حسین محققیان

حسین محققیان

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۶ مورد از کل ۶ مورد.
۱.

نقش شرط و جزاء در خوانش جمله های درهم تنیده با تطبیق بر حدیث «لَو اَنَّ العِبادَ اِذا جَهِلوا وَقَفوا وَ لَم یَجحَدوا لَم یَکفُروا»

کلید واژه ها: ادبیات عرب فقه الحدیث جمله شرطیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۲۴۷
خوانش متون و به ویژه متون حدیثی، نیازمند آگاهی از قواعد ادبی است. بی توجّهی به این قواعد و یا آگاهی نداشتن از آن، سبب کج فهمی و یا فهم نادرست می شود. گاهی در سخنان معصومان علیهم السلام عباراتی دیده می شود که خوانش درست آن از سوی عموم علاقه مندان، نیازمند اعراب گذاری و استفاده از علائم ویرایشی است. حتّی گاهی خوانش روایت از سوی متخصّصان نیز بدون استفاده از این علائم دشوار می شود. در مواردی نیز اعراب گذار و ویراستار، برای رسیدن به بهترین خوانش، نیازمند بررسی متون مشابه هستند.
۲.

بازشناسی شخصیت و جایگاه علمی داود بن کثیر رقی، بر پایه روایات و تعامل فقیهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الرقی غلات تعارض روایات شخصیت شناسی جرح و تعدیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۳
شناخت یک راوی از طریق روایات وی و نوع تعامل فقیهان با روایت او، قرینه دست یابی به توثیق و تضعیف آن راوی می شود. داود بن کثیر رقی در 88 سند از احادیث کتب اربعه واقع شده است. همچنین روایات فراوانی در کتاب های شیخ صدوق و دیگر منابع روایی دارد. توثیق و تضعیف رقی نزد رجالیان مورد اختلاف است. اکثر فقها در عمل، روایات رقی را پذیرفته اند و برخی او را ضعیف دانسته اند. با بررسی شخصیت و ارتباط رقی با معصومان: می توان تصویر کامل و صحیحی از او ترسیم کرد که در پرتو آن توثیق رقی مسجل می شود. همچنین اکثر روایت های فقهی رقی به دلیل داشتن قراین خارجی مورد پذیرش فقها قرار گرفته است و در موارد خاص به دلیل قوت معارض، روایت های رقی مورد مناقشه است. بیشتر روایات رقی از طریق حسن بن محبوب انتقال یافته است که انتقال از مکتوب را قوت می دهد.
۳.

قضیه حقیقیه و خارجیه در حدیث مفهوم شناسی، پیشینه و قاعده اوّلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قضیه فی واقعه خطابات شفاهی اختصاصات پیامبر مخاطب شناسی فضای صدور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۴
در اصول فقه، به قضایایی که دایره عمل آنها، به زمان، مکان و مخاطبِ خاص منحصر است و حکم آن جنبه عمومی ندارد، «قضیه خارجیه» اطلاق می شود و در مقابل آن، «قضیه حقیقیه» قرار دارد. این دو اصطلاح، توسط آخوند خراسانی از دانشِ منطق وارد مباحث اصول فقه شد و پیش از آن، فقها اصطلاح «قضیهٌ فی واقعه» را استفاده می کردند که تفاوت هایی با قضیه خارجیه دارد.اختصاص یک روایت به موقعیت و شرایط خاص، از صدر اسلام وجود داشت؛ هرچند این اصطلاحات، مربوط به زمان تدوین دانش هاست. در نگاه ظاهری، به صرف احتمال مختص بودن یک روایت به شرایط خاص، قضیه خارحیه مطرح می شود؛ درصورتی که قاعده اوّلی، اشتراک در موضوعات و احکام است. تعریف و تبیین این اصطلاح ها، در کلمات علما مطرح است؛ ولی به شکل متمرکز، به مفهوم شناسی این اصطلاح ها و تفاوت آن با یکدیگر و همچنین، پیشنیه مفصل آن و تبیین قاعده اوّلی در این زمینه، پرداخته نشده است. 
۴.

تأثیر فضای صدور بر شکل گیری احادیث طبی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: احادیث طبی قضیه شخصیه طب معصومان (ع) تجربه بشر فضای صدور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۱۵۰
بخشی از آموزه های روایی احادیث طبی است. ویژگی این احادیث در نگاه نخست اختصاص به مخاطب و بیمار خاص است که در اصطلاح فقه الحدیث به آن قضیه خارجیه اطلاق می شود. در مقابل، می توان بسیاری از این آموزه ها را بر اساس معیارهایی معین، قضیه حقیقیه دانست که در تمامی مصادیق مشابه کاربرد و حجیت دارند. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر فضای صدور در شکل گیری احادیث طبی در قالب های قضیه حقیقیه و خارجیه و به تبع، بیان راه های تشخیص این نوع قضایا در احادیث است. همچنین با بررسی ادله می توان به اصل اولی در این زمینه دست یافت. براساس این پژوهش که به صورت مصداقی به بررسی روایات طبی پرداخته است با شناسایی مخاطب، فضای صدور و دیگر شواهد و قرائن می توان آموزه های طبی را قضایای حقیقیه دانست. همچنین هر چند احادیث طبی با دیگر روایات تفاوت هایی دارند، ولی اصل اولی در این روایت ها نیز همانند دیگر آموزه های روایی قضیه حقیقیه است.
۵.

تأثیر شناخت احکام حکومتی در فهم حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فقه الحدیث حکم حکومتی تعارض احادیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۳
فهم حدیث و حل تعارض مفهومی احادیث زمانی حاصل می شود که مقصود و جایگاه صدور روایت ها به درستی تببین شود. نخستین دستورات حکومتی اسلام، در حکومت پیامبر(ص) و امیر المؤمنین (ع)، متناسب با نیاز و وضعیت جامعه و مخاطبان آن زمان بیان شده است. در نگاه اول، این دستورات و راه های شناخت آنها باید شناسایی شوند. و در مرحله دوم، بر اساس تحلیل این احادیث، با شرایطی این دستورها نسبت به دیگر زمان ها و مخاطبان هم شامل خواهد بود. شناخت این نوع احادیث، در فهم برخی از احادیث، و نیز حل تعارض میان بسیاری از احادیث احکام تأثیر فراوان دارد.
۶.

مخاطب مستقیم حدیث و تاثیر آن بر صدور، فهم و حجّیّت روایات

نویسنده:

کلید واژه ها: تاریخ حدیث فقه الحدیث فضای صدور حدیث مقام تخاطب قضایای حقیقیه و خارجیه قضیة فی واقعة

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث اسباب صدور حدیث
تعداد بازدید : ۱۳۴۸ تعداد دانلود : ۷۲۹
حجّیّت حدیث معصومان علیهم السلام برای همه زمان ها، مکان ها و افراد است؛ اما ایشان متناسب با گنجایش، آگاهی های پیشینی مخاطب، نیاز وی و وضعیت جامعه سخن می گفتند. شناخت مخاطب مستقیم و جامعه زمان صدور حدیث، در فهم کلام معصوم و نوع حجیّت آن نقش دارد. این مقاله درصدد است با بررسی وضعیت مخاطبان و جامعه زمان سه تن از معصومان به عنوان نمونه، تاثیر مخاطب بر ادبیات و محتوای احادیث را تحلیل کند و سپس این تاثیر را بر محدوده حجّیّت حدیث بررسی نماید. هدف این نوشتار تحلیل یکی از معیارهای فهم حدیث و حلّ اختلاف برخی اخبار است. این نگاشته توانسته با نگاهی متفاوت به تاریخ حدیث و تطبیق آن با فقه الحدیث، دسته بندی و چشم انداز نویی در موضوع «اثرگذاری مخاطب مستقیم بر کلام متکلّم و برداشت دیگران» ارائه کند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان