مسلم امیری

زمینه و هدف: مدیریت رفتار به منظور کسب آرامش فردی و حفظ ثبات اجتماعی جزو ضرورت های هر جامعه ای است. هدف پژوهش حاضر نیز، طراحی و اعتباریابی بسته آموزشی مدیریت رفتار مبتنی بر تئوری انتخاب برای والدین و دانش آموزان می باشد. روش ها: روش پژوهش از نوع کیفی و به روش دلفی است که به منظور طراحی بسته آموزشی، از مبانی نظری کتاب تئوری انتخاب ویلیام گلسر (2013)، و جهت کسب اطمینان از روایی مطلوب بسته آموزشی، از روش روایی محتوایی با استفاده از مدل لاوشه (1975)، با پانل خبرگان 8 نفری و از دو ضریب کمیِ نسبت روایی محتوایی (CVR) و شاخص روایی محتوایی (CVI) استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تمامی جلسات بسته طراحی شده ضروری است و محتوای تمامی جلسات، کاملا مرتبط با اهداف طراحی شده و یا مرتبط اما نیازمند بازبینی جزئی تشخیص داده شد. در ادامه، بازبینی های خواسته شده متخصصان که 6 درصد تمامی پاسخ ها را در برمی گرفت، اعمال و بسته نهایی در دوازده جلسه تدوین شد. بحث و نتیجه گیری: یافته های پژوهش، تلویحات عملی برای مداخلات تربیتی داشته و بسته آموزشی طراحی شده می تواند ب ه عن وان ی ک برنامه جامع و مورد تأیید برای مدیریت رفتار والدین و دانش آموزان در محیطهای مختلف، به ویژه خانواده و مدرسه کمک کننده باشد و به منظور بهبود کیفیت رابطه والد-فرزندی و همچنین کاهش بی انضباطی و بدرفتاری های دانش آموزان در محیط خانواده و مدرسه، استفاده از آن در جلسات و کارگاههای مشاوره خانواده و مدرسه، در قالب برنامه های آموزش گروهی اکیداً توصیه می شود.

بی انضباطی دانش آموزان در کلاس های درس و محیط مدرسه همواره برهم زننده فرایند آموزشی بوده و از مشکلات رفتاری شایع در دوران نوجوانی است. هدف از پژوهشِ حاضر بررسی اثربخشی بسته آموزشی مدیریت رفتار مبتنی بر نظریه انتخاب در کاهش بی انضباطی دانش آموزان در مدرسه بود. این پژوهش از نوع تک آزمودنی است و با خط پایه چندگانه هم زمان و با پیگیری دوماهه انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه نهم (اول متوسطه) مدارس شهر جوانرود، در سال تحصیلی 1399 ۱۴۰۰، بود. از میان آن ها 3 دانش آموزی که ملاک های ورود داشتند ازطریق مقیاس رفتارهای اضطراب آور دانش آموزان در کلاس درس و به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. هریک از گروه ها شامل دانش آموزان و والدینشان می شد و هرکدام به صورت جداگانه در 12جلسه آموزش های بسته دریافت کردند. این بسته های آموزشی را پژوهشگران از پیش طراحی و اعتباریابی کرده بودند. داده ها به روش های ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا (RCI)، فرمول درصد بهبودی و اندازه اثر d کوهن تحلیل شدند. بر اساس یافته ها، اجرای بسته آموزشی مدیریت رفتار مبتنی بر نظریه انتخاب در کاهش بی انضباطی دانش آموزان در مدرسه ازنظر آماری (0.5<P) و بالینی تأثیر معنی داری دارد. بنابراین توصیه می شود از آموزش های این بسته، که برگرفته از مبانی آموزشی درمانی نظریه انتخاب است، ازطریق مراکز مشاوره و به ویژه هسته های مشاوره آموزش وپرورش به صورت فردی و گروهی استفاده شود.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تطبیقی مفاهیم اخلاقی مندرج در سند تحول بنیادین آموزش وپرورش و عملیاتی نمودن مفاهیم اخلاقی آن بر مبنای نظرات تربیتی می باشد. روش به کاررفته از نوع کیفی و با روش تحلیل محتوا هدایت شده از متن سند تحول بنیادین انتخاب شد. نتایج پژوهش از تناظر و همخوانی مفاهیم اخلاقی سند با مفاهیم اخلاق جهانی خبر می دهد. با توجه به اصول تربیتی برگرفته ازنظریات افلاطون، خواجه نصیرالدین طوسی و نظریات تربیتی کنونی، روش های آموزشی متناسب با اصول یادشده، جهت عملیاتی نمودن مفاهیم شناسایی و تعیین گردید. تحلیل متن از تناظر مفاهیم اخلاقی در سند تحول و مفاهیم اخلاق جهانی در بعضی از مؤلفه ها وعدم تناظر در برخی دیگر خبر می دهد. جهت عملیاتی نمودن مفاهیم اخلاقی روش های تدریس های مختلف و مؤثر کاربردی، بر اساس رویکردها و نظریات مشخص گردید.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش منابع اقتدار مدیریت کلاس در پیش بینی سبک های تدریس معلمان بود. جامعه ی آماری پژوهش، کلیه ی معلمان شاغل به تدریس در دو شهرستان پاوه و جوانرود به تعداد ۸۰۰ نفر بود، که به کمک جدول حجم نمونه کرجسی و مورگان، تعداد 300 نفر (210 مرد، 90 زن) با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. روش تحقیق از نظر هدف توصیفی و اجرای آن از نوع همبستگی بود. داده ها به کمک دو پرسشنامه ی منابع اقتدار سبک های مدیریت کلاس درس فرنچ و راون، (1960) و پرسشنامه سبک های تدریس پراشینگ (2002) جمع آوری گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از روش های آمار توصیفی و روش های آمار استنباطی شامل آزمون تحلیل واریانس تک متغیری و رگرسیون گام به گام استفاده گردید. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که بین منابع اقتدار مدیریت کلاس با سبک های تدریس معلمان رابطه (05/0≥P، 01/0≥P ) وجود دارد. یافته ها حاکی از آن بود که تعدادی از سبک های منابع اقتدار مدیریت کلاس درس توانایی پیش بینی سبک های تدریس را دارند. این نتایج نشان داد که سبک های مدیریت علمی، تشویقی، تنبیهی و مرجع بیشترین نقش را در پیش بینی سبک های تدریس معلمان دارند.

یکی از موضوعات اساسی که در سال های اخیر روان شناسان توجه بیش تری به آن معطوف داشته اند، مقوله ی سلامت روان است. هدف اصلی این پژوهش تطبیق و ارزیابی دیدگاه دین اسلام و نظریه های روان شناسان در زمینه ی سلامت روان است. برای انجام پژوهش حاضر که به شیوه ی تحلیلی- توصیفی انجام گرفته است، پیش فرض های لازم از احادیث، روایات و آیات قرآنی گرفته شده و براساس آنها، سعی شده است تا پلی میان دین اسلام و روان شناسی نوین در زمینه سلامت روان ایجاد شده و به بررسی تاثیرات متقابل آن ها بر یکدیگر پرداخته شود. بر اساس نتایج و یافته های حاصل در بعد روان شناسی، در یافتن معنا و فلسفه وجود، نیرویی وجود دارد که نوعی قدرت معنوی به انسان بخشیده، در تحمل سختی های زندگی روزمره او را کمک کرده و از نگرانی و اضطرابی که بسیاری از مردم در معرض ابتلا به آن هستند، دور می سازد. از نقطه نظر دین اسلام نیز ارتباط با خدا در سختی ها، مشکلات و بحران های زندگی به انسان آرامش می دهد و توکل و توسل به او باعث کنترل استرس ها و تنش های فرد می شود. در نهایت با تطبیق دیدگاه های روانشناسی و دین اسلام، انسان عصر حاضر می تواند با افزایش ظرفیت های دینی و شناختی خود، توانایی مواجهه و مقابله با استرس های زندگی را پیدا کند تا در دنیای پر استرس امروز، کم تر دچار مشکلات روحی و روانی گردد.

هدف این پژوهش، بررسی نقش انگیزش شغلی با سبک های تدریس معلمان دوره ابتدایی بود. به همین منظور کلیه ی معلمان شاغل به تدریس در دو شهرستان پاوه و جوانرود به عنوان جامعه آماری انتخاب گردیده و از بین آنها ؛ تعداد 300 نفر (210 مرد، 90 زن) با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. داده های مورد نظر به کمک دو پرسشنامه ی انگیزش شغلی هرزبرگ و سبک های تدریس پراشینگ  جمع آوری گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون تحلیل واریانس تک متغیری و رگرسیون گام به گام استفاده گردید. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که بین مؤلفه های انگیزش شغلی با سبک های تدریس معلمان رابطه (05/0≥P، 01/0≥P )وجود دارد. یافته های تحلیل رگرسیون با روش گام به گام حاکی از آن بود که مؤلفه های پیشرفت و سرپرست توانستند سبک تدریس انعطاف پذیر، مؤلفه های موفقیت و قدر دانی سبک تدریس فراگیر محور و مؤلفه های حقوق و موفقیت نیز سبک تدریس سنتی را تبیین نمایند.

برقراری رابطه دوستی با جنس مخالف، به دلیل اثرات فردی و اجتماعی این پدیده، امروزه بیش از پیش مورد توجه روان شناسان و جامعه شناسان قرار گرفته است. هدف این پژوهش، واکاوی دلایل گرایش به ارتباط با جنس مخالف قبل از ازدواج در میان دانشجویان دانشگاه بود. این پژوهش، مطالعه ای کیفی از نوع پدیدارشناسی است که با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته اجرا شد. نمونه ها شامل 18 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال تحصیلی 98-1397 بود که با به کارگیری اشباع نظری در تعیین حجم نمونه و به روش نمونه گیری گلوله برفی به دست آمد. در این پژوهش 8 مضمون اصلی و 25 مضمون فرعی استخراج شدند که مضامین اصلی عبارتند از: خلاء عاطفی، تربیتی- تغییرات ناگزیر اجتماعی، فرهنگی-رسانه های جمعی-دین گریزی-پاسخ به نیاز درونی-ویژگی های شخصیتی-فشارهای محیطی و دوستان و سیستم آموزشی ناکارآمد. یافته های این پژوهش، ضرورت توجه نهادهای مسئول تربیتی-فرهنگی کشور، خانواده ها و افراد متخصص و دلسوزِ فعال در این زمینه به تجربیات زیسته برآمده از چنین پژوهش هایی، آگاه سازی آحاد جامعه توسط نهادهای مسئول در زمینه آسیب های ناشی از ارتباط ناسالم و آموزش شیوه های برقراری ارتباط سالم را بیش از پیش آشکار می سازد.

هدف از اجرای این پژوهش، مقایسه رویکردهای مطالعه، هدف های پیشرفت و صفات شخصیت پذیرفته شدگان و پذیرفته نشدگان در آزمون کارشناسی ارشد بود. نمونهپژوهش، 260 نفر از دانشجویان دانشگاه رازی شامل 130 دانشجوی پذیرفته شده و 130 دانشجوی پذیرفته نشده در آزمون ارشد بود. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه تجدیدنظر شده دوعاملی فرایند مطالعه (بیگز، کمبر و لانگ، 2001)، پرسشنامه هدف های پیشرفت (الیوت و مک گرگور، 2001) و سیاهه پنج عامل بزرگ شخصیت (جان، دوناهو و کنتل، 1991).روشتحلیلداده ها تحلیل واریانس چندمتغیری و تحلیل تشخیص بود. بر اساس یافته ها در رویکردهای مطالعه، هدف های پیشرفت و صفات شخصیت، تفاوت های مهمی بین پذیرفته شدگان و پذیرفته نشدگان وجود دارد. نتایج تحلیل تشخیص نیز نشان داد که می توان با ضریب اطمینان 3/77 پذیرفته شدگان و پذیرفته نشدگان در آزمون ارشد را بر اساس این سه متغیر پیش بینی کرد. بر اساس نتایج پژوهش می توان گفت دانشجویانی که کمتر از رویکرد سطحی مطالعه استفاده کرده و هدف های پیشرفتشان مهارتی- اجتنابی، عملکردی- اجتنابی، و عملکردی- گرایشی نبوده و صفات شخصیتی وظیفه شناسی و گشودگی نسبت به تجربه در آنان بالا و صفت روان رنجورخویی در آنها پایین باشد بیشتر احتمال دارد که در آزمون کارشناسی ارشد موفق شوند.

در این پژوهش که با بهره گیری از روش فراتحلیل انجام گرفته، به ترکیب عددی نتایج پژوهش های انجام شده در ایران در زمینه رابطه بین هوش هیجانی و مؤلفه های آن با خودکارآمدی افراد پرداخته شده است. جامعه آماری فراتحلیل، پژوهش های در دسترس مرتبط با رابطه هوش هیجانی و مؤلفه های آن با خودکارآمدی در داخل کشور است که در بین سال های 1386 تا 1396 منتشر شده اند. براساس ملاک های تعریف شده ورود و خروج پژوهش های اولیه و نیز تحلیل حساسیت، در نهایت50 اندازه اثر از 22 مطالعه اولیه بررسی شد. بعد از بررسی ملاک های ورود و خروج، یافته های کمّی پژوهش های منتخب با نرم افزار CMA ویرایش2، تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که هوش هیجانی و مؤلفه های آن بر خودکارآمدی افراد تأثیر معنی داری داشته و طبق ملاک کوهن، میزان اندازه اثر ترکیبی رابطه بین هوش هیجانی و مؤلفه های آن با خودکارآمدی برای مدل اثرات تصادفی، در حد متوسط به بالا (34/0= ES) است. بررسی نقش متغیرهای تعدیل کننده مؤلفه های هوش هیجانی، جامعه آماری تحقیقات اولیه و حجم نمونه تحقیقات اولیه در ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق، رابطه معنی داری نشان دادند. به طور خلاصه، می توان نتیجه گرفت که آموزش هوش هیجانی می تواند بر خودکارآمدی افراد تأثیر چشم گیری داشته باشد.