محمدجعفر اشکواری

محمدجعفر اشکواری

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۴ مورد از کل ۱۴ مورد.
۱.

عجایب نگاری ابن فقیه در کتاب البلدان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۵۶)

کلید واژه ها: جغرافیا البلدان ابن فقیه عجایب نگاری عجایب البلدان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگری
تعداد بازدید : 207 تعداد دانلود : 168
ابن خرداذبه (ح. 272 ه . ق) و ابن رسته (290 ه . ق) پیش از ابن فقیه به عجایب نگاری به عنوان یکی از گونه های جغرافیانگاری وصفی در جهان اسلام توجه کردند اما ابن فقیه در البلدان،علاوه بر توجه به اطلاعات تاریخی و جغرافیایی، برای اولین بار در سطحی وسیع به عجایب نگاری پرداخت. پژوهش حاضر می کوشد با روشن ساختن مواد گوناگون عجایب نگاری، تقسیم بندی انواع عجایب، شیوه معرفی عجایب در البلدانو بررسی منابع ابن فقیه و افرادی که از مطالب وی استفاده کرده اند به تبیین جایگاه البلدان در سیر تاریخی عجایب نگاری در تمدن اسلامی بپردازد. بررسی ها نشان می دهد ابن فقیه از طرفی سنت نگارش عجایبِ سرزمین ها را ادامه داد و از طرف دیگر با تکیه بر منابع پیشین و جمع آوری اطلاعات از مناطق مختلف به ویژه ایران بر رونق عجایب نگاری افزود. به همین دلیل البلدان پیش درآمدی بر عجایب نگاری های قرون بعدی است.
۲.

یاقوت حموی در مطالعات شرق شناسان

نویسنده:
منبع: تاریخنامه خوارزمی سال چهارم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلید واژه ها: مطالعات اسلامی شرق شناسان یاقوت حموی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 765 تعداد دانلود : 690
رویارویی غرب و شرق در تاریخ پیامدهای زیادی برای هر دو داشته است. شرق شناسی یا مطالعات مربوط به شرق یکی از نتایج این برخوردهاست که در آن غربی ها به تحقیق در همه شئون زندگی، فرهنگ و تمدن شرقی ها پرداخته اند. مطالعات اسلامی یکی از دستاوردهای شرق شناسی است که به مطالعه درباره فرهنگ و تمدن اسلامی اختصاص دارد. مطالعه منابع جغرافیایی در تمدن اسلامی یکی از حوزه ها و زمینه های مطالعات اسلامی به شمار می رود که در آن آثار جغرافیایی از سوی پژوهشگران بازنگری، تصحیح و منتشر شده اند. یاقوت حموی از جغرافیانگارانی است که آثار و شیوه نگارش وی بسیار مورد توجه شرق شناسان قرار گرفته و مطالعات زیادی را به خود اختصاص داده است. معجم البلدان، معجم الادبا، مراصدالاطلاع و اسماء الامکنه و البقاع و المشترک وضعا و المفترق صقعا از جمله آثار یاقوت حموی به شمار می روند. فرهنگ نامه معجم البلدان که در آن به توصیف شهرها و مناطق قلمرو جهان اسلام به ترتیب حروف الفبا پرداخته شده است همچنین استفاده از منابعی که اکنون در دست نیستند توجه بسیاری را به خود معطوف ساخته است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی به مطالعات شرق شناسان درباره آثار یاقوت حموی اختصاص دارد که نشان می دهد بعد از تحقیق راسموسن (Rasmussen) (1814 م) و فران (Frahn) (1823 م) بر روی معجم البلدان، یاقوت حموی و آثار وی به تدریج مورد توجه قرار گرفت.
۳.

نقش دارالترجمه طلیطله در انتقال علوم اسلامی به غرب

نویسنده:
منبع: تاریخنامه خوارزمی سال چهارم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلید واژه ها: اندلس نهضت ترجمه طلیطله دارالترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 315 تعداد دانلود : 739
فتوحات مسلمانان در قلمروی امپراتوری بیزانس منجر به کشمکش بین آن ها و مسیحیان شد و بعدها با بی نتیجه ماندن توهین و افترا از طرف آبای کلیسا به اسلام و مسلمانان و جنگهای صلیبی، ترجمه متون عربی به لاتین در دستور کار قرار گرفت. دارالترجمه طلیطله اولین مرکز ترجمه علوم به شمار می رفت که توسط اسقف اعظم ریموند در سال 478 ق تأسیس شد. این مرکز که با هدف ترجمه دانش مسلمانان از عربی به لاتین شکل گرفته بود، با تلاش افرادی مانند دوم ینگو گ وندیسالوو و جرارد کرمونایی ادامه یافت و آثار مختلفی در زمینه فلسفه، طب، ریاضیات و نجوم ترجمه شد. پژوهش حاضر با روش تاریخی و با تکیه بر منابع متقدم جغرافیایی، تاریخی و پژوهش های نوین ابتدا سعی در تبیین موقعیت جغرافیایی طلیطله دارد و دلایل انتخاب آن را به عنوان دارالترجمه می کاود، سپس به معرفی مترجمین و ترجمه های آن ها پرداخته است. بررسی ها نشان می دهد طلیطله پیش از حضور مسیحیان دارای کتابخانه بزرگی بود، ضمن اینکه حضور یهودیان، موازرب (مستعربان اسپانیا) و افرادی که به زبان های عربی، عبری و لاتین مسلط بودند سبب شد تا به عنوان اولین مرکز ترجمه در اسپانیا تبدیل شود.
۴.

عجایب نگاری در تمدن اسلامی: خاستگاه و دوره بندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال نهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۳

کلید واژه ها: ع‍ج‍ای‍ب عجایب نگاری عجایب المخلوقات عجایب نامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 229 تعداد دانلود : 966
یکی از انواع ادبیات در تمدن اسلامی، عجایب نگاری است. نگارش اطلاعات شگفت انگیزِ سرزمین ها در متون جغرافیایی همزمان با آغاز جغرافیانگاری وصفی، سبب شد تا این گونه اطلاعات مورد توجه نویسندگان مختلف قرار گیرد. سپس با توجه به عوامل مختلف مانند اقبال عامه مردم به این گونه اطلاعات، عدم اُنس و اُلفت نویسندگان با پدیده های مختلف که خیال پردازی های آنها را نیز در پی داشت به همراه استفاده از انواع ظرافت های ادبی مانند اغراق و حقیقت نمایی سبب شد تا عجایب نگاری در سطح گسترده رایج گردد. به تدریج عجایب نگاری به متون مختلف راه پیدا کرد و سرانجام در متون مستقل (عجایب نگاری ها) انسجام یافت. پژوهش حاضر با روش تاریخی و شیوه توصفی- تحلیلی به بررسی سرچشمه ها، سیر تاریخی و مراحل تطور عجایب نگاری ها در تمدن اسلامی پرداخته است و از این طریق سه دوره آغاز و شکل گیری (قرون 3 و 4 ق)، اوج و شکوفایی (قرون 5-8 ق) و زوال و افول (قرن هشتم به بعد) را برای سیر تاریخی عجایب نگاری های اسلامی معرفی کرده است.
۵.

احم د بن ع م ر العُ ذری (393- 478ق) (نخستین جغرافی دانِ عجایب نگارِ اندلسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال ششم بهار ۱۳۹۳ شماره ۲۰

کلید واژه ها: عجایب نگاری ترصیع الاخبار و تنویع الاثار احمدبن انس بن عمر العذری جغرافیانگاری اندلسی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان آفریقا
تعداد بازدید : 816 تعداد دانلود : 345
اهتمام احمد بن عُمَر بن اَنَس العُذری- معروف به ابن دَلایی محدث و مورخ اهل اندلس- در جغرافیا نگاری در شرح حال های باقی مانده دربارة او نادیده گرفته شده است، در حالی که تَرصیع الاخبار و تَنویع الآثار به عنوان تنها اثر بر جای مانده از عُذری نشان از آن دارد که وی علاوه بر آگاهی از علوم زمانة خویش- حدیث و تاریخ- به جغرافیانگاری نیز پرداخته و در این اثر جغرافیا را بر تاریخ مقدم داشته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی و تقسیم بندی اطلاعات جغرافیایی موجود در این کتاب پرداخته و در صدد است تا با تبیین جغرافیانگاریِ عذری، به واکاوی این بخش از حیات علمی عذری که مورد غفلت واقع شده است، بپردازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که عذری فقط به نقل اطلاعات پیشینیان اکتفا نکرده است، بلکه به جغرافیای وصفی و ابزارهای آن و نیز انواع جغرافیانگاری به ویژه عجایب نگاری احاطه داشته است.
۶.

سکه های دارالضرب طاوس در اَبَرکوه (اَبَرقوه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ و فرهنگ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۰۲ 117-148

کلید واژه ها: ابرکوه ابرقوه دار الضرب طاوس طاوس الحرمین سکه های مغولی و تیموری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 950 تعداد دانلود : 62
توجه ایلخانان مغول (حک : 653 736ق) به مسیرهای بازرگانی و احیای ساختار اقتصادی رشد و رونق تجاری را به همراه داشت. در این ساختار جدید اَبَرکوه (اَبَرقوه) در مسیر راه های ارتباطی عراق عجم با فارس، شبانکاره، کرمان، خراسان و خوزستان قرار می گرفت و به همین دلیل، وارد عرصه رقابت های سیاسی و اقتصادی شد. در چنین وضعی دارالضرب این شهر با نام طاوس برآمد. یافته های این پژوهش نشان می دهد ضرب سکه در این دارالضرب از اوایل دوره ایلخانان آغاز شد و تا اوایل دوره صفوی ادامه یافت. سکه های دارالضرب طاوس تک فلزی نبود و سکه های طلا، نقره و مس با عناوین «طاوس»، «مدینه طاوس» و «اَبَرقوه» در آن ضرب می شد. طرح، نوشته ها و مضامین مذهبی پشت و روی سکه ها متناسب با نظام پولی حاکم در هر یک از سلسله ها تغییر می یافت و از همین روست که مضامین شیعی و سنی، خط فارسی، عربی، اویغوری و چینی در این سکه ها دیده می شود.
۷.

نقش سیاسی حاجب در دوره اول خلافت عباسی (132 232ق) مطالعه موردی: خاندان ربیع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ و فرهنگ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰۰

کلید واژه ها: حاجب خاندان ربیع دوره اول عباسی حاکمیت پاتریمونیال بوروکراتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 992 تعداد دانلود : 509
دوره اول خلافت عباسی (132 232ق) با دیوان سالاری منسجم و قدرتمند همراه بود که در آن، وزیر و حاجب از منصب های مهم و بانفوذ به شمار می رفت. حاجبان که در آغاز پرده دار بودند، وظایف و اختیارات گسترده ای گرفتند و در وقایع مهم مانند جانشینی خلفا نیز تأثیرگذار شدند. خاندان ربیع در این دوره در مقام وزیر و حاجب نقش مهمی در وقایع سیاسی ایفا کرد و حتی اسباب سقوط خاندان برمکی را فراهم ساخت. پژوهش حاضر به واکاوی نقش و جایگاه حاجب در دوره اول خلافت عباسی با تأکید بر خاندان ربیع می پردازد. یافته های این پژوهش که به شیوه توصیفی تحلیلی و با استفاده از مفهوم پاتریمونیال بوروکراتیکِ ماکس وبر انجام شده، نشان می دهد که رشد سریع دیوانسالاری، نفوذ بیش ازحد دیوانیان، بدگمانی حاکم و درنهایت برکناری یا قتل افراد را به دنبال داشت که این موضوع درباره نفوذ ربیع و فضل بن ربیع و سرانجام آن ها صادق است.
۸.

بررسی جغرافیانگاری ابن خرداذبه به لحاظ منابع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال یازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۰

کلید واژه ها: جغرافیانگاری اسلامی ابن خرداذبه منابع مکتوب منابع شفاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 746 تعداد دانلود : 32
المسالک و الممالک ابن خرداذبه (د. ح. 300 ق) از اولین آثار مکتوب جغرافیایی به شمار می رود که به نوعی میراث دار سنت ایرانی نیز است. مسئله اصلی پژوهش این است که المسالک و الممالک ابن خرداذبه از چه منابعی بهره برده و تا چه اندازه معتبر است؟ با بررسی محتوایی کتاب و ریشه یابی داده های آن مشخص شد که ابن خرداذبه از منابع مکتوب و منابع شفاهی هم عصر خود به ویژه از اسناد و مدارک دولتی استفاده کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد ابن خرداذبه ضمن استفاده از منابع مکتوب اعم از قرآن و کتاب بطلمیوس، آثار مسلم بن ابی مسلم جرمی، آثار لغت شناسان و مکتوبات شعری، به اسناد و گزارش های دیوان برید و خراج نیز دسترسی داشته و این موضوع، سفر نکردن به مناطق مختلف جهان اسلام وی را پوشش داده است، ضمن اینکه از طریق منابع شفاهی (شنیده ها و مشاهدات) بر اطلاعات جغرافیایی کتاب افزوده است.
۹.

نقش یهودیان در نهضت ترجمه در اندلس (قرن های 11 تا 13 میلادی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سخن تاریخ سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۶ 95 - 116

کلید واژه ها: نهضت ترجمه یهودیان اندلس دارالترجمه طلیطله مترجمان یهودی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 229 تعداد دانلود : 521
نهضت ترجمه در اندلس بعد از تصرف طلیطله (478 ق) و آشنایی مسیحیان با میراث علمی مسلمانان آغاز شد. یهودیان به دلیل حضور در جوامع اسلامی، تسلط بر زبان عربی و به پشتوانه دانش خویش، از مهم ترین افراد در نهضت ترجمه به شمار می رفتند. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی - تحلیلی علاوه بر بیان زمینه ها و چگونگی حضور یهودیان در اندلس، نقش آن ها را در نهضت ترجمه بررسی کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد به دنبال سختگیری های موحدان، روند حضور یهودیان در اندلس افزایش یافت و آن ها علاوه بر ترجمه، تجربه های خود را در امور سیاسی به مسیحیان منتقل کردند. مترجمان یهودی ضمن ترجمه آثار مختلف در طب، ریاضیات، نجوم و فیزیک از عربی به اسپانیایی، عبری و لاتین خود نیز در دانش های مختلف صاحب نظر بودند. برخی از مترجمان برای امرارمعاش و برخی دیگر به دنبال جلب نظر حکام نسبت به جامعه یهودیان بودند.
۱۰.

روش شناسی تاریخ نگاری ابن الکردبوس التُوزَری در َالاکتِفاء فِی اَخبار الخُلَفاء(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سخن تاریخ سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۸ 87 - 110

کلید واژه ها: خلفانگاری الاکتفاء فی اخبار الخلفاء ابن الکردبوس التوزری تاریخ نگاری مغرب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 466 تعداد دانلود : 767
هدف اصلی این نوشتار، بررسی روش شناسی تاریخ نگاری توزری در کتاب اَلاکتفاء فی اَخبار الخُلفاء است. این روش شناسی، ما را با یکی از الگوه های تاریخ نگاری، یعنی خلفانگاری آشنا می سازد که تألیف اخبار تاریخی در آن، آمیخته ای از شیوه های سالشمار و موضوعی است. یافته های پژوهش که شیوه توصیفی تحلیلی انجام شده، نشان می دهد با وجود نگارش اَلاکتفاء فی اَخبار الخُلفاء در سده ششم، این کتاب دربردارنده اخبار بسیار و روایاتی مهم و نادر در باره حاجبان، کاتبان، خلفا و نیز تسلط مسیحیان بر شهرهای شمالی اندلس است که در دیگر منابع، کمتر سخنی در آن باره دیده می شود. این کتاب به لحاظ شکل شناسی، در شمار تاریخ نگاری عمومی است که با محوریت خلفا به نگارش در آمده و شیوه تألیف اخبار تاریخی آن، آمیخته ای است از شیوه های سالشماری، موضوعی و شرح حال نگاری که با اسلوبی ساده و روان نوشته شده و داوری در آن دیده نمی شود.
۱۱.

جهان شناسی در عجایب نگاری ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ علم دوره ۱۷ بهار و تابستان۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) 1 - 35
تعداد بازدید : 236 تعداد دانلود : 523
جهان شناسی و مسأله نظم حاکم بر جهان از موضوعاتی است که عالِمان علوم مختلف ازجمله عجایب نگاران در تمدن اسلامی به آن پرداخته اند. پرسش اصلی این پژوهش این است که عجایب نگاری ها، از حیث جهان شناسی و نشان دادن نظم حاکم بر جهان چگونه عمل کرده اند؟ در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی تلاش شده است به منظور دریافت درک صحیح از جهان شناسی در عجایب نگاری ها، در گام نخست، به جهان، جهان شناسی و عجایب نگاری در تمدن اسلامی پرداخته و سپس اجزا و عناصر شناخت جهان در این متون بررسی و تحلیل شود. نتایج پژوهش نشان می دهد که جهان شناسی در عجایب نگاری ها تلفیقی از آراء مختلف است، اما موضوع مهم، مسأله وحدت مبدأ هستی، پیوستگی عالم خلقت و جاری بودن عظمت و قدرت باری تعالی در مخلوقات است.
۱۲.

نهج البلاغه مصدر إلهام الحضاره الإسلامیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات حدیثه فی نهج البلاغه السنه الرابعه ربیع و صیف ۱۴۰۰ (۱۴۴۲ق) العدد ۲ (المتوالی ۸) 159 - 169

کلید واژه ها: الحضاره الإسلامیه نهج البلاغه المیزات الحضاریه التوحید العداله المشارکه الاجتماعیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 991 تعداد دانلود : 462
لا یمکن دراسه الحضاره الإسلامیه، وهی من أهم الفترات التاریخیه، إلا من خلال تحدید وشرح دعائمها. فتقوم الحضاره الإسلامیه علی عده أرکان، منها القرآن الکریم، والحدیث النبوی، وتعالیم الأئمه المطهّرین، وعلوم وحضارات الأمم الأخری، وأخیرًا الإبداع والابتکار. فتتمیز هذه الفتره من التأریخ بسمات فریده مثل: التوحید، والعقلانیه، والإنسانیه، والتسامح، والسعی لتحقیق التوازن بین المادیه والروحانیه. وتعدّ التعالیم العلویه من الأسس المهمه فی تکوین الدوله واستمرار الحضاره فی الطریق الإسلامی. ویحتسب نهج البلاغه من مصادر هذه التعالیم السامیه، وفیه تم تقدیم حلول مختلفه لإقامه الدوله الإسلامیه، وهو أمر ضروری للحضاره الإسلامیه، والإداره السلیمه للمجتمع علی أسس مدرسیه وإنسانیه، وقد تم إیضاح معالم الحضاره الإسلامیه فی مختلف المجالات الفردیه والاجتماعیه. فتسعی الدراسه الحالیه إلی استکشاف میزات الحضاره الإسلامیه من منظور نهج البلاغه بطریقه وصفیه تحلیلیه. وتشیر نتائج هذا المقال إلی أن خطب الإمام علی (ع) وتوجیهاته السیاسیه والأخلاقیه فی نهج البلاغه تعرّفنا إلی المیزات آلتی لها دور حیوی فی تأسیس الحضاره الإسلامیه مثل التوحید، والعداله الاجتماعیه والاقتصادیه، وحکم الجداره، والإداره القائمه علی التقوی، والمشارکه الاجتماعیه والسیاسیه للشعب.
۱۳.

بررسی استنادات قرآنیِ وقایع تاریخی و شیوه های کاربرد آن در تاریخ طبری (از بعثت تا سال 40 هجری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سخن تاریخ سال شانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳۷ 7 - 29

کلید واژه ها: استنادهای قرآنی تاریخ طبری تاریخ نگاری بعثت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 584 تعداد دانلود : 865
از دلایل اهمیت تاریخی قرآن را می توان موضوع نزول تدریجی آیات و پیوند آن با حوادث مختلف تاریخی که بعدها شأن نزول آیات نامیده شد، دانست. به همین دلیل تاریخ نگاری مسلمانان در ابتدا پیوندهای زیادی با آیات قرآنی داشت، به این صورت که مورخ سعی می کرد در گزارش رویدادها، از آیات قرآنی استفاده کند. طبری از مورخانی است که در نگارش تاریخ بسیار از آیات قرآن بهره برده است؛ چنانکه می توان گفت استنادات قرآنی از خصیصه های بارز تاریخ طبری است. این پژوهش به شیوه توصیفی - تحلیلی ابتدا میزان استنادات قرآنی از بعثت تا سال 40 هجری در تاریخ طبری را بررسی کرده و سپس به این پرسش پاسخ داده که استنادات قرآنی چه کاربردی در تاریخ طبری داشته است؟ بررسی ها نشان می دهد طبری در وقایع تاریخی از بعثت تا سال 40 هجری به 250 آیه از سوره های مختلف قرآن بدون ذکر نام و شماره سوره و آیه استناد کرده است. بیشترین کاربرد استنادات قرآنی در تاریخ طبری باهدف تأیید و تقویت خبر صحیح، تبیین و توضیح، ابطال یا تصحیح خبر، تکریم یا تحقیر اشخاص، هشدار و انذار و اشاره به نکات اخلاقی انجام شده است.
۱۴.

نقد استنادهای قرآنیِ وقایع تاریخی صدر اسلام در تاریخ طبری (مطالعه موردی: بررسی ادعای علاقه پنهان محمد(ص) به زینب و استناد به آیه 37 سوره احزاب)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سخن تاریخ سال شانزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳۹ 147 - 168

کلید واژه ها: استنادهای قرآنی طبری حضرت محمد (ص) زینب بنت جحش آیه 37 سوره احزاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 93 تعداد دانلود : 485
چکیده تاریخ نگاری مسلمانان در ابتدا پیوندهای زیادی با آیات قرآنی داشت، به این صورت که مورخ سعی می کرد از آیات قرآنی به عنوان تأیید در گزارش رویدادهای تاریخی استفاده کند. طبری یکی از مورخانی است که ضمن گزارش وقایع تاریخی آن ها را با آیات قرآنی مستند کرده است. هدف از پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، این است که به این مسئله اصلی بپردازد که استناد به آیات در گزارش وقایع تاریخی در تاریخ طبری به چه میزان صحیح بوده است؟ بررسی ها حاکی از آن است که طبری باهدف تأیید و تقویت گزارش های تاریخی به آیات استناد کرده است. اما در برخی موارد دچار آسیب هایی شده است. ازجمله آن ها آیه 37 سوره احزاب است که به ماجرای جدایی زید از زینب بنت جحش و سپس ازدواج پیامبر(ص) با وی اشاره دارد. طبری با نقل روایات مجعول، علت اصلی جدایی زید و زینب را عشق و علاقه قلبی پیامبر(ص) به زینب قلمداد کرده و با برداشت غیرصحیح از برخی عبارات موجود در آیه مذکور و استناد به آن یک داستان عاشقانه ساخته و آن را در جهت تأیید عقاید خویش به کار برده است. این سهل انگاری ها را می توان ناشی از برداشت سطحی او از آیات و عدم تحلیل آن ها دانست که به طور خاص در این مطالعه ذکرشده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان