کاظم منافی شرف آباد

یُعَدُّ مفهوم المواطنه من المفاهیم الحدیثه فی المجتمع الإسلامی، فعلى الرغم من رواجها بشکل کبیر، إلا أنّها لم تتمکن من فتح مکان لها فی الفکر السیاسی الاجتماعی کما ینبغی. إنّ المواطن هو ذلک الشخص الذی یعیش فی ظل حکومه ما، وکما ورد فی التعالیم الإسلامیه وأحادیث المعصومین وخاصه الإمام علی (ع)، إنه فرد من المجتمع الإسلامی، على هذا فإنّ حقوق المواطنه تغطی کل الأمور التی على الوالی أن یوفرها، وذلک مقابل القبول بالولایه والحکم والقیام بواجبات المواطنه. إنّ البحث الراهن یسعى إلى تقدیم حقوق المواطنه الإسلامیه وفقا للتعالیم العلویه، واتخذ البحث أسلوب الوصف والتحلیل وذلک استنادا إلى الدراسات الدینیه بالنظر فی نهج البلاغه، إنّ نتائج الدراسه الأساسیه تبین بان حقوق المواطنه فی النظام العلوی تنطوی على الجوانب الاجتماعیه والاقتصادیه والسیاسیه والثقافیه.

آموزش سیار، توسعه یافته ی آموزش الکترونیکی است که نسبت به سایر انواع آموزش در محیط الکترونیکی امکان یادگیری را با قابلیت های بیشتری در اختیار فراگیران قرار می دهد و با به کارگیری شیوه های نوین هم چون خدمات پیام کوتاه متنی، خدمات پیام پیشرفته، گفتگوی زنده اینترنتی، مدیریت شخصی اطلاعات برخط، ارائه ی محتوا و اطلاعات مناسب، منابع اطلاعاتی و نشریات برخط، سیستم پیام چندرسانه ای، سیستم های مدیریت یادگیری، سیستم های حمایت الکترونیکی عملکرد و اجرا در محیط سیار می تواند موجب یادگیری در هر زمان و مکان گردد. مقاله ی حاضر می کوشد تا به تبیین موانع و چالش های پیشرو در بهره گیری از سیستم آموزش سیار در عصر جهانی شدن بپردازد. روش پژوهش به شیوه ی توصیفی- تحلیلی و با استناد به مطالعات کتابخانه ای نگارش یافته است. با توجه به نتایج عمده ی پژوهش، موانع و چالش های پیشرو در بهره گیری از سیستم آموزش سیار در عصر رسانه شامل مواردی چون: زیرساخت های نامناسب فنی، اقتصادی و فرهنگی جامعه، مخالفت مراکز آموزشی، معلمان و والدین و عدم آمادگی فراگیران و غیره هستند. هزینه، اندازه ی دستگاه، عمر باطری، تکنولوژی و قابلیت کاربرد از چالش های پیشروی دیگر در بهره گیری از سیستم آموزش سیار در عصر جهانی شدن به حساب می آیند.

پژوهش حاضر به بررسی تأثیر یادگیری به شیوة مشارکتی در تفکر خلاق (سیالی، انعطاف پذیری، اصالت، بسط) دانش آموزان پایة پنجم ابتدایی در درس علوم تجربی می پردازد. این پژوهش به روش نیمه آزمایشی و با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل صورت گرفته است. جامعة آماری این پژوهش شامل همة دانش آموزان پسر پایة پنجم ابتدایی شهرستان کوهدشت در سال تحصیلی 1390-1391 بالغ بر 300 نفرند که از میان آنان 45 نفر به صورت تصادفی، به منزلة نمونة پژوهش، انتخاب شدند و در دو گروه کنترل و آزمایش نیز به شکل تصادفی جای گرفتند. روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری تصادفی خوشه ای بوده است و برای جمع آوری داده ها از آزمون خلاقیت تورنس استفاده شده است. میانگین ضریب پایایی برای آزمون تصویری تورنس، از 88% تا 96% گزارش شده است (Torrance, 1974) و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از آزمون t مستقل برای مقایسة دو گروه کنترل و آزمایش استفاده شده است. نتایج و یافته های این پژوهش نشان داد میان نمرات خلاقیت دانش آموزانی که با روش یادگیری مشارکتی آموزش دیده اند با دانش آموزانی که با روش معمول در مدارس (روش سنتی) آموزش دیده اند تفاوت معناداری وجود دارد و یادگیری مشارکتی در میان دانش آموزان منجر به افزایش خلاقیت شده است. همچنین، یافته های مطالعة مؤلفه های تفکر خلاق، که به صورت جداگانه به مثابة فرضیه های ویژه در این پژوهش تلقی شده اند، نشان داد که یادگیری مشارکتی در میان دانش آموزان منجر به افزایش شاخص های سیالی (روانی)، انعطاف پذیری، اصالت و بسط تفکر دانش آموزان شده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش اخلاق اسلامی در رساندن انسان به کمال است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل اسنادی است. جامعهٴ تحقیق، شامل منابع دست اول (قرآن کریم و آثار مربوط و منتسب به پیامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) و دیگر بزرگان دینی) و منابع دست دوم (آثار برآمده از منابع غنی اسلامی) است که در کتاب ها، نشریات، پایان نامه ها، سایت های اینترنتی مذهبی و پژوهش ها و تحقیقات مرتبط با موضوع این تحقیق می باشد. نمونه گیری به شیوهٴ هدفمند انجام شده و بر این اساس، از منابع مرتبط با موضوع تحقیق، استفاده گردیده است. ابزار پژوهش نیز فیش برداری بوده است. در این تحقیق، به این مسائل پاسخ داده شده است: 1 اهمیت و جایگاه اخلاق در اسلام چگونه است؟ 2 نقش اخلاق در زندگی فردی و اجتماعی از منظر قرآن کریم و معصومان(ع) چیست؟ 3 انگیزه های دستیابی افراد به کمال کدام است؟ 4 اصول و روش های اخلاقی در رساندن انسان به کمال از دیدگاه قرآن کریم و معصومان(ع) کدام است؟ نتایج تحقیق نشان می دهد روش های اخلاقی ای که قرآن کریم و پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) ذکر کرده اند ، مسیر رسیدن انسان به کمال را روشن کرده است که با عمل به آن ها می توان به کمال حقیقی، دست یافت. در پایان نیز پیشنهادهایی برای کاربردی نمودن این تحقیق بیان شده است.