حسن محیطی اردکان

حسن محیطی اردکان

مدرک تحصیلی: دکترای فلسفه اخلاق تطبیقی
پست الکترونیکی: nagi1364@yahoo.com

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۰ مورد از کل ۱۰ مورد.
۱.

Mulla Ṣadrā's Moral Realism and its Effects on Pure Life(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: moral philosophy Moral Value moral realism Pure Life Mulla Sadra

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۱
SUBJECT & OBJECTIVES: Moral realism means that moral values are real regardless of feelings and emotions, collective agreement, and the orders of anyone. This article aims to explain the relationship between Mulla Ṣadrā's viewpoint and moral realism, as well as the influence of his thoughts on our lives.   METHOD & FINDING: The research benefitted from an analytical-descriptive method. At first, by referring to all the works of Mulla Ṣadrā, his moral ontological foundations were deduced, and based on his statements and foundations, it was analyzed in an integrated manner and finally, its effect on pure life has been explained. We have concluded that based on Mulla Ṣadrā's idea, he is a realist. We can enumerate the following shreds of evidence to prove this claim: 1) The reality of the moral criterion, 2) The criticism of divine command theory, 3) The real basis of moral judgments, 4) The consequences of moral judgments, and 5) The manifestation of inner attributes. Additionally, we have demonstrated that action based on the realistic foundations of Mulla Ṣadrā will direct life towards a divine life with true happiness and will suggest a different way of life.CONCLUSION: Action based on the realistic principles of Mulla Ṣadrā will guide life towards a divine life with true happiness and will suggest a different way of life.
۲.

بررسی الگوی «شهودگرای اجتماعی» جاناتان هایت براساس اندیشه آیت الله مصباح یزدی(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: الگوی شهودگرای اجتماعی جاناتان هایت اندیشه آیت الله مصباح یزدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۱۸
یکی از مباحث چالش برانگیز در حوزه روان شناسی اخلاق، «فرایند ذهنی و عوامل مؤثر بر قضاوت اخلاقی» است. رویکردهای گوناگون روان شناسی طی قرن گذشته، نگاه های متفاوتی ارائه داده و هریک بر تأثیر عامل خاصی تأکید داشته است. یکی از الگو های اخیر که توسط روان شناس معاصر جاناتان هایت طراحی شده، الگوی «شهودگرای اجتماعی» است. متفکران نظرات متفاوتی درباره این الگو طرح نموده اند که موجب شده است به یکی از جنجالی ترین موضوعات روان شناسی اخلاق تبدیل شود. با توجه به اینکه فیلسوف معاصر، آیت الله مصباح یزدی، به جنبه های روان شناسی اسلام نیز توجه داشته ، این مقاله کوشیده است الگوی «شهودگرای اجتماعی» را با توجه به اندیشه های ایشان بررسی کند. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و گردآوری داده ها با مراجعه به آثار ایشان صورت گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در نقد الگوی «شهودگرای اجتماعی»، می توان عواملی همچون نادیده گرفتن بعد فرامادی انسان، بی توجهی به عنصر اختیار، تقلیل عوامل مؤثر بر قضاوت اخلاقی به فرهنگ و عوامل زیستی و غریزی، تعریف نادرست «دستگاه تحریکی» ذیل «دستگاه ادراکی»، مغالطه «سرعت در قضاوت و نفی استدلال»، و سوگیری در انتخاب معماها را مطرح کرد.
۳.

بایسته های اخلاقی حادثه نگاری(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: حادثه نگاری اخلاق حادثه نگاری صفحه حوادث آموزه های اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۳۱۰
حادثه نگاری یکی از حرفه های مهم جامعه، به ویژه در عرصه رسانه می باشد. در هر حرفه، بایسته ها و نبایسته هایی اخلاقی وجود دارد. برای دور ماندن حادثه نگاری از آسیب های اخلاقی، رعایت اخلاق و توجه به بایسته ها و نبایسته های اخلاقی ضروری است. این پژوهش تلاش دارد تا با روش توصیفی تحلیلی، بایسته های اخلاقی حرفه حادثه نگاری را با تأکید بر آموزه های اسلامی و بر اساس مبانی اندیشه اخلاقی اسلام تبیین نماید. نتایج تحقیق حاکی از این است که مهم ترین بایسته های اخلاقی در مرحله دریافت اخبار سودمندی و عبرت آموز بودن آن است. در مرحله تجزیه و تحلیل بی طرفی و تجزیه و تحلیل مناسب است. در مرحله انتقال حوادث نیز وفای به عهد، تعهد در بیان حقایق، پایبندی به منافع عمومی و رازداری از جمله بایسته های اخلاق حادثه نگاری است.
۴.

بررسی دلایل عرف گرایی ثبوتی در حوزه اخلاق با تأکید بر دو دلیل تفاوت های فرهنگی و احساسات عام بشر(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: عرف اخلاق عرف گرایی عرف گرایی ثبوتی تفاوت های فرهنگی احساسات بشر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۴۸۶
عرف گرایی ثبوتی در حوزه اخلاق، اعتقاد به این است که عرف را می توان به عنوان منشأ ارزش اخلاقی دانست. عرف گرایان ثبوتی به دو دسته قابل تقسیم هستند: دسته ای از ایشان بر نقش عرف فاقد پشتوانه واقعی در ثبوت ارزش اخلاقی تأکید می کنند و دسته ای دیگر بر نقش عرف واجد پشتوانه واقعی در ثبوت ارزش اخلاقی اصرار می ورزند. هر یک از ایشان بر مدعای خود دلایلی ارایه کرده اند که بررسی آنها به دلیل تأثیرات فرهنگی باورهای یادشده، ضروری به نظر می رسد. در این نوشتار سعی شده با تحلیل دیدگاه های مرتبط با دسته اول، دو دلیل از مهم ترین دلایل ایشان استخراج شود و بر اساس مبانی عقلی مورد نقد و بررسی قرار گیرد. بررسی دلایل عرف گرایان ثبوتی مورد بحث نشان می دهد دو دلیل «تفاوت های فرهنگی» و «احساسات عام بشر» با مشکلات نظری و عملی مواجه بوده، برای اثبات مدعای ایشان ناکارآمد است
۵.

بررسی نقش عرف عقلا در وضع گزاره های اخلاقی (با تأکید بر دیدگاه محقق اصفهانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عرف عقلا مشهورات گزاره های اخلاقی محقق اصفهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۹ تعداد دانلود : ۳۳۲
مسئله منشأ ارزش اخلاقی، یکی از مهم ترین مسائل در حوزه فرااخلاق است. فیلسوفان اخلاق در مواجهه با این مسئله، دیدگاه های مختلفی اتخاذ نموده اند. برخی اندیشمندان اسلامی ازجمله محقق اصفهانی، عرف عقلا را واضع گزاره های اخلاقی دانسته اند. این پژوهش درصدد است با تأکید بر دیدگاه محقق اصفهانی به بررسی انتقادی نقش عرف عقلا در وضع گزاره های اخلاقی بپردازد. اگرچه ایشان بر اعتباری بودن گزاره های اخلاقی و وضع آن توسط عرف عقلا تأکید دارد، اما معتقد است آراء عقلا براساس بقای انسان و مصالح و مفاسد نوعی صادر می شود و با شروطی معتبر است. معناشناسی مفاهیم اخلاقی در دیدگاه مزبور خدشه پذیر است. همچنین این دیدگاه بر پایه دلایل درستی بنا نشده و از توجیه نهایی ارزشمندی بقای انسان و رعایت مصالح و مفاسد عاجز است.
۶.

بررسی ادلة قرآنی عرف گرایان اثباتی در قلمرو اخلاق(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: عرف فهم عرفی رفتار عرفی عرف گرایی اثباتی کاشفیت اخلاقی تشخیص وظایف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۳۳۵
عرف گرایی اثباتی در اخلاق به دیدگاهی اطلاق می شود که بر اساس آن به وسیلة عرف می توان به کشف ارزش ها و وظایف اخلاقی پرداخت. دیدگاه مزبور مورد حمایت اندیشمندان غربی و اسلامی قرار گرفته است. ادله ای که ایشان بر باور عرف گرایانة خود ارائه کرده اند، شامل ادلة عقلی و نقلی (آیات و روایات) است. بررسی این ادله به سبب دلالت های نسبی گرایانه و نتایج زیانبار فرهنگی ناشی از ترویج این باور، ضروری به نظر می رسد. ازاین رو در پژوهش حاضر بخشی از ادلة نقلی ایشان یعنی ادلة قرآنی را بررسی کرده ایم. افزون بر این، با تحلیل آیات الهی، دیدگاه قرآن کریم دربارة اعتبار معرفتی عرف از لحاظ کاشفیت از ارزش و وظایف اخلاقی استخراج شده است. بررسی ادلة قرآنی عرف گرایان اثباتی اخلاقی حاکی از آن است که هیچ یک از آنها توان اثبات مدعای ایشان را ندارد. همچنین تحلیل آیات قرآن کریم نشان از آن دارد که از منظر آیات الهی، فهم و رفتار عرفی را نمی توان کاشف از ارزش ها و وظایف اخلاقی دانست.
۷.

توجیه گزاره های اخلاقی بر مبنای شهرت(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: مقام اثبات توجیه اخلاقی شهرت گرایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
تعداد بازدید : ۸۴۷ تعداد دانلود : ۴۹۱
مسئلة توجیه گزاره های اخلاقی یکی از مهم ترین مسائل معرفت شناختی در قلمرو فلسفة اخلاق به شمار می رود. نظریات گوناگونی دربارة نحوة توجیه احکام اخلاقی در مقام اثبات ارائه شده است. شهرت گرایی دیدگاهی در فلسفة اخلاق است که عمدتاً فلاسفة مسلمان آن را مطرح ساخته اند. در این پژوهش تلاش شده دیدگاه مزبور دربارة توجیه گزاره های اخلاقی تحلیل و بررسی شود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که شهرت بما هو شهرت توان توجیه گزاره های اخلاقی را ندارد و تنها به اعتبار منشأ واقعی اش می تواند توجیه کنندة گزاره های اخلاقی باشد.
۸.

نقد و بررسی تقریر فلسفی برهان تمانع با تأکید بر تقریر شهید مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توحید واجب الوجود برهان تمانع تقریر عامیانه تقریر فلسفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹۰ تعداد دانلود : ۶۳۳
از میان براهینی که توسط دانشمندان اسلامی برای اثبات توحید خداوند متعال اقامه کرده اند، برهان تمانع به دلیل بهره مندی از پشتوانه عقل و نقل، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. شهید مطهّری نیز برای نفی تعدد واجب الوجود و درنتیجه اثبات توحید خداوند متعال، این برهان را در کنار براهینی نظیر برهان فرجه و برهان از طریق وحدت عالم، نامحدودی ذات خداوند متعال و نیز از راه نبوت مطرح کرده است. با این تفاوت که ایشان سعی کرده تا با ارائه تقریری جدید و متفاوت، به برخی اشکالاتی پاسخ دهد که تقاریر دیگر قادر به پاسخ گویی آنها نیستند. در این پژوهش سعی شده تا با روش توصیفی تحلیلی، دیدگاه شهید مطهّری با عنوان «تقریر فلسفی» بسط داده شود و صحت تقریر ایشان و نیز صحت تطبیق این تقریر با آیه بیست و دوم سوره «انبیاء» مورد نقد و بررسی قرار گیرد.
۹.

ترجمه و نقد مقاله قراردادگرایی دائرةالمعارف استنفورد(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: سایر:

کلید واژه ها: قرارداد کانت هابز پرده جهل گوتیر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
تعداد بازدید : ۱۲۲۳ تعداد دانلود : ۸۷۰
یکی از مکاتب مهم و پرطرفدار اخلاقی، مکتب قراردادگرایی است. به طور کلی، دو تقریر از قراردادگرایی ارائه شده است: قراردادگرایی هابزی و قراردادگرایی کانتی. مقاله قراردادگرایی ان کود در دائره المعارف استنفورد به طور مختصر قراردادگرایی را با اشاره به انواع آن تبیین نموده است. مزیت این مقاله بر سایر مقالات در این حوزه این است که نویسنده با نگاهی انتقادی به قراردادگرایی نگریسته و یک جانبه داوری نکرده است. در این نوشتار، نخست مقاله قراردادگرایی ترجمه و در پایان، به نکاتی در توضیح نقد آن اشاره شده است.
۱۰.

نقد و بررسی دلایل انکار «علوم انسانی دستوری»(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: علوم انسانی باید تاریخ گرایی علوم انسانی دستوری هست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴۴
در یک تقسیم بندی می توان علوم انسانی را به دو بخش توصیفی و دستوری تقسیم کرد. علوم انسانی توصیفی به علومی گفته می شود که به تبیین و توصیف پدیده های انسانی می پردازند. در مقابل، علوم انسانی دستوری به آن بخش از علوم انسانی گفته می شود که مجموعه ای از گزاره های دستوری (باید و نبایدهای) متناسب با مبانی از پیش پذیرفته شده را برای تحقق اهداف مورد نظر ارائه می دهند. اثبات یا انکار علوم انسانیِ دستوری همواره یکی از موارد اختلاف میان دانشمندان علوم انسانی بوده است، به گونه ای که گروهی آن را جزء علم می شمارند، اما گروهی دیگر، منکر علم بودن آن هستند. اتخاذ برخی روش ها در علوم انسانی و نیز اعتقاد به عدم ارتباط منطقی میان واقعیت و ارزش، زمینة انکار علوم انسانی دستوری را فراهم می کند. بر همین اساس، نقد دو عامل یادشده می تواند زمینه را برای اعتقاد به علوم انسانی دستوری هموار کند. در این پژوهش، پس از تبیین چیستی و ویژگی های علوم انسانی دستوری، دلایل منکران علوم انسانی دستوری، نقد و بررسی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان