حسینعلی بیات

حسینعلی بیات

مدرک تحصیلی: استادیار گروه ادبیات دانشگاه آیت الله بروجردی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۵ مورد از کل ۵ مورد.
۱.

دگردیسی هویت «خود» و « دگر» در اندیشه اقبال لاهوری(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۷۹
هدف این مقاله، واکاوی تطور مفهوم و مصداق خود و دگر در اندیشه و کنش سیاسی علامه اقبال لاهوری است. اقبال، نه تنها از اندیشه ورزان بزرگ شبه قاره، بلکه شاعر مبرز پارسی گوی و از احیاکنندگان بزرگ هویت اسلامی و درعین حال از بنیانگذاران دولت پاکستان محسوب می شود. سؤال اصلی مقاله این است که تحول «خود» و «دگرِ» هویتی در اندیشه فکری و سیاسی اقبال لاهوری چگونه بود؟ فرضیه مقاله نیز این گونه صورت بندی شده است: اندیشه سیاسی اقبال از «خود» سازنده عرفانی در برابر «دگر» انزواطلب صوفیانه و هویت فردی به هویت جمعی تحول یافت. هویت اجتماعی خودی مورد نظر اقبال ابتدا در برابر دگر استعماری بریتانیا معنا می یافت و پس از آن به هویت اسلامی در برابر هویت هندی و سپس به هویت ناسیونالیستی تحول یافت. اندیشه های اقبال موجب شکل گیری کشور پاکستان شده است. ابهام در بین هویت خود و دگر که در اندیشه اقبال وجود داشت، برای دولت پاکستان به ارث گذاشته شده است. فرضیه مقاله با روش توصیفی-تحلیلی پردازش شده است.
۲.

تأثیر تقابل سلاطین سلجوقی و خلفای بغداد (با حمایت از تأسیس مدارس حنفی و حنبلی) بر افول نظامیه ی بغداد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظامیه بغداد مدارس حنفی و حنبلی سلاطین سلجوقی خلفای بغداد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸ تعداد دانلود : ۲۰۲
تأثیر تقابل سلاطین سلجوقی و خلفای بغداد (با حمایت از تأسیس مدارس حنفی و حنبلی) بر افول نظامیه بغداد جمیله یوسفی [1] حسینعلی بیات [2] چکیده گسترش زنجیره وار نظامیه ها در قلمرو سلجوقی، با تأکید بر آموزه های مذهب شافعی و کلام اشعری و اصرار بر تربیت کادر اجرایی، این سلسله مدارس را در تاریخ میانه ایران متمایز کرده است. نظامیه بغداد که به منظور تأثیر در امور سیاسی و مذهبی تأسیس شده بود، اهدافی چون کسب مشروعیت برای سلجوقیان و محدود ساختن فعالیت مخالفانی چون حنبلیان را که عامه جمعیت بغداد را تشکیل می دادند، دنبال می کرد، اما در آغاز امر بر مناقشات مذهبی دامن زد و در ادامه، موقعیت این نظامیه با اقدام کنشگران سیاسی چون سلاطین سلجوقی و امیران نظامی با تأسیس مدارسی برای برجسته کردن مذهب حنفی و طرد شافعیان و اشعریان و از طرفی اقدام خلیفه در جذب یا طرد مدرسان، ایجاد تنگناهای مالی برای مخالفان و حمایت از جریان مدرسه سازی حنبلیان، دچار چالش جدی شد و افول آن تا جایی پیش رفت که حرکت ناگزیر برخی مدرسان را به سوی غرب قلمرو سلجوقیان در پی داشت. نگارندگان این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی روند شکل گیری و عوامل سیاسی و اقتصادی مؤثر بر افول مدرسه نظامیه بغداد را مورد بررسی قرار داده اند. واژه های کلیدی: نظامیه بغداد، مدارس حنفی و حنبلی، سلاطین سلجوقی، خلفای بغداد [1] . دکترای تاریخ دانشگاه الزهراء yousefi109050@gmail.com . [2] استادیار گروه ادبیات فارسی دانشگاه آیت الله بروجردی bayat_149@yahoo.com
۳.

بازنمایی گفتمان منزلت در تاریخ بیهقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابوالفضل بیهقی سلطان محمود غزنوی سلطان مسعود غزنوی گفتمان منزلت زبان و تاریخ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۱ تعداد دانلود : ۱۶۶
تاریخ بیهقی، یک اثر تاریخی سیاسی است که سلسله مراتبِ قدرتِ حاکم بر آن، در شکل دهی منزلت شخصیت های آن، تعیین کننده است. ابوالفضل بیهقی (470ق) که خود از کنشگران وابسته به یکی از گروه های فعال سیاسی در دوره غزنوی (۳۴۴ ۵۸۳ق) است، در ناگزیر ِروزگار و به علت جبر و استبداد حکومت، در بیان روایت خویش، از رمز واژگان زبانی خاصی بهره گرفته است تا گرایش سیاسی و مطالب خود را از دید قدرتمندان پنهان کند. این پژوهش، برای شناخت عناصر منزلت و وجوه آن در تاریخ بیهقی، به واکاوی دیدگاه های متفاوت در این زمینه پرداخته است تا بتواند نشانه های زبانی منزلت ساز را با بهره گیری از تحلیل گفتمان بررسد. یافته پژوهش، نشان دهنده آن است که بیهقی با نشان دادن منزلت بازیگران عرصه سیاست با استفاده هدفمند از ظرفیت زبانی خویش، در پی برجسته کردن گروه خودی در برابر رقیب بوده و با برتری بخشیدن به منزلت امیر ماضی (سلطان محمود) (391 420ق) در برابر سلطان مسعود (421 432ق)، در پی به چالش کشیدن قدرت حاکم بوده است
۴.

تحلیل انتقادی روایت های سقوط بغداد به دست مغولان(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: روایت تاریخی تحلیل انتقادی روایت فتح بغداد مغولان عباسیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۵ تعداد دانلود : ۶۳۸
سقوط بغداد به دست هلاکوخان مغول (م 663ق) در سال 656ق، رویداد بسیار مهمی است که به خلافت عباسیان پایان داد و تحولات مذهبی، سیاسی و فرهنگی چشمگیری را به دنبال داشت. این مقاله، با بهره گیری از تکنیک های تحلیل روایت، به تحلیل انتقادی هفت روایت منتخب درباره سقوط بغداد پرداخته است؛ تا ضمن گزارشی از نقش راوی و چگونگی کانون سازی و توالی و گسستِ روایت ها، بکوشد از طریق ارائه روایت نزدیک به واقع نشان دهد که روایت ها چگونه و تا چه اندازه در طول زمان تحول یافته اند. روایت های مورد بررسی در این پژوهش، در سه گونه: روایتِ پیروزنگارانه، انحطاط نگارانه و داستان واره دسته بندی شده اند. این پژوهش، نشان می دهد که عواملی چون نزدیکی به مرکز قدرت و مذهب راوی و نیز نگاه سرگرم کنندگی و یا عبرت گیری او به رویداد، در شکل گیری هرکدام از روایت ها نقش داشته است.  
۵.

روند بازنمایی هویت خودی و دیگری در تاریخ بیهقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گفتمان هویت سیاسی بیهقی فرکلاف

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگاری
تعداد بازدید : ۹۷۵ تعداد دانلود : ۹۰۸
هویت از منظر قائلین به گفتمان، دستاورد گفتمان است و در ظرف آن شکل می گیرد. هر هویتی محصول گفتمان خاصی است و می توان آن را همچون فرآیند، فهم کرد و به آن جنبه تاریخی و در حال شدن داد. از آن جا که گفتمان، امری سیال و نسبی است هویت نیز امری متغیر و دگرگون است. گفتمان در حقیقت محصول نظام علم و ساختار زبانی است که نظامی خاص از نمادها و معانی را شکل داده است. گفتمان، نظام معنایی وسیع تری از زبان است و هر گفتمان بر قسمت هایی از حوزه جامعه چیره شده و از طریق سیطره بر ذهن ها، به گفتارها و کردارهای فردی و جمعی سوژه ها شکل می دهد. در این پژوهش با بهره گیری از نظریه گفتمانی انتقادی فرکلاف، تاریخ بیهقی در سه مرحله؛ نخست؛ تحلیل مفصل متن، دوم؛ تفسیر بافت زمینه ای و گفتمان هایی که متن متکی برآن است و سوم؛ تبیین به معنی دیدن گفتمان به عنوان جزئی از روند مبارزه اجتماعی در ظرف مناسبات قدرت، تحلیل شده و نشان داده شده است که بیهقی با تکیه بر کدامین صفات و فصول مشترک گروه «ما»ی مورد نظر خود را شکل می دهد؟ و با برجسته کردن کدام تفاوت ها و بهره گیری از کدام الگوها، گروهی را طرد می کند و در نهایت هویت سیاسی بیهقی چگونه در توصیف او از «ما» و «غیر» شکل می گیرد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان