مریم دریانورد

مریم دریانورد

مدرک تحصیلی: دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۹ مورد از کل ۹ مورد.
۱.

نقد ساختاری مقالات حوزه ادبیات تطبیقی براساس اصول مقاله نویسی مطالعه موردی: دَه مقاله تطبیقی فارسی مجله ادب عربی دانشگاه تهران

کلید واژه ها: نقد مقاله اصول مقاله نویسی ادبیات تطبیقی دانشگاه تهران مجله ادب عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۳ تعداد دانلود : ۴۳۸
با توجه به شتاب روزافزون تولید علم و انتشارات مقالات، گاهی شاهد شتاب زدگی و عدم رعایت اصول مقاله نویسی در این مقالات می باشیم. بدون شک مقالات چاپ شده در نشریات و مجلات علمی، خالی از عیب و اشکال نخواهد بود و نقد آنها، که به «نقدِ نقد» موسوم شده، زمینه یادگیری سایر نویسندگان را فراهم آورده و نیز سبب برطرف شدن ایراد و اشکال مقالات بعدی خواهد گشت. مجله ادب عربی که توسط دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران مدیریت می شود، یکی از مجلات معتبر علمی - پژوهشی به شمار می رود. نویسندگان پژوهش حاضر به منظور بررسی انتقادی این مجله، 10 مقاله تطبیقیِ نگاشته شده به زبان فارسی را که از ده شماره آخر آن انتخاب شده، به روش توصیفی- تحلیلی آنها را از جنبه های ساختاری مانند: عنوان، چکیده، کلیدواژگان، ارتباط نتیجه با سؤالات و نیز منابع و استناددهی مورد بررسی قرار داده و با استفاده از نرم افزارspss مورد تحلیل و ارزیابی قرار داده اند. نتایج این پژوهش نشان می دهد این مقالات از حیث اسلوب مقاله نویسی در سطحی قابل قبول قرار دارند امّا برخی کاستی ها در ساختار آنها مشاهده می شود مانند: 5 عنوان نادرست که بیشتر به استفاده از کلمه «بررسی» در عنوان برمی گردد. چکیده مقالات نیز دارای ضعف هایی مانند عدم طرح روش، هدف، نتایج و مکتب مورد استفاده است. در چندین مورد از مقدمه مقالات نیز روش، هدف و سؤال پژوهش مطرح نشده است. بارزترین نقص مقالات به کلیدواژگان و نیز عدم ذکر مکتب تطبیقی مورد استفاده برمی گردد.
۲.

دراسه نقدیه لکتاب «الأدب القصصی العربی القدیم؛ تصنیف وتحلیل عناصر القصه» تألیف خلیل بروینی وهومن ناظمیان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقد الکتاب الکتاب الدراسی الجامعی الأدب القصصی العربی القدیم خلیل پروینی هومن ناظمیان السردانیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۱۱۴
کتاب «الأدب القصصی العربی القدیم (تصنیف وتحلیل عناصر القصه)» لخلیل بروینی وهومن ناظمیان کتاب جامعی یعتبر کمصدر للماده الدراسیه فی الأدب القصصی لقسم اللغه العربیه وآدابها. هذا الکتاب ینقصه بعض النقاط فی الشکل والمحتوی رغم مزایاه العدیده. ولذلک تحاول هذه المقاله دراسته من منظاری الشکل والمحتوی متمسکه بالمنهج الوصفی التحلیلی. أظهرت نتائج البحث أن للکتاب إیجابیات من جهه شکل الغلاف وتصمیم الصفحات وکیفیه الورق وسعره، لکنه یحتاج إلى المراجعه من جهه الحجم والأخطاء المطبعیه وما إلی ذلک. هذا وإنّ قائمه الکتاب طویله جداً رغم ترتیبها المنطقی والمتماسک.کما وتکون لغه الکتاب من المنظار اللغوی منقحه مناسبه ولکن الفقرات المتماسکه طویله وممله فی بعض الأحیان ویتم الالتزام بقواعد الکتابه إلا فی بعض الأبواب. وفیما یتعلق بالمحتوی فیبدو أن أجزاء الکتاب بحاجه إلى عده مصادر إضافه إلی أنه لا یتمتع بالشمولیه لتغطیه العناوین المصممه من قبل وزاره العلوم والبحوث والتکنولوجیا رغم اعتماده علی مصادر موثوقه. ولقد تم توثیق العمل بالشکل المندوب وإن وجود الفهرس النهائی المدقّق للأشخاص زاد على قیمته وجماله، ما عدا معظم التحالیل التی لیست قویه بما فیه الکفایه بغضّ النظر عن عدم طرح أسئله جدیده أو إثارتها فی أذهان الطلبه.
۳.

تحلیل ساختاری حدیث ضیف ابراهیم(ع) در قرآن کریم با تکیه بر دو محور جانشینی و هم نشینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابراهیم (ع) داستان ضیافت عجل سمین عناصر قرآن مجید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۸۵
بررسی روابط هم نشینی و جانشینی واژگان، یکی از مباحث ضروری و لازم برای درک و تحلیل مفاهیم قرآن مجید، به شمار می آید. تعلیم و تربیت از جمله اهداف نزول این کتاب آسمانی است، کتابی که رحمتی است برای گروندگان، و زیانی برای تبهکاران تا بندگی فروغ ارشادی آن از ورای قرون متمادی در کلیه زمینه ها بر تارک زندگی معنوی و مادی انسان ها پرتو افکنده و انوار هدایتش اندیشه های جویندگان کمال مطلق در حیات را سمت و سو بخشیده و پیروانش را در ابعاد تعلیمی و تربیتی مستفیض گردانیده است. نمونه بارز تربیتی قرآن را می توان در «حدیث ضیف ابراهیم(ع) » جست وجو کرد. تمام عناصراین داستان، در یک زنجیره خطی در کنار هم چیده شده اند، تا آداب مهمانی را به انسان بیاموزد. جستار حاضر کوشیده است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر دو محور جانشینی و هم نشینی به بررسی ساختاری آیات مربوط به آداب مهمانی در داستان مذکور بپردازد. برخی از نتایج پژوهش نشان می دهد که در این داستان، بیش تر بر محور جانشینی تکیه شده است. در محور هم نشینی برای انتقال پیام اصلی داستان، عبارت ها به گونه ای در کنار هم و در یک خط افقی قرار گرفته اند تا آداب مهمانی را به ترتیب بیان نماید، که مصداق بارز آن را در انسجام شخصیت حضرت ابراهیم(ع) با سایر شخصیت ها مشاهده می کنیم.
۴.

پژوهشنامه نقد ادب عربی دانشگاه شهید بهشتی: مطالعه کتاب سنجی مقالات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کتاب سنجی مجله مقاله پژوهشنامه نقد ادب عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۱ تعداد دانلود : ۴۹۹
هدف: بررسی کتاب سنجی مقالات مجله پژوهشنامه نقد ادب عربی دانشگاه شهید بهشتی.<br /> روش شناسی: با روش کتاب سنجی همه مقاله های منتشرشده اساتید و دانشجویان رشته زبان و ادبیات عربی در پژوهشنامه نقد ادب عربی در دوره ای پنج ساله از ابتدای سال 1389 تا 1394 (برابر با 11 شماره) به تعداد 86 مقاله بررسی شدند. بعد از یادداشت برداری از قسمت های مدنظر هر مقاله (صفحه عنوان و فهرست منابع)، داده های جمع آوری شده برای تحلیل وارد نرم افزار اکسل شدند.<br /> یافته ها: 69 مقاله به زبان فارسی و 17 مقاله به عربی نوشته شده است. 125 نویسنده مرد و 47 نویسنده زن در نگارش مقالات مشارکت داشته اند. 16 مقاله به صورت انفرادی و 70 مقاله نیز به صورت مشترک نگاشته که 54 مقاله از مقالات مشترک، به صورت هم مؤسسه ای و 16 مقاله نیز به صورت غیرهم مؤسسه ای تألیف شده است. حجت رسولی با 5 مقاله بیشترین تولید علمی را داشته است. نقد، 3/44 درصد از موضوعات مقالات را به خود اختصاص داده است. 19 مقاله را اعضای هیئت تحریریه (میانگین 09/22) نوشته اند. درمجموع، 2346 منبع به کار رفته است که میانگین استفاده شده برای هر مقاله 27/27 درصد است. همچنین 1540 منبع (65/65 درصد) آنها میانگین عمریِ بالای 14 سال دارند. برحسب جنسیت، تفاوت معناداری بین نویسندگان مرد و زن وجود دارد. میزان بالایی از هم تألیفی بین نویسندگان وجود دارد که از نقاط مثبت مجله است. دانشگاه های شهید بهشتی و تهران، حدود یک سوم تعداد کل نویسندگان را به خود اختصاص داده اند که از نقاط ضعف مجله محسوب می شود.<br /> نتیجه گیری: پیشنهاد می شود مجله با تقسیم بندی دانشگاه های کشور به صورت قطبی، امکان حضور بیشتر و فعال تر برخی دانشگاه هایی را که امکان حضور کمتر و کمرنگ تری در مجله داشته اند فراهم کند. بدین ترتیب، زمینه حضور پررنگ تر نویسندگان زن نیز در مجله فراهم می شود. با توجه به عنوان و موضوع مجله، بهتر به نظر می رسد بیشتر مقالات به زبان عربی نوشته می شد. پیشنهاد می شود مجله با تغییر سیاست فعلی، دست کم به طور متناوب به دو زبان فارسی و عربی مقاله منتشر شود.
۵.

مجلة بحوث فی اللغة العربیة المحکمة فی میزان النقد التحلیلی والاقتباسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل المحتوى الاقتباس الاشکالیه المصادر مجله بحوث فی اللغه العربیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۴۶۴
تعتبر المجلات العلمیة المحکمة الیوم إحدی الوثائق والمصادر العلمیة الأکثر استعمالا، والتی باتت موضع اهتمام الباحثین والکتاب واستعمالهم فی نطاق واسع. لذلک أصبحت دراسة المنشورات العلمیة وتحلیلها ذات أهمیة بالغة. ففی هذه المقالة تطرقنا إلى دارسة تحلیلیة واقتباسیة لمقالات مجلة بحوث فی اللغة العربیة العلمیة المحکمة. تعتبر هذه المجلة إحدی المجلات المهمة فی مجال اللغة العربیة وآدابها فی إیران، والتی نشرت حتى الآن 15 عدداً منها تحوی 100 مقالة منشورة عن 191 کاتباً لهم مؤهلات جامعیة علیا یشتغلون فی 36 جامعة ومؤسسة تعلیمیة. تهدف هذه المقالة إلى دراسة إحصائیة تحلیلیة لمقالات المجلة فی مختلف المجالات. فمن هذا المنطلق، حصلت النتائج التالیة: نشرت 22 مقالة بصورة انفرادیة و77 مقالة بصورة مشترکة، تم تألیف 55 مقالة منها من جانب الزملاء الجامعیین فی جامعة واحدة و23 مقالة من جامعات مختلفة. ألفت22 مقالة بمشارکة أعضاء هیئة التحریر للمجلة تشمل نسبة22/22 % تعادل خُمسا من إجمالی المقالات. والأسلوبیة وتحلیل النصوص تغطی موضوع ثلث المقالات تقریباً وتم الإرجاع فیها إلى 2407 مصادر ویصل معدل المصادر لکل مقالة 31/24 مصدراً حیث یعتبر معدلاً مقبولاً ومن بین هذه المصادر 1863 مصدرا ًبنسبة 39/77% مضى أکثر من 14 سنة عن إصدارها.
۶.

دراسة مقالات مجلة آفاق الحضارة الإسلامیة من منظار تحلیل المحتوی والإحصاء (من المجلد 13 حتی العدد الأول من المجلد 19)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آفاق الحضارة الإسلامیة التقییم العلمی تحلیل المحتوی الإحصاء دراسة نقدیة

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۶ تعداد دانلود : ۴۴۹
تلعب المجلات فی یومنا المعاصر دورا هاما فی انتقال المعلومات العلمیة العالقة. والمجلات إضافة إلى دورها فی الاستعمالات العلمیة، تبیّن معطیات المجتمع العلمی فی أوسع نطاق من حیث العالم والوطن والمنطقة وتعتبر لوحة من الحیاة العلمیة للمجتمع. تحلیل المحتوی والإحصاء منهجٌ دراسیٌّ یستعمل لدراسة موضوعیة ومنتظمة وکمّیة للمحتوى الظاهر للرسالات الارتباطیة ولوصف نطاق وسیع من النصوص. تعتبر مجلة آفاق الحضارة الإسلامیة المحکّمة واحدة من المجلات المعتمدة والمهمة فی مجال الحضارة الإسلامیة فی إیران والتی وصل نشرها إلى عدد 13 وتمّ طبع 84 مقالة فیها من 152 کاتبا وکاتبة بشهادة جامعیة معتبرة ومن 39 جامعة ومؤسسة تعلیمیة. هذه المقالة تطرقت إلى دراسة إحصائیة وتحلیلیة لعدد کاتبی المقالات وشهاداتهم ومدى التعاون بینهم والمراکز والمؤسسات الناشطة فی المجلة و... . ومن هذا المنطلق حصلت المقالة على النتائج التالیة: إنّ 33 مقالة کتبت بصورة منفردة و51 مقالة أیضا کتبت بصورة مشترکة و32 مقالة من المقالات المشترکة کتبت بتعاون الزملاء الجامعیین و19 مقالة بتعاون الأشخاص المختلفین من الجامعات المختلفة. یختص نصف موضوعات المقالات بالنقد وتحلیل النصوص. کتب 14 مقالة بواسطة أعضاء هیئة التحریر بمتوسط 38/9 وهو عدد مقبول. وقد أستفید من 2353 مصدرا فی المجموع والمتوسط لکل مقالة یکون 1/28 وهو أیضا عدد مقبول. وکذلک 1928 مصدرا یعنی 94/81 بالمئة منه له متوسط عمری أکبر من 14 سنة.
۷.

فصلیة إضاءات نقدیة فی الأدبین العربی والفارسی فی المیزان؛ دراسة إحصائیة تحلیلیة (الأعداد المطلوبة 23 – 1)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: التقییم العلمی التحلیل الاحصائی متوسط العمر المصادر اضاءات نقدیة فی الادبین العربی و الفارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۶۸۵
بالنظر إلى أن إنتاج المقالات ینمو بوتیرة متصاعدة فی ایران والعالم، هناک حاجة ماسة إلى معاییر لتقییم المنشورات العلمیة ومقارنتها وسیتم تحقیق هذا الأمر بالاستعانة من أسالیب التقییم العلمی. تعتبر فصلیة إضاءات نقدیة فی الأدبین العربی والفارسی المحکمة، إحدى المجلات المعتمدة والمهمة فی مجال النقد الأدبی علی الساحة المحلیة والدولیة حیث وصل نشرها إلى العدد السابع والعشرین وتم ـ حتی العدد 23 ـ نشر 179 مقالة فیها لـ 345 کاتب بشهادات جامعیة معتبرة من 44 جامعة ومؤسسة تعلیمیة. یدور موضوع 45 مقالة منها یعنی 13/25 % حول الأدب الفارسی وهذا یدل علی تمسک الفصلیة بأهدافها مع أننا یجب أن نبحث عن أسباب ضآلة المقالات التی تعنی بهذا الأدب. هذه الدراسة تطرقت إلى دراسة إحصائیة تحلیلیة لعدد کاتبی المقالات وشهاداتهم ومدى التعاون بینهم والمراکز والمؤسسات الناشطة فی الفصلیة. واستفدنا فی البحث من الإحصاء الوصفی؛ یعنی تم عدّ المتوسط، والتردد، والنسبة المائویة ثم عرضنا النتائج فی الجداول والرسوم البیانیة. جهاز البحث هو تنظیر إحصائی باستخدام برمجة spss نسخة 16. ومن هذا المنطلق کانت النتائج: أنّ 50 مقالة من المقالات کانت انفرادیة و 129 مقالة أیضا کان من تألیف مشترک و91 مقالة من المقالات المشترکة تم إعدادها بید المنتمین إلی الجامعات و 38 مقالة منها کتبها باحثون آخرون من المراکز المختلفة. نصف المقالات یعالج نقد النصوص وتحلیلها. وأخیرا جاءت 34 مقالة بواسطة أعضاء هیئة التحریر بمتوسط 9/18% وهو عدد مقبول.
۸.

تحلیل ساختاری داستان «وجه القمر» زکریا تامر (با تکیه بر دو محور هم نشینی و جانشینی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معناشناسی محور جانشینی محور هم نشینی زکریا تامر داستان «وجه القمر»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶۱ تعداد دانلود : ۹۲۵
زکریا تامر یکی از نویسندگان سوریه است که در قالب داستان کوتاه دستی توانا داشته است. او داستان هایش را در ساختاری منظم و ترکیبی به هم­پیوسته به نگارش درمی­آورد و تمام عناصر و واحدهای تشکیل دهندة آن را به حرکت و تکاپو وامی داشت تا پیام مشخصی را انتقال دهد. نام یکی از داستان هایش، «وجه القمر» است که در آن همة عناصر را در کنار هم در یک رشتة خطی قرار داده تا پیام دفاع از زن شرقی را که تا قبل از این خوار و ذلیل شده است، به همگان برساند. برای درک پیام اصلی داستان، تحلیل آن براساس دو محور هم­نشینی و جانشینی کمک شایانی می­کند. محور جانشینی به نویسنده امکان می­دهد که از بین مجموعة واژگان، واژة متناسب با ساختار را برگزیند. واژگان گزینش شده در یک مسیر خطی عمودی کنار هم قرار می­گیرند و ترکیب نوشتاری جدیدی را به وجود می آورند و ارزش جانشینی آن به جای واحدهای دیگر، از اینجا فهمیده می­شود که سمیحه، شخصیت زن داشتان به معنای بخشنده است و زنان شرقی تمام وجود خود را به مردان بخشیده­اند. در محور هم­نشینی، ارتباط عبارت ها و ترکیب آن ها در یک خط افقی بررسی می شود و وقتی در کنار هم قرار می گیرند، مسیر داستان به جلو حرکت می کند. همچنین، توصیف هایی بررسی شده اند که به تنهایی معنای صریح دارند؛ ولی با هم معنای نشانه ای می­یابند؛ مثل هم نشین شدن درخت لیمو و صدای نالة مرد دیوانه که دال بر ایجاد حد فاصل بین دوران کودکی سمیحه و پس از آن است.
۹.

«روح زمان» و «روح قومی» دررثای بغداد و قرطبه

کلید واژه ها: جامعه شناسی ادبیات بغداد قرطبه رثای شهرها مادام دوستال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۰ تعداد دانلود : ۵۰۹
منظور از روح زمان در این پژوهش، بازتاب حزن در رثای بغداد و قرطبه و کیفیّت و کمیّت این انعکاس است و مراد از روح قومی، فضای غالب دینی و شرایط طبیعی و جغرافیایی حاکم بر منطقه می باشد. دو پدیده روح قومی و روح زمان بر رثای این دو شهر تأثیرگذار بوده و قصاید رثای آنها را از یکدیگر متمایز می نماید. با این وصف، روح زمان که با مقایسه اشعار قبل و بعد از سقوط هر یک از دو شهر مذکور درک می شود، در رثای هر دو شهر تأثیری مشابه نیز دارد و آن عبارتست از این که قبل از سقوط به وصف زیبایی ها و بعد از آن به بیان احساس اندوه و وصف ویرانی ها می پردازد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان