محمدحسین حجتی نیا

یکی از مهم ترین وظایف نیروی دریایی هر کشور، برقراری امنیت تجارت دریایی در حوزه آب های سرزمینی و فراسرمینی آن کشور است. بطورکلی شناسایی تهدیدات پیش روی تجارت دریایی علاوه بر تضمین حضور مؤثر در دریا و پایش مناطق دریایی، به اشتراک گذاشتن اطلاعات و افزایش آگاهی محیطی را در پی خواهد داشت. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد که با هدف بررسی تهدیدات امنیتی شمال اقیانوس هند بر آینده تجارت دریایی ج.ا ایران انجام شده و در این راستا با استفاده از روش دلفی به شناسایی این تهدیدات پرداخته و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته به رتبه بندی این تهدیدات پرداخته است. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 8/0 تعیین شد. جامعه آماری این تحقیق شامل کارشناسان دریایی، بندری، کشتیرانی ج.ا ایران، خطوط کشتیرانی، ذینفعان بندر، کارشناسان وزارت راه و شهرسازی و اساتید دانشگاهی بودند. در تجزیه وتحلیل داده ها نیز از ضریب کندال، آزمون های آماری تحلیل واریانس، ضریب همبستگی و رگرسیون بهره گرفته است. از نتایج پنل دلفی 28 مورد به عنوان تهدیدات امنیتی شمال اقیانوس هند استخراج گردید که بر اساس تحلیل پرسشنامه ها با کمک آزمون های آماری، وجود کشورهای دچار فقر اقتصادی شدید در منطقه از بیشترین درجه اهمیت و قدرت اثرگذاری بر امنیت و آینده تجارت دریایی ج.ا ایران مشخص گردید.

 ناوگروه های رزمی نداجا در راستای انجام مأموریت های دریانوردی دوردست همواره با مشکلات زیادی مواجه هستند. در شرایط مذکور ارتقاء بهره وری کارکنان عامل اساسی و تعیین کننده ای در انجام موفقیت آمیز مأموریت های محوله توسط ناوگروه ها در مأموریت های دریانوردی دوردست خواهد بود. پژوهش حاضر به عوامل تأثیرگذار بر افزایش بهره وری کارکنان ناوگروه های رزمی در مأموریت های دریانوردی دوردست (خلیج عدن) پرداخته و هدف اصلی آن تبیین عوامل تأثیرگذار بر افزایش بهره وری کارکنان ناوگروه های رزمی در مأموریت های دریانوردی دوردست می باشد. نوع پژوهش کاربردی و روش انجام آن توصیفی با رویکرد ترکیبی یا آمیخته می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها به صورت توصیفی و استنباطی با جمع آوری داده ها از 55 نفر که در مأموریت های دریانوردی دوردست حضور داشته اند استفاده شده است. گردآوری داده ها از پرسشنامه خودساخته محقق انجام و پایایی بدست آمده بر اساس فرمول ضریب آلفای کرونباخ 87/0 محاسبه گردید. نتایج پژوهش نشان داد استمرار یک سیستم بهره وری، مستلزم اقداماتی نظیر کاربرد عوامل انگیزشی، توسعه منابع انسانی با اجرای آموزش های کیفی و اعمال سبک فرماندهی صحیح می باشد. همچنین یافته های ما در سطح خطای یک درصد (01/0=α) نشان داد که بین عوامل تأثیرگذار (عوامل انگیزشی، آموزش و سبک فرماندهی) و افزایش بهره وری کارکنان ناوگروه های رزمی در مأموریت های دریانوردی دوردست رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد.

این پژوهش کاربردی، به روش توصیفی، با رویکرد آمیخته و با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت آموزش دانش آموزان مرکز آموزش تخصص های دریایی باقرالعلوم(ع) نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام شد. جامعه آماری پژوهش، تعداد 318 نفر از خبرگان در امر تربیت و آموزش، فرماندهان و کلیه درجه داران با درجه ناو استوار یکمی به بالا بود که با استفاده از جدول آلفای کرونباخ و مورگان، حجم نمونه 174 نفر تعیین شد. نتایج نشان داد که عوامل: امکانات آموزشی، متون آموزشی، برنامه ریزی آموزشی و ویژگی های اساتید بر بهبود کیفیت آموزش دانش آموزان این فرماندهی مؤثرند.

برخورداری از نعمت دریا و سواحل مناسب، نقش مهمی در توسعه اقتصادی و ارتقاء جایگاه سیاسی و دفاعی یک کشور در نظام بین المللی دارد و از دیدگاه نظامی و تجاری نیز نقش بسیار مهمی در قدرت ملی و توانایی کشورها در دستیابی به فرصت ها و امکانات ایفاء می کند. بر این اساس نیاز به رویکردی جدید در توسعه پایدار دریا محور سواحل مکران می باشد. توسعه پایدار به معنی ارائه راه حل هایی برای توسعه اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی می باشد که بتواند از بروز مسائلی همچون نابودی منابع طبیعی، تخریب سامانه های زیستی، برداشت بی رویه منابع زنده دریا، بی عدالتی و پایین آمدن کیفیت زندگی ساحل نشینان در حال و آینده جلوگیری کند. دستیابی به قدرت و سیادت دریایی می تواند کشور را در حفظ و امنیت مرزها و نیز بالا بردن توان اقتصادی و سیاسی یاری نماید. لذا به لحاظ حفظ منافع و دفاع از آب ها و مرزهای دریایی کشور، داشتن یک قدرت دریایی نیاز به یک نیروی دریایی مقتدر، ناوگان تجاری کارآمد، صنایع دریایی و آموزشگاه های دریایی پیشرفته در سواحل مکران می باشد. هدف این تحقیق بررسی تأثیر توسعه پایدار سواحل مکران بر مؤلفه های قدرت دریایی جمهوری اسلامی ایران است. با توجه به تجزیه وتحلیل انجام شده توسعه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بر مؤلفه های قدرت دریایی (ناوگان تجاری، ناوگان نظامی و آموزشگاه ها و صنایع دریایی) تأثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین مشخص شد که توسعه اقتصادی بیشترین میزان همبستگی را با صنایع علوم دریایی، توسعه اجتماعی بیشترین میزان همبستگی را با ناوگان تجاری و توسعه زیست محیطی بیشترین میزان همبستگی را با ناوگان تجاری دارد.