مهدی باستان

بخش اورژانس یکی از شلوغ ترین بخش های یک بیمارستان است و بهبود عملکرد این بخش تأثیر بسیاری در بهبود کیفیت ارائه خدمات بیمارستان دارد. اخیراً پژوهشگران به دلیل تمرکز مهندسی تاب آوری و مدیریت ناب بر کارایی سیستم ها توجه بسیار زیادی به این دو دیدگاه در کنار یکدیگر داشته اند. هدف این پژوهش، ارائه رویکردی یکپارچه برای ارزیابی عملکرد مبتنی بر شاخص های مهندسی تاب آوری و مدیریت ناب با هدف ارتقای رضایت شغلی و کاهش هزینه های درمانی در واحد اورژانس یک بیمارستان خصوصی است. به این منظور، ابتدا با شناسایی شاخص های مؤثر، مدل مفهومی مسئله طراحی شد؛ سپس داده های موردنیاز با استفاده از پرسشنامه ای استاندارد جمع آوری شدند. در گام بعدی، با استفاده از الگوریتم مبتنی بر تحلیل پوششی داده ها و با حضور تمام شاخص ها، مقادیر کارایی محاسبه شد؛ همچنین مقادیر کارایی پس از حذف هر یک از عوامل مجدداً محاسبه شد. نتایج نشان می دهد که شاخص های تعهد مهندسی در گروه تاب آوری و بهبود عملیاتی در گروه مدیریت ناب، بیشترین تأثیر را دارند؛ بنابراین با تمرکز بر این شاخص ها می توان بهبود زیادی در سطح رضایت کارکنان و درنتیجه عملکرد سازمان ایجاد کرد.

صنعت ساخت وساز ایران طی سال های اخیر با مشکلات متعددی از جمله دوباره کاری، هزینه های بالا و اشتباهات طراحی مواجه بوده است. به کارگیری روش های نوین اجرای ساختمان ها و فناوری های مدرن به منظور بهبود کیفیت، کاهش زمان و هزینه و افزایش بهره وری همواره مورد تأکید مهندسان این حوزه بوده است. یکی از این فناوری ها، فناوری مدل سازی اطلاعات ساختمان است که پذیرش و اجرای آن در کشور با مشکلات زیادی همراه بوده است؛ درک علل و ساختار عدم پذیرش این فناوری، مسئله اصلی پژوهش حاضر است. ازاین رو، ارائه یک مدل سیستمی و کل نگر با قابلیت تحلیل پویایی های پذیرش و اجرای این فناوری در کشور هدف اصلی تحقیق است. برای این منظور یک روش پژوهش ترکیبی کیفی و کمّی طراحی شده است؛ به گونه ای که در فاز نخست با استفاده از نظریه داده بنیاد، مدلی مفهومی از پذیرش فناوری ارائه شده و سپس با به کارگیری روش پویایی شناسی سیستم، یک مدل کمّی ریاضی با قابلیت شبیه سازی پیامدهای تصمیم ارائه می شود. چهار سیاست تحت عنوان سناریو روی مدل اجرا شد. نتایج نشان می دهد حمایت دولت متشکل از مجموعه ای از اقدامات حاکمیتی، مهم ترین راهکار توسعه پذیرش و اجرای این فناوری در کشور است.

توسعه سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی در هر سازمان بهمنظور ایجاد محیط کار بدون ترس از حادثه و نیز اجتناب از بیماریهای شغلی ضروری است. حفاظت از کارگران در مقابل عوارض سوء ناشی از مواجهه با عوامل مخاطرهزا، نیازمند مداخلات اثربخش پیشگیری در محیط کار و توسعه سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی است. حوادث شغلی، حاصل وجود مجموعهای از موارد ناایمن شامل اعمال و شرایط ناایمن هستند که به همراه عوامل کمککننده دیگر منجر به بروز سوانح و آسیبهای شغلی میشوند. ازاینرو درک و فهم ساختار مولد حوادث شغلی با تأکید بر شناسایی روابط فیمابین اجزا به نگاهی همهجانبهنگرانه بهمنظور ایجاد مداخلات لازم ضروری است. همچنین وجود یک سیستم پشتیبان تصمیم بهمنظور ارزیابی مبتنی بر مدل اثربخشی سیاستهای بهبود سیستم، امکان توسعه اثربخش آن را فراهم مینماید. با هدف پاسخ به این نیاز، پژوهش حاضر با بهکارگیری روششناسی پویاییشناسی سیستم، برای مدل شبیهسازی حوادث شغلی و بازنمایی روابط اجزا ارائه مینماید. همچنین نتایج اجرای سه راهکار ایجاد مهندسی عوامل انسانی، ایجاد فرهنگ ایمنی و استانداردسازی محیط روی مدل شبیهسازی گردید. نتایج نشان میدهد سیاستهای ایجاد فرهنگ ایمنی و مهندسی عوامل انسانی هر دو قدرت بالایی در کاهش حوادث در کوتاهمدت دارند اما در بازه زمانی طولانیمدت، ایجاد فرهنگ ایمنی، اثربخشترین سیاست توسعه سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی با ایجاد روند نزولی در رخداد حوادث شغلی است.

نظام بانکی در ایران به عنوان یکی از ارکان مهم تأمین مالی تولید قلمداد شده و نقش آن در اقتصاد ایران بسیار حائز اهمیت است. بانک های تجاری ایران نیازمند یک مدل کسب وکار مناسب می باشند که در آن ضمن ایفای این نقش، بتوانند سودآوری لازم برای سهامداران خود را نیز ایجاد نماید. سال های زیادی است که بانک های کشور، با جذب سپرده ها و ارائه تسهیلات به مشتریان خود کسب درآمد می کنند، اما شاخص های عملکردی آن ها گویای این امر است که این سازوکار به هیچ وجه نتوانسته است سودآوری و ارزش آفرینی را برای سهامداران آن ایجاد نماید. مسئله اصلی طراحی مدل کسب وکار بر اساس یک رویکرد خطی به سودآوری است که نتیجه اجرای آن پیامدها و بازخوردهایی به همراه دارد که افزایش دارایی های ریسکی و کاهش نسبت کفایت سرمایه بانک را در پی داشته و درنتیجه کاهش ارزش سهام سهامداران بانک را رقم خواهد زد که این نقض مقصود اولیه سودآوری بوده و پارادوکس بانکی نامیده می شود. برای یافتن علل رخداد این مسئله و ارائه راهکار اثربخش برای مدیریت آن، از روش شناسی پویایی شناسی سیستم استفاده شده و در آن با ارائه یک مدل ریاضی، امکان سناریوسازی و شبیه سازی نتایج اجرای سناریوها روی مدل فراهم گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد تغییر در مقادیر پارامترهای مهم ساختار بانکی کشور نظیر نرخ سود سپرده، نرخ سود تسهیلات، نسبت سپرده قانونی به هیچ وجه امکان خروج از پارادوکس سودآوری را میسر نمی کند و راهکار مناسب برای توسعه سودآوری و ارزش آفرینی پایدار برای سهامداران بانک، تغییر مدل کسب وکار بانک از ساختار اعتباری و تسهیلاتی به ساختار خدماتی و کارمزدی و کسب درآمد و سود از محل ارائه خدمات به مشتریان بانک می باشد.

تقاضای بالا و غیرمنطقی سوخت در ایران، مصرف بیش ازاندازه و گاهی غیرعقلانی سوخت در بخش های مختلف ازجمله حمل ونقل در کنار تأمین سوخت ارزان قیمت برای نیروگاه های تولید برق، عدم وجود استانداردهای صحیح در مصرف سوخت در بخش های مختلف، وابستگی شدید تأمین انرژی به سوخت های فسیلی را برای ایران به ارمغان آورده است. افزایش هزینه های تأمین انرژی با درنظرگیری روند افزایشی تقاضای انرژی، به ویژه شدت انرژی کشور، تهدیدی جدی برای امنیت انرژی کشور به شمار می رود. از این رو پژوهش حاضر با هدف تحلیل ساختار سیستمی مولد مسئله وابستگی به انرژی در ایران و همچنین ارزیابی مبتنی بر مدل سیاست ها و راهکارهای مطرح برای کاهش این وابستگی طراحی شده است. روش تحقیق حاضر مبتنی بر مراحل روش پویایی شناسی سیستم است. پس از ساخت مدل شبیه سازی و اعتبارسنجی آن، چهار سیاست تداوم وضع فعلی، افزایش عرضه انرژی از طریق سوخت های فسیلی، افزایش عرضه از طریق انرژی های تجدیدپذیر و همچنین مدیریت سمت تقاضا روی مدل اجرا شد. نتایج نشان می دهد اجرای توأم سیاست های مدیریت سمت تقاضا و توسعه ظرفیت انرژی های تجدید پذیر می تواند به صورت هم زمان کاهش میزان شاخص وابستگی به انرژی و همچنین افزایش شاخص امنیت انرژی را در بلندمدت به همراه داشته باشد.

خطاهای بالینی نه تنها باعث کاهش سطح ایمنی بیمار، آسیب به سلامتی و حتی مرگ بیمار شده و بلکه منجر به از دست رفتن وجه پزشک و برند بیمارستان می گردد. بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، اشتباهات پزشکی هشتمین علت مرگ افراد است. وجود سیستم مدیریت ریسک بالینی ابزاری نظام مند است جهت به حداقل رساندن خطا و پیشگیری از بروز خطاهای سیستماتیک است. برخورداری از این سیستم اثربخش، نیازمند شناسایی ساختار سیستمی مولد رفتار مشکل زا و همچنین یافتن سیاست های مناسب بهبود است.پژوهش حاضر بر شناسایی ساختار سیستمی مؤثر بر رخداد خطاهای بالینی در بیمارستان ها با رویکرد پویایی شناسی سیستم تمرکز دارد. در این رویکرد پس از نگاشت ساختار سیستمی مولد مسئله، حلقه های بازخوردی بازنمایی می شود. همچنین با ارائه یک مدل شبیه سازی، امکان ارزیابی سیستمی اثربخشی سیاست های مدیریتی امکان پذیر است.نتایج نشان می دهد سیاست های ایجاد پرونده الکترونیک سلامت، فرهنگ ایمنی بیمار و حاکمیت بالینی در کاهش خطاهای بالینی نقش مؤثری دارند. از این میان سیاست بهبود فرهنگ ایمنی بیمار سیاستی است که با بیشترین اثربخشی معرفی می گردد.نظام سلامت ایران علی رغم رشد زیرساخت های سلامت و سیاست گذاری های جدید، خطاهای پزشکی با روند در حال رشد مواجه است و این موضوع به یکی از چالش های مهم سیاست گذاران حوزه سلامت تبدیل شده است. توسعه زیرساخت و تلاش برای بهبود شاخص های عملکردی بدون برخورداری از درک سیستمی از مسئله، منجر به کاهش میزان خطاهای بالینی در بیمارستان ها و مراکز سلامت نخواهد شد.

پذیرش فناوری و محصولات توسعه داده شده، یکی از مسائل موردعلاقه مدیران ارشد سازمان های نوآور محسوب میشود. سازمان های خدماتی از طریق توسعه محصولات و خدمات جدید، برای مشتریان خود ایجاد ارزش نموده و می توانند از این طریق سود کسب نمایند. توسعه محصولات جدید هزینههای بالای تحقیق و توسعه را به دنبال خواهد داشت و چنانچه این محصولات و خدمات جدید توسط مشتریان هدف مورد پذیرش قرار نگیرند، سودآوری مورد انتظار نیز برآورده نمی شود. هدف پژوهش حاضر، فراهم کردن بینشی غنی در خصوص عوامل مؤثر بر پذیرش موبایل بانک توسط مشتریان بانکها میباشد. از آنجاییکه موبایل بانک یک کانال بانکداری الکترونیک با قابلیت کسب درآمد و سود و نیز هزینه کم برای بانک ها می باشد، درک عوامل موثر و نیز پویایی های موجود در فرآیند پذیرش و اشاعه آن توسط مشتریان از اهمیت بسیار برای مدیران بانک ها برخوردار است. در این تحقیق، ضمن مرور پژوهشهای انجام شده درزمینه پذیرش فناوری و شناسایی متغیرهای مؤثر بر پذیرش موبایل بانک، با استفاده از متدولوژی پویاییشناسی سیستم و ترسیم ساختار علّی مسئله، مدلی برای تحلیل پویاییهای پذیرش موبایل بانک ارائه شده است. همچنین نتایج اجرای چهار سناریوی تصمیم روی مدل شبیه سازی شده و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد بهبود عوامل مؤثر روی قصد استفاده مشتریان از موبایل بانک راهکاری اثربخش تر نسبت به سیاست های افزایش تبلیغات و افزایش خدمات قابل ارائه در موبایل بانک می باشد.

یکی از مهم ترین چالش ها در مدیریت منابع انسانی نیروهای نظامی، مسئله ترکیب جمعیتی کارکنان است. ترکیب جمعیتی و ویژگی های آن، نقش مؤثری در فرایند تخصیص منابع و رشد سازمانی دارد. این مسئله برای سازمانی مانند پلیس که مهم ترین سرمایه آن نیروی انسانی است، اهمیت بیشتری خواهد داشت. ترکیب جمعیتی پلیس می بایست با مشاغل موجود و جایگاه های سازمانی مصوب، متناسب باشد. ترکیب جمعیتی پلیس را می توان به صورت یک زنجیره از درجات توزیع نمود و باید تمامی اعضای این زنجیره به صورت متناسب و موزون با مشاغل تعریف شده خود رشد نمایند. با توجه به تأثیرگذاری هر مؤلفه بر مؤلفه های بعدی در این زنجیره، سیاست ها و تصمیم هایی که بتواند رشد متناسب و متعادل آن را محقق سازد، اهمیت بسیار دارد. سیاست گذاری و اتخاذ تصمیم های درست و اثربخش در حوزه مدیریت منابع انسانی پلیس مستلزم تجهیز مدیریت به یک دید کل نگر و سیستمی است که تبعات و پیامد های اتخاذ تصمیم را برکل ساختار ترکیب جمعیتی تحلیل نماید. تحقق این هدف، نیازمند تحلیل پویایی های موجود در ساختار بازخوردی ترکیب جمعیتی پلیس با کمک رویکرد پویایی شناسی سیستمی می باشد. در این تحقیق بر اساس روش شناسی پویایی شناسی سیستم، مدلی پویا از ساختار زنجیره جمعیتی افسران جزء پلیس، ارایه شده و درنهایت رفتار های حاصل از اجرای سه سناریو پیشنهادی، شبیه سازی شده و نتایج آنها مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.

زمینه و هدف: در مدیریت منابع انسانی پلیس، ترکیب جمعیتی کارکنان در درجات مختلف نقش مهمی درفرآیند رشد سازمانی، تخصیص مشاغل ومنابع دارد. ساختار ترکیب جمعیتی نیروهای پلیس باید با مشاغل موجود و پست های سازمانی مصوب متناسب باشد. ترکیب جمعیتی پلیس را می توان به صورت یک زنجیره از درجات توزیع نمود و باید تمامی اعضای این زنجیره به صورت متناسب با مشاغل تعریف شده خود رشد کنند. با توجه به تأثیرگذاری هر مؤلفه بر مؤلفه های بعدی در زنجیره ترکیب جمعیتی، سیاست ها و تصمیم هایی که بتواند رشد متناسب و متعادل آن را محقق سازد بسیار حائز اهمیت خواهد بود. هدف از این مقاله تجزیه و تحلیل ساختار تشکیل دهنده رفتار پویای موجود در ترکیب جمعیتی پلیس با استفاده از یک رویکرد کل نگر، پویا و سامانه است. روش: در این تحقیق بر اساس روش شناسی پویایی های سامانه، مدلی پویا از ترکیب جمعیتی پلیس ارائه می شود؛ به طوری که فرضیه پویای تحقیق مبتنی بر شناخت وضع موجود ساختار سازمانی ناجا با استفاده از بررسی مستندات و مطالعات کتابخانه ای و نیز نظرهای خبرگان سازمانی در قالب مصاحبه های ساخت یافته، شکل گرفته است. محققان با استفاده از این رویکرد به دنبال تحلیل تأثیرات بازخورد های موجود در ساختار بر رفتار ترکیب جمعیتی هستند. در این رویکرد پس از کشف بازخوردها و بازنمایی ساختار تعیین کننده رفتار، آثار حاصل از اجرای سیاست های مختلف تصمیم شبیه سازی می شود. جامعه آماری شامل بیست نفر از استادان دانشگاه، کارشناسان و مدیران عالی رتبه ناجاست که با مفاهیم مدیریت منابع انسانی در ناجا آشنایی دارند و با روش نمونه گیری غیر احتمالی هدفمند انتخاب شده اند. یافته های تحقیق: ارائه مدل مرجع و پویا برای ساختار ترکیب جمعیتی پلیس مهم ترین دستاورد پژوهش حاضر محسوب می شود. همچنین متغیرها و نقاط اهرمی مدل شناسایی شده و سناریوها و سیاست های مختلف روی آن اجرا و نتایج حاصل شبیه سازی گردید. نتیجه گیری: با مشاهده نتایج حاصل از شبیه سازی سناریو ها می توان گفت طول مدت توقف افراد در هر درجه مهم ترین عامل ایجاد پویایی در ترکیب جمعیتی است.