اعظم فرمانی

هدف پژوهش حاضر بررسی فرم کوتاه پرسشنامه ی پنج عامل بزرگ شخصیت و مطالعه ی ویژگی های روانسنجی آن در دانشجویان بود. در این پژوهش تعداد500 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و با تکمیل فرم کوتاه پرسش نامه ی پنج عامل بزرگ شخصیت در این پژوهش شرکت نمودند. برای بررسی روایی پرسشنامه ی مذکور از تحلیل عاملی به روش مولفه های اصلی استفاده شد. جهت بررسی پایایی آن نیز از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. نتایج تحلیل عاملی نشان دهنده ی استقلال پنج عامل بزرگ شخصیت بود. ضرایب آلفای کرونباخ از 69/0 تا 83/0 محاسبه شد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که فرم کوتاه پرسشنامه ی پنج عامل بزرگ شخصیت از روایی و پایایی مناسبی درایران برخوردار است و می توان از آن در فعالیت های پژوهشی استفاده نمود.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش انعطاف پذیری شناختی در پیش بینی نومیدی و تاب آوری در دانشجویان بود. تعداد 277 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز که در سال تحصیلی 90-89 مشغول به تحصیل بودند با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. آزمودنی ها با تکمیل پرسشنامه ی انعطاف پذیری شناختی، مقیاس های نومیدی بک و تاب آوری کانر و دیویدسون در این پژوهش شرکت نمودند. برای تجزیه و تحلیل نتایج از روش های ضریب همبستگی پیرسون، و رگرسیون چندگانه به شیوه ی همزمان استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که خرده مقیاس ادراک کنترل پذیری توانست نمره ی کل نومیدی و همه ی خرده مقیاس های آن را به طور منفی پیش بینی کند. همچنین، خرده مقیاس ادراک گزینه های مختلف، نمره ی کل نومیدی و خرده مقیاس های یأس در دستیابی به خواسته ها و انتظار منفی نسبت به آینده را به طور منفی پیش بینی نمود. خرده مقیاس ادراک توجیه رفتار نیز خرده مقیاس عدم اطمینان به آینده را پیش بینی کرد. نتایج رگرسیون چندگانه همزمان در پیش بینی تاب آوری نشان داد که خرده مقیاس های ادراک کنترل پذیری و ادراک گزینه های مختلف، تاب آوری را پیش بینی نمودند. از بررسی یافته ها می توان این گونه نتیجه گیری کرد که انعطاف پذیری شناختی،توانایی پیش بینی نومیدی و تاب آوری را دارد. بنابراین آموزش انعطاف پذیری شناختی از طریق درمان شناختی- رفتاری (CBT) می تواند موجب کاهش نومیدی و افزایش تاب آوری شود.

زمینه: ساخت ابزاری پایا و روا در زمینة سنجش صبر ضروری است. هدف: هدف از پژوهش حاضر ساخت مقیاس صبر و بررسی ویژگی های روانسنجی آن در دانشجویان بود. روش: مقیاس صبر دارای 25 گویه است که این گویه ها با استناد به مولفه های قرآنی صبر طراحی شده اند. به منظور بررسی خصوصیات روانسنجی این مقیاس، تعداد 516 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز به وسیلة نمونه گیری تصادفی خوشه ای به روش تناسب احتمالی با اندازه، انتخاب و با تکمیل مقیاس صبر در این پژوهش شرکت کردند. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی به روش مولفه های اصلی همراه با چرخش واریماکس نشان دهندة وجود 5 مولفة صبر بود که به ترتیب متعالی شدن، شکیبایی، رضایت، استقامت و درنگ نامگذاری شدند. این 5 مولفه 52 درصد از واریانس کل نمونه را توضیح دادند. به منظور سنجش پایایی مقیاس صبر از روش محاسبة ضرایب آلفای کرونباخ و همسانی درونی استفاده شد. ضرایب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس ها از 60/. تا 84/. محاسبه شد و ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس نیز 86/. محاسبه شد. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی، یافته های پژوهش حاضر نشان داد که مقیاس صبر از روایی و پایایی مناسبی برخوردار می باشد.

هدف این پژوهش بررسی نقش تیپ های شخصیتی A و D در پیش بینی صبر و مولفه های آن در دانشجویان بود. جامعه ی آماری پژوهش کلیه ی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور شیراز که در نیمسال تحصیلی 94- 93 مشغول تحصیل بودند را شامل می شود. از میان این افراد، تعداد 217 دانشجو به روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. افراد گروه نمونه با تکمیل مقیاس صبر (خرمائی، فرمانی و سلطانی، 1393ب)، پرسشنامه تیپ شخصیت A (باتیگون و ساهین، 2006) و مقیاس تیپ شخصیت D (دنولت، 2005 ) در این پژوهش شرکت کردند. نتایج همبستگی نشان دهنده ی همبستگی منفی و معنادار میان صبر و مولفه های آن با شخصیت های A و D بود. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه همزمان و گام به گام نیز نشان داد که تیپ شخصیتی A و دو خرده مقیاس شخصیت D به صورت منفی و معنادار صبر و مولفه های آن را پیش بینی نمودند. علاوه بر این، خرده مقیاس عاطفه ی منفی شخصیت D سهم بیشتری در پیش بینی صبر و مولفه های آن نشان داد.

متون دینی- اخلاقی و همچنین پژوهش های روان شناختی اخیر بر نقش صبر در ارتقای سلامت روان تأکید فراوان کرده اند. در پژوهش حاضر مدلی ارائه شده است که در این مدل، نقش واسطه ای مؤلفه های صبر در ارتباط میان پنج عامل بزرگ شخصیت و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان مورد بررسی قرارگرفته است. بنابراین هدف این پژوهش تعیین نقش پنج عامل بزرگ شخصیت در پیش بینی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان با واسطه گری مؤلفه های صبر بوده است. جامعه ی آماری پژوهش کلیه ی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور شیراز که در نیمسال دوم سال تحصیلی 94- 93 مشغول تحصیل بودند را شامل می شود. از میان این افراد، تعداد 296 دانشجو به روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و با تکمیل فرم کوتاه پرسشنامه ی پنج عامل بزرگ شخصیت، مقیاس صبر و پرسشنامه ی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در این پژوهش شرکت کردند. نتایج این پژوهش نشان داد که پنج عامل بزرگ شخصیت به غیر از عامل گشودگی در تجربه توانستند به صورت مستقیم مؤلفه های صبر و راهبردهای مثبت و منفی تنظیم شناختی هیجان را پیش بینی نمایند. همچنین عوامل توافق پذیری (09/0 =β؛ 0001/0 P<)، وظیفه گرایی (04/0 =β؛ 0001/0 P<) و روان نژندگرایی (04/0- =β؛ 001/0 P<) به صورت غیرمستقیم راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان را پیش بینی نمودند و در این میان، مؤلفه های متعالی شدن و استقامت نقش واسطه ای را ایفا کردند. راهبردهای منفی تنظیم شناختی هیجان نیز توسط عوامل وظیفه گرایی  (07/0- =β؛ 0001/0 P<) و روان نژندگرایی (09/0=β؛ 0001/0 P<) به صورت غیرمستقیم پیش بینی شد و مؤلفه ی رضایت صبر نقش واسطه ای نشان داد. از یافته های این پژوهش می توان این گونه نتیجه گیری کرد که مؤلفه های صبر می تواند به عنوان متغیر واسطه ای تأثیر ویژگی های شخصیتی منفی (مانند، روان نژندگرایی) بر راهبردهای تنظیم هیجان را تعدیل و اثرات ویژگی های شخصیتی مثبت (مانند، توافق پذیری و وظیفه گرایی) بر این راهبردها را تقویت نماید. بنابراین به روانشناسان پیشنهاد می شود که به منظور افزایش توانایی مراجعان در تنظیم هیجانات خویش از راهبردهای آموزشی صبر استفاده کنند.

زمینه: معتبرترین مقیاس ساخته شده در زمینه سنجش کارکردهای خاطره گویی، مقیاس کارکردهای خاطره گویی است. با توجه به عدم بررسی روایی و پایایی این مقیاس در ایران، بررسی روایی و پایایی آن ضروری می باشد. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی روایی و پایایی مقیاس کارکردهای خاطره گویی در دانشجویان بود.روش: تعداد 247 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز که در سال تحصیلی 91-90 مشغول به تحصیل بودند، با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و با تکمیل مقیاس کارکردهای خاطره گویی در این پژوهش شرکت نمودند. برای بررسی روایی مقیاس مذکور از تحلیل عاملی به روش مؤلفه های اصلی و تحلیل همسانی درونی استفاده شد. جهت بررسی پایایی آن نیز، از روش پایایی آزمون- آزمون مجدد و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی نشان دهنده وجود 7 عامل بود.همچنین نتایج تحلیل همسانی درونی نشان داد که این مقیاس از همسانی خوبی برخوردار می باشد. ضریب آلفای کرونباخ کل 91/0 و ضرایب آلفای کرونباخ خرده مقیاس ها از 76/0 تا 89/0 محاسبه شد. ضریب پایایی آزمون- آزمون مجدد برای کل مقیاس 57/0 و برای خرده مقیاس ها از 36/0 تا 71/0 محاسبه شد. بحث و نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که مقیاس کارکردهای خاطره گویی از روایی و پایایی مناسبی در ایران برخوردار است و می توان از این مقیاس در کارهای پژوهشی و مداخلات درمانی (مانند، درمان خاطره گویی) استفاده نمود.

هدف این پژوهش ارائه ی مدلی در مورد نقش مؤلفه های صبر در پیش بینی راهبردهای یادگیری با واسطه گری انعطاف پذیری شناختی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور خرامه بود که در نیمسال تحصیلی 94- 93 مشغول تحصیل بودند. از میان این افراد، تعداد 270 دانشجو به روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. افراد گروه نمونه با تکمیل مقیاس صبر (خرمائی، فرمانی و سلطانی، 1393 ج)، پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی (دنیس و وند روال، 2010) و مقیاس رویکردهای یادگیری شناختی/ فراشناختی (الیوت و همکاران، 1999) در این پژوهش شرکت کردند. نتایج نشان داد مدل مطرح شده از برازش خوبی برخوردار است. همچنین نتایج نشان دهنده اثر مستقیم و غیرمستقیم مؤلفه های صبر بر راهبردهای یادگیری بود. مؤلفه های شکیبایی و استقامت با واسطه گری ادراک کنترل پذیری خرده مقیاس ناسازمانی در مطالعه را به صورت منفی و معنادار پیش بینی کردند. همچنین مؤلفه های متعالی شدن و رضایت از طریق نقش واسطه ای ادراک گزینه های مختلف ناسازمانی در مطالعه را به صورت منفی و معنادار و رویکرد پافشاری را به صورت مثبت و معنادار پیش بینی کردند. بر طبق این نتایج به متخصصان حوزه یادگیری و روانشناسان پیشنهاد می شود که به منظور کمک به دانشجویان در استفاده از رویکردهای مناسب یادگیری از راهبردهای آموزشی صبر استفاده کنند.