سعید غیاثی

اخلاق و پژوهش همواره در یک تعامل دوسویه با یکدیگر قرار داشته و بر یکدیگر اثرگذار هستند. ازاین رو، هدف پژوهش حاضر، ارائه راهبردهایی جهت نیل به پژوهش اخلاق مدار است. باتوجه به اهمیت موضوع پژوهش در حوزه علم و مباحث علمی، پژوهشگران بر آن شدند تا پس از واکاوی و شناسایی شرایط، زمینه ها و بسترها، نسبت به ارائه راهبردها اقدام نمایند. این مطالعه ازنظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی بوده و در گام اول با جستجوی کلیدواژه های مختلف در مهم ترین بانک های اطلاعاتی پژوهش ها و مقالات داخلی و خارجی، 128 اثر شناسایی و انتخاب شد که مستقیماً به اخلاق پژوهش پرداخته بود. درادامه با با بهره گیری از نرم افزار MAXQDA و براساس روش داده بنیاد، کدهای اولیه از درون پژوهش های منتخب استخراج، دسته بندی و به عنوان الگوی ارتقای اخلاق پژوهش، ارائه شد.

به منظور تدوین الگوی توسعه شایستگی در میان مدیران بخش ستادی شرکت ملی گاز ایران، این پژوهش به روش ترکیبی اکتشافی انجام شد. در مرحله کیفی، ابتدا خبرگان موضوع، به روش هدفمند انتخاب و مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت پذیرفت و طی دو مرحله، تحلیل داده های کیفی شناسایی و سپس در گروه کانونی، یافته ها تعدیل و مؤلفه ها در قالب الگوی مفهومی منعکس گردید. روایی پرسش نامه (%74) و پایایی آن (%89) محاسبه و در نمونه آماری 160 نفر از مدیران شرکت ملی گاز ایران که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده بودند، اجرا و داده های کمّی پژوهش گردآوری گردید. نتایج تجزیه و تحلیل داده های کمّی نشان می دهد که از دیدگاه مدیران، وضعیت کلی شایستگی مدیران در شرکت ملی گاز ایران، بالاتر از میانگین و کم وبیش مطلوب بوده و همچنین، نتایج تحلیل عاملی تأییدی نیز نشان می دهد که مؤلفه های هفت گانه شناسایی شده دارای بار عاملی کافی برای پیش بینی شایستگی است. بر این اساس، با ارزیابی عملکرد مدیران مبتنی بر الگوی شایستگی متناسب با بافت شرکت، به صورت مستمر و اجرای بهینه طرح توسعه و پرورش مدیران، موجب رشد و بهره وری هرچه بیش تر و مزیت رقابتی بالاتری برای سازمان می گردد.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی روابط مستقیم و غیرمستقیم فرهنگ یادگیری سازمانی، اثربخشی مدیریتی و توانمندسازی روان شناختی با یادگیری کارکنان در محیط کار بود. در این پژوهش همبستگی، داده ها با مشارکت 117 نفر از کارکنان دو سازمان دولتی در شهر تهران گردآوری شد. برای جمع آوری اطلاعات از چهار پرسش نامه استاندارد فرهنگ یادگیری سازمانی، اثربخشی مدیریتی، توانمندسازی روان شناختی و یادگیری در محیط کار استفاده شد. روایی تمامی ابزارها از طریق بررسی روایی سازه با استفاده از نرم افزار Smart PLS تأیید شد. یافته های پژوهش نشان داد متغیر یادگیری در محیط کار به طور مستقیم و غیرمستقیم از متغیرهای فرهنگ یادگیری سازمانی و اثربخشی مدیریتی و به طور مستقیم از متغیر توانمندسازی روان شناختی تأثیر می پذیرد. همچنین فرهنگ یادگیری سازمانی اثر مستقیم و غیرمستقیم معنی داری بر توانمندسازی روان شناختی و اثربخشی مدیریتی دارد. اثربخشی مدیریتی تنها اثر مستقیم معنی داری بر توانمندسازی روان شناختی دارد. با توجه به این یافته ها، فرهنگ یادگیری سازمانی بیشترین تأثیر را بر یادگیری کارکنان در محیط کار دارد. این نتایج اهمیت فرهنگ سازمانی را برای مدیران آشکار می کند و در ترغیب آن ها به ارتقای فرهنگ یادگیری در سازمان و تبدیل آن به یک سازمان یادگیرنده کمک می کند.