فاطمه نصراللهی

إن الأدب المقارن من أهم الشعب الأدبیة لأن فی هذه النزعة النقدیة یعالج الباحث الصلات التاریخیة الموجودة بین أدبین مختلفین، موضحا وجوه خلافهما وتشابههما. ویشترط فی هذا الحقل النقدی أن تکون لغات موضوع الدراسة مختلفة. تتطرق هذه الدراسة المتواضعة إلی الغزل الصوفی للشاعرین الکبیرین ابن الفارض وجامی من حیث المضمون، علی أنهما کانا من أعلام الشعراء الصوفیة بین العرب والفرس. کما تلقی الضوء علی حیاة الشاعرین، ثم تنطلق نحو شعر الشاعرین دارسة مضامینهما الشعریة علی أساس أهم مظاهر الشعر الصوفی کالخمر والمرأة اللتین یرمز الشاعر بهما لتبیین غرضه المعنویة ویقصد عنهما قصدا عرفانیا.

ظهر فی إیران وفی القرن التاسع من الهجرة شاعر بارع وعارف سالک خلّف نتاجات شعریة ونثریة عدیدة لاتزال مرجعا علمیا للمحققین، وطالبی الأدب والتصوف إلی یومنا هذا. ولد عبدالرحمن جامی سنة سبع عشرة وثمانمائه فی مدینة جام فی بیت علم وورع. بدأ دراسته منذ الطفولة عند أبیه ودخل مجالس العلم، وتتلمذ عند کبار الأساتذة، وأخذ منهم العلوم المختلفة کالفقه والفلسفة والحکمة وغیرها.وله أیضا مقدرة شعریة عالیة، رفعته إلی أعلی الدرجات الأدبیة بین شعراء الفرس. وهو بسبب میله إلی التصوف التحق إلی الطائفة النقشبندیه المشهورة حیث کانت تضمّ کبار مشایخ الصوفیة، فالتزم بمبادئها حتی أصبح فیما بعد شیخا من شیوخها، وواعظا من وعّاظها.أما آثاره فمنها الشعر ومنها النثر، وهی تمثل براعة الشاعر الأدبیة، و لاتخلو من نزعاته الصوفیة، ومنها دیوان شعره الذی یشتمل علی القصائد والغزلیات والرباعیات والدوبیت، وهو مملوء بالوعظ والحکمة والحب الخالص لمبدأ الحیاة ومقصدها. عاش جامی إحدی وثمانین سنة وتوفی سنة ثمان وتسعین وثمانمائة فی هرات ودفن فیها. فجاء هذا المقال کی یلقی الضوء علی نتاجات هذا الأدیب الإیرانی البارع.

انقلاب مشروطه ایران که انقلابی برای برپایی قانون و برابری عموم بود، از جمله رویدادهایی است که می توان به ناگفته های آن در تأثیری که بر نوع نگاه به عامه مردم داشت، از دل خاطرات خودنوشته طبقه مسلط و متوسط جامعه دوره مشروطه پی برد. نگاه عوامانه و ارزشیِ پایین به مردم از سوی خاطره نگاران که فارغ از هرنوع فشار سیاسی، به ثبت رویدادهای این دوره پرداخته اند، گویای آن است که علی رغم ورود ایران به دوره جدیدی از نظام حاکمیت، تغییری در نظام فکری مردم و جایگاه آنان در اندیشه خاطره نویسان طبقه مسلط و متوسط ایجاد نشد و عامه مردم در این دوره، جایگاه ارزشی پایینی داشتند؛ به ویژه در خاطره نگاری های به جای مانده از طبقه مسلط، داوری های ارزشی شدت بیشتری دارد و عامه مردم همسطح حیوانات و حشرات دانسته شده اند. اگرچه نگاه ارزشی پایین به عامه مردم پیش از نظام مشروطه نیز وجود داشت و از مهم ترین شرایط تبیین علۤی نگاه ارزشی عوامانه به مردم بر اساس روش داده بنیاد، فقدان دانش و آگاهی سیاسی مردم، فقر اقتصادی و نداشتن تحصیلات و گرایش به خرافات و باورهای غلط بود، با استقرار نظام مشروطیت عامل اصلی نگاه عوامانه و دسته بندی جامعه ایران به دو گروه ملتِ بیدار در برابر ملتِ خفته، نداشتنِ درک صحیح از مفاهیم مشروطیت و تزلزل در همراهی با نظام مشروطه بود و همه مفاهیم و مقوله ها به نوعی به آن اشاره دارند. دستاوردهای این پژوهش نشان می دهد که داوری های ارزشی پایین درباره مردم و مقایسه آنان با حیوانات با ناکامی نظام مشروطیت شدت گرفته است و تنها در زمان جنگ جهانی اول است که نگاه نقادانه جای خود را به نگاه دلسوزانه و تقویت حس ملی گرایی و به تصویرکشیدن فقر اقتصادی مردم می دهد؛ اما با روی کارآمدن رضاخان باز هم شاهد جهت گیری های تند برخی منابع درباره مردم و در ردیف قراردادن آنان با حیوانات هستیم.

در ایجاد و تداوم یک مفهوم عوامل متعددی می تواند تأثیرگذار باشد که این عوامل از جامعه ای به جامعه ی دیگر با توجه شرایط حاکم بر آن جامعه متفاوت است. جامعه ی ایران عصر مشروطه نیز تحت تأثیر شرایطی بود که مدتها بر ایران حاکم بود، شرایطی مانند نوع نظام حاکمیت، نوع معیشت، شیوه ی زمین داری و فرهنگ عامه. با استقرار نظام مشروطه و شکل گیری قانون اساسی و برابری همه ی آحاد جامعه در برابر قانون، انتظار آن می رفت که نوع نگاه به عموم مردم تغییر پیدا کند اما با بررسی منابع دوره ی مشروطه شاهد تداوم به کارگیری واژه عوام در برابر خواص و نگاه ارزشی پایین به توده ی مردم هستیم. از این رو دراین پژوهش عوامل تأثیرگذار بر تداوم نگاه عوامانه و ارزشی پایین به عامه ی مردم در دوره ی مشروطه با استفاده از روش توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های این پژوهش بیانگرآن است تداوم به کارگیری واژه ی عوام در برابر خواص و نگاه ارزشی پایین نسبت به عامه ی مردم به دلیل عدم تغییر در جایگاه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی توده ی مردم بوده است و انقلاب مشروطه در تغییر نوع نگاه به عوام الناس و ارزش آفرینی برای آنان به عنوان ملت ایران موفق نبوده است.

تغییرات عضلانی-تاندونی مرتبط با روند پیری به ویژه بر عضلات دو مفصلی، مانند خم کننده ها و اکستانسورهای زانو و لگن تأثیر می گذارد، دامنه حرکت را محدود می کند و توزیع گشتاور را در اطراف مفاصل تغییر می دهد و در نتیجه انعطاف پذیری را به صورت جدی کاهش می دهد. تمرینات کششی می تواند ابزار مهمی در به حداقل رساندن این تغییرات باشد. هدف از این تحقیق مقایسه تاثیر حاد ترکیب کشش عضلات آگونیست و آنتاگونیست بر دامنه ی حرکتی ایستا و پویای لگن خاصره در افراد سالمند بود. روش تحقیق حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون بود. شرکت کنندگان شامل 120 نفر افراد سالمند 65 سال به بالا شهرستان مشهد بود که بصورت تصادفی در چهار گروه با پروتکل تمرینات کششی متفاوت (فلکسور و اکستنسور ایستا، فلکسور و اکستنسور پویا، فلکسور ایستا و اکستنسور پویا، فلکسور پویا و اکستنسور ایستا) قرار گرفتند. پروتکل تمرینی به مدت 12 جلسه طی 4 هفته انجام شد. متغیرهای دامنه حرکتی ایستا و پویای لگن خاصره در دو نوبت پیش آزمون و پس آزمون اندازه گیری و ثبت گردید و داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس به همراه آزمون تعقیبی بونفرونی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که هر چهار پروتکل تمرینی ایستا و پویا باعث بهبود معناداری در میزان کشش ایستا و پویای آزمودنی ها می شود (0.05≥P). همچنین نتایج حاکی از آن بود که پروتکل تمرینی فلکشن پویا، اکستنشن ایستا نسبت به دیگر پروتکل ها به شکل معناداری منجر به نتایج بهتری گردید. باتوجه به اثرگذاری بهتر تمرینات فلکشن پویا و اکستنشن ایستا بر دامنه حرکتی افراد مسن، میتوان این تمرینات را جهت بهبود انعطاف پذیری این جمعیت استفاده کرد

بررسی نقش مؤلفه های قدرت در تداوم تمایز بین طبقه اجتماعی عوام از خواص در دوره مشروطه به عنوان اولین تجربه ملت ایران در داشتن حکومت قانون، مسأله اصلی این پژوهش است. رویکرد پژوهش تحلیلی است و داده ها براساس ساختارگرایی تکوینی بوردیو مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که در ایجاد یک مفهوم و شکل دادن به ذهنیت ها، نوع گفتمان حاکم بر جامعه، منش، خُلق و خوها و عادات واره ها در کنار ابعادگوناگون قدرت سیاسی و اقتصادی نقش اثرگذاری دارد و لزوماً برای ایجاد یا تثبیت یک وضعیت در جامعه این تنها قدرت ابزاری نیست که اثر بخشی دارد بلکه از آنجا که سلطه اجتماعی هرگز و برای همیشه تضمین شده نیست به همین دلیل همیشه باید با نوعی تلقین همراه است و این تلقین در قالب گفتمان و خلق مفاهیم شکل می گیرد. از این رو ما شاهد تداوم تمایز جامعه عوام از جامعه خواص در دوره مشروطه هستیم که یکی از پیامدهای آن ناکامی نظام مشروطه در اجرای برابری قانون برای آحاد ملت ایران بود.