افسانه خسروی

امروزه کلان شهرها نقش مهمی در سیاست جهانی و باز ساخت اقتصاد جهانی دارند مفاهیمی چون منطقه شهری، ابر شهرها و ناحیه کلان شهری در حوزه مطالعاتی جغرافیای سیاسی است. اما کلان شهرها در چارچوب دیپلماسی شهری به طرز عجیبی بر جریان های بین المللی تاثیر می گذارند. کانون های جمعیتی و مراکز استراتژیک بر اقتصاد و سیاست در سطوح ملی و بین المللی موثرند. در واقع دیپلماسی شهری از دهه 70 در کنار دیپلماسی عمومی قرار گرفت. دولت ها برای آن که از مجاری رسمی وارد مذاکره نشوند، از دیپلماسی های شهری، فرهنگی استفاده کردند. از آنجا که دیپلماسی شهری به عنوان یکی از ارکان اساسی بخش توسعه ای ، یکی از لوازم مهم توسعه اقتصادی در شهرها است، کشورهایی موفق بوده اند که با به کارگیری الگوها و چارچوب هایی در این مهم و یافتن راههای جدید به نحو مطلوب از توانمندیهای این بخش بهره برده اند. در این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر در دیپلماسی شهری موفق با استفاده از الگویی جامع)ترکیبی از الگوی نوری و الگوی آرکن) پرداخته شده است. روش پژوهش توصیفی- همبستگی است و جامعه آماری اساتید و دانشجویان روابط بین الملل، جغرافیا و برنامه ریزی توریسم ومدیران ارشد شهرداری اصفهان تشکیل میدهد. به منظور تحلیل فرضیه ها پژوهش از آزمون تحلیل مسیر در الگوی معادله های ساختاری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که اصفهان جدای از اینکه در درجه و جایگاه بسیار مناسبی در دیپلماسی شهری و منابع گردشکری قرار دارد اما متاسفانه در دسترسی به خدمات و تسهیلات و همچنین حمل و نقل وضعیت مطلوبی برخوردار نیست

تهاجم نظامی آمریکا به عراق موجب تحول نگرش جامعه بین المللی به سیستم امنیت دسته جمعی و اعتبار و توان سازمان ملل متحد در مدیریت بحران های بین المللی گردید. ارزیابی پیامدهای حمله به عراق و استمرار اشغال آن هم چنان به عنوان مهم ترین معضل بین المللی مورد تحلیل حقوقدانان و پژوهشگران روابط بین الملل قرار دارد و جای امیدواری است که تقریباً در مورد تخلف آمریکا از قواعد بنیادین حقوق بین الملل اجماع وجود دارد. صرف نظر از عدم مشروعیت جنگ عراق، مسئله تهاجم آمریکا به این کشور، رعایت حقوق جنگ و هدایت عملیات جنگی نیز قابل بررسی و تعمق است. در جریان این حمله با موارد نقص کنوانسیون حقوق بین الملل بشر دوستانه نیز روبرو هستیم. در این مقاله ضمن بررسی کنوانسیون های چهارگانه حقوق بین الملل بشر دوستانه در صد پاسخ به این سوال اصلی هستیم؛ در حمله نظامی آمریکا به عراق موارد نقص کنوانسیون های حقوق بین الملل بشر دوستانه کدامند؟ فرض پژوهش بر این اساس استوار است، بازداشت های غیرقانونی نظامیان، شکنجه اسرای جنگی، غارت، کشتار غیرنظامیان، نقص فاحش کنوانسیون های چهارگانه حقوق بین الملل بشر دوستانه در عراق محسوب می شود. با توجه به گذار تاریخی عراق از حالت اقتدارگرا به سمت وسوی دموکراسی، عدالت انتقالی در این بستر رشد نکرده است؛ که در ادامه به تکنیک های عدالت انتقالی و اهداف آن نیز اشاره می گردد.

هدف از این پژوهش درک علل و عوامل تهاجم نظامی عربستان سعودی به یمن در سال 2015م است. بحث اساسی نویسندگان بر این مبناست که بر خلاف برداشت رایج پژوهشگران و ناظران مسائل خاورمیانه، روابط میان یمن و عربستان سعودی نه دوستانه بلکه همواره تنش آمیز بوده و این خود زمینه ساز دشمنی های بیشتر در سال های اخیر شده است. فرضیه اساسی پژوهش حول این محور است که ترکیبی از متغیر های سه گانه ژئوپلیتیک، بستر بحران زای داخلی و سیاست های منطقه ای و بین المللی می تواند علل تهاجم عربستان به یمن را در مارس 2015 تبیین کند. در همین زمینه، نویسندگان در آغاز تنش های تاریخی میان یمن و عربستان و در واقع دیدگاه ها و سیاست های خصمانه سعودی ها درباره یمن را بررسی می کنند و سپس به تشریح متغیر های سه گانه برای تبیین تهاجم عربستان و متحدان آن به یمن در مارس 2015 می پردازند.

دیپلماسی عمومی، روشی جدید برای تاثیرگذاری بر هویت، گفتمان ها، کنش ها، افکار عمومی و شکل دهی محیط مناسب برای موفقیت دستگاه دیپلماسی با کمک شبکه ها و رسانه های جدید جهت تامین منافع ملی و پیشبرد سیاست خارجی است. عصر اطلاعات به سمتی می رود که دیپلماسی سنتی بر پایه واقع گرایی سیاسی با تکیه بر قدرت سخت، جای خود را به دیپلماسی نوین و (دیپلماسی عمومی) می دهد که در آن قدرت نرم برتری دارد. در این مقاله ضمن تعریف مبانی، ماهیت، ابزار و عمل کرد دیپلماسی عمومی نوین، اثربخشی تحریم ها بر دیپلماسی عمومی آمریکا را به روش توصیفی - تحلیلی بیان می شود. در این راستا، در پی پاسخ به این پرسش اساسی هستیم؛ ماهیت دیپلماسی عمومی آمریکا در قالب اعمال تحریم های اقتصادی نسبت به ایران چگونه قابل تبیین است؟ فرض پژوهش بر این مبنا استکه، سیاست تصویرسازی و اعتباربخشی آمریکا، تحریم های اقتصادی را نزد افکار عمومی با تکیه بر ساختار دیپلماسی عمومی در وضعیت بینابینی قرار داده است. در این رهگذر به تحریم های انرژی اشاره می شود و اثربخشی تحریم ها در وضعیت اقتصادی و در نتیجه هم سویی با دیپلماسی عمومی آمریکا در وضعیت بینابینی ارزیابی می گردد.

دیپلماسی عمومی جدید برنامه های دولت محوری است که هدفش اطلاع رسانی یا تأثیرگذاری بر افکار عمومی کشورهاست. دراین باره کشورهای قدرتمند با اشاعه و ترویج ایدئولوژی، ارزش و هنجارهای خود درصدد صدور پیام و فرهنگ خویش و هم چنین کسب برتری بوده اند. این بستر با همکاری رسانه ها شکل می گیرد. بر این اساس کشورهای قدرتمند نفوذ خود را مدیون رسانه های بین المللی هستند که در پوشش اطلاع رسانی به تأمین منافع کشور و پیش برد سیاست خارجی از رهگذر تبلیغات سیاسی، اطلاع رسانی و شکل دهی به افکار عمومی می پردازند. این نوشتار به روش توصیفی- تحلیلی درصدد پاسخ به این پرسش است که کارکرد، جایگاه و عملکرد دیپلماسی عمومی در بستر افزایش قدرت دیپلماسی رسانه ای چگونه ارزیابی می شود؟ به نظر می رسد الگوی ارتباط دیپلماسی عمومی، به لحاظ هدف، ابزار، متدولوژی و دوره ی زمانی بستر نفوذ رسانه ها بر ساختارهای مدل دیپلماسی و سیاست خارجی را فراهم کرده است. نویسندگان این مقاله بر این باور هستند که دیپلماسی رسانه مهم ترین بخش دیپلماسی عمومی جدید محسوب می شود و استراتژی ضروری و محوری برای قرن 21 است. همچنین پژوهش حاضر به این مسأله نیز می پردازد که رسانه ها با تأثیر بر افکار عمومی در فرآیند تصمیم گیری سیاست خارجی نیز اثرگذار هستند.

با توجه به اهمیت نوع روش شناسی در پژوهش های علمی و تاثیرگذاری این امر در نتایج حاصل از پژوهش و همچنین صحت و کاربردی بودن آن، بحث روش شناسی به یکی از مهم ترین موضوعات مورد توجه در نظریات مختلف با توجه به نوع دیدگاه فکری آنها تبدیل شده است. در این مقاله با توجه به اهمیت بحثهای روششناختی بهخصوص در علوم اجتماعی، با دستهبندی نظریهپردازان مختلف به دو دسته طرفداران رویکرد وحدت در روش پژوهش علمی و طرفداران رویکرد وجود کثرت در روش پژوهش علمی، به تشریح دیدگا های هر یک از این دو رویکرد و انتقادهای وآرده بر آنها پرداخته خواهد شد. نکته مورد توجه نگارنده در ابتدای بحث ارائه تعریف مشخص از مفاهیم اصلی مورد بحث یعنی روش پژوهش، علم، وحدت روش علمی و بالاخره کثرت روش علمی است. در این راستا نیز تمایزات روش پژوهش علمی به عنوان موضوع مورد بحث مقاله با روش آموزش علمی روشن خواهد شد. در تشریح نظریات هر یک از دو رویکرد اصلی در ابتدا به مبانی فکری آنها پرداخته شده؛ به نحوی که نوع دیدگاه آنها در روش شناسی را در مبانی فکری آنها در مورد هستی شناسی، موضوع علوم و نحوه ارتباط بین علوم مختلف ریشه یابی می شود.

دیپلماسی عمومی از آن جهت که تلاش دارد مردم را اقناع کند تا به نحو خاصی فکر کنند، شبیه تبلیغات سیاسی است، اما از طرف دیگر چون دیپلماسی عمومی به حرف هایی که مردم برای گفتن دارند نیز گوش فرا می دهد، اساساً با تبلیغات سیاسی متفاوت است در این مقاله تلاش می شود ضمن بررسی مبانی ،کارکرد و ابعاد دیپلماسی عمومی به این سوال اصلی پاسخ داده شود که  ایا مبانی دیپلماسی عمومی امریکا با به کارگیری جنگ نرم قابل جمع است و قدرت نرم چه تعاملی با این شکل از دیپلماسی دارد؟  بر این مبنا فرض  پژوهش بر این اساس است : تفاوت میان دیپلماسی عمومی و جنگ نرم در الگوی ارتباط نهفته است ،از این رو قدرت نرم در یک تعامل هم افزا ، بسترساز اجرای دیپلماسی عمومی محسوب می شود . هدف اصلی در این  مقاله تاکید بر وجه قدرت  نرم دیپلماسی عمومی است دراین راستا مبانی دیپلماسی عمومی با به کارگیری جنگ نرم  قابل جمع نیست افزون بر این، دیپلماسی عمومی در سه بعد قابل تعریف است که محیط توان بخشی را برای سیاست های  خارجی حکومت ها فراهم می کند دیپلماسی عمومی مخالف جنگ نرم است چرا که جنگ نرم در فضای واقع گرا فکر می کند و درصدد است با استفاده از تبلیغات و عملیات روانی بر مخاطبان به نحو ناخودآگاه اثر بگذارد.