علی خدایی

پژوهش حاضر با هدف آزمون نقش واسطه ای راهبردهای نظم بخشی شناختی هیجان در رابطه تنیدگی تحصیلی ادراک شده و هیجانات پیشرفت دانشجویان انجام شد. 330 دانشجوی مقطع کارشناسی به پرسش نامه تنیدگی تحصیلی ادراک شده (زاژاکووا، لینچ و اسپنشادا، 2005)، پرسش نامه نظم بخشی شناختی هیجان (CERQ، گارنفسکی، کرایج و اسپینهاون، 2001) و نسخه کوتاه پرسش نامه هیجانات پیشرفت (AEQ، عبدالله پور، 1394) پاسخ دادند. در مطالعه همبستگی حاضر، به منظور آزمون روابط ساختاری در مدل مفروض، از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل مفروض واسطه مندی نسبی راهبردهای نظم بخشی شناختی هیجان در رابطه بین تنیدگی تحصیلی ادراک شده و هیجانات پیشرفت مثبت و منفی با داده ها برازش مطلوبی دارد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که در مدل مفروض، تمامی وزن های رگرسیونی از لحاظ آماری معنادار هستند و در این مدل به ترتیب 25 و 21 درصد از پراکندگی نمرات هیجانات پیشرفت مثبت و هیجانات پیشرفت منفی از طریق متغیرهای مکنون تنیدگی تحصیلی ادراک شده و راهبردهای نظم بخشی شناختی هیجان تبیین می شود. همچنین نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که بخشی از پراکندگی مشترک بین دوایر مفهومی تنیدگی تحصیلی ادراک شده و هیجانات پیشرفت مثبت و منفی از طریق راهبردهای نظم بخشی شناختی هیجان تبیین پذیر است. 

ازآنجایی که امنیت یک نعمت بی بدیل بوده و در همه ابعاد فردی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، قضایی و غیره از نیازهای اصلی فرد و جامعه بوده و ایجاد گسترش آن نیز وظیفه آحاد ملت، حکومت ها و دولت ها است بنابراین، هیچ مکتب یا نظام حقوقی نمی تواند خود را نسبت به موضوع امنیت بی تفاوت قلمداد کند. زیرا امنیت گذشته از اینکه یکی از ضروری ترین نیازهای بشر است عامل مهمی برای رشد و توسعه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، علمی و اقتصادی است. باتوجهبه امنیت در کشور به ویژه مناطق مرزی، پژوهش حاضر با هدف بررسی شاخصهای امنیت اجتماعی با بهره گیری از 15شاخص در زمینه سرقت و قاچاق موادمخدر در شهرستانهای 17گانه استان آذربایجان غربی تهیه شده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی- مقایسه ای است. همچنین، برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش ویکور(VIKOR) و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. طبق یافته های پژوهش، شهرستان پلدشت با بیشترین میزان ویکور(Qi=1) در جایگاه نخست و شهرستان های چالدارن با میزان ویکور(Qi=0.99) در جایگاه دوم و درنهایت شهرستان شوط نیز با میزان ویکور(Qi=0.98) در جایگاه سوم از لحاظ شاخص های مورد مطالعه قرارگرفته اند. در مقابل، شهرستانهای ارومیه با کمترین میزان ویکور(Qi=0.00)، شهرستان میاندوآب با میزان ویکور(Qi=0.87) و شهرستان شاهین دژ با میزان ویکور(Qi=0.876) بهترتیب در جایگاه های آخر قرارگرفته اند.

هدف: هدف پژوهش تعیین ویژگی های روان سنجی آزمون جهت گیری زندگی شی یر، کارور و بریجس (1994) در زنان ایرانی بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری 400 نفر از مادران دانش آموزان یکی از مدارس دخترانه منطقه یک شهر تهران بود که در نیم سال اول سال تحصیلی 95-1394 با روش نمونه گیری دردسترس 120 مادر به ازای هر متغیر 10 نفر با هدف کشف ساختار عاملی زیربنایی آزمون جهت گیری زندگی انتخاب و آزمون مذکور در مورد آن ها اجرا شد. 200 زن نیز به ازای هر متغیر 20 نفر با هدف فرض آزمایی و تعیین میزان برازندگی الگوی مفروض با داده های مشاهده شده انتخاب و آزمون جهت گیری زندگی، مقیاس ارزیابی استرس رویلی، روسچ، جاریکا و واگان (2005)، مقیاس رضایت از زندگی دینر، ایمونس، لارسن و گریفین (1985) و فهرست عواطف مثبت و منفی واتسون، کلارک و تلگن (1988) در مورد آن ها اجرا شد. یافته ها: نتایج نشان داد آزمون جهت گیری زندگی از دو عامل خوش بینی و بدبینی تشکیل شده و با داده ها دارای برازش مطلوبی است. بررسی روایی سازه آزمون جهت گیری زندگی نشان داد ضریب همبستگی دو عامل خوش بینی و بدبینی با آزمون رضایت از زندگی به ترتیب 33/0 و 35/0، با عاطفه مثبت 33/0 و 20/0-، با عاطفه منفی 22/0- و 26/0 و با ارزیابی های شناختی شامل تهدید 20/0- و 30/0، با چالش 18/0 و 20/0- و با منابع 22/0 و 17/0؛ و ضرایب همسانی درونی آزمون نیز برای خوش بینی 88/0 و برای بدبینی 77/0 است (001/0=P). نتیجه گیری: آزمون جهت گیری زندگی به مثابه ابزاری دقیق، از روایی و پایایی مطلوبی برای سنجش سبک ارجح زنان ایرانی برای پیش بینی وقوع رخدادهای مثبت و منفی در آینده، برخوردار است.

به منظور تعیین اثر تعدیل کنندة خوش بینی در رابطة بین خستگی شناختی و حل مسئله شناختی، آزمایشی طراحی و اجرا شد. ابتدا نسخة تجدید نظرشدة آزمون جهت گیری هدف (شیر، کارور و بریجز، 1994) بر روی 300 دانشجو اجرا شد. از بین افرادی که نمره های آنها در سازه خوش بینی 2± واحد انحراف استاندارد از میانگین نمره ها فاصله داشت، تعداد 40 دانشجو انتخاب و به طور تصادفی در چهار گروه 10 نفری تخصیص داده شدند. آزمایش دارای دو مرحله بود. در مرحله اول، آزمودنی های گروه کنترل با تکالیف افتراقی قابل کنترل و آزمودنی های گروه آزمایش با تکالیف افتراقی غیرقابل کنترل رو به رو شدند و در مرحله دوم، گروه ها در موقعیت حل مسئله، به تکلیف آناگرام پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس دوراهه از معناداری اثر اصلی عامل گروه و عامل خوش بینی و از عدم معناداری کنش متقابل عوامل گروه و خوش بینی در پیش بینی نمره های حل مسئلة شناختی به طور تجربی حمایت کردند. عدم معناداری کنش متقابل عوامل گروه و خوش بینی نشان داد خوش بینی رابطة بین خستگی شناختی و حل مسائل شناختی را تعدیل نمی کند. این یافته ها ضمن تأکید بر توجه به نقش اصلی منابع تغییرپذیری خستگی شناختی و خوش بینی در پیش-بینی حل مسئله شناختی فراگیران نشان می دهند رابطة علّی بین خستگی شناختی و عملکرد حل مسئله تابعی از تغییر در عامل خوش بینی محسوب نمی شود.

پژوهش حاضر با هدف آزمون تغییرناپذیری ساختار عاملی سیاهه سبک هویت (ISI؛ برزونسکی، 1992) در بین گروهی از نوجوانان دختر و پسر سنین 15 تا 17 سال انجام شد. به این منظور 376 نوجوان (181 پسر ، 195 دختر) به سیاهه سبک هویت پاسخ دادند. به منظور بررسی روایی بین-گروهی این سیاهه یا تغییرناپذیری ساختار عاملی آن در بین دو جنس در پایه های تحصیلی اول، دوم و سوم دبیرستان از چند تحلیل عاملی تأییدی چندگروهی استفاده شد. نتایج طرح های تحلیل عاملی تأییدی تک گروهی نشان دادند که در دو جنس و پایه های تحصیلی مختلف، الگوی سه عاملی سبک های هویت و الگوی تک عاملی تعهد هویت برازش قابل قبولی با داده ها دارند. نتایج تحلیل عامل تأییدی چندگروهی، تغییرناپذیری بین گروهی ساختار عاملی، بارهای عاملی، واریانس ها و کوواریانس های بین عاملی سیاهه سبک هویت را برای دو جنس در پایه های تحصیلی مختلف نشان دادند. نتایج پژوهش حاضر با تأکید بر تغییرناپذیری ساختار عاملی سیاهه سبک هویت در بین دو جنس در پایه های تحصیلی مختلف نشان می دهند که این سیاهه سودمندی لازم را برای اندازه گیری سبک های هویت در دو جنس در پایه های تحصیلی اول، دوم و سوم دبیرستان دارد.

مطالعة حاضر با هدفِ آزمون الگوی اثرات میانجیگر باورهای خودکارآمدی تحصیلی در رابطة تنیدگی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی در بین دانشجویان انجام شد. در مطالعة همبستگی حاضر، 319 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور استان کردستان (138 پسر و 181 دختر)، به پرسشنامة باورهای خودکارآمدی تحصیلی (ASEBQ؛ زاژاکووا، لینچ و اسپنشاد، 2005) و پرسشنامة تنیدگی تحصیلی (ASQ؛ زاژاکووا و همکاران، 2005) پاسخ دادند. در این مطالعه، بر اساس منطق پیشنهادی بارون و کنی (1986)، به منظور آزمون اثر میانجیگر باورهای خودکارآمدی تحصیلی در رابطة تنیدگی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی، از رویکرد مبتنی بر تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج ماتریس همبستگی نشان داد که رابطة بین تنیدگی تحصیلی با خودکارآمدی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی، منفی و معنادار و رابطة بین باورهای خودکارآمدی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی، مثبت و معنادار بود. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که باورهای خودکارآمدی تحصیلی، رابطة تنیدگی تحصیلی ادراک شده و پیشرفت تحصیلی دانشجویان را به طور نسبی میانجیگری کرد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که در الگوی میانجیگری باورهای خودکارآمدی تحصیلی، در مجموع، متغیرهای پیش بین، 34 درصد از واریانس متغیر پیشرفت تحصیلی دانشجویان را تبیین کردند. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که بخشی از تمایز اندازه های پیشرفت تحصیلی دانشجویان در مواجهه با تنشگرهای تحصیلی، از طریق تفاوت در میزان باورهای خودکارآمدی تحصیلی آن ها قابل تبیین است. واژه های کلیدی: تنیدگی تحصیلی ادراک شده، باورهای خودکارآمدی تحصیلی، پیشرفت تحصیلی، تحلیل میانجیگر.

پژوهش حاضر با هدف هنجاریابی و تعیین روایی و پایایی نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی (BFNE ؛ لری، 1983) در گروهی از نوجوانان دانش آموز 18-12 (276 دختر و 224 پسر) شهر تهران اجرا شد که با روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. نوجوانان به نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی (لری، 1983)، پرسشنامه دشواری های بین فردی (QIDA؛ انگلس و همکاران، 2005) و مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA؛ پاکلک، 1997) پاسخ دادند. شاخص های برازش تحلیل عاملی تأییدی بر پایه نرم افزار لیزرل، وجود عوامل دوگانه سؤال های نمره گذاری شده مثبت و سؤال های نمره گذاری شده منفی را تأیید کرد. نتایج تحلیل عامل اکتشافی با استفاده از چرخش اوبلیمین نیز نشان داد که نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی از دو عامل تشکیل شده است. همبستگی معنادار بین نمره کلی و زیرمقیاس های ترس از ارزیابی منفی با زیرمقیاس ها و نمره کلی پرسشنامه دشواری های بین فردی و مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان، روایی همگرای BFNE را تأیید کرد. ضرایب آلفای کرانباخ و ضرایب بازآزمایی با فاصله (دو هفته) نمره کلی و زیرمقیاس های BFNE نشان داد که این مقیاس پایایی مقبولی دارد. ضرایب آلفای کرانباخ برای نمره کلی، BFNE و زیرمقیاس های سؤال های نمره گذاری شده مثبت و سؤال های نمره گذاری شده منفی به ترتیب برابر با 80/0، 82/0، 81/0 و ضرایب بازآزمایی با فاصله (دو هفته) برای نمره کلی، BFNE و زیرمقیاس ها بین 77/0- 79/0 به دست آمد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری زیرمقیاس های BFNE نشان داد که اثر گروه های جنسی و سنی از نظر آماری معنادار بود. بنابراین، در این پژوهش، رتبه های درصدی معادل نمرات خام نمره کلی و زیرمقیاس های BFNE به تفکیک گروه های جنسی و سنی ارائه شد. نتایج پژوهش حاضر، بر ثبات ساختار عاملی و اعتبار نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی برای اندازه گیری مفهوم ترس از ارزیابی منفی، در میان دانش آموزان، تأکید می کند.

ا هدف بررسی تحول ابعاد شناختی و رفتاری اضطراب اجتماعی در دورة نوجوانی این پژوهش انجام شد. یک نمونة 500 نفری (276 دختر و 224 پسر) در سه گروه سنی 13-12، 15-14 و 17-16 ساله با روش تصادفی چ ندمرحله ای از دانش آموزان شهر تهران انتخاب شدند و به مقیاس اضطراب اجتماع ی نوجوانان (پاک لک، 1997) با دو بعد شناختی و رفتاری، پاسخ دادند. نتایچ تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که نوجوانان 13-12 ساله نسبت ب ه دو گ روه سنی دی گر، میانگین بالاتری در ه ر دو بعد شناختی و رفتاری اضطراب اجتماعی به دست آوردند. همچنین میانگین نمره های دختران در ه ر سه گ روه سن ی در مقایسه با پسران در بعد رفتاری اضطراب اجتماعی بالاتر بود در حالی که، در بعد شناختی اضطراب اجتماعی بین دو جن س تفاوت وج ود نداشت. یافته ها براساس دیدگاه شناختی اجتماعی الکایند و تأثیر جنس در اجتماعی شدن بحث شدند.

هدف: بررسی ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی پرسشنامه سبک های هویت. روش: اجرای پرسشنامه سبک های هویت و مقیاس های بهزیستی روان شناختی در 376 دانشجو (158 پسر و 218 دختر) که به روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شده بودند. ساختار سه عاملی سبک های هویت و ساختار تک عاملی تعهد هویت به کمک تحلیل عاملی تاییدی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که الگوی سه عاملی سبک هویت و الگوی تک عاملی تعهد هویت با داده ها برازندگی قابل قبولی دارند. ضرایب آلفای کرونباخ سبک های هویت و تعهد هویت مبین پایایی، و ضرایب همبستگی بین سبک های هویت و تعهد با مقیاس های بهزیستی روان شناختی نمایانگر روایی همگرای این پرسشنامه است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر، ثبات ساختار عاملی پرسشنامه سبک های هویت و اعتبار این پرسشنامه را برای سنجش فرآیندهای اجتماعی ـ شناختی مربوط به شکل گیری هویت در دانشجویان ایرانی نشان می دهد.