مجتبی فراهانی

مسئله تفاوت مراتب علم یا به عبارتی، تفاوت ادراک کلی و جزئی نمونه ای از اختلاف دیدگاه ملّاصدرا و فلاسفه پیش از ایشان و در رأس آنها ابن سینا، نسبت به مسئله مهم «علم» است. حکمای پیش از ملّاصدرا با توجه به نظرشان نسبت به ماهیت علم، که آن را عبارت از کیف نفسانی می دانند، یک نوع برداشتی از تفاوت ادراک کلی و ادراک جزئی دارند و در مقابل، ملّاصدرا با توجه به مبانی فلسفی از دیدگاه خاصی که نسبت به ماهیت علم دارد، برداشتی دیگر از تفاوت مراتب ادراک دارد. در این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی به بررسی اجمالی دیدگاه ملّاصدرا و حکمای پیش از ایشان نسبت به فرایند ادراک و مبانی ایشان در این مسئله، به این نتیجه رسیدیم که فلاسفه قبل از ملّاصدرا، بخصوص ابن سینا قایلند به اینکه جزئی در اثر «تجرید» به کلی تبدیل می شود، درحالی که ملّاصدرا معتقد است که جزئی در اثر «تعالی» به کلی تبدیل می شود. البته مبانی و دلایل ملّاصدرا در مسئله یگانه است.

هدف مطالعه ی حاضر، بررسی دیدگاه معلمان زبان انگلیسی درخصوص توان بالقوه ی یکی از کتب ملی آموزش زبان انگلیسی به نام پراسپکت یک درپرورش توانش بینافرهنگی دانش آموزان مقطع اول متوسطه است. هفتاد معلم با سابقه ی تدریس کتاب مزبور ازطریق روش نمونه گیری دردسترس برای پاسخ گویی به پرسشنامه ای محقق ساخته انتخاب شدند؛ علاوه براین، 22 نفر ازآنان در مصاحبه ای نیمه ساختار یافته شرکت نمودند. نتایج نشان داد که کتاب موردنظر فاقد توان بالقوه ی لازم برای پرورش «توانش بینافرهنگی» است. همچنین، نتایج مصاحبه حاکی از آن بود که (الف) هم کتاب های پیشین و هم کتاب پیش رو به لحاظ پرورش توانش بینافرهنگی عملکرد ضعیفی دارند، (ب) کتاب موردنظر فاقد اهداف بینافرهنگی است، (ج) عملکرد کتاب به لحاظ ویژگی های فرهنگی و بینافرهنگی، ازدیدگاه دانش آموزان قابل قبول نیست؛ (د) فعالیتهای این کتاب، توانش بینافرهنگی را تقویت نمی کند؛ و (ه) عدم معرفی فرهنگ زبان خارجی و سایرفرهنگ ها، نگرش بسته و متعصبانه به روابط بین انسانی، و بومی سازی افراطی از نقاط ضعف اصلی کتاب می باشد.

هدف تحقیق حاضر ارزیابی کتاب آموزش زبان انگلیسی پایة اول دورة متوسطة اول (هفتم)، پراسپکت یک ، است که در سال های اخیر توسط وزارت آموزش و پرورش ایران طراحی و مورداستفاده قرار گرفته است. بدین منظور، پرسش نامه ای محقق ساخته طراحی شد و براساس اطلاعات حاصل از اجرای آزمایشی، روایی، و پایایی پرسش نامه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون آلفای کرانباخ مورد تأیید قرار گرفت. نتایج شاخص کفایت نمونه، تست بارتلت، و نیز آلفای کرانباخ (96/0) حاکی از آن بود که پرسش نامة مذکور روایی مناسب و پایایی بالایی دارد. شرکت کنندگان اصلی این پژوهش شامل 188 معلم زبان انگلیسی در دورة اول متوسطه بودند که براساس نمونه گیری دردست رس از هفت استان کشور انتخاب شدند. هم چنین 146 نفر از معلمان مورد مصاحبه ای نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که معلمان از: الف) طرح و قالب ظاهری کتاب، ب) فعالیت ها و تمرین های کتاب، ج) محتوای کتاب به لحاظ ایجاد توازن میان چهار مهارت زبانی، د) عملکرد مطالب کمک درسی و راه نمای معلم، ه) دستور زبان، واژگان، و انواع نقش های زبانی و بالاخره، و) ارائة روش تدریس مناسب رضایت لازم را ندارند.