آزاده زارع

پژوهش حاضر با هدف واکاوی مبانی نقادی ایلیچ از آموزش مدرسه ای و بررسی ماهیت و ابعاد شبکه های یادگیری به عنوان یک نظام آموزشی نوین انجام شده است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش پژوهش اسنادی-تحلیلی به توصیف و تحلیل شبکه های یادگیری مطرح شده از سوی ایوان ایلیچ و عناصر و ابعاد آنها پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد که شبکه های یادگیری به دلیل تأکید بر فردگرایی؛ انتقال مسئولیت یادگیری از آموزشگاه و معلم به یادگیرنده؛ ساماندهی براساس نیازهای یادگیرندگان؛ بهره گیری از تخصص طیف گسترده ای از افراد به عنوان یاددهنده؛ تکیه بر دانش تخصصی و کاربردی به جای دانش نظری و آموزشگاهی؛ امکان یادگیری همیشه، برای همه، توسط همه و در همه جا؛ استفاده از منابع متنوع یادگیری به جای محتوای محدود آموزشگاهی؛ گستردگی و تنوع اشکال تعامل میان یادگیرنده، یاددهنده، محتوای آموزشی و رسانه؛ فراهم آوردن بستر بهره گیری از ظرفیت های برخط و مجازی برای ارائه خدمات آموزشی و تبدیل جامعه به جامعه یادگیرنده در سایه انتقال آموزش و یادگیری از چهاردیواری مدرسه به بطن جامعه، می تواند پاسخ گوی نیازهای آموزشی جامعه امروز باشد.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی پیش فرض های تربیتی هرمنوتیک در نظام آموزش از دور است. برای این منظوراستدلال شد که نسل اول آموزش از دور به دلیل متن محور بودن تنها با هرمنوتیک روشمند نزدیکی دارد. در نسل های دوم و سوم شاهد تبدیل فهم به مقوله ای پراکتیک هستیم که به دلیل تأکید بر مشارکت فرد و موضوع مورد بحث برای حصول فهم به آن ماهیتی نسبی بخشیده است و هدف آموزش مانند هرمنوتیک فلسفی، توانمند نمودن افراد در مهارت های زندگی و شغلی است. نسل چهارم با تلقی فرد به عنوان منبعی که شناخت از زندگی او آغاز شده و در زندگی او پایان می یابد به هرمنوتیک پدیدارشناسانه نزدیک می شود و نقطه برجسته نسل پنجم یعنی تکیه بر پرورش عقلانیت و نگرش انتقادی برای رهایی از عناصر سلطه فرایند آموزش نیازمند مبنای فلسفی انتقادی و منابع انسانی فعال است که نزدیکی بسیاری با هرمنوتیک انتقادی دارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی مبانی مذهب از دیدگاه روسو و تحلیل نگاه منحصر به فرد وی به مذهب، ارتباط مذهب با حکومت و شیوه های آموزش مذهب از نظر این اندیشمند بوده است. این پژوهش به روش اسنادی- تحلیلی انجام گرفته و پژوهشگران پس از گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای، به تحلیل اسناد گردآوری شده پرداخته اند. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که روسو برخلاف آنچه به وی نسبت داده شده، فردی پایبند به اصول مذهبی بوده و علاوه بر ایمان قلبی به وجود پروردگار و اصول زیربنایی مذاهب آسمانی، بر لزوم تربیت مذهبی تأکید نموده است. روسو با دیدگاه اجتماعی منحصر به فرد خود، تأکید می کند که تمامی جوامع بشری همواره نیاز ایمان به خداوند را درک نموده و نسبت به ضرورت وجود دستورالعمل مذهبی آگاه بوده اند. او مراجع مذهبی را عالی ترین مراجع قدرت اجتماعی دانسته و اظهار می دارد تضادهای اقتدار اجتماعی در پی از هم گسستن قدرت مذهبی و قدرت سیاسی (سکولاریسم) پدیدار گشته و بهترین راه اداره جامعه، پدید آمدن مرجعی یگانه از این دو شاخه قدرت است.