صدیقه غلامی علوی

مقاله حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی الگوی صلاحیت حرفه ای راهبران آموزشی در دوره ابتدایی انجام شده است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و به جهت گردآوری اطلاعات آمیخته است. جامعه آماری منابع مرتبط با پژوهش، صاحب نظران حوزه برنامه درسی، مدیریت و رهبری آموزشی و  کنشگران خبره برنامه درسی می باشند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها فیش برداری، مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه بود که با تحلیل محتوای کیفی و روش دلفی تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد الگوی صلاحیت حرفه ای راهبران متشکل از سه مضمون شایستگی های پایه شامل ویژگی های شخصیتی، مهارت های ذهنی، شایستگی های اعتقادی و اخلاقی، دانش و مهارت های میان فردی و ارتباطی، شایستگی های تخصصی شامل مدیریت بهینه برنامه درسی، مدیریت بهینه فرایند یاددهی-یادگیری و نظارت و ارزیابی آموزشی و شایستگی های حرفه ای شامل حمایت و رشد حرفه ای معلمان، توانایی های سازمانی و حرفه ای، مدیریت و رهبری و شناخت موقعیت و فرهنگ است که هر مقوله متشکل از شاخص هایی می باشد.

هدف اصلی این پژوهش بررسی و ارزیابی مهارتهای فراشناختی دانشجویان به منظور شناسایی وضعیت این مهارتها در یادگیری دروس معارف اسلامی و تأکید بر کارکردهای نظام آموزش عالی در زمینه اصلاح و ارتقای آنها بود. جامعه آماری تحقیق شامل تمام دانشجویان دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 92-1391 به تعداد 5502 بود که از طریق محاسبه فرمول تعداد 263 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه مهارتهای فراشناختی در قالب 24 سؤال بسته پاسخ در چهار عامل بر حسب مقیاس پنج درجه ای لیکرت بود. روایی پرسشنامه به صورت محتوایی مورد تأیید کارشناسان قرار گرفت. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ 83/0 براورد شد. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح توصیفی و استنباطی انجام گرفت. نتایج این پژوهش ضمن اینکه ضرورت توجه نظام آموزشی را به رشد و پرورش مهارتهای فراشناختی در یادگیری دروس معارف اسلامی مورد تأکید قرار می دهد، نشانگر این است که دانشجویان در مهارت ارزشیابی با بهترین عملکرد و در مهارت برنامه ریزی کمترین عملکرد را دارند. هم چنین یافته ها نشان داد بین هر یک از عوامل فراشناخت رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. بیشترین میزان ارتباط میان عامل نظارت و برنامه ریزی به میزان 62/0 بود.

هدف اصلی این پژوهش ارزیابی قابلیت های کارآفرینی دانشجویان دختر بمنظور اعتبار بخشی و باز اندیشی در کارکردهای برنامه های درسی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی ایران می باشد. جامعه آماری این پژوهش، دانشجویان شاغل به تحصیل دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 90-91 می باشد که به روش نمونه گیری طبقه ای تعداد 412 نفر از آن ها به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه های مشخصات عمومی و قابلیت های کارآفرینی است. ضریب پایایی از روش آلفای کرونباخ 89/. برآورد شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که میان دانشجویان دختر و پسر در نمره کل کارآفرینی و مؤلفه های ریسک پذیری و خلاقیت تفاوت معناداری وجود دارد. با این حال، میان دانشجویان دختر دانشکده های گوناگون از نظر قابلیت های کارآفرینی تفاوت معنا داری وجود ندارد. افزون بر این، یافته ها نشان داد که میان دانشجویان دختر سال نخست و چهارم از نظر میزان برخورداری از قابلیت های کارآفرینی تفاوت معناداری وجود ندارد. این امر به نوبه خود نشان دهنده عدم موفقیت و ناکارآیی برنامه های درسی دانشگاهی در رشد و پرورش قابلیت های کارآفرینی دانشجویان بوده و ضرورت تدوین و اجرای برنامه های درسی خاصی که محور آن آموزش و توسعه قابلیت های یاد شده باشد را گوشزد می کند.