجربه کرونا را داشته اند به استثنای کارایی خواب، در سایر مؤلفه های کیفیت خواب عملکرد پایین تری داشتند. کیفیت خواب در بین افراد فاقد به طور معناداری بالاتر از افراد دارای بیماری مزمن است. کیفیت خواب در بین افراد دارای والدین با بیماری مزمن معناداری پایین تر از افراد بدون والدین با بیماری مزمن می باشد.

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی (بسته تلفیقی ذهن آگاهی مبتنی بر آموزش اختصاصی سازی حافظه) با درمان ذهن آگاهی و آموزش اختصاصی سازی حافظه بر کاهش اضطراب بیماران همودیالیزی است. روش پژوهش در دو قسمت کیفی از نوع تحلیل مضامین و کمی از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر بیماران تحت همودیالیز مراجعه کننده به مراکز همودیالیز بیمارستان های شهر تهران در سال 1396 است. تعداد 48 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی سنجش اضطراب بک، آموزش تلفیقی ذهن آگاهی مبتنی بر آموزش اختصاصی سازی حافظه (محقق ساخت)، آموزش ذهن آگاهی سگال و همکاران (2013)، آموزش اختصاصی سازی حافظه مکس ول (2016) و آموزش ذهن آگاهی تلفیقی با آموزش اختصاصی سازی حافظه استفاده شد. داده ها با استفاده از روش کواریانس چند متغیری تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد بین اضطراب گروه آموزش تلفیقی، گروه ذهن آگاهی، گروه اختصاصی سازی حافظه و گروه کنترل در مرحله ی پس آزمون تفاوت وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد در مرحله ی پیگیری نیز تفاوت بین گروه ها به نفع گروه آموزش تلفیقی وجود داشت. در گروه ذهن آگاهی اضطراب بازگشت داشت. در تبیین یافته ها می توان بیان کرد آموزش تلفیقی ارتباط بین گذشته و حل مسایل ناقص مربوط به گذشته و وارد شدن به زمان حال و اکنون و پذیرش و آگاهی را بهبود می بخشد. همچنین نتایج نشان داد که آموزش ذهن آگاهی تاثیر بیشتری نسبت به آموزش اختصاصی سازی حافظه بر اختلال اضطراب دارد. از آنجا که نوع درمان به کار گرفته شده در این تحقیق دارای ساختاری روشن و دارای تکالیف خانگی است، توانمندی مراجع به پیگیری درمان را افزایش داده و باعث اثربخشی معنادار تکنیک های مربوطه در تغییر وضع روانی افراد شده است.

زمینه و هدف: مرحله نهایی بیماری کلیه یک اختلال پیش رونده و مزمن و لاعلاجِ عملکرد کلیه می باشد که عوارض جسمی و روانی بی شماری را در پی دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود اضطراب و افسردگی بیماران همودیالیزی بود. مواد و روش ها: پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی غیر تصادفی، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش، بیماران همودیالیزی مراجعه کننده به مراکز همودیالیز بیمارستان های شهر تهران در سال 1396 بودند. از جامعه آماری تعداد 24 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت غیر تصادفی در دو گروه آزمایش (12=n) و کنترل (12=n) جایگزین گردیدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های افسردگی بک و اضطراب بک استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-22 و تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر نشان داد متغیرهای اضطراب و افسردگی در طی مراحل پس آزمون و پیگیری تغییر کرده است که نسبت به مرحله پیش آزمون معنادار به شمار می رود (05/0>p). همچنین نتایج نشان داد متغیر ذهن آگاهی بر مؤلفه های اضطراب و افسردگی بیماران همودیالیز در سطح تأثیری معنادار داشته است (05/0>p). نتیجه گیری: بر طبق نتایج، می توان استنباط کرد که درمان ذهن آگاهی در بهبود افسردگی، اضطراب در مقایسه با گروه کنترل اثربخش بوده و همچنین این درمان در مرحله پیگیری در افسردگی پایدار می باشد؛ اما در مؤلفه اضطراب این پایداری وجود نداشت. از دلایل این پایداری می توان به سادگی درمان و درمان سریع بیمار و همچنین کوتاه مدت بودن طول جلسات مداخله اشاره نمود.